Ndlela Yo Va Tatana Lonene
Ndlela Yo Va Tatana Lonene
“N’wina vatatana, mi nga dyisi vana va n’wina mbitsi, leswaku va nga heli mbilu.”—Vakolosa 3:21.
XANA tatana a nga swi papalata njhani ku dyisa vana vakwe mbitsi? I swa nkoka leswaku a xiya ndlela leyi ntirho wakwe wa ku va tatana wu nga wa nkoka ha yona. Magazini wun’wana lowu vulavulaka hi ntshikilelo wa mianakanyo wu te: “Leswaku vana va kula kahle naswona va nga tshami va hlundzukile swi titshege ngopfu hi ndlela leyi tatana a va khomaka ha yona.”
Hi xihi xiphemu lexi tatana a xi hetisisaka endyangwini? Emindyangwini yo tala swi tikomba onge tatana hi yena la xupulaka vana. Swi tolovelekile ku va manana a byela n’wana loko a phungela a ku, ‘Tata wa wena u ta ku xupula loko a vuya!’ I ntiyiso leswaku vana va lava ku tshinyiwa hi ndlela leyi faneleke naswona vatswari a va fanelanga va debyisa voko loko va lava leswaku vana va vona va kula va ri ni vutihlamuleri. Kambe ku ni swilo swo tala leswi katsekaka leswaku u va tatana lonene.
Lexi vavisaka, a hi vatatana hinkwavo lava vekeriweke xikombiso lexinene. Vavanuna van’wana va kurisiwe hi manana ntsena. Kambe eminkarhini yin’wana, vavanuna lava kurisiweke hi tatana la nga ni tihanyi ni la nga riki na rirhandzu va nga ha khoma vana va vona hi ndlela leyi fanaka. Xana tatana wo tano a nga endla yini leswaku a papalata ku landzela ntila wolowo kutani a va mutswari lonene?
Ku ni switsundzuxo leswi pfunaka ni leswi tshembekaka swa ndlela leyi wanuna a nga vaka tatana lonene ha yona. Bibele yi ni switsundzuxo leswinene etimhakeni ta ndyangu. Ndzayo ya yona a hi mavonelo ya vanhu; naswona nkongomiso wa yona a wu nge pfuki wu hi vavisile. Ndzayo leyi nga eBibeleni yi kombisa leswaku Mutsari wa yona Yehovha Xikwembu, loyi a nga Musunguri wa ndyangu u tlharihile. (Vaefesa 3:14, 15) Loko u ri tatana, u ta va u endla kahle loko u kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni ku kurisa vana. *
Ku va tatana lonene a swo va swa nkoka emhakeni yo wundla vana ni ku endla leswaku va tsaka ntsena kambe swi tlhela swi va pfuna leswaku va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. N’wana loyi a nga ni vuxaka lebyinene ni tata wakwe swi nga ha n’wi olovela swinene ku va ni vuxaka lebyikulu ni Xikwembu. Phela Bibele yi kombisa leswaku Muvumbi wa hina Yehovha i Tata wa hina hi ndlela yo karhi. (Esaya 64:8) Sweswi a hi kambisiseni swilo swa tsevu leswi vana va swi lavaka eka tata wa vona. Eka yinhla ha yin’we hi ta kambisisa ndlela leyi ku tirhisa milawu ya Bibele leyi kongomisaka swi nga n’wi pfunaka ha yona tatana leswaku a hetisisa swilaveko sweswo.
1 Vana Va Lava Leswaku Tata Wa Vona A Va Rhandza
Leswi Yehovha a nga Tatana, u vekela vatatana xikombiso lexi hetisekeke. Loko Bibele yi hlamusela ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi Yesu, N’wana wa xona wa mativula yi ri: “Tatana u rhandza N’wana.” (Yohane 3:35; Vakolosa 1:15) Yehovha u vule ko tala leswaku u rhandza N’wana wakwe naswona wa n’wi amukela. Loko Yesu a khuvuriwa, Yehovha u vulavule a ri ematilweni a ku: “U N’wana wa mina, la rhandzekaka; ndzi ku amukerile.” (Luka 3:22) Yesu a nga kanakananga nikatsongo leswaku Tata wakwe wa n’wi rhandza. I yini leswi vatatana va nga swi dyondzaka eka xikombiso xa Xikwembu?
