Armagedoni—Nyimpi Ya Xikwembu Leyi Nga Ta Herisa Tinyimpi Hinkwato

“Va swi teka ku ri nchumu wo biha swinene ku dlaya munhu-kuloni; hikwalaho, eka vona nyimpi i nchumu lowu nga twisisekiki ni lowu nyenyetsaka, lowu ririmi ra vona ri nga riki na rona rito ro yi hlamusela.”—LEYI I NDLELA LEYI RIXAKA RIN’WANA RA VANHU LAVA TSHAMAKA ETIKWENI RA GREENLAND LAVA VURIWAKA VAINUIT VA HLAMUSERIWEKE HA YONA HI MUVALANGI WA LE TIKWENI RA NORWAY LA VURIWAKA FRIDTJOF NANSEN HI 1888.

XANA u kona munhu loyi a a nga ta swi tsakela ku tshama etikweni leri nyimpi yi nga “nchumu lowu nga twisisekiki ni lowu nyenyetsaka”? Xana u kona munhu loyi a nga yi naveliki misava leyi eka yona ku nga hava rito leri vulaka nyimpi hileswi tinyimpi ti nga riki kona? Misava yo tano yi nga ha tekiwa yi ri norho, ngopfu-ngopfu loko hi tshemba leswaku yi nga tisiwa hi matshalatshala ya vanhu.

Hambiswiritano, eka vuprofeta byin’wana bya Esaya, Xikwembu hi xoxe xi tshembisa ku tisa misava yo tano. Byi ri: “Va ta fula mabanga ya vona ma va swikomu ni mafumu ya vona ma va swikhutulo. Tiko a ri nge tlakuseli tiko rin’wana banga, naswona a va nge he dyondzi nyimpi.”—Esaya 2:4.

Leswaku xitshembiso lexi xi kota ku hetiseka, swi le rivaleni leswaku misava ya namuntlha yi boheka ku cinca swinene hikuva masocha ya yona ya kwalomu ka 20 wa timiliyoni ma le ku lweni sweswi naswona ku ni tinyimpi ta kwalomu ka 20 leti lwiwaka sweswi. A swi fanelanga swi hi hlamarisa leswaku Yehovha Xikwembu xa matimba hinkwawo, u ta boheka ku nghenelela etimhakeni ta vanhu. Ku nghenelela koloko ka Yehovha ku ta fikelela nhlohlorhi ya kona eka xiendlakalo lexi Bibele yi xi vulaka Armagedoni.—Nhlavutelo 16:14, 16.

Hambileswi emalembeni ya sweswinyana rito leri nge “Armagedoni” ri tirhisiweke ku vula nyimpi ya misava hinkwayo ya matlhari ya nyutliya, xihlamusela-marito xin’wana xi vula nhlamuselo ya xisekelo ya rito leri hi ndlela leyi: “I ndhawu leyi eka yona ku nga ta lweriwa nyimpi leyikulu yo hetelela exikarhi ka vandla leri lwelaka leswinene ni vandla leri lwelaka leswo biha.” Xana vandla leri lwelaka leswinene ri ta kala ri hlula vandla leri lwelaka leswo biha, kumbe nyimpi yoleyo i ntsheketo ntsena?

Swi nga hi khutaza ku tiva leswaku Bibele yi tshamela ku vulavula hi ku herisiwa ka vubihi. Mupisalema u profete a ku: “Vadyohi va ta herisiwa emisaveni. Loko ku ri lavo homboloka, a va nge he vi kona.” (Pisalema 104:35) Buku ya Swivuriso yi ri: “Lavo lulama hi vona lava nga ta tshama emisaveni, naswona lava va pfumalaka xisandzu hi vona lava nga ta sala eka yona. Loko ku ri lavo homboloka, va  ta dlayiwa emisaveni; kasi loko ku ri vaxengi, va ta tsuvuriwa eka yona.”—Swivuriso 2:21, 22.

