Ku Chaveleriwa Endzhaku Ka Mhangu Ya—Ku Dlayiwa Ka Vanhu eXikolweni

EKA tluka ro sungula ra phepha-hungu a ku ri ni swifaniso leswi tsemaka nhlana swa mhangu yoleyo. Ehenhla ka swona a ku tsariwe marito lama nge: “Ha yini?” Lexi a ku ri xivutiso lexi vutisiweke hi ku phindha-phindha endzhaku ka loko mufana wa malembe ya 17 a balesele vanhu eWinnenden edzongeni wa Jarimani a dlaya vanhu va 15 kutani eku heteleleni na yena a ti duvula. Mijeko etikweni hinkwaro ra Jarimani a yi ehlisiwilenyana hikwalaho ka khombo leri humeleleke naswona mahungu lama khumbaka khombo leri ma hangalake emisaveni hinkwayo.

 Winnenden i doroba leri fuweke ri tlhela ri va ni ku rhula, leri taleke hi masimu ya vhinyo ni mihandzu. Hi March 11, 2009, a ri xe kahle hi ndlela ya ntolovelo eXikolweni xa Sekondari xa Albertville. Hi 9:30 ni mixo, swi lo na swi pfuketana ku sungula madzolonga ni ndhasu-ndhasu.

Mufana un’wana u ye exikolweni lexi a a nghena eka xona a dye makala a ri ni xibamu lexi a xi tekeke ekamareni ra vatswari vakwe. Makhati ma nga ri mangani u duvule swichudeni swa kaye ni vadyondzisi vanharhu lava ha un’we wa vona a a ri etlilasini yakwe ni ku vavisa van’wana lava a va ri ephasejini. Maphorisa ma fike hi xihatla. Mudlayi loyi u balekele etliliniki ya vanhu lava vabyaka hi miehleketo. Kwalaho u dlaye mutirhi loyi a khathalelaka ndhawu yoleyo. Hiloko a kuma muchayeri un’wana wa movha kutani a n’wi kombetela hi xibamu a n’wi sindzisa leswaku a famba na yena laha a lavaka kona. Endzhaku ka loko va fambe tikhilomitara ta kwalomu ka 40, muchayeri wa movha wolowo u swi kotile ku baleka. Mufana yoloye loyi a a khome xibamu u dlaye muxavisi ni muxavi endhawini yo xavisa timovha a tlhela a vavisa ni maphorisa mambirhi lawa a ma ringeta ku n’wi khoma. Loko maphorisa ma ri kusuhi ni ku n’wi khoma, u ti duvule nhloko.

Vanhu lava a va tiva mufana yoloye, va vula leswaku a a ri muntshwa loyi a tolovelekeke loyi a a lava ku amukeleka ni ku va ni vanghana. Timhaka ti onhake kwihi? Swi nga ha endleka leswaku a a tshikilelekile naswona a a tolovele ku tlanga hi swibamu leswi tirhisaka moya ni ku tlanga mintlango yin’wana leyi dumeke ya tikhompyuta leyi nga ni madzolonga. Van’wana va vula leswaku magidi ya vantshwa va swi endla sweswo. Ku vuriwa yini hi lava a va duvuleke? Xana u lo hlawula vanhu vo karhi kumbe u lo va dumela hinkwavo? A ku ri ni mavonelo yo tala malunghana ni leswaku ha yini a duvule vanhwanyana va nhungu ni mufana un’we ntsena. Ku hava ni un’we loyi a nyikeleke nhlamuselo leyi twalaka.

