Swivutiso Swa Vahlayi
A ku ri vamani “vana va Xikwembu xa ntiyiso” lava boxiweke eka Genesa 6:2, 4 lava hanyeke emahlweni ka Ndhambi?
Vumbhoni byi kombisa leswaku xiga lexi xi kombetela eka vana va Xikwembu va moya. Hi byihi vumbhoni bya kona?
Ndzimana yo sungula eka tindzimana teto yi hlayeka hi ndlela leyi: “Vana va Xikwembu xa ntiyiso va sungula ku vona leswaku vana va vanhwanyana va vanhu va sasekile; hiloko va ya teka vasati eka vona, ku nga hinkwavo lava va va hlawuleke.”—Gen. 6:2.
Eka Matsalwa ya Xiheveru, xiga lexi nge “vana va Xikwembu xa ntiyiso” ni lexi nge “vana va Xikwembu” swi humelela eka Genesa 6:2, 4; Yobo 1:6; 2:1; 38:7; na Pisalema 89:6. Tindzimana toleto ti kombisa yini malunghana ni “vana [volavo] va Xikwembu”?
Swi le rivaleni leswaku “vana va Xikwembu xa ntiyiso” lava hi hlayaka ha vona eka Yobo 1:6 a ku ri swivumbiwa swa moya leswi a swi hlengeletane emahlweni ka Xikwembu. Exikarhi ka vona a ku ri na Sathana, loyi a ri karhi a “famba-famba emisaveni.” (Yobo 1:7; 2:1, 2) Hilaha ku fanaka, eka Yobo 38:4-7, hi hlaya hi “vana va Xikwembu” lava ‘huweleleke va dzunisa’ loko Xikwembu xi ‘veka ribye ra le yinhleni’ ra misava. Ku fanele ku ri tintsumi hikuva vanhu a va nga si vumbiwa. Swi le rivaleni leswaku “vana va Xikwembu” lava boxiweke eka Pisalema 89:6 i tintsumi leti a ti ri etilweni ni Xikwembu, ku nga ri vanhu.
Kutani i vamani “vana va Xikwembu xa ntiyiso” lava boxiweke eka Genesa 6:2, 4? Hi ku pfumelelana ni Matsalwa lama boxiweke laha henhla, swa twala ku gimeta hileswaku eka tindzimana leti ku kombeteriwa eka tintsumi leti teke laha misaveni.
Van’wana swa va tikela ku pfumela leswaku tintsumi a ti ta navela ku endla timhaka ta masangu ni vanhu. Marito ya Yesu lama kumekaka eka Matewu 22:30 ma kombisa leswaku vukati ni timhaka ta masangu a swi endliwi etilweni. Kambe, tintsumi minkarhi yin’wana a ti tihundzula vanhu, ti dya ni ku nwa ni vanhu. (Gen. 18:1-8; 19:1-3) Xisweswo, swa twala ku gimeta hileswaku loko ti ri ni xivumbeko xo tano, a ti ta hlanganyela timhaka ta masangu ni vavasati.
Ku ni swivangelo leswi sekeriweke eBibeleni swo tshemba mhaka ya leswaku tintsumi tin’wana ti swi endlile sweswo. Yudha 6, 7 yi teka xidyoho lexi endliweke hi vavanuna va le Sodoma, lava a va mbombomele va twelela eku eneriseni ka ku navela ka nyama ya vona hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko, yi xi fanisa ni xidyoho lexi endliweke hi “tintsumi leti nga hlayisangiki xiyimo xa tona xo sungula kambe ti fularheleke vutshamo bya tona lebyi faneleke.” Ku fana loku nga kona exikarhi ka tintsumi ni vanhu va le Sodoma hileswaku hinkwavo va ‘endle vumbhisa hilaha ku hundzeletiweke ni ku mukisana ni nyama leswaku va yi tirhisa hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko.’ Ndzimana leyi yelanaka ni leyi eka 1 Petro 3:19, 20 yi fanisa tintsumi leti nga yingisangiki ni ‘masiku ya Nowa.’ (2 Pet. 2:4, 5) Xisweswo, leswi tintsumi leti nga yingisangiki ta le nkarhini wa Nowa ti swi endleke, swi nga fanisiwa ni xidyoho lexi endliweke hi vanhu va le Sodoma na Gomora.