U nga tshiki ku byela vana va wena leswaku wa va rhandza. Kelvin, tatana la nga ni vana va ntlhanu, u ri: “Minkarhi hinkwayo a ndzi ringeta ku byela vana va mina leswaku ndza va rhandza naswona a ndzi tlhela ndzi va komba leswaku ndza khathala hi un’wana ni un’wana wa vona. A ndzi pfuna mana wa vona ku va cinca malerhi ni ku va hlambisa.” Ku engetela kwalaho, va lava ku tiva leswaku wa va tsakela. Kutani a wu fanelanga u va holovela ku tlula mpimo, u tshamela ku va tshinya. Kambe va bumabumele. Donizete la nga ni vana vambirhi va vanhwanyana u ri, “Tatana u fanele a tikarhatela ku lava tindlela to bumabumela vana vakwe.” Loko vana va wena va tiva leswaku wa va rhandza swi ta va pfuna leswaku va titwa va ri va nkoka. Sweswo swi ta tlhela swi va pfuna leswaku va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu.
2 Vana Va Lava Ku Vekeriwa Xikombiso Lexinene
Yohane 5:19 yi vula leswaku Yesu u “endla ntsena lexi a vonaka [Tata wakwe] a xi endla.” Xiya leswaku ndzimana leyi yi vula leswaku Yesu u endle leswi Tata wakwe a a swi “endla.” Hakanyingi ni vana va ta endla tano. Hi xikombiso, loko tatana a xixima nsati wakwe, n’wana wakwe wa mufana na yena a nga ha khoma vavasati hi ndlela leyi fanaka loko se a kurile. A hi vafana ntsena lava khumbiwaka hi xikombiso xa tata wa vona kambe ni ndlela leyi vanhwanyana va va langutaka ha yona vavanuna yi nga ha khumbiwa hi xikombiso lexi tata wa vona a va vekelaka xona.
Xana swa va tikela vana va wena ku kombela ku rivaleriwa? Xikombiso lexi tatana a xi vekelaka vana vakwe xa pfuna ni le mhakeni leyi. Kelvin u tsundzuka siku rin’wana leri vafana vakwe va nga onha khamera. U hlundzuke ngopfu lerova a ba tafula ra pulanga ri fayeka hi le xikarhi. Endzhaku ka sweswo, Kelvin u vavisekile embilwini lerova a tisola eka vana va yena ni nsati wakwe hileswi a tsandzekeke ku tikhoma. U vula leswaku ku tisola kakwe ku va khumbe swinene vana vakwe; swa va olovela swinene ku kombela ku rivaleriwa.
3 Vana Va Lava Ku Tshama eNdyangwini Lowu Tsakeke
Yehovha i “Xikwembu lexi tsakeke.” (1 Timotiya 1:11) A swi hlamarisi leswi N’wana wakwe, Yesu, a a tshama a tsakile loko a ri ni Tata wakwe. Swivuriso 8:30 yi hi pfuna ku twisisa vuxaka bya Yesu ni Tata wakwe: “A ndzi ri etlhelo ka yena [Tatana] ndzi ri mutirhi la nga ni vuswikoti, . . . Ndzi tsakile emahlweni ka yena nkarhi hinkwawo.” Hakunene Tatana ni N’wana a va ri ni vuxaka lebyinene!
Vana va wena va lava ku tshama endyangwini lowu tsakeke. Ku heta nkarhi u ri karhi u tlanga ni vana va wena swi nga ku pfuna leswaku u va ni ndyangu wo tano lowu tsakeke. Loko mutswari ni n’wana va tlanga swin’we swi va pfuna leswaku va tolovelana swinene. Felix, loyi a nga ni n’wana wa jaha u pfumelelana na yona mhaka leyi. U ri: “Ku veka nkarhi wa ku tlanga ni n’wana wa mina swi hi pfune leswaku hi tolovelana. Hi tlanga swin’we, hi famba swin’we loko hi ya endzela vanghana ni loko hi ya etindhawini leti tsakisaka. Leswi swi endle leswaku swirho swa ndyangu wa hina swi va ni vun’we.”