Ku Teka Goza Hi Xihatla

Heike u ri: “Loko n’wana wa hina wa jaha a ndzi bela riqingho kutani a ndzi byela leswaku ku ni munhu loyi a nga eku duvuleni ka vanhu exikolweni, a ndzi nga swi tshembi. Kambe loko ndzi twa timovha to tala ta maphorisa ni tiambulense ti ri karhi ti tsutsumela kwalaho, ndzi sungule ku vilela.” Swi nga ha endleka leswaku ku angula ka maphorisa hi xihatla hi swona leswi siveleke mufana yoloye loyi a a ri ni xibamu leswaku a nga dlayi vanhu vo tala exikolweni. Loko vanhu se va humesiwile exikolweni, va xilamulela-mhangu, vatsundzuxi ni vafundhisi va tile laha mhangu leyi yi humeleleke kona va ta chavelela swichudeni ku kondza va karhala.

Vaviki va mahungu va hatle va ya exikolweni, va ringeta ku vulavurisana ni swichudeni, leswi swo tala swa swona a swa ha tsemeke nhlana. Xichudeni xin’wana loko xi hlayela timovha leti a ti pake emahlweni ka xikolo xi kume leswaku a ku ri ni 28 wa timovha ta vateki va mahungu va thelevhixini lava humaka eka switici swo hambana-hambana leswi nga endlaka 26. Mphikizano wa vateki va mahungu a wu ri wukulu swinene, leswi nga endla leswaku va vika ni timhaka leti nga riki ntiyiso. Muviki un’wana wa mahungu u endzele ndyangu wa xinhwanyetana lexi dlayiweke eka mhangu yoleyo hi siku rero leswaku a ya kombela xifaniso, kasi van’wana va hakele swichudeni leswaku va swi teka swifaniso. Leswi vaviki va mahungu vo tala a va pfilunganyiwe hi mhangu leyi nga humelela, van’wana a swi va tikela leswaku ku va vona vo sungula ku kuma mahungu lama nga ya ntiyiso hi xihatla kasi hi hala tlhelo va anakanyela ni ku xixima vanhu lava weriweke hi mhangu leyi.

Hilaha swi tolovelekeke hakona, vanhu va langutele ku kuma nchavelelo ni tinhlamuselo eka vukhongeri. Hi siku leri mhangu yi humeleleke ha rona, vanhu va vukhongeri byo hambana-hambana va hlanganile. Vo tala va wu tlangerile nchavelelo  wolowo. Kambe lava a va langutele ku chaveleriwa hi Rito ra Xikwembu kumbe va hlamuriwa swivutiso swa vona leswi tikaka, nchavelelo wolowo wu va hete matimba. Manana un’wana loyi ndyangu wakwe a wu ye enkosini wa xichudeni lexi a xi nghena ni n’wana wa vona xikolo, u te: “Mufundhisi u vulavule hi ku xaniseka ka Yobo. A ndzi langutele leswaku a hlamusela leswi hi nga swi dyondzaka kumbe a hi chavelela, kambe a ko fana ni kwala! Ku hava xivangelo lexi hlamuseriweke malunghana ni ku xaniseka ka Yobo kumbe leswi endlekeke eku heteleleni.”

Wanuna un’wana u hlundzukisiwe swinene hi marito lama a ma tweke lama nga twaliki. Wanuna yoloye u dyondze Bibele ni Timbhoni ta Yehovha eka malembe ya kwalomu ka 30 lama hundzeke kambe u ve a tshika. Sweswi u tlhele a sungula ku ya eminhlanganweni ya tona.

Valisa, xinhwanyetana xa malembe ya 14, lexi nkarhi ni nkarhi a xi dyondza Bibele ni Timbhoni, a xi ri etlilasini leyi nga ekusuhi ni laha ku balesela ku veke kona. Loko xi twa mpfumawulo wa xibamu xi sungule ku khongela eka Yehovha. Endzhakunyana, loko xi vutisiwa leswaku xi swi kota njhani ku tiyisela, xi vule leswaku swiendlakalo leswi swi tiyisekisa leswi xi swi dyondzeke eBibeleni malunghana ni masiku lawa ya makumu ya mangava. (2 Timotiya 3:1-5) Loko Timbhoni timbirhi ti ri karhi ti chavelela vaakelani va tona, mukhegula un’wana u ti tshinelerile kutani a ku: “Vo tala va fanele va endla leswi mi swi endlaka.” Tanihi leswi mhangu leyi a yi chavisa yi tlhela yi tsema nhlana swi endle leswaku vanhu van’wana va rhiya ndleve eka marito lama humaka eRitweni ra Xikwembu lama nyikaka ntshembo ni nchavelelo.

