1. Hi yihi mikateko leyi humaka eka Yehovha leyi nga hi pfunaka leswaku hi tsaka?

YEHOVHA u lava leswaku hi tsaka naswona u hi chululela mikateko yo tala leyi faneleke yi hi tisela ntsako. Phela u hi nyike vutomi. Hikwalaho, hi nga tirhisa vutomi bya hina leswaku hi dzunisa Xikwembu leswi xi hi kokeleke evugandzerini bya ntiyiso. (Ps. 144:15; Yoh. 6:44) Yehovha wa hi tiyisekisa leswaku wa hi rhandza naswona u hi pfuna leswaku hi tiyisela loko hi n’wi tirhela. (Yer. 31:3; 2 Kor. 4:16) Hi tiphina hi paradeyisi ya moya laha hi kumaka swakudya swo tala swa moya swin’we ni vamakwerhu lava nga ni rirhandzu. Ku engetela kwalaho, hi ni ntshembo wa risima hi vumundzuku.

2. Malandza man’wana ya Xikwembu yo tshembeka ma karhatiwa hi yini?

² Hambileswi hi nga ni swivangelo leswi hi endlaka hi tsaka, malandza man’wana ya Xikwembu yo tshembeka ma karhatiwa hi xiphiqo xo tivona ma nga pfuni nchumu. Ma nga ha tivona onge ni ntirho lowu ma wu endlelaka Yehovha a hi wa nkoka eka yena. Lava va tshamaka va ri ni langutelo leri hoxeke va nga ha vona onge mhaka ya ku hanya “malembe yo tala” ko va norho ntsena. Va nga ha vona onge swilo swi tshama swi ri karhi swi va fambela ximatsi evuton’wini.—Ekl. 11:8.

3. I yini leswi nga ha endlaka vanhu va va ni langutelo leri hoxeke?

³ Vamakwerhu vo tano va nga ha va ni langutelo leri hoxeke hikwalaho  ko hela matimba, vuvabyi kumbe ku dyuhala. (Ps. 71:9; Swiv. 13:12; Ekl. 7:7) Ku tlula kwalaho, Mukreste un’wana ni un’wana u fanele a swi xiya leswaku mbilu ya kanganyisa naswona yi nga ha endla hi tivona nandzu hambiloko hi amukeleka emahlweni ka Xikwembu. (Yer. 17:9; 1 Yoh. 3:20) Diyavulosi u hehla malandza ya Xikwembu. Naswona vanhu lava anakanyaka ku fana na Sathana va nga ha ringeta ku hi endla hi tshemba leswi vuriweke hi Elifazi loyi a a nga ri na ripfumelo—leswaku a hi pfuni nchumu emahlweni ka Xikwembu. Marito wolawo a ma ri mavunwa enkarhini wa Yobo naswona ma ha ri mavunwa ninamuntlha.—Yobo 4:18, 19.

4. I yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi?

⁴ Yehovha u swi veka erivaleni eMatsalweni leswaku u ta va ni lava “[fambaka] enkoveni wa ndzhuti lowukulu.” (Ps. 23:4) Ndlela yin’wana leyi a nga na hina ha yona i ku tirhisa Rito ra yena. ‘Xikwembu hi xona xi endlaka leswaku Bibele yi va ni matimba yo wisetela swilo leswi simekiweke swi tiya,’ ku katsa ni mavonelo lama hoxeke. (2 Kor. 10:4, 5) Hikwalaho a hi kambisiseni ndlela leyi hi nga tirhisaka Bibele ha yona leswaku yi hi pfuna hi hlakulela langutelo lerinene ni ku tshama hi ri na rona. Leswi swi nga ha ku vuyerisa swi tlhela swi ku pfuna ku kuma tindlela to khutaza van’wana.

5. I ku tikambela kwihi loku nga hi pfunaka ku va ni langutelo lerinene?

⁵ Muapostola Pawulo u hlamusele swilo swin’wana leswi nga ha hi pfunaka ku hlakulela langutelo lerinene. U khutaze vandlha ra le Korinto a ku: “Tshamani mi ri karhi mi tikambela ku vona loko mi ri eripfumelweni.” (2 Kor. 13:5) ‘Ripfumelo’ i tidyondzo hinkwato ta Vukreste leti kumekaka eBibeleni. Loko marito ni swiendlo swa hina swi fambisana ni tidyondzo toleto, hi ta va hi tikambele kahle naswona swi ta kombisa leswaku hi le ‘ripfumelweni.’ Entiyisweni, hi fanele hi yingisa tidyondzo hinkwato ta Vukreste. A hi nge hlawuli leswaku hi ta landzela tidyondzo to karhi.—Yak. 2:10, 11.

