1. Ha yini malandza ya Xikwembu ma nga hlamali loko ma langutana ni maxangu?

XANA yi ku tsema nhlana mhaka ya leswaku u ta langutana ni “mahlomulo yo tala” loko u nga si kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki? Kumbexana a yi ku tsemi nhlana. Ku nga khathariseki leswaku wa ha ri muntshwa entiyisweni kumbe se u ni nkarhi wo leha u tirhela Yehovha, wa swi tiva leswaku emisaveni ya Sathana hi ta langutana ni maxangu.—Nhlav. 12:12.

2. (a) Ku engetela eka swiphiqo leswi hlaselaka vanhu hinkwavo lava nga hetisekangiki, hi wihi nhlomulo wun’wana lowu Vakreste va langutanaka na wona? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.) (b) I mani a hi vangelaka mahlomulo, naswona hi swi tivisa ku yini?

² Ku nga khathariseki swihinga leswi “tolovelekeke evanhwini,” ku nga swiphiqo leswi khumbaka vanhu hinkwavo lava nga hetisekangiki, Vakreste va langutana ni nhlomulo wun’wana. (1 Kor. 10:13) I yini nhlomulo wa kona? I ku xanisiwa swinene hikwalaho ka leswi va tiyimiseleke ku yingisa milawu ya Xikwembu. Yesu u byele valandzeri vakwe a ku: “Hlonga a ri n’wi tluli n’wini wa rona hi vukulu. Loko va ndzi xanisile, na n’wina va ta mi xanisa.” (Yoh. 15:20) I mani a vangaka nkaneto wolowo? I Sathana loyi Bibele yi n’wi hlamuselaka tanihi “nghala leyi vombaka” leyi ‘lavaka ku dya’ vanhu va Xikwembu. (1 Pet. 5:8) Sathana u tirhisa xin’wana ni xin’wana leswaku a endla vadyondzisiwa va Yesu va nga tshembeki. Xiya leswi humeleleke eka muapostola Pawulo.

3-5. (a) Pawulo u langutane ni nhlomulo wihi eListra? (b) Rungula ra yena leri vulavulaka hi mahlomulo ya le nkarhini lowu taka ra tiyisana hi ndlela yihi?

³ Pawulo u xanisiwe ko tala hikwalaho ka leswi a a tshembeka eka Xikwembu. (2 Kor. 11:23-27) Nkarhi wun’wana u xanisiwe eListra. Endzhaku ko hanyisa wanuna loyi a a tswariwe a lamarile, vanhu a va anakanya leswaku Pawulo ni nakulobye wakwe Barnaba a va ri swikwembu. Vanhu lavambirhi va boheke ku kombela ntshungu wolowo lowu a wu tsake swinene leswaku wu nga va gandzeli. Hambiswiritano, swi nga si ya kwihi, ku fike vakaneti va Vayuda naswona va sungule ku vulavula ku biha hi Pawulo na Barnaba eka ntshungu wolowo. Vanhu volavo va hatle va ma tshemba mavunwa wolawo. Hikwalaho, va khandle Pawulo hi maribye ivi va n’wi siya va anakanya leswaku u file.—Mint. 14:8-19.

⁴ Endzhaku ko ya eDerbe, Pawulo na Barnaba “va tlhelele eListra ni le Ikoniya ni le Antiyoka, va tiyisa mimoya-xiviri ya vadyondzisiwa, va va khutaza leswaku va tshama eripfumelweni, va ku: ‘Hi fanele ku nghena emfun’weni wa Xikwembu hi mahlomulo yo tala.’” (Mint. 14:21, 22) Loko u ma twa ro sungula marito wolawo, ma nga vonaka ma nga twali. Phela, mhaka ya ku langutana ni “mahlomulo yo tala” a yi nga khutazi, a yi vanga gome. Pawulo na Barnaba va yi ‘tiyise njhani mimoya-xiviri ya vadyondzisiwa’ hi ku va byela leswaku a va ta langutana ni mahlomulo yo tala?

