Xana Wa Yi “Twisisa Nhlamuselo Ya Matsalwa”?
“A pfula mianakanyo ya vona hi ku helela leswaku va twisisa nhlamuselo ya Matsalwa.”—LUKA 24:45.
1, 2. Yesu u va tiyise njhani vadyondzisiwa vakwe hi siku leri a pfuxiweke ha rona eku feni?
A KA ha ri siku leri Yesu a pfuxiweke ha rona. Vadyondzisiwa vakwe vambirhi a va ri eku fambeni va ya eximutanini lexi ku nga mpfhuka wa kwalomu ka 11,2 wa tikhilomitara ku suka eYerusalema. Leswi a va nga swi tivi leswaku Yesu u pfuxiwile eku feni, a va ri ni gome hikwalaho ka swiendlakalo leswi a swa ha ku endleka. Hi xitshuketa, Yesu u humelerile kutani a sungula ku famba na vona. U chavelele vadyondzisiwa volavo. Njhani? “Ku sukela eka Muxe ni Vaprofeta hinkwavo a va hlamusela swilo leswi khumbaka yena eMatsalweni hinkwawo.” (Luka 24:13-15, 27) Hikwalaho, timbilu ta vona ti sungule ku pfurha endzeni ka vona hikuva u va ‘pfulele Matsalwa hi ku helela.’—Luka 24:32.
2 Hi madyambu wolawo, vadyondzisiwa volavo vambirhi va tlhelele eYerusalema. Va kume vaapostola ivi va va hlamusela leswi va humeleleke. Loko va ha vulavula, Yesu u humelele exikarhi ka vona hinkwavo. Hambiswiritano, vaapostola vakwe va tsemeke nhlana. Va sungule ku kanakana etimbilwini ta vona. Yesu u va tiyise njhani? Hi byeriwa leswi: ‘U pfule mianakanyo ya vona hi ku helela leswaku va twisisa nhlamuselo ya Matsalwa.’—Luka 24:45.
3. Hi yihi mintlhontlho leyi hi nga ha langutanaka na yona, naswona i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi va ni langutelo lerinene hi ntirho wa hina wo chumayela?
3 Ku fana ni vadyondzisiwa volavo, minkarhi yin’wana hi nga ha va ni gome swinene. Hambiloko hi khomekile hi ku tirhela Yehovha, kambe hi nga ha hetiwa matimba hikwalaho ka leswi vanhu va nga kombisiki ku tsakela loko hi va chumayela. (1 Kor. 15:58) Kumbexana swi nga ha vonaka onge lava hi dyondzaka na vona a va endli nhluvuko. Van’wana lava hi va pfunaka va nga ha fularhela Yehovha. Hi nga endla yini leswaku hi va ni langutelo lerinene hi ntirho wa hina wo chumayela? Nchumu lowu nga hi pfunaka i ku yi twisisa kahle nhlamuselo ya swifaniso swa Yesu leswi tsariweke eMatsalweni yo Kwetsima. A hi kambisiseni swifaniso swin’wana swinharhu kutani hi vona leswi hi nga swi dyondzaka.
MUHAXI LA ETLELAKA
4. Xi vula yini xifaniso xa Yesu xa muhaxi la etlelaka?
4 Hlaya Marka 4:26-29. Xi vula yini xifaniso xa Yesu xa muhaxi la etlelaka? Muhaxi wa le xifanisweni xexo u fanekisela muhuweleri un’wana ni un’wana wa Mfumo. Mbewu i rungula ra Mfumo leri chumayeriwaka eka vanhu va timbilu letinene. Hilaha swi tolovelekeke hakona eka vutomi bya siku ni siku, muhaxi wa “etlela nivusiku, a pfuka loko ri xile.” Mbewu yi teka nkarhi ku kula, ku sukela loko yi byariwile ku ya fikela loko yi tshoveriwa. Hi nkarhi wolowo “mbewu yi huma yi kula yi tlhela yi leha.” Yi kula “hi yoxe,” hakatsongo-tsongo. Hilaha ku fanaka, nhluvuko wa moya wu endleka hakatsongo-tsongo. Loko munhu a endla nhluvuko lerova a susumeteleka ku tirhela Xikwembu, u veka mihandzu hileswi a nyiketelaka vutomi byakwe eka Yehovha kutani a khuvuriwa.
5. Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso xa muhaxi la etlelaka?
5 Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso lexi? Yesu u hi pfuna ku xiya leswaku Yehovha hi yena loyi a endlaka leswaku ntiyiso wu kula etimbilwini ta vanhu lava nga ni “mboyamelo lowunene.” (Mint. 13:48; 1 Kor. 3:7) Hina ha byala hi tlhela hi cheleta, kambe a hi nge yi lawuli ndlela leyi mbewu yi kulaka ha yona. A hi nge yi sindzisi kumbe ku yi endla leswaku yi kula hi ku hatlisa. Ku fana ni munhu wa le xifanisweni, a hi yi tivi ndlela leyi mbewu yi kulaka ha yona. Hakanyingi a hi yi xiyi loko hi ri karhi hi endla mintirho ya hina leyi tolovelekeke ya siku ni siku. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi mbewu ya Mfumo yi nga ha veka mihandzu. Mudyondzisiwa lontshwa a nga ha hlanganyela na hina entirhweni wo tshovela naswona ha vuyeriwa hikwalaho ka mpfuno wakwe.—Yoh. 4:36-38.
6. I yini leswi hi faneleke hi swi pfumela malunghana ni ndlela leyi xichudeni xi endlaka nhluvuko ha yona hi tlhelo ra moya?
6 Hi nga dyondza yini eka xifaniso lexi? Xo sungula, hi fanele hi pfumela leswaku a hi swi koti ku lawula ndlela leyi xichudeni xa Bibele xi endlaka nhluvuko ha yona hi tlhelo ra moya. Loko hi titsongahata swi ta hi pfuna leswaku hi papalata ndzingo wo tshikilela kumbe ku sindzisa xichudeni leswaku xi khuvuriwa. Hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi pfuna munhu yoloye hi tlhela hi n’wi seketela, kambe hi swi amukela hi ku titsongahata leswaku eku heteleleni hi yena a faneleke a tiendlela xiboho xo tinyiketela. Munhu u fanele a tinyiketela hikwalaho ko susumetiwa hi mbilu leyi rhandzaka Xikwembu. Loko a nga endli tano, ku tinyiketela ka yena a ku nge amukeleki eka Yehovha.—Ps. 51:12; 54:6; 110:3.
7, 8. (a) Hi swihi swin’wana leswi hi swi dyondzaka eka xifaniso xa Yesu xa muhaxi la etlelaka? Nyika xikombiso. (b) Xifaniso lexi xi hi dyondzisa yini malunghana na Yehovha na Yesu?
7 Xa vumbirhi, ku twisisa leswi xifaniso lexi xi vulaka swona swi ta hi pfuna leswaku hi nga heli matimba loko eku sunguleni hi nga byi voni vuyelo entirhweni wa hina wo chumayela. Hi fanele hi lehisa mbilu. (Yak. 5:7, 8) Loko hi endle leswi hi nga swi kotaka leswaku hi pfuna xichudeni, kambe mbewu yi nga veki mihandzu, sweswo a swi vuli swona leswaku a hi vadyondzisi lavanene. Yehovha u endla leswaku mbewu ya ntiyiso yi kula etimbilwini ta vanhu lava titsongahataka ntsena, lava tiyimiseleke ku hundzuka. (Mat. 13:23) Kutani a hi fanelanga hi teka ntirho wa hina wo chumayela wu nga ri wa nkoka hikwalaho ka vuyelo lebyi vaka kona. Ematihlweni ya Yehovha ku humelela ka hina ensin’wini a ku titsheganga hi ndlela leyi vanhu lava hi va dyondzisaka va angulaka ha yona. Ku ri na sweswo, u ma teka ma ri ya nkoka matshalatshala ya hina yo tshembeka ku nga khathariseki vuyelo lebyi vaka kona.—Hlaya Luka 10:17-20; 1 Vakorinto 3:8.