6. Ha yini hi fanele hi tikambela ku vona ‘loko hi ri eripfumelweni’? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁶ U nga ha kanakana ku tikambela, ngopfu-ngopfu loko u vona onge swi nga ha endleka u nga ha ri eripfumelweni. Hambiswiritano, ndlela leyi Yehovha a hi langutaka ha yona i ya nkoka swinene ku tlula ndlela leyi hina hi tilangutaka ha yona naswona miehleketo ya yena yi tlakuke swinene ku tlula ya hina. (Esa. 55:8, 9) U kambela vagandzeri vakwe, ku nga ri leswaku a kuma xihoxo kambe leswaku a ta kuma timfanelo letinene nileswaku a va pfuna. Loko u tikambela hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu ku vona “loko [u] ri eripfumelweni,” u ta sungula ku tilanguta hi ndlela leyi Xikwembu xi ku langutaka ha yona. Leswi swi nga ku pfuna ku papalata ku anakanya leswaku a wu pfuni nchumu eka Xikwembu kutani swi ku pfuna ku tsundzuka xitiyisekiso lexi lexi sekeriweke eBibeleni: U wa risima emahlweni ka Yehovha. Vuyelo bya kona byi nga fana ni loko u pfula makhethenisi leswaku ku va ni ku vonakala ekamareni leri nga ni munyama.

7. Hi nga vuyeriwa njhani eka swikombiso swa vanhu vo tshembeka lava ku vulavuriweke ha vona eBibeleni?

⁷ Ndlela leyinene yo tikambela i ku anakanyisisa hi xikombiso xa vanhu vo tshembeka lava ku vulavuriweke ha vona eBibeleni. Ringanisa swiyimo swa vona ni swa wena kumbe ndlela leyi a va titwa ha yona, kutani u vona leswaku a wu ta va u endle yini loko a wu ri exiyin’weni xo fana ni xa vona. A hi kambisiseni swikombiso swinharhu leswi kombisaka ndlela leyi u nga yi tirhisaka ha yona Bibele ku tiyiseka leswaku u le ‘ripfumelweni’ xisweswo u va ni langutelo lerinene hi wena n’wini.

8, 9. (a) A swi ri swihi swiyimo swa noni leyi pfumalaka? (b) Hi rihi langutelo leri hoxeke leri swi nga ha endlekaka noni leyi a yi ri na rona?

⁸ Loko Yesu a ri etempeleni eYerusalema, u vone noni leyi pfumalaka. Xikombiso xa yona xi nga hi pfuna ku tshama hi ri ni langutelo lerinene hambiloko hi tsandzeka ku endla swilo leswi a hi ta tsakela ku swi endla. (Hlaya Luka 21:1-4.) Anakanya hi swiyimo swa noni leyi. A yi fanele yi tiyisela gome ra ku feriwa hi nuna wa yona swin’we ni xiyimo  xa varhangeri va vukhongeri lava a va “[mita] tiyindlu ta tinoni” ematshan’weni yo ti pfuna. (Luka 20:47) A yi ri xisiwana lerova mali leyi yi koteke ku nyikela ha yona etempeleni a yi ringana ni leyi mutirhi a a hola yona hi timinete ti nga ri tingani.

⁹ Ringeta ku anakanya ndlela leyi noni leyi yi titweke ha yona loko yi nghena exivaveni xa tempele yi khome swimalana swimbirhi swa nsimbi. Xana a a yi anakanya hi ndlela leyi mali leyi a yi ta yi nyikela a yi ri yitsongo ha yona loko yi ringanisiwa ni leyi a yi ta kota ku nyikela ha yona loko nuna wa yona a a ha hanya? Xana a yi ta khomiwa hi tingana loko yi vona van’wana lava a va ri emahlweni ka yona va nyikela hi mali yo tala, kumbexana yi tivutisa loko munyikelo wa yona wu ri wa nkoka hakunene? Hambiloko a yi titwa hi ndlela yoleyo, yi nyikele hi leswi a yi ri na swona leswaku yi seketela vugandzeri bya ntiyiso.