Xiyimo Xo Biha Lexi Nga Rivalekiki

I ntiyiso leswaku hambi ku ri marito yo chavelela lama humaka embilwini a ma nge swi koti ku herisa ku chava swin’we ni ku heleriwa hi ntshembo loku ku nga kona eka lava va katsekeke eka mhangu leyi. Ku hava marito lama nga antswisaka ku vava loku twiweke hi mutswari loyi a feriweke hi n’wana kumbe phorisa leri feriweke hi nsati eka mhangu leyi humeleleke exikolweni.

Swichudeni leswi poneke eka mhangu leyi ku katsa ni mindyangu ya swona swi khome hi ku chava lokukulu. Vassilios u hume hi fasitere loko a vona mufana loyi a a khome xibamu a sungula ku duvula. U ri: “Loko ndzi hume hi fasitere ndzi khongele eka Yehovha. A ndzi ehleketa leswaku ndzi ta fa. A ndzi tiyiseka leswaku xexo a ku ri xikhongelo xa mina xo hetelela.” Eka mavhiki lama landzeleke, u lorhe milorho yo chavisa naswona a a nga lavi ku vulavula na munhu. A a nyangatsiwe swinene hi ndlela leyi vaviki va mahungu a va phikizana ha yona malunghana ni ku teka mahungu swin’we ni ndlela leyi valavi va vuxokoxoko a va nga khathali ha yona. Hi ku famba ka nkarhi, u swi kotile ku langutana ni leswi nga n’wi humelela.

Jonas a a ri eka tlilasi yin’we na Vassilios naswona u swi vonile loko ku dlayiwa swichudeni swa ntlhanu leswi a a ri swin’we na swona etlilasini. U te: “Endzhaku ka mhangu yoleyo, a ndzi nga ri na xiphiqo xo hlamusela leswi humeleleke; a swi fana ni filimi yo chavisa. Kambe sweswi swa ndzi tikela ku hlamusela ndlela leyi ndzi titwaka ha yona. Ndlela leyi ndzi titwaka ha yona ya cinca-cinca. Minkarhi yin’wana a ndzi swi lavi ku vulavula ha swona; kasi minkarhi yin’wana ndzi vulavula ngopfu ha swona.” Na yena u lorha swilo swo chavisa naswona u ni nkelunkelu.

Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, swichudeni swi nyikiwe swilo swa swona leswi swi swi siyeke etitlilasini. Vanhu lava pfunaka vanhu lava katsekeke eka timhangu leti tsemaka nhlana va vule leswaku ku vona swilo sweswo swi nga ha va tsundzuxa hi mhangu yoleyo. Eku sunguleni, Jonas a a nga swi lavi ku khumba jazi rakwe, bege yakwe ya xikolo ni xihuku lexi a xi ambalaka loko a rheyila xithuthuthu. Minkarhi hinkwayo a a chuha loko a vona munhu loyi a fanaka ni mufana luya wa  xibamu kumbe loyi a hakarheke nkwama wo fana ni wa mufana yoloye. Loko vatswari vakwe va ri karhi va hlalela filimi kutani ku twala mpfumawulo wa xibamu a a chuha. Madokodela ma ringete ku pfuna lava weriweke hi mhangu leyi leswaku va susa mianakanyo yoleyo yo chava hikwalaho ka mhangu leyi endlekeke.

Jürgen, tata wa Jonas, u tirha etliniki leyi eka yona ku dlayiweke mutirhi un’wana. U vule leswaku vatswari vo tala swin’we ni vatirhi-kuloni a va tivutisa swivutiso swo tanihi leswi nge, ha yini? naswona xana a ku ta humelela yini loko a a lo dlaya mina? Hi xikombiso, mutirhi un’wana wa le tliliniki, loyi a voneke mufana yoloye hi fasitere loko a hundza, u lave vutshunguri bya miehleketo hileswi a a chavisiwe hi ku anakanya leswaku na yena a a ta va a duvuriwile.