8 Xa vunharhu, a hi minkarhi hinkwayo hi vonaka ku hundzuka loku vaka kona embilwini ya munhu. Hi xikombiso, mpatswa lowu a wu dyondza ni murhumiwa un’wana wu ye eka yena, wu kombela ku va vahuweleri lava nga khuvuriwangiki. U tsundzuxe mpatswa wolowo leswaku loko wu lava ku fanelekela ku va vahuweleri, wu fanele wu tshika ku dzaha. Leswi n’wi hlamariseke, wu n’wi byele leswaku wu ni tin’hweti to hlayanyana wu tshike ku dzaha. Ha yini wu tshikile? Wu swi xiyile leswaku Yehovha a a wu vona loko wu ri karhi wu dzaha naswona u venga vukanganyisi. Hikwalaho timbilu ta wona ti wu susumetele ku endla xiboho—xa leswaku wu dzaha emahlweni ka murhumiwa kumbe wu tshika ku dzaha hi ku helela. Ndlela leyintshwa leyi a wu rhandza Yehovha ha yona yi wu pfunile leswaku wu endla xiboho lexinene. Wu endle nhluvuko hi tlhelo ra moya, hambileswi murhumiwa yoloye a a nga ku voni ku hundzuka koloko.
RIKOKA
9. Xi vula yini xifaniso xa rikoka?
9 Hlaya Matewu 13:47-50. Xi vula yini xifaniso xa Yesu xa rikoka? Yesu u fanise ku chumayeriwa ka rungula ra Mfumo eka vanhu hinkwavo ni ku nghenisiwa ka rikoka lerikulu elwandle. Leswi hi ntolovelo rikoka ri kukutaka “tinhlampfi ta mixaka hinkwayo” to tala, ntirho wa hina wo chumayela wu koka rinoko ra vanhu va timiliyoni va mixaka hinkwayo. (Esa. 60:5) Vanhu vo tala lava taka etinhlengeletanweni ta hina ta xifundzha ni le Xitsundzuxweni lembe ni lembe i vumbhoni bya sweswo. Vanhu van’wana lava nga tinhlampfi to fanekisela i ‘vanene’ naswona va hlengeletiwa evandlheni ra Vukreste. Hambiswiritano, van’wana va va va ‘nga ri vanene’; a hi hinkwavo lava hlengeletiwaka lava amukelekaka eka Yehovha.
10. Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso xa rikoka?
10 Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso lexi? Ku hambanisiwa ka tinhlampfi hi ndlela yo fanekisela a ku kombeteli eka ku avanyisiwa ko hetelela hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu. Ku ri na sweswo, ku kombisa leswi nga ta humelela eminkarhini ya makumu ya mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. Yesu u kombise leswaku a hi hinkwavo lava tsakelaka ntiyiso va nga ta hlawula ku tirhela Yehovha. Vo tala va ta eminhlanganweni ya hina ya vandlha. Van’wana va swi tsakela ku dyondza Bibele na hina kambe a va swi tsakeli ku tinyiketela leswaku va tirhela Yehovha. (1 Tih. 18:21) Kasi van’wana a va ha ti evandlheni ra Vukreste. Vantshwa van’wana va kurisiwe hi vatswari lava nga Vakreste kambe a va si swi kombisa leswaku va rhandza milawu ya Yehovha. Nilokoswiritano, Yesu u kandziyise leswaku un’wana ni un’wana u fanele a tiendlela xiboho. Lava endlaka tano u va languta tanihi swilo ‘leswi navelekaka’ swa “matiko hinkwawo.”—Hag. 2:7.
11, 12. (a) Hi nga vuyeriwa njhani eka xifaniso xa rikoka? (b) Xifaniso lexi xi hi dyondzisa yini malunghana na Yehovha na Yesu?
