Mavunwa Ni Ntiyiso—Malunghana Na Yesu
Mavunwa Ni Ntiyiso—Malunghana Na Yesu
U EHLEKETA YINI? XANA TIDYONDZO LETI NGA LAHA HANSI I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA?
Yesu u velekiwe hi December 25.
Tintlhari tinharhu ti endzele Yesu loko a ha ku velekiwa.
Yesu a nga ri na vamakwavo.
Yesu a a ri Xikwembu, kambe lexi nga ni miri ku fana ni vanhu.
Yesu a a nga ri munhu wo lulama ntsena.
VANHU vo tala va nga ha vula leswaku tidyondzo leti nga laha henhla i ntiyiso. Van’wana va nga ha vula leswaku a swi olovi ku ti twisisa. Kumbexana va ehleketa leswaku nchumu wa nkoka i ku pfumela eka Yesu, ku tiva leswaku tidyondzo leti i ntiyiso kumbe i mavunwa a hi swa nkoka.
Hambiswiritano, Bibele yi vula leswi hambaneke ni sweswo. Yi hi khutaza ku va ni “vutivi lebyi kongomeke lebyi khumbaka Hosi ya hina Yesu Kreste.” (2 Petro 1:8) Hi kuma vutivi byebyo hi ku kambisisa tibuku ta Tievhangeli. Ti hi pfuna ku tiva ntiyiso ni mavunwa malunghana na Yesu. Kutani a hi kambisiseni leswi tibuku ta Tievhangeli ti swi vulaka malunghana ni tidyondzo leti nga laha henhla.
DYONDZO: Yesu u velekiwe hi December 25.
I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA: I MAVUNWA.
EBibeleni ku hava n’hweti kumbe siku leri kongomeke leri Yesu a velekiweke ha rona. Kutani, xana siku ra December 25 ri huma kwihi? Hi ku ya hi The Encyclopædia Britannica, vanhu van’wana lava tivulaka Vakreste “va navele leswaku siku leri ri kotlana ni nkhuvo wa Varhoma wa vuhedeni wa . . . ku tsema nguva ya vuxika, loko masiku ma sungula ku leha naswona dyambu se ri ri ehenhla swinene.” Buku leyi fanaka yi vula leswaku mindhavuko yo tala ya Khisimusi yi huma eka “minkhuvo ya vuhedeni ya vurimi ni ya dyambu exikarhi ka vuxika.”
Xana Yesu a a ta pfumela leswaku siku rakwe ra ku velekiwa ri tlangeriwa * (Luka 22:19) Kutani swi le rivaleni leswaku Yesu a nga lavi swona leswaku vanhu va tsundzuka siku leri a nga velekiwa ha rona, kambe a a lava leswaku va tsundzuka nkoka wa rifu rakwe ra gandzelo.—Matewu 20:28.
hi December 25? Tsundzuka: Siku leri Yesu a nga velekiwa ha rona a ri tiviwi. Matsalwa a ma hi khutazi leswaku hi tlangela siku leri a nga velekiwa ha rona naswona a ku na vumbhoni lebyi kombisaka leswaku Vakreste vo sungula a va ri tlangela. Ku hambana ni sweswo, Bibele yi hi byela hi ku kongoma siku leri Yesu a nga fa ha rona naswona u lerise valandzeri vakwe leswaku va ri tlangela.DYONDZO: Tintlhari tinharhu ti endzele Yesu loko a ha ku velekiwa.
I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA: I MAVUNWA.
Kumbexana u tshame u swi vona swifaniso leswi kombisaka Yesu loko a ha ri ricece, a etlerisiwe exidyelweni naswona a rhendzeriwe hi tintlhari tinharhu leti nga ni tinyiko. Swifaniso sweswo a swi kombisi ntiyiso.
I ntiyiso leswaku vanhu lava humaka eVuxeni va n’wi endzerile Yesu loko a ha ri ricece. Vaendzi volavo a ku ri vangoma va swilo swa le mpfhukeni. (Matewu 2:1) Xana va kume Yesu a etlele exidyelweni? Doo; va n’wi endzele endlwini. Kutani swi le rivaleni leswaku va n’wi endzele endzhaku ka tin’hweti to hlaya a velekiwile.—Matewu 2:9-11.
