1. Ha yini Pawulo a vule leswaku “Kreste i matimba ya Xikwembu”?

YEHOVHA u kombise matimba yakwe hi ku ma nyika Yesu Kreste leswaku a endla swilo swo hlamarisa. Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u endle masingita. Hi nga hlaya hi man’wana ya wona eBibeleni naswona ma nga tiyisa ripfumelo ra hina. (Matewu 9:35; Luka 9:11) Yehovha u nyike Yesu matimba lamakulu, lerova muapostola Pawulo u te: “Kreste i matimba ya Xikwembu.” (1 Vakorinto 1:24) Kambe masingita lama endliweke hi Yesu ma hi khumba njhani?

2. Hi nga dyondza yini eka masingita lama endliweke hi Yesu?

² Muapostola Petro u vule leswaku Yesu u endle “swihlamariso” kumbe masingita. (Mintirho 2:22) Masingita lawa ma hi dyondzisa yini? Ma hi dyondzisa hi leswi Yesu a nga ta swi endla hi nkarhi wa Mfumo wakwe wa Gidi ra Malembe. Hi nkarhi wolowo, u ta endla masingita lamakulu lama nga ta vuyerisa vanhu hinkwavo emisaveni. Masingita lawa a ma endleke, ma tlhela ma hi  pfuna ku twisisa swo tala malunghana ni timfanelo ta yena ni ta Tata wakwe. Exihlokweni lexi, hi ta bula hi masingita manharhu lawa Yesu a ma endleke naswona hi ta dyondza ni leswaku ma nga hi vuyerisa njhani namuntlha ni le nkarhini lowu taka.

3. (a) Ha yini Yesu a endle singita ra yena ro sungula? (b) Yesu u wu kombise njhani moya wo hanana eKana?

³ Yesu u endle singita ra yena ro sungula enkhubyeni wa vukati lowu a wu ri eximutanini xa Kana. A hi swi tivi leswaku ha yini a ku nga ri na vhinyo leyi ringaneke leyi a yi ta nwiwa hi vanhu hinkwavo lava a va te enkhubyeni wolowo. Sweswo a swi ta va swi va khomise tingana swinene vatekani volavo hikuva a ku ri vutihlamuleri bya vona ku kombisa malwandla. Mariya mana wa Yesu, a a ri un’wana wa vanhu lava a va te enkhubyeni. Xana u kombele Yesu leswaku a va pfuna hi leswi a a swi tiva leswaku a a ri ni matimba yo endla masingita? Phela, Mariya u fanele a anakanyisise hi vuprofeta hinkwabyo lebyi a byi vulavula hi n’wana wa yena naswona a a swi tiva leswaku a a ta vitaniwa “N’wana wa La nge Henhla-henhla.” (Luka 1:30-32; 2:52) Swi le rivaleni leswaku Mariya na Yesu a va lava ku pfuna vatekani volavo. Hikwalaho, Yesu hi singita u hundzule mati lama endlaka tilitara ta kwalomu ka 380 ma va “vhinyo leyinene.” (Hlaya Yohane 2:3, 6-11.) Xana Yesu a a boheka ku endla singita rero? Doo! U ri endle hikwalaho ka leswi a a khathala hi vanhu naswona a a tekelela Tata wa yena la hananaka.

4, 5. (a) Singita ra Yesu ro sungula ri hi dyondzisa yini? (b) Singita leri endliweke eKana ri hi dyondzisa yini hi vumundzuku?

⁴ Yesu u endle vhinyo yo tala leyinene hi singita, leyi ringaneke vanhu vo tala. Xana wa yi vona dyondzo leyi singita leri ri hi dyondzisaka yona? Ri hi dyondzisa leswaku Yehovha na Yesu a va tsonani, kambe va hanana swinene. Singita leri ra hi khorwisa leswaku va khathala swinene hi ndlela leyi vanhu va titwaka ha yona. Nakambe ri kombisa leswaku Yehovha u ta tirhisa matimba yakwe leswaku a hi nyika swakudya swo tala emisaveni leyintshwa, ku nga khathariseki leswaku hi tshama kwihi.—Hlaya Esaya 25:6.

⁵ Anakanya hi mhaka leyi! Ku nga ri khale Yehovha u ta hi nyika swilo hinkwaswo leswi hi swi pfumalaka. Munhu un’wana ni un’wana u ta va ni kaya ro saseka ni swakudya leswinene. Ha tsaka swinene loko hi anakanya hi swilo hinkwaswo leswinene leswi Yehovha a nga ta hi nyika swona emisaveni leyi nga Paradeyisi.