⁵ Nhlamulo hi nga yi kuma loko hi ma kambisisa hi vukheta marito ya Pawulo. A nga vulanga a ku: “Hi fanele hi tiyisela mahlomulo yo tala.” Ku ri na sweswo, u te: “Hi fanele ku nghena emfun’weni wa Xikwembu hi mahlomulo yo tala.” Hikwalaho Pawulo u tiyise vadyondzisiwa hi ku kandziyisa hakelo leyi tsakisaka leyi nga ta kumiwa hi lava tshamaka va tshembekile. Hakelo yoleyo a yi nga ri norho. Yesu u te: “Loyi a tiyiselaka ku ya fika emakumu hi yena loyi a nga ta ponisiwa.”—Mat. 10:22.

6. Hi yihi hakelo leyi nga ta kumiwa hi lava tiyiselaka?

⁶ Loko hi tiyisela, hi ta kuma hakelo. Vakreste lava totiweke va ta kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki etilweni va fuma swin’we na Yesu. “Tinyimpfu tin’wana” ti ta kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni laha “ku [nga] ta va ni ku lulama.” (Yoh. 10:16; 2 Pet. 3:13) Kambe, hilaha Pawulo a vuleke hakona, hi ta langutana ni mahlomulo yo tala loko ha ha rindze hakelo yoleyo. Xiya miringo yimbirhi leyi hi nga ha langutanaka na yona.

7. I nhlomulo wa muxaka muni lowu nga hlamuseriwaka tanihi nhlaselo lowu kongomeke?

⁷ Yesu u te: “Vanhu va ta mi nyiketa etihubyeni ta rikwenu, mi ta biwa emasinagogeni, mi yimisiwa emahlweni ka tindhuna-nkulu ni tihosi.” (Mar. 13:9) Hilaha marito wolawo ma kombisaka hakona, Vakreste van’wana va ta langutana ni nxaniso lowu minkarhi yin’wana wu nga ta vangiwa hi varhangeri va vukhongeri kumbe va tipolitiki. (Mint. 5:27, 28) Nakambe, anakanya hi xikombiso xa Pawulo. Xana u chavisiwe hi mhaka ya leswaku u ta langutana ni nxaniso wo tano? Nikatsongo.—Hlaya Mintirho 20:22, 23.

8, 9. Pawulo u swi kombise njhani leswaku a a tiyimiserile ku tiyisela, naswona van’wana va le minkarhini ya hina va swi kombise njhani leswaku va tiyimisele hi ndlela leyi fanaka?

⁸ Pawulo u lwisane hi xivindzi ni minhlaselo leyi kongomeke ya Sathana kutani a ku: “Moya-xiviri wa mina a ndzi wu teki wu ri wa nkoka eka mina, onge hi loko wu ri lowu rhandzekaka eka mina, loko ntsena ndzo heta pfhumba ni vutirheli lebyi ndzi byi amukeleke bya Hosi Yesu, bya ku nyikela vumbhoni bya rixaladza hi mahungu lamanene ya musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu.” (Mint. 20:24) Swi le rivaleni leswaku Pawulo a yi nga n’wi chavisi mhaka ya leswaku u ta xanisiwa. Ku ri na sweswo, a a tiyimiserile ku tiyisela, hambi ko ba lexi dumaka. Xikongomelo-nkulu xa yena a ku ri ku “nyikela vumbhoni bya rixaladza” ku nga khathariseki ku xanisiwa kwihi na kwihi.

⁹ Namuntlha, vamakwerhu vo tala va tiyimisele hi ndlela leyi fanaka. Hi xikombiso, etikweni  rin’wana Timbhoni tin’wana ti hete malembe ya kwalomu ka 20 ti pfaleriwile ekhotsweni hikwalaho ko ala ku hlanganyela eka tipolitiki. Nandzu wa tona a wu si tshama wu tengiwa, hikuva milawu ya tiko rolero a yi nga ri na rona lunghiselelo ra vanhu lava alaka ku ya evusocheni hikwalaho ka ripfalo. Loko ti ri ekhotsweni a ti nga pfumeleriwi ku endzeriwa hambi ku ri hi maxaka, naswona vabohiwa van’wana va biwile va tlhela va xanisiwa hi tindlela to hambana-hambana.