Ndlela Leyi Vanhu Van’wana Va Pfuniweke Ha Yona Leswaku Va Langutana Ni Xiyimo Xexo

I yini lexi van’wana va kumeke xi pfuna ku langutana ni xiyimo xo tano lexi tsemaka nhlana? Jürgen u ri: “Hambileswi swi tikaka minkarhi yin’wana, kambe swa antswa loko u ri ni vanhu van’wana. Ku tiva leswaku van’wana va khathala ha wena nileswaku a wu wexe swa pfuna.”

Nakambe Jonas wa tsaka leswi vanhu van’wana va khathalaka ha yena hikuva u ri: “Vanhu vo tala va ndzi rhumele makhadi ni marungula yo karhi. Van’wana va boxe matsalwa ya Bibele, lama ndzi tshameke ndzi ma hlaya. Sweswo i swinene.” I yini swin’wana leswi n’wi pfuneke? U ri: “Loko ndzi pfuka nivusiku naswona ndzi nga ha swi koti ku tiyisela ndza khongela. Minkarhi yin’wana ndzi yingisela vuyimbeleri kumbe Xalamuka! leyi rhekhodiweke.” * U tlhele a vula leswaku Bibele ya hi byela leswaku hikwalaho ka yini leswi hinkwaswo swi humelerile: Sathana u fuma misava naswona hi hanya emasikwini ya makumu. Tata wakwe u vule leswaku vutivi byebyo byi va pfuna leswaku va tiyisela.

Ku Xaniseka Ku Ta Hela Ku Nga Ri Khale

Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, emahlweni ka xikolo a ku tele hi makhandlhela, swiluva ni mapapila. Kerstin u xiye leswaku vanhu vo hlayanyana va tsale leswaku ha yini leswi swi endlekile ni leswaku ha yini Xikwembu xi swi pfumelerile. Hi ku xiya leswaku swivutiso leswi swi lava tinhlamulo, yena swin’we ni Timbhoni tin’wana timbirhi va tsale papila kutani va ri veka ni laman’wana.

Enkosini lowu veke kona, xitici xa thelevhixini xi kombise papila rakwe kutani xi tshaha mintila ya rona yo sungula leyi nge: “Ha yini? Emasikwini lawa ya makumu, lexi i xivutiso lexi vanhu va tshamelaka ku tivutisa xona, ngopfu-ngopfu lexi nge: Xikwembu a xi ri kwihi? Hikwalaho ka yini xi pfumelele leswaku leswi swi humelela?” Lexi twisaka ku vava hileswaku xitici xexo xa thelevhixini xi lo tshaha marito wolawo ntsena.

Ha yini hi vula tano? Xivangelo hileswaku papila ri ye emahlweni ri hlamusela ndlela leyi ku xaniseka ku sunguleke ha yona naswona ri vula leswaku Xikwembu “xi ta tiyiseka leswaku hinkwaswo swo biha leswi vanhu va swi endleke swi ta hela.” Ri tlhele ri ku: “Ebukwini yo hetelela ya Bibele, Xikwembu xi vula leswaku xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.” Yehovha Xikwembu u ta tlhela a pfuxa ni lava feke. Ehansi ka Mfumo wa yena lowu nga ta ta ku nga ri khale, a ku nge he vi na maxangu, ku dlayeteriwa ka vanhu kumbe ku xaniseka. Xikwembu xi tshembisile: “Waswivo, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.”—Nhlavutelo 21:4, 5.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Jonas u amukele khadi leri nge, “Hi anakanya ha wena”

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 9]

Focus Agency/​WPN

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 9]

© imagebroker/​Alamy

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 10]

Foto: picture alliance

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 11]

Foto: picture alliance