6. Yesu u ma tirhise njhani matimba yakwe minkarhi hinkwayo, naswona hi nga n’wi tekelela njhani?

⁶ Yesu a nga tirhisanga matimba yakwe leswaku ku vuyeriwa yena. Anakanya hi leswi humeleleke loko Diyavulosi a ringa Yesu leswaku  a hundzula maribye ma va swinkwa. Yesu a nga pfumelanga ku tirhisa matimba yakwe leswaku ku ta pfuneka yena. (Matewu 4:2-4) Kambe Yesu a a tiyimiserile ku tirhisa matimba yakwe leswaku a pfuna van’wana. Hi nga ri tekelela njhani langutelo rakwe ro pfumala vutianakanyi? Yesu u vule leswaku hi fanele hi ‘hanya hi ku nyika.’ (Luka 6:38) Sweswo hi nga swi endla hi ku rhamba van’wana leswaku va ta dya swakudya emakaya ya hina. Hi nga tlhela hi tinyika nkarhi loko ku hela minhlangano leswaku hi pfuna vamakwerhu, tanihi ku yingisela nkulumo ya makwerhu loko a ri karhi a yi praktisa. Kumbe hi nga pfuna van’wana hi swo karhi hi tlhela hi va letela loko hi ri ensin’wini. Loko hi pfuna van’wana hilaha hi nga kotaka hakona hi va hi tekelela ku hanana ka Yesu.

7. Hi xihi xiphiqo lexi nga ta tshama xi ri kona emisaveni ya Sathana?

⁷ Vusweti i khale byi ri kona. Yehovha u byele Vaisrayele leswaku “munhu la nga xisiwana a nge tshiki ku va kona exikarhi ka tiko.” (Deteronoma 15:11) Malembe ya madzana lama landzeleke, Yesu u te: “Swisiwana mi tshama mi ri na swona.” (Matewu 26:11) Xana Yesu a a vula leswaku ku ta tshama ku ri ni swisiwana emisaveni? Doo, a a vula leswaku vusweti a byi ta tshama byi ri kona ntsena loko ha ha hanya emisaveni ya Sathana. Swilo swi ta cinca loko se hi hanya emisaveni leyintshwa! Hi nkarhi wolowo ku ta va ku nga ha ri na vusweti. Hinkwerhu hi ta va ni swakudya swo tala naswona hinkwerhu hi ta xurha.

8, 9. (a) Ha yini Yesu a phamele vanhu va magidi? (b) U titwa njhani hi singita leri?

⁸ Mupisalema u vule leswi malunghana na Yehovha: “U pfula voko ra wena u enerisa ku navela ka xilo xin’wana ni xin’wana lexi hanyaka.” (Pisalema 145:16) Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u tekelele Tata wakwe hi ku helela naswona nkarhi ni nkarhi a a khathalela swilaveko swa van’wana. Sweswo a a nga swi endleli leswaku a ta voniwa leswaku u ni matimba. Yesu a a khathala swinene hi vanhu. A hi kambisiseni Matewu 14:14-21. (Yi hlaye.) Mintshungu a yi landzele Yesu yi suka emitini yi famba hi milenge. (Matewu 14:13) Nimadyambu, vadyondzisiwa vakwe a va karhatekile hikuva vanhu a va karhele naswona a va khomiwe hi ndlala. Hikwalaho va kombele Yesu leswaku a byela mintshungu yoleyo yi ya tixavela swakudya. Xana Yesu a a ta endla yini?

⁹ Yesu u phamele vavanuna va kwalomu ka 5 000 swin’we ni vavasati ni vana hi swinkwa swa ntlhanu ni tinhlampfi timbirhi. Ha yini Yesu a endle singita leri? Hikuva a a rhandza vanhu swinene naswona a a khathala hi vona. Swi tikomba Yesu a nyike vanhu swakudya leswi eneleke hikuva hinkwavo va ‘dye va xurha.’ Swakudya leswi va swi dyeke a swi ta va nyika matimba ya leswaku va kota ku famba mpfhuka wo leha va tlhelela ekaya. (Luka 9:10-17) Naswona loko hinkwavo se va xurhe, vadyondzisiwa va tate swirhundzu swa 12 hi swakudya leswi saleke.