10. Ha yini hi nga fanelanga hi chava mahlomulo lama nga hi welaka hi xitshuketa?

¹⁰ Vamakwerhu etindhawini tin’wana va tiyisela mahlomulo lama va welaka hi xitshuketa. Loko na wena wo weriwa hi mahlomulo yo tano, a wu fanelanga u chava. Anakanya hi Yosefa. U xaviseriwe evuhlongeni, kambe Yehovha u “n’wi kutsurile emahlomulweni yakwe hinkwawo.” (Mint. 7:9, 10) Na wena Yehovha a nga ku kutsula hi ndlela leyi fanaka. U nga rivali leswaku “Yehovha wa yi tiva ndlela yo va kutsula endzingweni vanhu lava nga ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu.” (2 Pet. 2:9) Xana u ta ya emahlweni u tshemba Yehovha, u ri karhi u swi tiva leswaku a nga ku kutsula eka mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo ivi a ku nyika vutomi lebyi nga heriki ehansi ka Mfumo wa yena? U ni swivangelo leswi twalaka swo n’wi tshemba ni swo tiyisela nxaniso hi xivindzi.—1 Pet. 5:8, 9.

11. Minhlaselo leyi tumbeleke ya Sathana yi hambana njhani ni minhlaselo yakwe leyi kongomeke?

¹¹ Muxaka wun’wana wa nhlomulo lowu hi nga ha langutanaka na wona wu katsa minhlaselo leyi tumbeleke. Xana yi hambana njhani ni minhlaselo leyi kongomeke ya ku xanisiwa? Minhlaselo leyi kongomeke yi fana ni xidzedze lexi hlaselaka doroba ivi xi onha yindlu ya wena hi xitshuketa. Minhlaselo leyi tumbeleke yi fana ni muhlwa lowu dyaka mapulanga ya yindlu ya wena hakatsongo-tsongo kukondza yi wa. Swi nga ha endleka munhu a nga ri xiyi khombo ra nhlaselo lowu tumbeleke kukondza a ya ri vona loko se wu onhile.

12. (a) Hi wihi nhlaselo wun’wana wa Sathana lowu tumbeleke, naswona ha yini wu tirha swinene? (b) Pawulo u khumbiwe njhani hi ku hela matimba?

¹² Sathana u lava ku herisa vuxaka bya wena na Yehovha, kutani a nga ha tirhisa minhlaselo leyi kongomeke ya ku xanisiwa kumbe a dlaya ripfumelo ra wena hakatsongo-tsongo hi ku tirhisa minhlaselo leyi tumbeleke. Rhengu rin’wana leri tumbeleke leri tirhaka leri Sathana a ri tirhisaka i ku heta vanhu matimba. Minkarhi yin’wana muapostola Pawulo a a titwa a hele matimba. (Hlaya Varhoma 7:21-24.) Ha yini Pawulo a tivitane “munhu wa maxangu” kasi a a ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu naswona swi nga ha endlekaka leswaku a a ri xirho xa huvo leyi fumaka ya le minkarhini ya vaapostola? Pawulo u vule leswaku a a titwa hi ndlela yoleyo hikwalaho ka swihoxo swa yena. A a swi lava hi mbilu ya yena hinkwayo ku endla leswinene, kambe minkarhi yin’wana a swi nga n’wi oloveli. Loko na wena minkarhi yin’wana u pfa u titwa hi ndlela yoleyo, xana a swi ku chaveleli ku tiva leswaku hambi ku ri muapostola Pawulo u langutane ni ndzingo lowu fanaka?

13, 14. (a) I yini leswi endlaka vanhu van’wana va Xikwembu va hela matimba? (b) I mani la lavaka ku vona ripfumelo ra hina ri file, naswona ha yini?

¹³ Minkarhi yin’wana, vamakwerhu vo tala va titwa va hele matimba, va karhatekile kumbexana va tlhela va titwa va nga pfuni nchumu. Hi xikombiso, phayona leri hisekaka leri hi nga ta ri vitana Deborah ri ri: “Ndzi tshamela ku anakanya hi xihoxo lexi ndzi xi endleke, nkarhi wun’wana ni wun’wana loko ndzi anakanya hi xona ndzi hela matimba. Loko ndzi anakanya hi swilo hinkwaswo leswi hoxeke leswi ndzi swi endleke, swi ndzi endla ndzi titwa onge a ku na munhu loyi a nga ndzi rhandzaka, hambi ku ri Yehovha.”