11 Hi nga vuyeriwa njhani eka xifaniso xa rikoka? Ku twisisa leswi hi swi dyondzaka eka xifaniso lexi, swi ta hi pfuna leswaku hi nga vileli ngopfu kumbe ku hela matimba loko xichudeni xa Bibele kumbe un’wana wa vana va hina a nga swi lavi ku tirhela Yehovha. Swi nga ha endleka hi endle matshalatshala lamakulu leswaku hi n’wi dyondzisa ntiyiso. Ku pfumela ku dyondzeriwa Bibele kumbe ku kuriseriwa entiyisweni a swi vuli swona leswaku munhu u ta va ni vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha. Lava nga swi laviki ku titsongahatela vuhosi bya Yehovha hi ku famba ka nkarhi va ta hambanisiwa ni vanhu va Xikwembu.
Vanhu van’wana lava tsakelaka ntiyiso va ta hlawula ku tirhela Yehovha (Vona tindzimana 9-12)
12 Xana leswi swi vula leswaku lava tshikeke ntiyiso a va nge pfumeleriwi ku tlhelela evandlheni? Kumbe loko munhu un’wana a nga si nyiketela vutomi bya yena eka Yehovha, xana u wela eka vanhu lava nga riki ‘vanene’? Doo! Ka ha ri ni nkarhi wa leswaku vanhu vo tano va va vanghana va Yehovha, nhlomulo lowukulu wu nga si sungula. Swi fana ni loko Yehovha a ku eka vona: “Tlhelelani eka mina, kutani mina ndzi ta tlhelela eka n’wina.” (Mal. 3:7) Mhaka leyi yi kandziyisiwa hi xifaniso xin’wana lexi Yesu a vulavuleke ha xona, xa n’wana wa vusopfa.—Hlaya Luka 15:11-32.
N’WANA WA VUSOPFA
13. Xi vula yini xifaniso xa n’wana wa vusopfa?
13 Xi vula yini xifaniso xa Yesu xa n’wana wa vusopfa? Tatana la nga ni ntwela-vusiwana wa le xifanisweni lexi u fanekisela Yehovha, Tata wa hina wa rirhandzu wa le tilweni. N’wana loyi a kombeleke ndzhaka kutani a ya tlanga hi yona u yimela vanhu lava tihambaniseke ni vandlha. Hi ku tihambanisa ka vona ni vandlha, swi fana ni loko va ye “etikweni ra le kule,” ku nga misava ya Sathana leyi tihambaniseke na Yehovha. (Efe. 4:18; Kol. 1:21) Hambiswiritano, endzhaku ka nkarhi vanhu lava va swi xiya leswaku va endle xihoxo lexikulu kutani va endla xiboho xo tlhelela enhlengeletanweni ya Yehovha. Vanhu lava lava titsongahataka va tlhela va hundzuka, va amukeriwa hi mandla mambirhi hi Tata wa hina la rivalelaka.—Esa. 44:22; 1 Pet. 2:25.
14. Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso xa n’wana wa vusopfa?
14 Ha yini Yesu a vulavule hi xifaniso lexi? Yesu a a kombisa leswaku Yehovha u lava leswaku vanhu lava tihambaniseke na yena va tlhelela eka Yena. Tatana wa le xifanisweni a nga heleriwanga hi ntshembo wa leswaku n’wana wakwe u ta vuya. Loko a vona n’wana wakwe a ri eku vuyeni, hambileswi “a ha ri ekulenyana,” u hatle a teka goza ro n’wi amukela. Hakunene lexi i xikhutazo lexikulu eka lava tshikeke ntiyiso leswaku va tlhelela eka Yehovha handle ko dya nkarhi! Vuxaka bya vona na Yena byi nga ha va byi tsanile swinene naswona swi nga ha tikomba swi khomisa tingana swi tlhela swi tika ku tlhelela eka yena. Kambe ku tlhelela ka vona evandlheni ku vuyerisa vona—hambi matilo ma ta tsaka loko va tlhelela.—Luka 15:7.
15, 16. (a) Hi dyondza yini eka xifaniso xa Yesu xa n’wana wa vusopfa? Nyika swikombiso. (b) Xifaniso lexi xi hi dyondzisa yini malunghana na Yehovha na Yesu?
