I Yini Moya Lowo Kwetsima?

YESU u tshame a vutisa vadyondzisiwa vakwe a ku: “Xana hi wihi tatana exikarhi ka n’wina, loyi loko n’wana wakwe a kombela nhlampfi, swi nga ha endlekaka a n’wi nyika nyoka ematshan’weni ya nhlampfi? Kumbe loko a kombela tandza, a nga n’wi nyikaka xipame ke?” (Luka 11:11, 12) Vana va le Galeliya a va rhandza ku dya matandza ni tinhlampfi; a va swi tiva leswi a va swi lava.

Yesu u vule leswaku hi fanele hi wu kombela hi ku phikelela moya lowo kwetsima, ku fana ni n’wana loyi a kombelaka swakudya hikwalaho ka leswi a twaka ndlala. (Luka 11:9, 13) Loko hi tiva leswi moya lowo kwetsima wu nga swona swi ta hi pfuna leswaku hi twisisa ndlela leyi wu nga hi pfunaka ha yona evuton’wini bya hina. Kutani a hi rhangeni hi kambisisa leswi Bibele yi hi dyondzisaka swona malunghana ni moya lowo kwetsima.

“Matimba Ya La Nge Henhla-henhla”

Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku moya lowo kwetsima i matimba lawa Xikwembu xi ma tirhisaka leswaku xi hetisisa ku rhandza ka xona. Loko ntsumi Gabriyele yi tivise Mariya leswaku a a ta va ni n’wana wa jaha hambileswi a ha ri nhwana, yi n’wi byele leswi: “Moya lowo kwetsima wu ta ta ehenhla ka wena, naswona matimba ya La nge Henhla-henhla ma ta ku funengeta. Hikwalaho ka sweswo lexi nga ta velekiwa na xona xi ta vuriwa lexo kwetsima, N’wana wa Xikwembu.” (Luka 1:35) Hi ku ya hi marito ya Gabriyele, ku ni ku yelana exikarhi ka moya lowo kwetsima ni “matimba ya La nge Henhla-henhla.”

Mhaka leyi fanaka ya humelela kun’wana eBibeleni. Muprofeta Mikiya u te: “Mina ndzi tele matimba, hi moya wa Yehovha.” (Mikiya 3:8) Yesu u tshembise vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi ta amukela matimba loko moya lowo kwetsima wu fika ehenhla ka n’wina.” (Mintirho 1:8) Naswona muapostola Pawulo u vulavule hi “matimba ya moya lowo kwetsima.”—Varhoma 15:13, 19.

Malunghana ni leswi se swi vuriweke, xana hi nga gimeta hi ku vula yini? Ku ni ku yelana lokukulu exikarhi ka moya lowo kwetsima ni matimba ya Xikwembu. Yehovha u kombisa matimba yakwe hi ku tirhisa moya lowo kwetsima. Hi ku komisa, moya lowo kwetsima i matimba ya Xikwembu  lama tirhaka. Naswona matimba wolawo ma hlamarisa hakunene! A hi nge swi koti ku twisisa leswaku a ku laveka matimba yo tanihi kwihi leswaku ku akiwa vuako hinkwabyo. Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Yehovha u ringanyete leswi: “Tlakuselani mahlo ehenhla mi vona. I mani loyi a tumbuluxeke swilo leswi? Hi Loyi a humesaka vuthu ra swona hi nhlayo ya swona, hinkwaswo u swi vitana hi vito. Hikwalaho ka ku tala ka matimba lamakulu, nileswi a nga ni ntamu lowukulu, ku hava ni xin’we xa swona lexi pfumalekaka.”—Esaya 40:26.

Hikwalaho Bibele yi kombisa leswaku ndlela leyi vuako hinkwabyo byi hlelekeke ha yona swin’we ni ndlela leyi byi twananaka ha yona hinkwaswo ka swona swi kombisa “matimba lamakulu” kumbe ntamu wa Xikwembu xa Matimba Hinkwawo. Swi le rivaleni leswaku matimba lama tirhaka ya Xikwembu i makulu naswona vukona bya hina byi titshege hi wona.—Vona bokisi leri  nge “Ndlela Leyi Moya Lowo Kwetsima Wu Tirhaka Ha Yona.”