Bibele yi tlhela yi swi veka erivaleni leswaku lavo homboloka a va nge byi tshiki hi ku olova vulawuri bya vona; hi yona mhaka leyi ku lavekaka leswaku Xikwembu xi teka goza ro herisa vubihi hinkwabyo, ku katsa ni tinyimpi. (Pisalema 2:2) Vito leri nge Armagedoni leri Bibele yi ri tirhisaka ku hlamusela nyimpi leyi yo hlawuleka ra faneleka swinene.

Tinyimpi Ta Nkarhi Lowu Hundzeke Leti Lweriweke eKusuhi Ni Muti Wa Megido

Rito leri nge “Armagedoni” ri vula “Ntshava ya Megido.” Muti wa khale wa Megido swin’we ni Rivala ra Yizriyele leri wu rhendzeleke, swi ni matimu ya khale swinene ya tinyimpi letikulu. N’wamatimu Eric H. Cline u vule leswi ebukwini yin’wana: “Ematin’wini hinkwawo, muti wa Megido ni Rivala ra Yizriyele a ku ri tindhawu to lwela tinyimpi leti hoxeke xandla eka nhluvuko lowu nga kona namuntlha.”—The Battles of Armageddon.

Hilaha Cline a vuleke hakona, tinyimpi leti lwiweke ekusuhi ni muti wa Megido hakanyingi a ti ri tikulu swinene. Masocha ya mfumo wa Mongol lowu hluleke matiko yo tala swinene eAsia hi lembe-xidzana ra vu-13, wu hluriwe ro sungula erivaleni leri. Ekusuhi ni muti wa Megido, masocha ya le Great Britain lama a ma rhangeriwa hi Ndhuna-nkulu Edmund Allenby ma hlule masocha ya tiko ra Turkey hi nkarhi wa nyimpi yo sungula ya misava. N’wamatimu un’wana wa timhaka ta tinyimpi u vule leswaku nyimpi yoleyo leyi Allenby a yi hluleke, i “yin’wana ya leti tekeke nkarhi wo koma swinene ni leyikulu ematin’wini hinkwawo.”

Tinyimpi letikulu ta le Bibeleni na tona ti lweriwe ekusuhi ni muti wa Megido. Muavanyisi Baraka u hlule mavuthu ya Vakanana lawa a ma rhangeriwa hi Sisera emutini wolowo. (Vaavanyisi 4:14-16; 5:19-21) Gidiyoni ni ntlawa lowutsongo wa vavanuna va 300, u hlule vuthu lerikulu ra Vamidiyani ekusuhi ni muti wolowo. (Vaavanyisi 7:19-22) Hosi Sawulo ni n’wana wakwe Yonathani va fele ekusuhi ni Ntshava ya Gilbowa loko mavuthu ya Vafilisita ma hlule vuthu ra Vaisrayele.—1 Samuwele 31:1-7.

Leswi muti wa Megido ni rivala leri nga ekusuhi na wona a swi ri endhawini leyinene leyi a yi vuyerisa mavuthu lama lwaka, ku lwiwe tinyimpi to tala kwalaho eka malembe lama tlulaka 4 000 lama hundzeke. N’wamatimu un’wana u hlayele tinyimpi ta kwalomu ka 34 leti lweriweke kwalaho!

A swi kanakanisi leswaku matimu ya muti wa Megido swin’we ni leswi ndhawu yoleyo a yi faneleka swinene ku lwela eka yona swi endleke leswaku  rito leri nge “Armagedoni” ri tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela. Hambileswi rito leri ri humelelaka kan’we ntsena eBibeleni, mongo wa rona ebukwini ya Nhlavutelo wu swi veka erivaleni leswaku nyimpi ya Armagedoni yi ta byi khumba ngopfu vutomi bya vanhu hinkwavo emisaveni.