10. I yini leswi nga ta endleka hi vusweti enkarhini lowu taka?

¹⁰ Madzana ya timiliyoni ta vanhu i  swisiwana hikwalaho ka vafumi lava nga ni makolo ni vukanganyisi. Hambi ku ri vamakwerhu va hina van’wana a va na swona swakudya leswi eneleke. Kambe ku nga ri khale, vanhu lava yingisaka Yehovha va ta tshama emisaveni leyi nga riki na vukanganyisi kumbe vusweti. Yehovha i Xikwembu xa matimba hinkwawo, naswona u ni matimba yo enerisa swilaveko swa vanhu hinkwavo a tlhela a tiyimisela ku swi enerisa. U tshembisa leswaku u ta herisa maxangu ku nga ri khale!—Hlaya Pisalema 72:16.

11. Ha yini u tiyiseka leswaku Kreste u ta tirhisa matimba ya yena emisaveni hinkwayo ku nga ri khale, naswona wena u tiyimisele ku endla yini?

¹¹ Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u endle masingita endhawini leyitsongo ku ringana malembe manharhu ni hafu ntsena. (Matewu 15:24) Kambe leswi Yesu a nga ta va a ri Hosi, u ta pfuna vanhu hinkwavo hi nkarhi wa Mfumo wakwe wa Gidi ra Malembe. (Pisalema 72:8) Masingita lama endliweke hi Yesu ma hi tiyisekisa leswaku u lava ku tirhisa matimba yakwe leswaku ku vuyeriwa hina. A hi na wona matimba yo endla masingita, kambe i yini leswi hi nga swi endlaka? Hi nga tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku hi byela van’wana hi switshembiso swo hlamarisa leswi kumekaka eBibeleni. Byebyo i vutihlamuleri bya hina Timbhoni ta Yehovha. (Varhoma 1:14, 15) Loko hi anakanyisisa hi swilo leswi Kreste a nga ta swi endla ku nga ri khale, hi ta susumeteleka ku byela van’wana ha swona.—Pisalema 45:1; 49:3.

12. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku Yesu u yi twisisa kahle ndlela leyi misava yi nga xiswona?

¹² Loko Xikwembu xi vumba misava ni swilo hinkwaswo leswi nga eka yona, Yesu a a ri ‘etlhelo ka xona a ri mutirhi la nga ni vuswikoti.’ (Swivuriso 8:22, 30, 31; Vakolosa 1:15-17) Hikwalaho Yesu u yi twisisa kahle ndlela leyi misava yi vumbiweke ha yona. U tiva ndlela yo tirhisa ni yo lawula ntumbuluko hinkwawo.

13, 14. Vula xikombiso xa ndlela leyi Kreste a nga lawulaka ntumbuluko ha yona.

¹³ Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u kombise leswaku a a ri ni matimba ya Xikwembu hi ku lawula ntumbuluko. Hi xikombiso, anakanya hi ndlela leyi Yesu a lawuleke xidzedze ha yona. (Hlaya Marka 4:37-39.) Mukambisisi un’wana wa Bibele u hlamusela leswaku rito ra Xigriki leri nge “xidzedze” ebukwini ya Marka ri tirhiseriwa ku vula moya lowukulu. Ri vula xidzedze lexi taka ni mapapa ya ntima, moya lowukulu, ku dzindza ni mpfula ya matimba. Laha xi hundzeke kona xi va xi onhile swinene. Muapostola Matewu u hlamusela xidzedze lexi tanihi ‘moya lowu karihaka.’—Matewu 8:24.

¹⁴ Anakanya hi xiendlakalo lexi: Magandlati a ma ri karhi ma ba byatso, mati ma ri karhi ma nghena endzeni ka byona. Ku nga khathariseki huwa leyi a yi vangiwa hi xidzedze ni byatso lebyi a byi ri karhi byi ndlengandlengisiwa, Yesu a a etlele hikuva a a karhele. Kambe vadyondzisiwa vakwe a va ri eku chaveni,  kutani va n’wi pfuxile va ku eka yena: “Ha lova!” (Matewu 8:25) Yesu u endle yini? U pfukile kutani a byela moya ni lwandle a ku: “Miyela! U ku whii!” (Marka 4:39) Xidzedze xi miyerile, hiloko “ku va ni ku rhula lokukulu.” Wa nga vona xikombiso lexi hlamarisaka xa ndlela leyi Yesu a ma tirhiseke ha yona matimba ya yena ku lawula ntumbuluko.