Kutani swa twisiseka ku gimeta hi ku vula leswaku “vana va Xikwembu xa ntiyiso” lava boxiweke eka Genesa 6:2, 4 a ku ri tintsumi leti tihundzuleke vanhu va nyama naswona ti endleke vumbhisa ni vavasati.
Bibele yi vula leswaku Yesu u “[chumayele] mimoya leyi nga ekhotsweni.” (1 Pet. 3:19) Xana leswi swi vula yini?
Muapostola Petro u vule leswaku mimoya leyi hi “leyi khale a yi nga yingisi loko Xikwembu xa ha rindzile hi ku lehisa mbilu emasikwini ya Nowa.” (1 Pet. 3:20) Swi le rivaleni leswaku Petro a a kombetela eka swivumbiwa swa moya leswi hlawuleke ku xandzuka na Sathana. Yudha u vulavule hi tintsumi leti “nga hlayisangiki xiyimo xa tona xo sungula kambe ti fularheleke vutshamo bya tona lebyi faneleke,” a vula leswaku Xikwembu xi “ti bohe hi timpecana leti nga riki na makumu emunyameni lowukulu, [xi] ti vekela vuavanyisi bya siku lerikulu.”—Yudha 6.
Swivumbiwa swa moya a swi yingisanga enkarhini wa Nowa hi ndlela yihi? Ku nga si fika Ndhambi, mimoya leyo homboloka yi tihundzule vanhu—ku nga nchumu lowu a ku nga ri xikongomelo xa Xikwembu. (Gen. 6:2, 4) Ku tlula kwalaho, tintsumi teto leti veke ni vuxaka bya rimbewu ni vavasati a ti endla nchumu lowu nga riki wa ntumbuluko. Xikwembu a xi tumbuluxanga swivumbiwa swa moya leswaku swi endla vuxaka bya rimbewu ni vavasati. (Gen. 5:2) Tintsumi leti to homboloka leti nga yingisangiki ti ta lovisiwa hi nkarhi lowu faneleke wa Xikwembu. Hilaha Yudha a vuleke hakona, sweswi ti le ‘munyameni lowukulu’ ku nga khotso ra moya.
Yesu u yi chumayele rini “mimoya leyi [leyi] nga ekhotsweni” naswona u yi chumayele njhani? Petro u tsale leswaku leswi swi humelele endzhaku ka loko Yesu a ta va ‘a hanyisiwe a ri wa moya.’ (1 Pet. 3:18, 19) Nakambe xiya leswaku, Petro u vula leswaku Yesu u ‘chumayerile.’ Rito leri Petro a ri tirhiseke ri kombisa leswaku ku chumayela koloko ku endleke a nga si tsala papila ra yena ro sungula. Kutani, swi tikomba onge endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile eku feni, u tivise mimoya yoleyo yo homboloka malunghana ni nxupulo lowu wu yi fanelaka lowu yi nga ta xupuriwa ha wona. Ku chumayela koloko a ku nga yi nyiki ntshembo. A ku ri ku chumayela ka vuavanyisi. (Yon. 1:1, 2) Loko Yesu a kombise ripfumelo a tlhela a tshembeka ku fikela loko a fa ivi a pfuxiwa eku feni—a kombisa leswaku Diyavulosi a nge n’wi endli nchumu—Yesu a a ri ni xisekelo xo vula vuavanyisi byolebyo.—Yoh. 14:30; 16:8-11.
Enkarhini lowu taka, Yesu u ta boha Sathana ni tintsumi toleto a va hoxa ekheleni ro enta. (Luka 8:30, 31; Nhlav. 20:1-3) Ku fikela enkarhini wolowo, tintsumi leti leti nga yingisangiki ti le munyameni wa moya lowukulu naswona ti ta loviseriwa makumu.—Nhlav. 20:7-10.