Leswi Bibele Yi Swi Vulaka Hi Nyimpi Ya Armagedoni

Hambileswi tinyimpi to tala ta nkarhi lowu hundzeke leti lweriweke ekusuhi ni muti wa Megido a ti ri letikulu swinene, ku hava ni yin’we ya tona leyi heriseke vubihi. I ntiyiso leswaku a ku si tshama ku va ni vandla ra leswinene leri lweke ni vandla ra leswo biha hi ku helela. Kutani swa fanela leswi nyimpi yo tano yi faneleke yi sunguriwa hi Xikwembu. Swi hilaha Yesu a tshameke a vula hakona leswaku “munhu lonene a nga kona, handle ka un’we, ku nga Xikwembu.” (Luka 18:19) Ku engetela kwalaho, Bibele yi vula hi ku kongoma leswaku Armagedoni i nyimpi ya Xikwembu.

Buku ya Bibele ya Nhlavutelo yi vula leswaku ‘tihosi ta misava hinkwayo leyi akiweke’ ti ta hlengeleteriwa “nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.” (Nhlavutelo 16:14) Rungula leri ra vuprofeta ri ya emahlweni ri ku: “Hiloko ma ti hlengeletela endhawini leyi vuriwaka Har–Magedoni hi Xiheveru,” kumbe Armagedoni. * (Nhlavutelo 16:16) Endzhakunyana, buku ya Nhlavutelo yi hlamusela leswaku “tihosi ta misava ni mavuthu ya tona” va ta “[hlengeletana] leswaku va lwa nyimpi ni loyi a gadeke hanci swin’we ni vuthu ra yena.” (Nhlavutelo 19:19) Mugadi loyi wa hanci i Yesu Kreste.—1 Timotiya 6:14, 15; Nhlavutelo 19:11, 12, 16.

Xana hi nga gimeta hi ku yini hileswi vuriwaka hi tindzimana leti? Hi nga gimeta hi ku vula leswaku Armagedoni i nyimpi leyi nga ta va kona exikarhi ka Xikwembu ni vanhu lava nga xi yingisiki. Ha yini Yehovha ni N’wana wakwe Yesu Kreste va fanele va lwa nyimpi yo tano? Xivangelo xin’wana hileswi Armagedoni yi nga ta “lovisa lava onhaka misava.” (Nhlavutelo 11:18) Ku engetela kwalaho, yi ta  tisa misava yo rhula, ku nga ‘misava leyintshwa leyi hi yi rindzeleke hi ku ya hi xitshembiso xa Xikwembu,’ laha ku nga ‘ta va ni ku lulama eka yona.’—2 Petro 3:13.

Ha Yini Nyimpi Ya Armagedoni Yi Laveka?

Xana swa ku tikela ku twisisa leswaku ha yini Yehovha, “Xikwembu xa rirhandzu” a hlawule N’wana wakwe, “Hosana ya ku Rhula” leswaku a lwa enyimpini yoleyo? (2 Vakorinto 13:11; Esaya 9:6) A swi kanakanisi leswaku ku tiva swikongomelo swa vona swi ta ku pfuna u twisisa xivangelo xa kona. Buku ya Tipisalema yi hlamusela Yesu tanihi nhenha leyi gadeke hanci. U lwela yini? Mupisalema u vula leswaku Kreste u famba “hi ndlela ya ntiyiso ni ku titsongahata ni ku lulama.” U lwa hikwalaho ka leswi a rhandzaka vululami naswona a vengaka vubihi.—Pisalema 45:4, 7.

Hilaha ku fanaka, Bibele yi hlamusela leswi Yehovha a nga ta swi endla hikwalaho ka vubihi lebyi a byi vonaka byi endleka laha misaveni namuntlha. Muprofeta Esaya u tsarile: “Kutani Yehovha a swi vona, a swi bihile ematihlweni ya yena leswi vululami a byi nga ri kona. Hiloko a ambala ku lulama ku va nguvu ya mahakatimba ya nsimbi, ni xihuku xa ku ponisa enhlokweni yakwe. Ku tlula kwalaho, u vehele tinguvu ta ku rihisela ti va swiambalo, a titsondzela hi ku hiseka ku va nguvu yo pfumala mavoko.”—Esaya 59:15, 17.