15 Hi nga vuyeriwa njhani eka xifaniso xa n’wana wa vusopfa? Hi fanele hi tekelela xikombiso xa Yehovha. A hi fanelanga hi va lava “lulameke ku tlula mpimo” lerova hi ala ku amukela vadyohi lava hundzukeke. Sweswo swi nga onha vuxaka bya hina na Yehovha. (Ekl. 7:16) Hi nga dyondza dyondzo yin’wana eka xifaniso lexi. Munhu loyi a tihambanisaka ni vandlha u fanele a langutiwa tanihi “nyimpfu leyi lahlekeke,” ku nga ri munhu loyi a nga taka a nga ha hundzuki. (Ps. 119:176) Loko hi hlangana ni munhu loyi a tihambaniseke ni vandlha, xana hi nga n’wi pfuna hi ndlela ya rirhandzu ni leyi tirhaka leswaku a ta tlhelela evandlheni? Xana hi nga tivisa vakulu hi xihatla leswaku va ta n’wi pfuna hi ndlela leyi faneleke? Hi ta endla tano loko hi swi tirhisa hi vutlhari leswi hi swi dyondzaka eka xifaniso xa Yesu xa n’wana wa vusopfa.
16 Xiya ndlela leyi vana van’wana va vusopfa va manguva lawa va phofuleke ndlela leyi va wu tlangelaka ha yona musa wa Yehovha swin’we ni rirhandzu ni nseketelo wa vandlha. Makwerhu un’wana wa xinuna loyi a a susiwile ku ringana malembe ya 25 u ri: “Ku sukela loko ndzi vuyiseriwile evandlheni ntsako wa mina wu ye wu engeteleka loko ndzi ri karhi ndzi kuma ‘tinguva ta ku phyuphyisiwa’ leti humaka eka Yehovha. (Mint. 3:19) Hinkwavo va ndzi seketela ni ku ndzi kombisa rirhandzu! Sweswi ndzi ni ndyangu wa moya lowu tsakisaka.” Makwerhu wa xisati loyi a ha riki muntshwa loyi a tshikeke ku tirhela Yehovha ku ringana malembe ya ntlhanu, loko a vuyile evandlheni u te: “A ndzi nge swi koti ku mi hlamusela ndlela leyi ndzi titweke ha yona loko ndzi kombisiwa rirhandzu leri Yesu a vulavuleke ha rona. Ku va xiphemu xa nhlengeletano ya Yehovha i swa nkoka swinene!”
17, 18. (a) Hi dyondze yini eswifanisweni swinharhu leswi hi swi tlhuvutseke? (b) I yini leswi hi tiyimiseleke ku swi endla?
17 Hi dyondze yini eka swifaniso leswinharhu? Xo sungula, hi fanele hi swi amukela leswaku a hi nge swi koti ku lawula ndlela leyi xichudeni xi endlaka nhluvuko ha yona hi tlhelo ra moya. I Yehovha a kotaka ku endla tano. Xa vumbirhi, a hi nge languteli leswaku hinkwavo lava hlanganyelaka na hina va tlhela va dyondza na hina va ta hlawula ku tirhela Yehovha. Xo hetelela, hambiloko van’wana va tshika ntiyiso va tlhela va fularhela Yehovha, hi nga heleriwi hi ntshembo wa leswaku va ta tlhela va vuya. Naswona loko va tlhela va vuya, a hi va amukeleni hi ndlela leyi kombisaka leswaku hi tekelela langutelo leri Yehovha a nga na rona.
18 Onge un’wana ni un’wana wa hina a nga ya emahlweni a lava vutivi, ku twisisa ni vutlhari. Loko hi ri karhi hi hlaya hi swifaniso swa Yesu, hi fanele hi tivutisa leswi swifaniso sweswo swi vulaka swona, leswaku ha yini swi tsariwile eBibeleni, leswaku hi nga swi tirhisa njhani leswi hi swi dyondzaka ni leswaku swi hi dyondzisa yini malunghana na Yehovha na Yesu. Entiyisweni loko hi endla tano hi ta kombisa leswaku hi twisisa nhlamuselo ya leswi vuriweke hi Yesu.