¹⁴ I yini lexi endlaka malandza man’wana ya Yehovha lama hisekaka, yo tanihi Deborah, leswaku ma hela matimba? Ku nga ha va ni swivangelo swo tala. Van’wana va nga ha va va tolovele ku titekela ehansi, vona ni swiyimo swa vona evuton’wini. (Swiv. 15:15) Kasi eka van’wana, langutelo leri hoxeke leri va nga na rona ri nga ha  va ri vangiwa hi swiphiqo swa rihanyo leswi khumbaka mintlhaveko ya vona. Ku nga khathariseki leswaku sweswo swi vangiwa hi yini, hi fanele hi tsundzuka leswaku i mani loyi a lavaka hi titwa hi ndlela yoleyo yo biha. Entiyisweni, i mani loyi a lavaka leswaku hi hela matimba lerova hi lan’wa? I mani loyi a lavaka leswaku u titwa u nga ri na ntshembo ku fana na yena? (Nhlav. 20:10) I Sathana. Ntiyiso wa mhaka hi leswaku ku nga khathariseki leswaku Sathana u tirhisa nhlaselo lowu kongomeke kumbe minhlaselo yo tala leyi tumbeleke, xikongomelo xa yena i xin’we, i ku hi endla hi vilela, hi nga ha hiseki ni ku hi endla hi tshika ku tirhela Xikwembu. U nga tixisi, vanhu va Xikwembu va le nyimpini ya moya!

15. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi tiyimiserile ku nga hetiwi matimba?

¹⁵ Tiyimisele ku nga wi mapa enyimpini leyi. Tshama u langute hakelo. Pawulo u tsalele Vakreste va le Korinto a ku: “A hi tshiki, hambiloko munhu loyi hi nga yena ehandle a hlakala, hakunene munhu loyi hi nga yena endzeni wa pfuxetiwa siku ni siku. Hikuva hambileswi nhlomulo wu nga wa nkarhinyana naswona wu vevukaka, wu hi tisela ku vangama loku nga ni ntikelo lowukulu swinene ni loku nga heriki.”—2 Kor. 4:16, 17.

16. Ha yini swi ri swa nkoka ku tilunghiselela ku langutana ni nhlomulo ka ha ri sweswi?

¹⁶ Hilaha hi swi voneke hakona, Sathana u tirhisa “marhengu” yo tala. (Efe. 6:11) Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a yingisa xitsundzuxo lexi kumekaka eka 1 Petro 5:9 lexi nge: “Lwanani na [yena], mi tiya eripfumelweni.” Leswaku hi kota ku endla sweswo, hi fanele hi lunghiselela mianakanyo ni timbilu ta hina sweswi leswaku hi lunghekela ku endla leswinene. Hi xikombiso: Loko vuthu ra masocha ri nga si ya enyimpini, ri kuma ndzetelo wo hlawuleka lowu ri endlaka ri lunghekela ku ya enyimpini. Swi tano ni hi vuthu ra moya ra Yehovha. A hi swi tivi leswaku nyimpi ya hina ya moya yi ta katsa yini enkarhini lowu  taka. Hikwalaho, xana ku ta va ku nga ri vutlhari ku tiletela loko ka ha ri ni ku rhula? Pawulo u tsalele Vakorinto a ku: “Tshamani mi ri karhi mi tikambela ku vona loko mi ri eripfumelweni, tshamani mi tikombisa leswi n’wina mi nga swona.”—2 Kor. 13:5.

17-19. (a) Hi nga tikambela njhani? (b) Vantshwa va nga swi lunghekela njhani ku va ni xivindzi loko va vulavula hi leswi va pfumelaka eka swona loko va ri exikolweni?

¹⁷ Ndlela yin’wana leyi hi nga yingisaka ndzayo ya Pawulo leyi huhuteriweke i ku tikambela swinene. Tivutise swivutiso swo tanihi leswi: ‘Xana ndzi khongela nkarhi na nkarhi? Loko van’wana va ndzi khutaza ku endla swilo leswi hoxeke, xana ndzi yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu? Xana ndzi ya nkarhi na nkarhi eminhlanganweni ya Vukreste? Xana ndzi va ni xivindzi loko ndzi vulavula hi swilo leswi ndzi pfumelaka eka swona? Xana ndza hatlisa ku rivalela vamakwerhu swihoxo leswi va ndzi endleleke swona, tanihi leswi na mina ndzi lavaka leswaku va ndzi rivalela? Xana ndzi titsongahatela lava rhangelaka evandlheni ra ka hina ni lava rhangelaka evandlheni ra le misaveni hinkwayo?’

