1, 2. Ha yini swi ri swa nkoka leswi Yehovha a tifanisaka ni murisi?

YEHOVHA u tifanisa ni murisi. (Ezek. 34:11-14) Sweswo i swa nkoka hikuva swi hi pfuna ku twisisa leswi Yehovha a nga xiswona. Murisi la nga ni rirhandzu u titwa a ri ni vutihlamuleri byo sirhelela ni ku khathalela ntlhambi wa tinyimpfu takwe. U ti yisa emadyelweni ni le swihlobyeni swa mati (Ps. 23:1, 2); wa ti rindza vusiku ni nhlikanhi (Luka 2:8); wa ti sirhelela eka swiharhi leswi hlotaka (1 Sam. 17:34, 35); u rhwala swinyimpfana leswa ha ku velekiwaka (Esa. 40:11); u lava leti lahlekeke a tlhela a khathalela tinyimpfu leti vavisekeke.—Ezek. 34:16.

² Leswi vanhu va Yehovha va khale a va hanya hi ku risa ni hi ku rima, a va swi twisisa kahle leswaku ha yini Yehovha Xikwembu a tifanisa ni murisi la nga ni rirhandzu. A va swi tiva leswaku tinyimpfu ti lava ku khathaleriwa leswaku ti ta kota ku hanya kahle. Hilaha ku fanaka, vanhu va lava ku khathaleriwa ni ku kongomisiwa hi Yehovha. (Mar. 6:34) Vanhu va xaniseka loko va nga khathaleriwi hi ndlela leyinene hi tlhelo ra moya naswona va nga ri na nkongomiso lowunene wa moya. A va swi tivi swilo leswinene ni leswo biha—tanihi leswi “tinyimpfu leti ti nga riki na murisi” ti hangalakaka. (1 Tih. 22:17) Hambiswiritano, Yehovha u khathalela swilaveko swa vanhu vakwe hi rirhandzu.

3. Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi?

³ Ku va Yehovha a tifanisa ni murisi i swa nkoka ni le minkarhini ya manguva lawa. Yehovha wa ha va khathalela vanhu vakwe lava fanaka ni tinyimpfu. A hi voneni ndlela leyi a ti kongomisaka ha yona tinyimpfu takwe a tlhela a enerisa swilaveko swa tona namuntlha. Hi ta tlhela hi kambisisa leswi tinyimpfu  ti faneleke ti swi endla leswaku ti vuyeriwa eka rirhandzu leri Yehovha a ti kombisaka rona.

4. Yesu u ti khathalela njhani tinyimpfu ta Yehovha?

⁴ Yehovha u veke Yesu tanihi Nhloko ya vandlha ra Vukreste. (Efe. 1:22, 23) Leswi Yesu a nga “murisi lonene,” u kombisa nkhathalelo, swikongomelo ni timfanelo ta Tata wakwe. Yesu u tlhele a ‘nyikela hi moya-xiviri wakwe hikwalaho ka tinyimpfu.’ (Yoh. 10:11, 15) Mawaku nyiko yo hlawuleka swonghasi leyi gandzelo ra nkutsulo ra Kreste ri nga yona eka vanhu hinkwavo! (Mat. 20:28) Phela, xikongomelo xa Yehovha hileswaku “un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka [Yesu] a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki”!—Yoh. 3:16.

5, 6. (a) I vamani lava Yesu a va hlawuleke leswaku va khathalela tinyimpfu takwe, naswona tinyimpfu ti fanele ti endla yini leswaku ti vuyeriwa eka lunghiselelo leri? (b) Hi xihi xivangelo lexikulu lexi endlaka hi yingisa vakulu va vandlha?

⁵ Tinyimpfu ti swi kombisa njhani leswaku Yesu Kreste i Murisi Lonene wa tona? Yesu u te: “Tinyimpfu ta mina ti yingisa rito ra mina, naswona ndza ti tiva, kutani ta ndzi landzela.” (Yoh. 10:27) Ku yingisa rito ra Murisi Lonene swi vula ku landzela nkongomiso wakwe eka swilo hinkwaswo. Leswi swi katsa ku tirhisana ni varisi lava a va vekeke. Yesu u kombise leswaku vaapostola ni vadyondzisiwa vakwe a va fanele va ya emahlweni ni ntirho lowu a wu sunguleke. A va fanele va “dyondzisa” va tlhela va ‘phamela tinyimpfu ta Yesu letitsongo.’ (Mat. 28:20; hlaya Yohane 21:15-17.) Loko mahungu lamanene ma ri karhi ma hangalaka ni nhlayo ya vadyondzisiwa yi ri karhi yi kula, Yesu u endle lunghiselelo ra leswaku Vakreste lava wupfeke va risa mavandlha.—Efe. 4:11, 12.