Yehovha a nga ha tirhisa moya wakwe lowo kwetsima hi ndlela leyikulu hilaha a wu tirhiseke hakona loko a tumbuluxa vuako hinkwabyo. Naswona a nga tlhela a wu tirhisa leswaku a pfuna vanhu vakwe. Bibele yi ni swikombiso swo tala leswi kombisaka ndlela leyi matimba lama tirhaka ya Xikwembu ma ma nyikeke ha yona malandza ya xona matimba.

“Moya Wa Yehovha Wu Le Henhla Ka Mina”

Ntirho wa Yesu wu hi pfuna leswaku hi vona ndlela leyi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu nyikaka malandza ya xona matimba ha yona. Yesu u byele vanhu va le Nazareta a ku: “Moya wa Yehovha wu le henhla ka mina.” (Luka 4:18) I yini leswi Yesu a swi endleke hi ku tirhisa “matimba ya moya”? (Luka 4:14) U horise mixaka hinkwayo ya mavabyi, a miyeta magandlati ya lwandle leri a ri hlundzukile, a phamela magidi ya vanhu hi swinkwa swi nga ri swingani ni tinhlampfi ni ku tlhela a pfuxa lava feke. Muapostola Petro u hlamusele Yesu tanihi “wanuna loyi a kombisiweke . . . erivaleni hi Xikwembu, hi mintirho ya matimba ni swihlamariso ni masingita lawa Xikwembu xi ma endleke hi ku tirhisa yena.”—Mintirho 2:22.

Moya lowo kwetsima a wu ma endli masingita wolawo namuntlha. Hambiswiritano wu nga hi endlela swilo leswinene. Yehovha hi ku tirhandzela u nyika vagandzeri vakwe moya lowo kwetsima, hilaha Yesu a tshembiseke vadyondzisiwa vakwe hakona. (Luka 11:13) Hikwalaho muapostola Pawulo u vule leswi: “Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba.” (Vafilipiya 4:13) Xana moya lowo kwetsima wa ku pfuna na wena hi ndlela leyi fanaka? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula xivutiso xexo.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Lexi endlaka leswaku moya lowo kwetsima wu nga vi munhu

Bibele yi fanisa moya lowo kwetsima ni mati. Loko Xikwembu xi tshembisa vanhu va xona mikateko leyi xi nga ta va nyika yona enkarhini lowu taka, xi te: “Ndzi ta chela mati eka la nga ni torha, ni swinambyana leswi khulukaka endhawini yo oma. Ndzi chulula moya wa mina ehenhla ka mbewu ya wena, ni nkateko wa mina ehenhla ka vatukulu va wena.”—Esaya 44:3.

Loko Xikwembu xi chululela moya wa xona ehenhla ka malandza ya xona, ma “tale moya lowo kwetsima.” Yesu, Yohane Mukhuvuri, Petro, Pawulo, Barnaba ni vadyondzisiwa lava a va hlengeletanile hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E. hinkwavo va hlamuseriwa tanihi lava va tshameke va tala kumbe lava a va tele hi moya lowo kwetsima.—Luka 1:15; 4:1; Mintirho 4:8; 9:17; 11:22, 24; 13:9.

Anakanya hi leswi: Xana munhu a nga ‘chuluriwa’ eka vanhu vo tala? Xana u nga vula leswaku munhu un’we u ‘tate’ ntlawa hinkwawo wa vanhu? Sweswo a swi twali. Bibele yi vulavula hi vanhu lava va taleke hi vutlhari, ku twisisa kumbe vutivi lebyi kongomeke kambe a yi vuli leswaku munhu a nga tala hi munhu un’wana.—Eksoda 28:3; 1 Tihosi 7:14; Luka 2:40; Vakolosa 1:9.

Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “moya” i pneuʹma, leri na rona ri vulaka matimba lama nga vonakiki. Hi ku ya hi dikixinari ya Vine, rito pneuʹma “kahle-kahle ri vula mheho . . . swin’we ni moya lowu hi wu hefemulaka; moya lowu nga vonakiki kambe wu nga ni matimba.”—Expository Dictionary of New Testament Words.

Kutani swi le rivaleni leswaku moya lowo kwetsima a hi munhu. *

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xihlovo Xa Kona]

Photodisc/​SuperStock