10. Yesu u swi kombise njhani leswaku noni leyi a vulavuleke ha yona a yi ri ya nkoka emahlweni ka Xikwembu?

¹⁰ Yesu u kombise leswaku noni leyi a yi ri ya nkoka emahlweni ka Yehovha ku katsa ni munyikelo wa yona. U vule leswaku “yi hoxe swo tlula leswi hoxiweke [hi lava fuweke] hinkwavo.” Munyikelo wa yona a wu ta hlanganisiwa ni minyikelo ya vanhu lavan’wana, kambe Yesu u tlangele ngopfu ku tinyiketela ka yona eka Yehovha. Lava va hlayeleke minyikelo a va nga ta pfuka va yi tivile ndlela leyi swimalana sweswo swimbirhi a swi ri swa risima ha yona eka Yehovha ku katsa ni loyi a nyikeleke ha swona. Nilokoswiritano, langutelo ra Xikwembu hi rona a ri ri ra nkoka swinene, ku nga ri leswi vanhu van’wana a va swi anakanya kumbe ndlela leyi noni a yi titeka ha yona. Xana u nga tirhisa rungula leri ku tikambela loko wa ha ri eripfumelweni?

11. U nga dyondza yini eka rungula ra noni?

¹¹ Swiyimo swa wena swi nga ha khumba leswi u nga nyikelaka ha swona eka Yehovha. Van’wana a va koti ku heta nkarhi wo tala va chumayela mahungu lamanene hilaha a va ta tsakela hakona, hikwalaho ka ku dyuhala kumbe swiphiqo swa rihanyo. Xana va fanele va vona onge nkarhi lowu va wu heteke va ri ensin’wini a va fanelanga va wu vika? Hambiloko wa ha ri muntshwa kumbe u ri ni rihanyo lerinene, u nga ha vona onge matshalatshala ya wena i matsongo loko ma pimanisiwa ni tiawara to tala leti vanhu va Xikwembu va  ti hetaka vhiki na vhiki va ri karhi va xi gandzela. Hambiswiritano, mhaka ya noni leyi pfumalaka yi hi dyondzisa leswaku Yehovha u vona nchumu wun’wana ni wun’wana lowutsongo lowu hi n’wi endlelaka wona naswona u wu teka wu ri wa nkoka, ngopfu-ngopfu loko hi wu endla hi ri eswiyin’weni swo tika. Anakanya hi vugandzeri lebyi u byi endleleke Yehovha n’wexemu. Xana yin’wana ya tiawara leti u ti heteke u tirhela Yehovha a yi lava u titsona swilo swo karhi leswikulu? Loko swi ri tano, tiyiseka leswaku U swi teka swi ri swa nkoka leswi u n’wi endleleke swona hi awara yoleyo. Loko na wena u endla leswi u nga swi kotaka leswaku u tirhela Yehovha ku fana ni noni yoleyo leyi a yi pfumala, u ni xivangelo lexi twalaka xo tshemba leswaku u le ‘ripfumelweni.’

12-14. (a) I langutelo rihi leri hoxeke leri Eliya a a ri na rona? (b) Ha yini Eliya a nga ha vaka a titwe hi ndlela leyi a titweke ha yona?

¹² Muprofeta Eliya a a tshembekile eka Yehovha naswona a a ri na ripfumelo ro tiya. Kambe u tshame a titwa a hele matimba a kala a kombela Yehovha leswaku a n’wi dlaya, a ku: “Swi ringene! Sweswi Wena Yehovha, susa moya-xiviri wa mina.” (1 Tih. 19:4) Lava nga si tshamaka va va ni gome ro tano va nga ha susumeteleka ku teka xikhongelo xa Eliya tanihi “mhaka leyi humeke endleleni.” (Yobo 6:3) Hambiswiritano, ndlela leyi a titweke ha yona a yi ri ya xiviri. Kambe, xiya leswaku ematshan’weni yo va Yehovha a hlundzukela Eliya, u n’wi pfunile.

¹³ Ha yini Eliya a titwe hi ndlela yoleyo? Emahlweninyana ka kwalaho, u endle singita eIsrayele leri kombiseke leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso naswona endzhaku ka rona ku dlayiwe vaprofeta va Bali va 450. (1 Tih. 18:37-40) Swi nga ha endleka leswaku Eliya a a anakanya leswaku endzhaku ka sweswo vanhu va Xikwembu a va ta tlhelela evugandzerini lebyi tengeke, kambe sweswo a swi endlekanga. Hosi ya xisati Yezabele wo homboloka u rhumele rito eka Eliya ra leswaku u lava ku n’wi dlaya. Leswi Eliya a a chava ku dlayiwa, u balekele edzongeni a tsemakanya tiko ra Yuda a ya emananga.—1 Tih. 19:2-4.