⁶ Loko muapostola Pawulo a vulavula ni vakulu va hi lembe-xidzana ro sungula va le vandlheni ra le Efesa, u vule leswaku moya lowo kwetsima wu va veke ku va valanguteri ni “ku risa vandlha ra Xikwembu.” (Mint. 20:28) Swi tano ni hi vakulu lava nga Vakreste namuntlha, tanihi leswi na vona va vekiweke hi ku landza swilaveko leswi kumekaka eMatsalweni lama huhuteriweke hi moya lowo kwetsima. Hikwalaho, loko hi yingisa vakulu lava nga Vakreste hi kombisa leswaku hi xixima Yehovha na Yesu, Varisi vambirhi lavakulu. (Luka 10:16) Entiyisweni lexi i xivangelo lexikulu lexi endlaka leswaku hi titsongahata eka vakulu. Kambe ku ni swivangelo swin’wana leswi endlaka hi landzela nkongomiso wa vona.

7. Vakulu va ku pfuna njhani leswaku u tshama u ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha?

⁷ Loko vakulu va nyika vapfumeri-kulobye nkongomiso, va va nyika xikhutazo ni ndzayo leswi sekeriweke eMatsalweni kumbe eka milawu ya Matsalwa. Xikongomelo xa vona a hi ku byela vamakwerhu ndlela leyi va faneleke va hanya vutomi bya vona ha yona. (2 Kor. 1:24) Ku ri na sweswo, va nyika Vakreste-kulobye nkongomiso lowu nga le Matsalweni leswaku va va pfuna va endla swiboho leswinene ni ku endla leswaku vandlha ri hleleka naswona ri va ni ku rhula. (1 Kor. 14:33, 40) Vakulu va “rindze mimoya-xiviri” hikuva va navela ku pfuna xirho xin’wana ni xin’wana xa vandlha leswaku xi tshama xi ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Hikwalaho va hatla va nyika ndzayo loko va xiya leswaku makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati u le kusuhi ni ku teka “goza leri hoxeke” kumbe se u ri tekile. (Gal. 6:1, 2; Yudha 22) Xana leswi a hi swona swivangelo leswinene swo ‘yingisa lava rhangelaka’?—Hlaya Vaheveru 13:17.

8. Vakulu va wu sirhelela njhani ntlhambi wa Xikwembu?

⁸ Muapostola Pawulo loyi na yena a a ri murisi lonene, u tsalele vamakwavo va le Kolosa a ku: “Tivoneleni: swi nga ha endleka ku va ni un’wana loyi a nga ta mi phasa hi filosofi ni vuxisi bya hava hi ku ya hi ndhavuko wa vanhu, hi ku ya hi swilo swa masungulo swa misava, ku nga ri hi ku ya hi Kreste.” (Kol. 2:8) Xilemukiso lexi xi hi pfuna ku vona xivangelo xin’wana lexinene xa leswaku ha yini hi fanele hi yingisa ndzayo ya le Matsalweni leyi vakulu va hi nyikaka yona. Va sirhelela  ntlhambi hi ku endla leswaku vamakwavo va tshama va xalamukele un’wana ni un’wana la nga ha dlayaka ripfumelo ra vona. Muapostola Petro u lemukise hi “vaprofeta va mavunwa” ni “vadyondzisi va mavunwa” lava a va ta ringeta ku “wonga mimoya-xiviri leyi nga yimangiki yi tiya” leswaku yi endla leswi hoxeke. (2 Pet. 2:1, 14) Ninamuntlha vakulu va fanele va nyika swilemukiso leswi fanaka loko swi fanerile. Leswi va nga vavanuna va Vakreste lava wupfeke, va ni ntokoto evuton’wini. Ku engetela kwalaho, loko va nga si va vakulu, va kombise leswaku va ma twisisa kahle Matsalwa nileswaku va swi fanelekela ku dyondzisa ntiyiso wa le Bibeleni. (1 Tim. 3:2; Tito 1:9) Ku wupfa ka vona, ku ringanisela ka vona ni vutlhari bya vona lebyi sekeriweke eBibeleni swi endla leswaku va kongomisa ntlhambi hi ndlela leyinene.

9. Namuntlha Yesu u kongomisa vandlha ra Vukreste ni ku ri phamela hi ndlela yihi?

⁹ Yehovha u phamela nhlengeletano hinkwayo ya vamakwerhu emisaveni hinkwayo swakudya swo tala swa moya hi ku tirhisa nhlengeletano yakwe. Hi kuma ndzayo leyi engetelekeke ya le Matsalweni eka minkandziyiso ya hina. Ku engetela kwalaho, minkarhi yin’wana nhlengeletano yi nyika vakulu va vandlha nkongomiso hi ku kongoma, yi nga ha tirhisa mapapila kumbe swiletelo leswi humaka eka valanguteri va swifundzha. Hikwalaho, sweswo swi endla leswaku tinyimpfu ti kuma nkongomiso lowu nga le rivaleni.