15. Yehovha u swi kombise njhani leswaku a nga wu lawula ntumbuluko?

¹⁵ Matimba ya Kreste ma huma eka Yehovha, hikwalaho ha swi tiva leswaku Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi nga lawula ntumbuluko. Hi xikombiso, loko Ndhambi yi nga si na, Yehovha u te: “Emasikwini ya nkombo lama taka ndzi ta nisa mpfula ehenhla ka misava ku ringana masiku ya 40 ni vusiku bya 40.” (Genesa 7:4) Nakambe, eka Eksoda 14:21, ha hlaya: “Yehovha a endla leswaku lwandle ri tlherisiwa hi mheho ya matimba ya le vuxeni.” Naswona eka Yonasi 1:4 hi hlaya marito lawa: “Yehovha a rhumela mheho leyikulu elwandle, ku va ni xidzedze lexikulu elwandle; loko ku ri xikepe, a xi ri kusuhi ni ku tshoveka.” Swa tsakisa ku tiva leswaku emisaveni leyintshwa, minkarhi hinkwayo Yehovha u ta lawula maxelo.

16. Ha yini swi chavelela ku tiva leswaku Yehovha na Yesu va ni matimba yo lawula ntumbuluko?

¹⁶ Swa chavelela ku tiva leswaku Yehovha  na Yesu va ni matimba yo lawula ntumbuluko. Hi nkarhi wa Mfumo wa Kreste wa Gidi ra Malembe, vanhu hinkwavo va ta va va sirhelelekile. A ku nge he vi na munhu la nga ta vavisiwa kumbe ku dlayiwa hi timhangu ta ntumbuluko to fana ni swidzedze, titsunami, tivholkheno kumbe ku tsekatseka ka misava. A hi nge he chavisiwi hi timhangu hikuva “ntsonga wa Xikwembu” wu ta va wu ri evanhwini! (Nhlavutelo 21:3, 4) Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta nyika Yesu matimba yo lawula ntumbuluko hi nkarhi wa Mfumo wakwe wa Gidi ra Malembe.

17. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga tekelelaka Xikwembu na Kreste ha yona sweswi?

¹⁷ I ntiyiso leswaku a hi nge swi koti ku sivela timhangu ta ntumbuluko. I Yehovha na Yesu ntsena lava nga kotaka ku endla tano. Kambe swi kona leswi hi nga kotaka ku swi endla. Hi nga tirhisa rungula leri nga eka Swivuriso 3:27. (Yi hlaye.) Loko vamakwerhu va ri eku xanisekeni, hi nga va nyika swilo leswi va swi pfumalaka hi tlhela hi va chavelela. (Swivuriso 17:17) Hi xikombiso, hi nga va pfuna endzhaku ka loko ku ve ni mhangu ya ntumbuluko. Noni yin’wana leyi kaya ra yona ri onhiweke hi xidzedze yi te: “Ndza tsaka swinene leswi ndzi nga enhlengeletanweni ya Yehovha, ku nga ri hi leswi ndzi kumaka mpfuno hi tlhelo ra nyama ntsena kambe ni hi tlhelo ra moya.” Makwerhu un’wana wa xisati la nga tekiwangiki a a nga ha ri na ntshembo endzhaku ka loko xidzedze xi onhe yindlu yakwe. Endzhaku ka loko vamakwerhu van’wana va n’wi pfunile ku yi pfuxa, u te: “A ndzi nge swi koti ku yi hlamusela kahle ndlela leyi ndzi titwaka ha yona.” U tlhele a ku: “Ndza khensa Yehovha!” Ha tsaka leswi vamakwerhu va xinuna ni va xisati va khathalaka hakunene hi swilaveko swa van’wana. Ku tlula kwalaho, ha tsaka leswi Yehovha na Yesu Kreste va khathalaka swinene hi hina.

18. I yini lexi ku tsakisaka hi xivangelo lexi susumeteleke Yesu leswaku a endla masingita?

¹⁸ Yesu u kombise leswaku i “matimba ya Xikwembu” hi nkarhi wa vutirheli byakwe. Kambe matimba yakwe a nga ma tirhiselanga ku tikokela mahlo ya vanhu kumbe leswaku ku vuyeriwa yena. Ematshan’weni ya sweswo, Yesu u tirhise matimba yakwe leswaku a endla masingita hikuva a a va rhandza swinene vanhu. Hi ta dyondza leswi engetelekeke malunghana ni sweswo exihlokweni lexi landzelaka.