¹⁴ Loko Eliya a ri yexe emananga, u sungule ku anakanya leswaku ntirho wakwe wa ku va muprofeta a wu nga pfuni nchumu. U byele Yehovha a ku: “A ndzi antswi ku tlula vatatana.” A a titwa a nga pfuni nchumu ku fana ni ntshuri ni marhambu ya vakokwa wakwe lava feke. Entiyisweni, a a tikambele hi ku ya hi milawu yakwe naswona a a endle xiboho xa leswaku a a ri mutsandzeki, a a titeka a nga ri wa nkoka eka Yehovha kumbe eka munhu wihi na wihi.

15. Xikwembu xi n’wi tiyisekise njhani Eliya leswaku a xa ha n’wi teka a ri wa nkoka?

¹⁵ Kambe Lowa Matimba Hinkwawo a a nga n’wi teki hi ndlela yoleyo Eliya. Eliya u tshame a ri wa nkoka emahlweni ka Xikwembu naswona Yehovha u n’wi tiyisekisile hi mhaka yoleyo. Xikwembu xi rhumele ntsumi leswaku yi ya tiyisa Eliya. Nakambe Yehovha u n’wi nyike swakudya ni swakunwa leswi a swi ta n’wi tiyisa eka riendzo ra yena ra masiku ya 40 ro ya eNtshaveni ya Horebe leyi a yi ri edzongeni. Ku tlula kwalaho, hi musa Xikwembu xi lulamise langutelo rakwe leri hoxeke ra leswaku a ku nga ha ri na Muisrayele loyi a a tshembekile emahlweni ka Yehovha. Xa nkoka swinene, Xikwembu xi nyike Eliya swiavelo leswintshwa naswona u swi amukerile. Eliya u vuyeriwile hi mpfuno wa Yehovha naswona u tlhelele entirhweni wakwe wo profeta a ri ni matimba.—1 Tih. 19:5-8, 15-19.

16. Hi tihi tindlela tin’wana leti Xikwembu xi ku seketeleke ha tona?

¹⁶ Leswi humeleleke Eliya swi nga ku pfuna leswaku u tikambela loko wa ha ri eripfumelweni naswona swi nga ku susumetela ku va ni langutelo lerinene. Xo sungula, anakanya hi tindlela leti Yehovha a ku seketeleke ha tona. Xana swi nga ha endleka leswaku un’wana wa malandza yakwe, ku nga ha va nkulu kumbe Mukreste un’wana la wupfeke, u ku pfunile loko u lava mpfuno? (Gal. 6:2) Xana Bibele, minkandziyiso ya hina ya Vukreste ni minhlangano ya vandlha swi ku pfunile ku vona leswaku Yehovha wa ku khathalela? Enkarhini lowu taka loko u pfuniwa hi yin’wana ya tindlela leti, anakanya hi laha mpfuno wolowo wu humaka kona kutani u tsundzuka ku nkhensa Yehovha hi xikhongelo.—Ps. 121:1, 2.

17. I yini leswi Yehovha a swi tekaka swi ri swa nkoka eka malandza yakwe?

 ¹⁷ Xa vumbirhi, tsundzuka leswaku langutelo leri hoxeke ri nga hi xisa. Ndlela leyi Xikwembu xi hi langutaka ha yona, hi yona yi nga ya nkoka. (Hlaya Varhoma 14:4.) Yehovha u ku teka ku ri ka nkoka ku tinyiketela ni ku tshembeka ka hina eka yena; a nga yi hi swilo leswi hi kotaka ku n’wi endlela swona. Swi nga ha endleka leswaku ku fana na Eliya, u endlele Yehovha swilo swo tala ku tlula leswi u nga swi ehleketaka. U nga ha va u pfune van’wana evandlheni u nga swi lemukanga naswona vanhu van’wana ensin’wini va nga ha va va twe ntiyiso hikwalaho ka ku tikarhata ka wena.