10. Hi byihi vutihlamuleri lebyi varisi va moya va nga na byona malunghana ni lava hambukeke entlhambini?

¹⁰ Valanguteri va ni vutihlamuleri byo sirhelela,  byo ongola ni byo khathalela rihanyo ra vamakwerhu evandlheni hi tlhelo ra moya, ngopfu-ngopfu lava ripfumelo ra vona ri tsaneke kumbe lava endleke swihoxo leswikulu. (Hlaya Yakobo 5:14, 15.) Swi nga ha endleka van’wana va vanhu volavo va hambukile entlhambini naswona va tshike ku endla mintirho ya Vukreste. Eka swiyimo swo tano, xana nkulu la khathalaka a nge endli leswi nga ematimbeni yakwe leswaku a kuma nyimpfu yin’wana ni yin’wana leyi lahlekeke ivi a yi khutaza ku tlhelela etshangeni, ku nga evandlheni? Hakunene u ta endla tano! Yesu u te: “Tata wa mina la nge tilweni a nga naveli leswaku un’wana wa lava lavatsongo a lova.”—Mat. 18:12-14.

11. Ha yini van’wana swi nga ha va tikelaka ku yingisa vakulu?

¹¹ Yehovha na Yesu i Varisi lava hetisekeke. Kambe varisi lava nga vanhu lava vekiweke leswaku va khathalela mavandlha a va hetisekanga. Mhaka leyi yi nga ha endla leswaku vanhu van’wana swi va tikela ku yingisa nkongomiso wa vakulu. Vanhu volavo va nga ha ku: ‘Na vona a va hetisekanga ku fana na hina. Ha yini hi fanele hi yingisa ndzayo ya vona?’ I ntiyiso, vakulu a va hetisekanga. Hambiswiritano, a hi fanelanga hi languta swihoxo ni ku tsana ka vona.

12, 13. (a) I yini leswi nga vuriwaka malunghana ni swihoxo swa van’wana lava Yehovha a va tirhiseke ku rhangela vanhu vakwe? (b) Ha yini swihoxo swa vavanuna lava a va rhangela swi tsariwile eBibeleni?

¹² Matsalwa ma hi byela ntiyiso malunghana ni swihoxo leswi endliweke hi vanhu lava Yehovha a va tirhiseke ku rhangela vanhu vakwe enkarhini lowu hundzeke. Hi xikombiso, Davhida a a totiwe ku va hosi ni ku va murhangeri wa tiko ra Israyele. Kambe u hluriwe hi ndzingo kutani a va ni nandzu wa ku endla vuoswi ni wa ku dlaya hi vomu. (2 Sam. 12:7-9) Nakambe anakanya hi muapostola Petro. Hambileswi a a nyikiwe vutihlamuleri lebyikulu evandlheni ra Vukreste hi lembe-xidzana ro sungula, u endle swihoxo leswikulu. (Mat. 16:18, 19; Yoh. 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14) A va kona vanhu lava veke lava hetisekeke ku sukela eka Adamu na Evha, handle ka Yesu.

¹³ Ha yini Yehovha a endle leswaku swihoxo swa vanhu van’wana lava a a va vekile ku va varhangeri swi tsariwa eBibeleni? Xivangelo xin’wana hileswaku Xikwembu a xi lava ku kombisa leswaku xi nga tirhisa vavanuna lava nga hetisekangiki leswaku va rhangela vanhu va xona. Entiyisweni minkarhi hinkwayo xi tirhisa vanhu lava nga hetisekangiki. Hikwalaho, a hi fanelanga hi teka ku nga hetiseki ka lava rhangelaka namuntlha tanihi xivangelo xo va gungulela kumbe xo honisa vulawuri bya vona. Yehovha u lava leswaku hi xixima vamakwerhu volavo hi tlhela hi va yingisa.—Hlaya Eksoda 16:2, 8.

14, 15. Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yehovha a yi tirhiseke ku vulavula ni vanhu vakwe enkarhini lowu hundzeke?