¹⁸ Xiya leswaku xivutiso xin’wana eka leswi nga laha henhla xi vulavula hi ku va ni xivindzi loko hi vulavula hi swilo leswi hi pfumelaka eka swona kasi xin’wana xi vulavula hi ku yingisa Xikwembu loko hi khutaziwa ku endla leswi hoxeke. Vantshwa va hina vo tala va fanele va swi endla sweswo loko va ri exikolweni. Va dyondze ku nga chavi kumbe ku nga khomiwi hi tingana loko va vulavula hi leswi va pfumelaka eka swona. Va vulavula hi xivindzi. Eka timagazini ta hina ku ni swiringanyeto leswi pfunaka emhakeni leyi. Hi xikombiso, Xalamuka! ya July 2009 yi ringanyeta leswaku loko mudyondzi-kuloni a ku vutisa a ku: “Ha yini u nga pfumeli eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo?” u nga ha n’wi hlamula hi ku olova u ku: “Ha yini ndzi fanele ndzi pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo? Hambi ku ri van’wasayense a va pfumelelani ha yona, naswona hi vona a va fanele va yi tiva kahle dyondzo leyi!” Vatswari, tiyisekani leswaku mi bula ni vana va n’wina hi tindlela leti va nga swi lunghekelaka ha yona ku langutana ni mintshikilelo yo tano ya tintangha ta vona exikolweni.

¹⁹ A hi minkarhi hinkwayo swi olovaka ku va ni xivindzi loko hi vulavula hi leswi hi pfumelaka eka swona kumbe ku endla swilo leswi Yehovha a lavaka hi swi endla. Endzhaku ko heta siku hinkwaro entirhweni wo tihanyisa, swi nga ha lava hi tikoka kunene loko hi ya eminhlanganweni. Swi nga ha hi tikela ku pfuka nimixo leswaku hi ya ensin’wini. Kambe tsundzuka: Loko ku ta miringo leyikulu enkarhini lowu taka, u ta va u swi lunghekerile ku langutana na yona loko u titolovete ku endla swilo sweswo sweswi.

20, 21. (a) Ku anakanyisisa hi nkutsulo swi nga hi pfuna njhani ku lwisana ni langutelo leri hoxeke? (b) Hi fanele hi tiyimisela yini hi mahlomulo?

²⁰ Ku vuriwa yini hi minhlaselo leyi tumbeleke? Hi xikombiso, hi nga lwisana njhani ni ku hela matimba? Ndlela yin’wana ya matimba yo endla tano i ku anakanyisisa hi nkutsulo. Muapostola Pawulo u endle tano. Minkarhi yin’wana a a titwa a tshikilelekile. Kambe a a swi tiva leswaku Kreste a nga felanga vanhu lava hetisekeke, u fele vadyohi. Naswona Pawulo a a ri un’wana wa vadyohi volavo. Entiyisweni, u tsale a ku: “Ndzi hanya hi ripfumelo leri nga eka N’wana wa Xikwembu, loyi a ndzi rhandzeke kutani a tinyiketa hikwalaho ka mina.” (Gal. 2:20) Pawulo u wu amukerile nkutsulo. A a pfumela leswaku nkutsulo wu tirha eka yena n’wini.

²¹ Langutelo rolero—ro teka nkutsulo tanihi nyiko ya wena leyi humaka eka Yehovha—ri nga ku vuyerisa swinene. Sweswo a swi vuli leswaku ku hela matimba ku ta namba ku hela hi ku hatlisa. Van’wana va hina hi nga ha boheka ku lwisana ni nhlaselo lowu lowu tumbeleke kukondza hi nghena emisaveni leyintshwa. Kambe tsundzuka: Hakelo yi ta kumiwa hi lava va nga lan’wiki. Hi le kusuhi swinene ni siku leri vangamaka laha Mfumo wa Xikwembu wu nga ta tisa ku rhula wu tlhela wu endla leswaku vanhu hinkwavo lava tshembekaka va hetiseka. Tiyimisele ku nghena eMfun’weni wolowo—hambiloko u ta nghena hi mahlomulo yo tala.