18. Leswi Yehovha a ku nyikeke xiavelo swi kombisa yini?

¹⁸ Xo hetelela, teka xiavelo xin’wana ni xin’wana lexi humaka eka Yehovha tanihi vumbhoni bya leswaku u na wena. (Yer. 20:11) Ku fana na Eliya, u nga ha hela matimba hikwalaho ka leswi ntirho wa wena wu tikombaka wu nga tswali mihandzu kumbe hikwalaho ka leswi u nga swi kotiki ku fikelela pakani yo karhi ya moya. Nilokoswiritano, u ni lunghelo lerikulu leri un’wana ni un’wana wa hina a nga ri kumaka—ra ku chumayela mahungu lamanene ni ku vitaniwa hi vito ra Xikwembu. Tshama u tshembekile. Kutani, marito lama vuriweke eka xin’wana xa swifaniso swa Yesu ma nga vuriwa ni le ka wena: “Nghena entsakweni wa n’wini wa wena.”—Mat. 25:23.

19. Hi xihi xiyimo lexi mutsari wa Pisalema 102 a a langutane na xona?

¹⁹ Mutsari wa Pisalema 102 a a heleriwe hi ntshembo. A a ‘xaniseka,’ a a ri ni ntshikilelo lowukulu emirini kumbe emintlhavekweni naswona a a nga ri na wona matimba yo langutana ni swiphiqo swakwe. (Ps. 102, xingheniso) Marito yakwe ma kombisa leswaku a ku nga ri na nchumu wun’wana lowu a a anakanya ha wona handle ka xitlhavi xa yena, xivundza ni ndlela leyi a titwa ha yona. (Ps. 102:3, 4, 6, 11) A a anakanya leswaku Yehovha a a lava ku n’wi cukumeta.—Ps. 102:10.

20. Xikhongelo xi nga n’wi pfuna njhani munhu la lwisanaka ni mianakanyo yo biha?

²⁰ Nilokoswiritano, mupisalema u tirhise vutomi byakwe leswaku a dzunisa Yehovha. (Hlaya Pisalema 102:19-21.) Hilaha hi swi vonaka hakona eka Pisalema 102, ni vanhu lava nga ni ripfumelo va nga va ni xitlhavi naswona swi nga ha va tikela ku anakanya hi swilo swin’wana. Mupisalema a a titwa ku “fana ni nyenyana leyi nga yoxe ehenhla ka lwangu,” onge hiloko a rhendzeriwe hi swiphiqo ntsena. (Ps. 102:7) Loko u tshuka u titwa hi ndlela yoleyo, chululela mbilu ya wena eka Yehovha hilaha mupisalema a endleke hakona. Swikhongelo swa la xanisekaka—swikhongelo swa wena—swi nga ku pfuna loko u ri karhi u lwisana ni mianakanyo yo biha. Yehovha u tshembisa leswaku “u ta hundzulukela exikhongelweni xa lava va tekeriweke hinkwaswo, naswona a nge xi languteli ehansi xikhongelo xa vona.” (Ps. 102:17) Xi tshembe xitshembiso xexo.

21. Munhu la lwisanaka ni langutelo leri hoxeke a nga va ni langutelo lerinene hi ndlela yihi?

²¹ Pisalema 102 yi tlhela yi kombisa ndlela leyi u nga vaka ni langutelo lerinene ha yona. Mupisalema u hlawule ku anakanya hi vuxaka byakwe na Yehovha. (Ps. 102:12, 27) U chaveleriwe hi ku tiva leswaku Yehovha minkarhi hinkwayo u pfuna vanhu Vakwe leswaku va kota ku tiyisela miringo. Hikwalaho loko langutelo leri hoxeke ri ku sivela ku endla leswi u lavaka ku swi endla entirhweni wa Xikwembu swa xinkarhana, khongela hi mhaka yoleyo. Kombela Xikwembu leswaku xi yingisa xikhongelo xa wena ku nga ri ntsena leswaku xiphiqo xa wena xi hela kambe ni “leswaku vito ra Yehovha ri ta vuriwa.”—Ps. 102:20, 21.

22. Un’wana ni un’wana wa hina a nga n’wi tsakisa njhani Yehovha?

²² Hi nga tirhisa Bibele leswaku yi hi komba leswaku hi le ripfumelweni nileswaku hi va nkoka eka Yehovha. Entiyisweni, emafambiselweni lawa ya swilo, a hi nge swi koti ku herisa malangutelo hinkwawo lama hoxeke kumbe ku hela matimba. Nilokoswiritano, un’wana ni un’wana wa hina a nga swi kota ku tsakisa Yehovha a tlhela a kuma vutomi lebyi nga heriki loko a tiyisela hi ku tshembeka entirhweni wa yena.—Mat. 24:13.