4 Vana Va Lava Ku Dyondzisiwa Milawu Ya Xikwembu
Yesu u dyondzisiwe hi Tata wakwe. Hi yona mhaka leyi Yesu a nga vula leswi: “Swilo leswi ndzi swi tweke eka yena [Tatana] ndza swi vula emisaveni.” (Yohane 8:26) Xikwembu xi byarhise tatana vutihlamuleri byo dyondzisa vana vakwe milawu ya mahanyelo ni milawu ya xona. Vutihlamuleri byin’wana lebyi tatana a nga na byona i ku dyondzisa vana milawu leyinene. U fanele a va dyondzisa milawu yoleyo ku sukela loko va ha ri vatsongo. (2 Timotiya 3:14, 15) Felix u sungule ku hlayela n’wana wakwe wa jaha timhaka ta le Bibeleni loko a ha ri ntsongo. Felix u n’wi hlayele timhaka leti tsakisaka ku katsa ni leti nga eka Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele. * Loko n’wana wakwe a ri karhi a kula, Felix u tirhise tibuku tin’wana leti sekeriweke eBibeleni leti a ti fambisana ni malembe ya n’wana wakwe.
Donizete u ri: “Swa tika hakunene ku endla leswaku dyondzo ya Bibele ya ndyangu yi va leyi tsakisaka. I swa nkoka leswaku vatswari va kombisa leswaku va ti rhandza timhaka ta Xikwembu, tanihi leswi vana va hatlaka va swi xiya loko vatswari va nga swi endli leswi va va dyondzisaka swona.” Carlos loyi a nga ni vana vanharhu va majaha u ri: “Vhiki na vhiki hi va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele leswaku hi vulavula hi swilaveko swa hina. Xirho xin’wana ni xin’wana xi nyikiwa nkarhi wo hlawula mhaka leyi xi lavaka leswaku hi bula ha yona.” Minkarhi hinkwayo Kelvin a a lava tindlela to vulavula ni vana vakwe hi Xikwembu kun’wana ni kun’wana laha a va ri kona ni loko va endla nchumu wihi na wihi. Sweswo swi hi tsundzuxa marito ya Muxe lama nge: “Marito lawa ndzi ku lerisaka wona namuntlha ma fanele ma va embilwini ya wena; u fanele u ma dyondzisa n’wana wa wena hi ku phindha-phindha naswona u vulavula ha wona loko u tshama endlwini ya wena, loko u famba egondzweni, loko u etlela niloko u pfuka.”—Deteronoma 6:6, 7.
5 Vana Va Lava Ku Tshinyiwa
Vana va lava ku tshinyiwa leswaku va kula va ri vanhu lava tikhomeke kahle ni lava nga ni vutihlamuleri. Swi tikomba onge vatswari van’wana va ehleketa leswaku ku tshinya vana va vona swi katsa ku va khoma hi tihanyi, ku va xungeta kumbe ku va rhuketela. Hambiswiritano, Bibele a yi vuli leswaku vatswari va fanele va khoma vana hi tihanyi loko va va tshinya. Kambe vatswari va fanele va tshinya vana va vona hi rirhandzu hilaha Yehovha a endlaka hakona. (Vaheveru 12:4-11) Bibele yi ri: “Vatatana, mi nga karhati vana va n’wina, kambe hambetani mi va kurisa hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.”—Vaefesa 6:4.
Swivuriso 16:32) Kelvin u ri: “Loko ndzi boheka ku tshinya vana va mina etimhakeni ta nkoka, minkarhi hinkwayo a ndzi ringeta ku va hlamusela kahle leswaku ndzi va tshinya hileswi ndzi va rhandzaka.”
Minkarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku vatswari va tshinya vana va vona. Kambe n’wana u fanele a tiva leswaku u tshinyeriwa yini. Vatswari a va fanelanga va xupula vana va vona hi ndlela leyi nga ta endla leswaku va titwa onge a va rhandziwi. Bibele a yi swi amukeli ku va vatswari va ba vana va vona hi ndlela ya tihanyi leyi nga ha endlaka leswaku va vaviseka. (6 Vana Va Lava Ku Sirheleriwa
Vana va fanele va sirheleriwa eka minkucetelo leyi nga ni khombo ni le ka vanhu lava nga ha va vavisaka. Lexi twisaka ku vava hileswaku emisaveni leyi ku ni “vanhu vo homboloka” lava tiyimiseleke ku vavisa vana lava nga riki na nandzu. (2 Timotiya 3:1-5, 13) U nga va sirhelela njhani vana va wena? Bibele yi nyikela ndzayo leyi leyi pfunaka: “U tlharihile la voneke khombo kutani a tumbela, kambe la nga riki na ntokoto u ye emahlweni kutani u fanele a xupuriwa.” (Swivuriso 22:3) Leswaku u sirhelela vana va wena ekhombyeni, u fanele u tshama u xalamukele makhombo lama nga ha va welaka. Ehleketisisa hi swiyimo leswi nga nghenisaka vana va wena ekhombyeni kutani u teka magoza lama faneleke leswaku u va sirhelela. Hi xikombiso, loko u pfumelela vana va wena ku tirhisa Internet, tiyiseka leswaku va yi tirhisa kahle. Swi nga ha va swinene ku veka khompyuta endhawini leyi nga erivaleni laha u nga kotaka ku vona hi ku olova loko va yi tirhisa.
Tatana u fanele a dyondzisa vana vakwe leswaku va lunghekela ku langutana ni vanhu va misava leyi lava endlaka vana nsele. Xana vana va wena va swi tiva leswi va faneleke va swi endla loko munhu un’wana o tshuka a ringeta ku va endla nsele loko wena u nga ri kona? * Vana va wena va fanele va tiva ndlela leyinene ni leyi nga amukelekiki yo tirhisa swirho swa vona swa rimbewu. Kelvin u ri: “Ntirho wa ku dyondzisa vana va mina a ndzi wu tshikelanga van’wana hambi ku ri vadyondzisi va vona va le xikolweni. A ndzi tibyela leswaku a ku ri ntirho wa mina hi ku kongoma ku dyondzisa vana va mina hi timhaka ta masangu ni ndlela leyi vanhu lava endlaka vana nsele va hombolokeke ha yona.” Vana vakwe hinkwavo va kule va hlayisekile naswona sweswi va tsakile evukatini bya vona.
Lava Nkongomiso Wa Xikwembu
Nyiko leyikulu leyi tatana a nga yi nyikaka vana vakwe i ku va pfuna leswaku va va ni vuxaka lebyikulu ni Xikwembu. Xikombiso lexi tatana a xi vekelaka vana vakwe i xa nkoka swinene. Donizete u ri: “Vatatana va fanele va komba vana va vona ndlela leyi va byi tekaka byi ri bya nkoka ha yona vuxaka bya vona ni Xikwembu. Leswi swi fanele swi vonaka kahle ngopfu-ngopfu loko va langutane ni swiphiqo. Eminkarhini yoleyo, tatana u fanele a kombisa leswaku u tshemba Yehovha hi mbilu yakwe hinkwayo. Swikhongelo leswi tatana a swi endlaka endyangwini, leswi eka swona a tshamelaka ku nkhensa Xikwembu hikwalaho ka musa wa xona, swi ta dyondzisa vana vakwe ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku va Xikwembu xi va Munghana wa vona.”
Kutani, hi wihi nchumu wa nkoka lowu nga endlaka leswaku wanuna a va tatana lonene? Lava nkongomiso eka loyi a tivaka ndlela leyinene yo kurisa vana, ku nga Yehovha Xikwembu. Loko u letela vana va wena hi ku ya hi nkongomiso wa Rito ra Xikwembu, u nga ha vona vuyelo lebyi hlamuseriweke eka Swivuriso 22:6 leyi nge: “Hambiloko a kurile a nge hambuki eka yona.”
[Tinhlamuselo ta le hansi]
^ par. 6 Hambileswi ndzayo leyi humaka eMatsalweni leyi tlhuvutsiwaka eka xihloko lexi yi kongomisiwaka hi ku kongoma eka vatatana, yo tala ya milawu yoleyo leyi kongomisaka ya tirha ni le ka vamanana.
^ par. 18 Yi kandziyisiwe hi Timbhoni ta Yehovha.
^ par. 25 Leswaku u kuma rungula leri vulavulaka hi ku sirhelela vana va wena eka vanhu lava endlaka vana nsele, vona Xalamuka! ya October 2007, matluka 3–11, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]
Tatana u fanele a va xikombiso lexinene eka vana vakwe
[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]
Tatana u fanele a dyondzisa vana vakwe milawu ya Xikwembu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]
Vana va lava ku tshinyiwa hi rirhandzu