Loko ka ha fuma vanhu vo homboloka, vanhu vo lulama va nge vi ni ku rhula ni nsirhelelo. (Swivuriso 29:2; Eklesiasta 8:9) I ntiyiso leswaku a hi nge swi koti ku tshikisa vanhu vo homboloka ku endla swilo swo biha. Hikwalaho, ku rhula loku nga heriki ni vululami swi ta va kona ntsena loko se ku herisiwe vanhu vo homboloka. Solomoni u tsarile: “Lowo homboloka i nkutsulo eka loyi a lulameke.”—Swivuriso 21:18.

Leswi Xikwembu xi nga Muavanyisi, hi nga tiyiseka leswaku ndlela yin’wana ni yin’wana leyi xi nga ta avanyisa lavo homboloka ha yona yi ta va leyi lulameke. Abrahama u vutisile: “Xana Muavanyisi wa misava hinkwayo a nge endli leswi lulameke?” Eka nhlamulo ya kona, Abrahama u dyondze leswaku minkarhi hinkwayo Yehovha u lulamile! (Genesa 18:25) Ku tlula kwalaho, Bibele ya hi tiyisekisa leswaku Yehovha a nga swi tsakeli ku lovisa munhu wo homboloka; kambe sweswo u swi endla hikwalaho ka leswi ku nga hava xin’wana lexi a nga xi endlaka.—Ezekiyele 18:32; 2 Petro 3:9.

Yi Tekele eNhlokweni Nyimpi Ya Armagedoni

Xana hi ta va hi ri etlhelo ra mani enyimpini leyi leyikulu? Hi ntumbuluko vunyingi bya hina hi nga vula leswaku hi ta va etlhelo ra vandla leri lwelaka leswo lulama. Kambe hi nga tiyiseka njhani hi sweswo? Muprofeta Sofaniya wa hi khutaza: “Lavani ku lulama, lavani ku rhula.” (Sofaniya 2:3) Muapostola Pawulo u vule leswaku ku rhandza ka Xikwembu hileswaku “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.”—1 Timotiya 2:4.

Goza ro sungula leri hi faneleke hi ri teka leswaku hi kota ku ponisiwa i ku dyondza ntiyiso malunghana na Yehovha ni xikongomelo xakwe xo herisa misava yo homboloka. Goza ra vumbirhi i ku hanya hi leswo lulama leswaku Xikwembu xi hi amukela ni ku hi sirhelela.

Entiyisweni, loko hi teka magoza lawa ya nkoka, hi ta yi langutela hi mahlo-ngati nyimpi ya Armagedoni leyi hakunene yi nga ta herisa tinyimpi ta vanhu. Loko nyimpi yoleyo yi herile, vanhu etindhawini hinkwato va ta teka nyimpi tanihi nchumu lowu nga twisisekiki ni lowu nyenyetsaka. “A va nge he dyondzi nyimpi.”—Esaya 2:4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Nkomiso eka tluka 5]

Armagedoni yi vuriwa ku nghenelela ka Xikwembu etimhakeni ta vanhu

[Xifaniso eka tluka 6]

Muti wa Megido

[Xifaniso eka tluka 6]

Gidiyoni ni vavanuna vakwe va hlurile enyimpini leyikulu ekusuhi ni muti wa Megido

[Xifaniso eka tluka 6, 7]

Loko nyimpi ya Armagedoni yi herile, vanhu etindhawini hinkwato va ta teka nyimpi tanihi nchumu lowu nga twisisekiki ni lowu nyenyetsaka

[Xifaniso eka tluka 8]

Goza ro sungula leri hi faneleke hi ri teka leswaku hi kota ku ponisiwa i ku dyondza ntiyiso malunghana na Yehovha ni xikongomelo xakwe