EKA nhlangano wo hlawuleka lowu a wu khomeriwe le Nagoya, eJapani, hi April 28, 2013, Anthony Morris la nga xirho xa Huvo leyi Fumaka u endle xitiviso lexi tsakisaka: ku humesiwa ka nkandziyiso lowuntshwa hi Xijapani lowu nge The Bible—The Gospel According to Matthew. Vanhu vo tlula 210 000 a va ri kona enhlanganweni lowu hi ku kongoma, van’wana a va wu hlalele eka vhidiyo. Endzhaku ka loko va twe xitiviso xolexo, vayingiseri va kombise ntsako wa vona hi ku phokotela mavoko ku ringana nkarhi wo leha.

Nkandziyiso lowu wa Evhangeli ya Matewu wu kandziyisiwe wu tekiwa eka Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa. Hambiswiritano, buku leyi leyi nga ni matluka ya 128 yi hlawulekile. Makwerhu Morris u hlamusele leswaku yi endleriwe ku pfuna vanhu va le nsin’wini ya le Japani. I yini lexi endlaka buku leyi yi hambana ni tin’wana? Ha yini a yi laveka? Naswona vanhu va angule njhani?

Vanhu vo tala va hlamarisiwe hi ndlela leyi buku leyi ya Matthew yi tsariweke ha yona. Tinhlanga ta Xijapani ti nga tsariwa ti suka ehenhla ti ya ehansi kumbe ti suka eximatsini ti ya exineneni naswona rungula leri nga eka swilo swo tala leswi kandziyisiweke ku katsa ni minkandziyiso ya hina ri tsariwa ri suka eximatsini ri ya exineneni. Hambiswiritano, rungula leri nga ebukwini leyi leyintshwa ri tsariwe ri suka ehenhla ri ya ehansi, ku fana ni ndlela leyi maphepha-hungu yo tala ni minkandziyiso yin’wana ya Xijapani yi tsariwaka ha yona, leyi hlanganisiwaka exineneni ku nga ri eximatsini, naswona loko munhu a yi hlaya u sungula exineneni a ya eximatsini. Majapani yo tala swa ma olovela ku hlaya rungula leri tsariweke hi ndlela yoleyo. Nakambe, tinhlokomhaka leti hi ntolovelo ti vaka ti ri ehenhla ka tluka ti endliwe swihlokwana leswaku ti pfuna vahlayi va vona tinhla ta nkoka hi ku olova.

Vamakwerhu va le Japani va nambe va sungula ku hlaya buku ya Matthew loko va heta ku yi kuma. Makwerhu un’wana wa xisati la nga ni malembe ya va-80 u te: “Ndzi yi hlaye ko tala buku ya Matewu, kambe matsalelo yo suka ehenhla u ya hansi ni ya swihlokwana ma ndzi pfunile leswaku ndzi twisisa Dyondzo ya le Ntshaveni hi ku helela.” Makwerhu un’wana wa xisati loyi a ha riki muntshwa u tsarile: “Ndzi hlaye buku leyi ya Matthew ndzi yi heta. Ndzi tolovele matsalelo yo suka eximatsini ku ya exineneni kambe Majapani yo tala ma tsakela matsalelo yo suka ehenhla u ya ehansi.”

Ha yini buku leyi yin’we ya le Bibeleni yi ri ya nkoka swinene ensin’wini ya le Japani? Hambileswi Majapani yo tala ma nga tiviki swo tala hi Bibele, ma swi tsakela ku yi hlaya. Vanhu vo tala lava nga si tshamaka va vona Bibele sweswi va ta kota ku khoma xiyenge xo karhi xa yona kutani va xi hlaya.

Ha yini ku hlawuriwe buku ya Matewu? Loko Majapani yo tala ma twa rito leri nge “Bibele,” ma anakanya hi Yesu Kreste. Hikwalaho ku hlawuriwe buku ya Matewu hileswi yi vulavulaka hi rixaka ra ka va Yesu ni ndlela leyi a tswariweke ha yona, Dyondzo yakwe ya le Ntshaveni leyi dumeke ni vuprofeta byakwe lebyi hlamarisaka lebyi vulavulaka hi masiku ya makumu. Majapani yo tala ma tsakela ku twa hi timhaka leti hinkwato.

 Vahuweleri va le Japani va sungule ku fambisa buku leyi leyintshwa hi ku hiseka hi yindlu ni yindlu ni le ka maendzo ya vona yo vuyela. Makwerhu un’wana wa xisati u tsarile: “Sweswi ndzi kota ku fambisela vanhu vo tala Rito ra Xikwembu ensin’wini ya hina. Entiyisweni ndzi fambise buku ya Matthew hi ndzhenga wa siku leri nhlangano lowo hlawuleka a wu ri ha rona.”

Vahuweleri va yi fambisa njhani buku leyi leyintshwa? Majapani yo tala ma swi tiva swiga swo tanihi leswi nge “nyangwa leyo khuma,” “tiperela . . . emahlweni ka tinguluve,” ni lexi nge “mi nga tshuki mi vilela hi siku leri tlhandlamaka.” (Matewu 6:34; 7:6, 13) Va hlamala loko va kuma leswaku marito wolawo ma vuriwe hi Yesu Kreste. Loko va vona marito lawa ebukwini ya Matthew, vo tala va ri: “I khale ndzi swi lava ku hlaya Bibele hambi ko va kan’we.”

Loko vahuweleri va tlhelela eka vanhu lava amukeleke buku leyi ya Matthew, hakanyingi vini va miti va vula leswaku va nambe va hlaya xiphemu xa yona kumbe va yi hlaye hinkwayo. Wanuna un’wana la nga ni malembe ya va-60 u byele muhuweleri un’wana a ku: “Ndzi yi hlaye ko tala naswona yi ndzi chavelerile. Ndzi kombela mi ndzi dyondzisa swo tala hi Bibele.”

Buku leyi ya Matthew yi tlhela yi fambisiwa ni loko ku chumayeriwa etindhawini ta mani na mani. Loko Mbhoni yin’wana yi ri karhi yi chumayela, yi nyike wansati un’wana la amukeleke buku leyi, adirese ya yona ya e-mail. Endzhaku ka awara, wansati loyi u tsalele makwerhu loyi wa xisati e-mail a vula leswaku se u sungurile ku yi hlaya buku leyi naswona a a lava ku tiva swo tala. Endzhaku ka vhiki, wansati loyi u fambiseriwe dyondzo ya Bibele ro sungula naswona swi nga si ya kwihi u sungule ku ya eminhlanganweni.

Ku rhumeriwe tibuku ta Matthew to tlula 1 600 000 emavandlheni ya le Japani. N’hweti ni n’hweti, Timbhoni ti fambisela vanhu makume ya magidi ya buku leyi. Rito ro rhanga ra buku leyi ri hlamusela ndlela leyi vakandziyisi va buku leyi va titwaka ha yona ri ku: “Hi tshemba leswaku loko u hlaya buku leyi u ta ya u yi tsakela swinene Bibele.”