Xana A Wu Swi Tiva?
Xana A Wu Swi Tiva?
A ku ri vamani vatsari lava kaneteke Yesu?
Hi nkarhi wa vutirheli byakwe, Yesu u hlangane ni vatsari ku nga ri eYerusalema ntsena kambe ni le madorobeni lamantsongo ni le migangeni yin’wana. Vavanuna volavo a va kumeka ehandle ka Yerusalema swin’we ni le ka vanhu lava nga riki Vayuda ehandle ka muti wa Palestina naswona a va ri tindhuna leti nga nyawuriki, leti a ti khomelela eka Nawu naswona swi nga ha endleka leswaku a va ri vakopi kumbe vaavanyisi va ndhawu leyi va tshamaka eka yona.—Marka 2:6; 9:14; Luka 5:17-21.
Le Yerusalema vatsari a va tirhisana ni mfumo wa Vayuda. (Matewu 16:21) Buku leyi nge The Anchor Bible Dictionary, yi ri: “Ntirho wa vona a wu fambelana ni wa vaprista, eka xiyenge xa vuavanyisi, ku veka nawu ni ku tiyiseka leswaku mikhuva ya Xiyuda ni nawu swa namarheriwa ku katsa ni mintirho yin’wana leyi a yi endliwa eSanedri.” Tanihi leswi vatsari a va ri vadyondzisi lavakulu va Nawu, kahle-kahle van’wana a ku ri swirho swa Sanedri, kumbe huvo leyi tlakukeke ya Vayuda. A va tirha ni vaprista lavakulu swin’we ni Vafarisi.
Hakanyingi eBibeleni vatsari va hlamuseriwa tanihi vakaneti va Yesu va vukhongeri. Hambiswiritano, a hi hinkwavo lava a va n’wi kaneta. Hi xikombiso, mutsari un’wana u byele Yesu a ku: “Ndzi ta ku landzela kun’wana ni kun’wana laha u lavaka ku ya kona.” Yesu u byele mutsari un’wana a ku: “A wu le kule ni mfumo wa Xikwembu.”—Matewu 8:19; Marka 12:28-34.
Swi vula yini ku totiwa?
Ematikweni ya le Vuxa Xikarhi hi nkarhi wa ku tsariwa ka Bibele, ku tota munhu mafurha enhlokweni a swi tekiwa ku ri ndlela yo n’wi tsakela kumbe ku va ni malwandla eka muendzi. Hi ntolovelo mafurha lama a ma tirhisiwa a ku ri mafurha ya mutlhwari lama a ma katsiwe ni swilo swo nun’hwerisa. Vaheveru na vona a va chela munhu hi mafurha enhlokweni kumbe va n’wi tota loko a hlawuriwe ximfumo leswaku a nghena exikhundlheni xo karhi xa vulawuri. Hi xikombiso, Aroni u totiwe mafurha loko a hlawuriwa leswaku a va muprista-lonkulu. (Levhitika 8:12) Loko ku totiwa Hosi Davhida, “Samuwele [u teke] rimhondzo ra mafurha, a n’wi tota . . . , kutani moya wa Yehovha wu sungula ku tirha ehenhla ka Davhida ku sukela esikwini rero ku ya emahlweni.”—1 Samuwele 16:13.
Eka ririmi ra Xiheveru, xiga lexi tirhiseriwaka ku tota koloko hi lexi nge ma·shach, ku nga laha rito leri nge ma·shiʹach kumbe Mesiya ri humaka kona. Xiga xin’wana xa Xigriki lexi fanaka na xona hi lexi nge khriʹo, lexi humaka eka rito khri·stos kumbe Kreste. Hikwalaho, Aroni kumbe Davhida va nga vuriwa mesiya kumbe la totiweke. Hilaha ku fanaka Muxe u vuriwa kreste kumbe la totiweke, hikwalaho ka leswi Xikwembu xi n’wi vekeke tanihi muyimeri wa xona.—Vaheveru 11:24-26.
Yesu wa Nazareta u hlawuriwe hi Xikwembu hi ku kongoma leswaku a va exikhundlheni lexikulu xa vulawuri. Ematshan’weni yo totiwa hi mafurha ya xiviri, Yesu u totiwe hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. (Matewu 3:16) Leswi a hlawuriweke tanihi Mutotiwa wa Yehovha, Yesu u vuriwa Mesiya kumbe Kreste.—Luka 4:18.