Leyi I Ndhawu Leyi Hi Gandzelaka Yehovha Eka Yona
“Ndzi ta dyiwa hi ku hisekela yindlu ya wena.”—YOHANE 2:17.
TINSIMU: 127, 118
1, 2. (a) Vanhu va Yehovha va le minkarhini ya khale a va n’wi gandzela kwihi? (b) Yesu a a titwa njhani hi tempele ya Yehovha ya le Yerusalema? (c) Hi ta bula hi yini exihlokweni lexi?
MALANDZA ya Xikwembu ya khale a ma ri ni tindhawu leti a ma xi gandzela eka tona ku fana ni malandza ya xona ya namuntlha. Hi xikombiso, loko Avele a nyikele magandzelo eka Yehovha, swi nga ha endleka leswaku u ake alitari. (Genesa 4:3, 4) Nowa, Abrahama, Isaka, Yakobe na Muxe hinkwavo ka vona va ake tialitari. (Genesa 8:20; 12:7; 26:25; 35:1; Eksoda 17:15) Yehovha u byele Vaisrayele leswaku va aka tabernakela. (Eksoda 25:8) Endzhaku ka nkarhi, u va lerise leswaku va aka tempele. (1 Tihosi 8:27, 29) Endzhaku ka loko vanhu va Xikwembu va vuyile evuhlongeni eBabilona, a va hlangana nkarhi ni nkarhi emasinagogeni. (Marka 6:2; Yohane 18:20; Mintirho 15:21) Naswona Vakreste vo sungula a va hlengeletana emakaya ya vamakwavo. (Mintirho 12:12; 1 Vakorinto 16:19) Namuntlha, vanhu va Yehovha emisaveni hinkwayo va hlengeletana eTiholweni ta Mfumo ta makume ya magidi, laha va dyondzaka hi Yehovha va tlhela va n’wi gandzela.
2 Yesu a a yi xixima swinene tempele ya Yehovha leyi a yi ri eYerusalema. Ndlela leyi Yesu a a yi rhandza ha yona tempele yoleyo yi tsundzuxe vadyondzisiwa vakwe marito ya mupisalema lama nge: “Ku hisekela yindlu ya wena swinene ku ndzi dyile.” (Pisalema 69:9; ) Holo ya Mfumo i “yindlu ya Yehovha,” kambe a yi fani ni tempele ya le Yerusalema. ( Yohane 2:172 Tikronika 5:13; 33:4) Kambe hi fanele hi ti xixima swinene tindhawu leti hi gandzelaka Yehovha eka tona. Exihlokweni lexi, hi ta bula hi milawu ya Bibele leyi hi dyondzisaka ndlela leyi hi faneleke hi tikhoma ha yona loko hi ri eTiholweni ta hina ta Mfumo, ndlela leyi hi faneleke hi ti khathalela ha yona ni ndlela leyi hi nga pfunetaka ha yona ku ti hakelela. *—Vona nhlamuselo ya le hansi.
HI XIXIMA MINHLANGANO YA HINA
3-5. I yini Holo ya Mfumo, naswona hi fanele hi titwa njhani hi minhlangano ya hina?
3 Holo ya Mfumo i ndhawu leyi vanhu va hlengeletanaka eka yona leswaku va gandzela Yehovha. Minhlangano i nyiko leyi humaka eka Xikwembu, naswona yi hi pfuna ku tiyisa vuxaka bya hina na xona. Eminhlanganweni ya hina, nhlengeletano yakwe yi hi nyika xikhutazo ni nkongomiso lowu hi wu lavaka. I lunghelo ku rhambiwa hi Yehovha ni hi N’wana wakwe leswaku hi ta dya “etafuleni ra Yehovha” vhiki ni vhiki. (1 Vakorinto 10:21) A hi fanelanga hi rivala ndlela leyi xirhambo lexi xi hlawulekeke ha yona.
4 Yehovha u hi hlamusela kahle leswaku u lava hi ya eminhlanganweni leswaku hi ya n’wi gandzela hi tlhela hi khutazana. (Hlaya Vaheveru 10:24, 25.) Leswi hi n’wi xiximaka Yehovha, a hi nge xwi eminhlanganweni handle ka loko ku ri ni xivangelo lexi twalaka. Loko hi lunghiselela minhlangano hi tlhela hi swi langutela hi mahlongati ku hlamula eka yona, hi kombisa leswaku ha yi tlangela.—Pisalema 22:22.
5 Ndlela leyi hi tikhomaka ha yona eminhlanganweni ni ndlela leyi hi ti khathalelaka ha yona Tiholo ta hina ta Mfumo yi kombisa ndlela leyi hi n’wi xiximaka ha yona Yehovha. Hi lava leswaku mahanyelo ya hina ma yisa ku dzuneka evitweni ra Yehovha, leri hi ntolovelo ri vaka ri tsariwile eka mfungho lowu tsariwaka eHolweni ya Mfumo.—Ringanisa na 1 Tihosi 8:17.