¹⁴ I swa nkoka ku yingisa lava rhangelaka exikarhi ka hina namuntlha. Anakanya hi ndlela leyi Yehovha a a vulavula ni vanhu vakwe ha yona hi minkarhi yo nonon’hwa enkarhini lowu nga hundza. Loko Vaisrayele va suka aEgipta, Xikwembu a xi va nyika swileriso hi ku tirhisa Muxe na Aroni. Leswaku Vaisrayele va pona khombo ra vukhume, a va fanele va yingisa swileriso swo dya swakudya swo hlawuleka ni swo teka ngati yin’wana ya nyimpfu leyi va yi dlayeke va xuva ha yona emarimbeni ya nyangwa ni le henhla ka tinyangwa ta tiyindlu ta vona. Nkongomiso wolowo a va byeriwanga wona hi rito leri humaka etilweni. A va fanele va yingisa swileriso swa vakulukumba va Israyele lava na vona a va kuma swileriso swo karhi eka Muxe. (Eks. 12:1-7, 21-23, 29) Eswiyin’weni swoleswo, Yehovha a a tirhisa Muxe ni vakulukumba leswaku a kongomisa vanhu vakwe. Namuntlha Yehovha u tirhisa vakulu lava nga Vakreste ku endla tano.

¹⁵ U nga ha anakanya hi swiendlakalo swo tala swa le Bibeleni laha Yehovha a tirhiseke vanhu kumbe tintsumi leswaku a nyika vanhu vakwe switsundzuxo. Eka swiendlakalo leswi hinkwaswo, Xikwembu xi vone swi fanerile ku nyika vanhu van’wana vulawuri. Vanhu lava xi va rhumeke  a va vulavula hi vito ra xona naswona va byele vanhu va xona leswi a va fanele va swi endla leswaku va ta pona hi minkarhi ya khombo. Hakunene hi ni xivangelo lexi twalaka xo anakanya leswaku Yehovha a nga endla leswi fanaka hi nkarhi wa Armagedoni. Entiyisweni vakulu lava nga ni vutihlamuleri byo yimela Yehovha kumbe nhlengeletano yakwe namuntlha, va fanele va tivonela leswaku a va byi tirhisi hi ndlela yo biha vulawuri lebyi va nyikiweke byona.

16. Hi rihi “rito” leri hi faneleke hi ri yingisa?

¹⁶ Vanhu va Yehovha i “ntlhambi wun’we” lowu nga ni ‘murisi un’we’ ku nga Yesu Kreste. (Yoh. 10:16) Yesu u vule leswaku u ta va ni vadyondzisiwa vakwe “masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.” (Mat. 28:20) Tanihi Hosi ya le tilweni, u ta lawula swilo hinkwaswo leswi nga ta endleka loko a nga si herisa misava ya Sathana. Leswaku hi tshama hi ri ni vun’we naswona hi hlayisekile entlhambini wa Xikwembu, hi fanele hi yingisa ‘rito leri nga endzhaku ka hina’ leri hi byelaka ndlela leyi hi faneleke hi famba ha yona. “Rito” leri ri katsa leswi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu swi vulaka hilaha swi hlamuseriweke hakona eBibeleni ni leswi Yehovha na Yesu va swi vulaka hi ku tirhisa varisi lava va va vekeke.—Hlaya Esaya 30:21; Nhlavutelo 3:22.

17, 18. (a) Vanhu va Xikwembu va le khombyeni hi ndlela yihi, kambe i yini leswi hi nga tiyisekaka ha swona? (b) Ku ta tlhuvutsiwa yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁷ Bibele yi vula leswaku Sathana wa famba-famba “ku fana ni nghala leyi vombaka, yi lava wa ku n’wi dya.” (1 Pet. 5:8) Ku fana ni xiharhi lexi khomiweke hi ndlala, u lava ku hlasela ntlhambi, u yimele nkarhi wo bvanyangeta nyimpfu leyi tsaneke kumbe leyi tifambelaka yoxe. Xolexo i xivangelo lexinene lexi endlaka leswaku minkarhi hinkwayo hi boheka ku tshama ekusuhi ni ntlhambi hinkwawo ni le ka “murisi ni mulanguteri wa mimoya-xiviri ya [hina].” (1 Pet. 2:25) Malunghana ni lava nga ta pona nhlomulo lowukulu, Nhlavutelo 7:17 yi ri: “Xinyimpfana [Yesu] . . . xi ta va risa, xi va kongomisa eminseledyaneni ya mati ya vutomi. Kutani Xikwembu xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona.” Hakunene lexi i xitshembiso xo tsakisa swonghasi!

¹⁸ Leswi se hi nga swi vona leswaku xiphemu lexi vakulu lava nga Vakreste va xi endlaka tanihi varisi i xa nkoka ku fikela kwihi, hi fanele hi tivutisa xivutiso lexi nge, Vavanuna lava lava vekiweke va nga tiyiseka njhani leswaku va khoma tinyimpfu ta Yesu hi ndlela leyi faneleke? Xivutiso lexi xi ta hlamuriwa exihlokweni lexi landzelaka.