6. I yini leswi vanhu van’wana va swi vuleke malunghana ni Tiholo ta hina ta Mfumo ni lava va hlanganyelaka eka tona? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)
6 Vanhu van’wana va swi xiya loko hi xixima Tiholo ta hina ta Mfumo. Hi xikombiso, wanuna un’wana wa le Turkey u tshame a ku: “Ku basa ni ku hleleka leswi ndzi swi voneke eHolweni ya Mfumo swi ndzi tsakise swinene. Vanhu va kona a va ambale kahle, va n’wayitela naswona va ndzi pfuxele hi ndlela ya rirhandzu. Sweswo swi ndzi tsakise swinene.” Wanuna yoloye u sungule ku ta eminhlanganweni hinkwayo naswona swi nga si ya kwihi u khuvuriwile. Edorobeni rin’wana le Indonesia, vamakwerhu va rhambe vaakelani va vona, meyara ni vatirhelamfumo van’wana leswaku va ta vona Holo ya vona ya Mfumo leyintshwa. Meyara u tsakisiwe hi ndlela leyinene leyi yi akiweke ha yona, xivumbeko xa yona ni ntanga wa yona wo saseka. U te: “Ku basa ka holo leyi ku kombisa leswaku mi ni ripfumelo leri tiyeke eka Xikwembu.”
7, 8. Hi swi kombisa njhani leswaku hi xixima Yehovha loko hi ri eHolweni ya Mfumo?
7 Yehovha hi yena a hi rhambeke eminhlanganweni naswona wa khathala hi ndlela leyi hi langutekaka ha yona ni ndlela leyi hi tikhomaka ha yona loko hi ri eka yona. Hikwalaho hi papalata ku hundzeleta swilo. A hi tiyisi voko ku tlula mpimo hi tlhela hi ambala hi ndlela yo hlawuleka ngopfu naswona a hi debyisi voko hi tlhela hi ambala hi ndlela leyi nga xi faneliki xiendlakalo xexo. I ntiyiso leswaku Yehovha u lava leswaku hina ni vanhu lava hi va rhambaka eHolweni ya Mfumo hi titwa hi ntshunxekile. Kambe a hi lavi ku kombisa leswaku a hi yi xiximi minhlangano hi ndlela hambi ku ri yihi. Hi yona mhaka hi nga ambaliki swiambalo leswi nga Eklesiasta 3:1.
basangiki kumbe swo tihungasa ha swona, naswona a hi tsalelani marungula, hi vulavula, kumbe hi dya ni ku nwa swo karhi hi nkarhi wa minhlangano. Naswona vatswari va fanele va dyondzisa vana va vona leswaku va nga tsutsumatsutsumi kumbe va tlanga eHolweni ya Mfumo.—8 Loko Yesu a vone vanhu va xavisa swilo etempeleni ya Xikwembu, u hlundzukile kutani a va hlongola. (Yohane 2:13-17) EHolweni ya Mfumo, hi gandzela Yehovha hi tlhela hi dyondza ha yena. Hikwalaho swi ta va swi nga fanelanga ku endla mabindzu loko hi ri kwalaho.—Ringanisa na Nehemiya 13:7, 8.
HI PFUNETA KU AKA TIHOLO TA MFUMO
9, 10. (a) Vanhu va Yehovha va ti aka njhani Tiholo ta Mfumo, naswona ku ve ni vuyelo byihi? (b) Nhlengeletano ya Yehovha yi ma pfuna njhani mavandlha lama nga swi kotiki ku tiakela Tiholo ta wona ta Mfumo?
9 Vanhu va Yehovha emisaveni hinkwayo va tirha hi matimba leswaku va aka Tiholo ta Mfumo. Vatirhi vo tirhandzela lava nga hakeriwiki va dirowa, va aka va tlhela va ti lunghisa. Hikwalaho ka sweswo, eka malembe ya 15 lama hundzeke, hi ake Tiholo ta Mfumo to saseka to tlula 28 000 emisaveni hinkwayo, kumbe kwalomu ka Tiholo ta Mfumo ta ntlhanu siku ni siku.
10 Nhlengeletano ya Yehovha yi avela vatirhi vo tirhandzela yi tlhela yi tirhisa minyikelo leswaku yi pfuneta eku akeni ka Tiholo ta Mfumo kun’wana ni kun’wana laha ti lavekaka kona. Hi landzela nawu lowu kongomisaka wa le Bibeleni wa leswaku lava nga ni swo tala va nga pfuna lava pfumalaka. (Hlaya 2 Vakorinto 8:13-15.) Ku ve ni vuyelo byihi? Ku akiwe Tiholo ta Mfumo to tala ti akeriwa mavandlha lawa a ma nga ta swi kota ku ti hakelela.
11. I yini leswi vamakwerhu van’wana va swi vulaka malunghana ni Holo ya vona ya Mfumo leyintshwa, naswona leswi swi endla u titwa njhani?
11 Vamakwerhu va le vandlheni rin’wana ra le Costa Rica va tsale va ku: “Loko hi yime emahlweni ka Holo ya hina ya Mfumo, hi vona onge ha lorha! A hi tshembi. Holo ya hina yo saseka yi hetiwe hi masiku ya nhungu ntsena! Sweswo swi koteke hikwalaho ko katekisiwa hi Yehovha, malunghiselelo lama endliweke hi nhlengeletano yakwe ni nseketelo wa vamakwerhu lava rhandzekaka. Ndhawu leyi yo gandzela eka yona hakunene i nyiko ya risima, ndzalama leyi Yehovha a hi nyikeke yona. Hi tsake swinene hikwalaho ka yona.” Swa hi tsakisa swinene loko hi twa vamakwerhu va khensa Yehovha hikwalaho ka leswi a va endleleke swona. Naswona ha tsaka leswi vamakwerhu emisaveni hinkwayo va kotaka ku kuma Tiholo ta vona ta Mfumo. Swi le rivaleni leswaku Yehovha u katekisa ntirho wo aka Tiholo ta Mfumo, hikuva loko ti hetiwa, vanhu vo tala va sungula ku ta eminhlanganweni leswaku va ta dyondza hi Yehovha.—Pisalema 127:1.
12. U nga pfuneta njhani eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo?
12 U nga pfuneta njhani eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo? Kumbexana u nga tirha hi ku tirhandzela u pfuneta eka ntirho wolowo. Naswona Eksoda 25:2; 2 Vakorinto 9:7.
hinkwerhu ka hina hi nga nyikela hi mali leswaku yi ta pfuneta eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo. Loko hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi seketela ntirho lowu, ha tsaka hileswi hi nyikeke naswona xa nkoka swinene hi dzunisa Yehovha. Hi tekelela xikombiso xa vanhu va Xikwembu va le minkarhini ya ku tsariwa ka Bibele lava hisekeleke ku nyikela leswaku ku akiwa tindhawu ta vona to gandzela eka tona.—HI HLAYISA TIHOLO TA HINA TA MFUMO TI BASILE
13, 14. I yini leswi hi swi dyondzaka eBibeleni leswi kombisaka leswaku hi fanele hi hlayisa Tiholo ta hina ta Mfumo ti ri leti baseke ti tlhela ti languteka?
13 Yehovha i Xikwembu lexi baseke xi tlhela xi kwetsima. I Xikwembu lexi hlelekeke. Hi yona mhaka hi faneleke hi hlayisa Tiholo ta hina ta Mfumo ti basile ti tlhela ti languteka. (Hlaya 1 Vakorinto 14:33, 40.) Naswona leswaku hi va lava baseke hi tlhela hi kwetsima ku fana na Yehovha, hi fanele hi hlayisa vugandzeri bya hina, mianakanyo ya hina, swiendlo swa hina ni mimiri ya hina yi ri leyi baseke.—Nhlavutelo 19:8.
14 Loko hi hlayisa Holo ya hina ya Mfumo yi ri leyi baseke naswona yi languteka, a hi nge chavi ku rhamba vanhu eminhlanganweni ya hina. Naswona vanhu va ta swi vona leswaku ha swi endla leswi hi chumayelaka ha swona, ku nga misava leyintshwa leyi baseke. Va ta swi vona leswaku hi gandzela Xikwembu lexi kwetsimaka xi tlhela xi basa, lexi nga ta endla misava leyi yi va paradeyisi yo saseka.—Esaya 6:1-3; Nhlavutelo 11:18.
15, 16. (a) Ha yini minkarhi yin’wana swi nga olovi ku hlayisa Holo ya Mfumo yi basile? Ha yini hi fanele hi yi hlayisa yi basile? (b) Xiyimiso xa ku basisiwa ka Holo ya n’wina ya Mfumo xi hleriwa njhani, naswona hi rihi lunghelo leri un’wana ni un’wana wa hina a nga na rona?
15 Vanhu va ni mavonelo lama hambaneke malunghana ni ku basisa. Ha yini? Swi nga ha endleka ku ri ndlela leyi va kurisiweke ha yona. Nakambe, van’wana va tshama endhawini leyi teleke ritshuri kumbe leyi mapato ya kona ma nga riki na xikontiri ma tlhela ma va ni ndzhope. Van’wana va ni xiphiqo xa mati kumbe a va na swilo swo basisa ha swona. Kambe ku nga khathariseki leswaku hi tshama kwihi ni leswaku vanhu va le ndhawini leyi hi tshamaka eka yona Deteronoma 23:14.
va titwa njhani hi ku basisa, hi fanele hi hlayisa Tiholo ta hina ta Mfumo ti basile ti tlhela ti languteka. I tindhawu leti hi gandzelaka Yehovha eka tona.—16 Loko hi lava leswaku Holo ya hina ya Mfumo yi va leyi baseke, hi fanele hi hleleka. Vakulu va fanele va endlela vandlha xiyimiso xo basisa naswona va tiyiseka leswaku minkarhi hinkwayo ku ni swilo leswi eneleke swo basisa ha swona. Vakulu va tlhela va hlela ntirho leswaku wu ta endliwa. Swilo swin’wana swi lava ku basisiwa loko ku hela nhlangano wun’wana ni wun’wana kambe swin’wana a swi lavi ku basisiwa nkarhi ni nkarhi. Hinkwerhu hi ni lunghelo ro hlanganyela eku basiseni ka Tiholo ta hina ta Mfumo.
HI KHATHALELA TIHOLO TA HINA TA MFUMO
17, 18. (a) Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi vanhu va Yehovha va yi khathaleleke ha yona tempele enkarhini lowu hundzeke? (b) Ha yini hi fanele hi khathalela Tiholo ta hina ta Mfumo?
17 Nakambe hi hlayisa Tiholo ta hina ta Mfumo ti ri exiyin’weni lexinene hi ku lunghisa swilo leswi faneleke swi lunghisiwa. Malandza ya Yehovha ya khale ma endle tano na wona. Hi xikombiso, hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Yehowaxi wa le Yuda, vanhu va nyikele hi mali etempeleni. Hosi yi lerise vaprista leswaku va tirhisa mali yoleyo leswaku ku lunghisiwa tempele kun’wana ni kun’wana laha a ku fanele ku lunghisiwa. (2 Tihosi 12:4, 5) Endzhaku ka malembe ya 200, Hosi Yosiya u tlhele a tirhisa minyikelo ya le tempeleni leswaku a hakelela swilo leswi a swi fanele swi lunghisiwa.—Hlaya 2 Tikronika 34:9-11.
18 Tikomiti tin’wana ta Marhavi ti xiye leswaku vanhu va le matikweni lama languteriwaka hi marhavi ya tona a va swi tolovelanga ku hlayisa miako kumbe swilo swo tirha ha swona swi ri exiyin’weni lexinene. Swi nga ha endleka leswaku ematikweni wolawo vanhu lava tivaka ku endla ntirho wolowo a va talanga. Kumbe va nga ha va va nga ri na mali leyi ringaneke yo hakelela swilo leswi faneleke swi lunghisiwa. Kambe loko hi nga ti lunghisi Tiholo ta hina ta Mfumo loko ti lava ku lunghisiwa, ti ta sungula ku nga ha languteki naswona vanhu va ta swi xiya. A ti nge nyikeli vumbhoni lebyinene eka vona. Ku ri na sweswo, loko hinkwerhu hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi khathalela Tiholo ta hina ta Mfumo, hi ta va hi dzunisa Yehovha naswona a hi nge tlangisi mali leyi nyikeriweke hi vamakwerhu.
19. I yini leswi u nga ta swi endla ku kombisa leswaku u xixima ndhawu leyi u gandzelaka Yehovha eka yona?
19 Holo ya Mfumo i muako lowu nyiketeriweke eka Yehovha. A hi ya munhu wo karhi naswona a hi ya vandlha. Hilaha se hi buleke hakona exihlokweni lexi, milawu leyi kongomisaka ya Bibele yi ta hi pfuna leswaku hi va ni langutelo lerinene hi tindhawu leti hi gandzelaka Xikwembu eka tona. Leswi hi xiximaka Yehovha, hi xixima minhlangano ya hina ni Tiholo ta hina ta Mfumo. Ha swi tsakela ku nyikela hi mali leswaku ku ta akiwa Tiholo ta Mfumo, naswona hi tirha hi matimba leswaku hi ti khathalela naswona hi ti hlayisa ti basile. Ku fana na Yesu, hi kombisa ku hiseka ni ku xixima tindhawu leti hi gandzelaka Yehovha eka tona.—Yohane 2:17.
^ ndzim. 2 Xihloko lexi xi vulavula hi Tiholo ta Mfumo. Kambe leswi hi nga ta bula ha swona swa tirha ni le ka Tiholo ta Tinhlengeletano ni tindhawu tin’wana leti tirhiseriwaka ku gandzela Yehovha.