Xana vaendzi volavo a va ri vangani, a va ri vambirhi, vanharhu kumbe 30? Bibele a yi boxi. Kumbexana nhlayo ya leswaku a va ri vanharhu yi ve kona hileswi a va khome tinyiko tinharhu to hambana. * (Matewu 2:11) Vanhu van’wana va vule leswaku tintlhari teto a ti yimela tinxaka tinharhu ta vanhu. Kambe mhaka yoleyo a yi kona eMatsalweni. Kambe hilaha mutsari un’wana wa buku ya Evhangeli a vulaka hakona, mhaka leyi, leyi nga mavunwa yi fana ni leyi nga “vuriwa hi lembe-xidzana ra vunhungu hi n’wamatimu un’wana loyi na yena o ti ehleketelela.”
DYONDZO: Yesu a nga ri na vamakwavo.
I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA: I MAVUNWA.
Tibuku ta Tievhangeli ti swi veka erivaleni leswaku Yesu a a ri na vona vamakwavo. Evhangeli ya Luka yi vula leswaku Yesu i n’wana wa “mativula” wa Mariya naswona leswi swi kombisa leswaku hi ku famba ka nkarhi Mariya u ve ni vana van’wana. * (Luka 2:7) Evhangeli ya Marka yi vika leswaku vanhu van’wana va le mutini wa Nazareta a va teka Yesu a fana ni vamakwavo wakwe naswona a va nga n’wi voni a ri wa nkoka. Va tshame va vutisa va ku: “Xana Yakobo, Yosefa, Yudasi na Simoni, a hi vamakwavo wakwe? Xana vamakwavo wakwe va xisati a hi tshami na vona kwala mutini?”—Marka 6:3; Contemporary English Version; Matewu 12:46; Yohane 7:5.
Ku nga khathariseki leswi tibuku ta Tievhangeli ti swi vulaka, vafundhisi vo tala va vula leswaku Yesu a a ri n’wana la tswariweke a ri swakwe. Van’wana va vula leswaku vamakwavo va Yesu lava ku vulavuriwaka ha vona entiyisweni a ku ri vazala vakwe. * Van’wana va vula leswaku a ku nga ri vana va Mariya va xiviri. Kambe xiya leswi: Loko ku ri leswaku Yesu a a ri n’wana la tswariweke a ri swakwe wa Mariya, xana Vanazareta volavo a va ta va va vule leswi va nga swi vula? Ku hambana ni sweswo, swi nga ha endleka leswaku van’wana va vona va n’wi vonile Mariya loko a tikile. A va swi tiva kahle leswaku Yesu a a ri un’wana wa vana va Mariya.
DYONDZO: Yesu a a ri Xikwembu, kambe lexi nga ni miri ku fana ni vanhu.
I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA: I MAVUNWA.
Mhaka ya leswaku Xikwembu xi te emisaveni kutani xi hanya tanihi munhu ku fana na Yesu, ku nga dyondzo leyi fambisanaka ni Vunharhu-un’we, se i malembe yi ri kona, kambe dyondzo yoleyo a yi nga ri kona loko Yesu a ha ri
laha misaveni. The Encyclopædia Britannica yi ri: “Rito Vunharhu-un’we ni tidyondzo ta byona leti nga twisisekiki a ti kumeki eka Testamente Leyintshwa . . . Dyondzo leyi yi kule hakatsongo-tsongo eka malembe-xidzana lama hundzeke naswona a ku ri ni ku kanetana ko tala malunghana na yona.”Entiyisweni vukhongeri byi tsongahata Yesu loko byi dyondzisa leswaku a a ri Xikwembu. * Njhani? Xiya xikombiso lexi. Vatirhi van’wana va kombela muthori wa vona leswaku a va endlela swo karhi, kambe yena u va byela leswaku a nga na wona mpfumelelo wo va endlela leswi va n’wi kombelaka swona. Loko leswi a swi vulaka swi ri ntiyiso, wa swi xiya leswaku ku ni swilo leswi na yena a faneleke a rhanga a kuma mpfumelelo wa swona. Loko ku ri leswaku leswi a va byelaka swona a hi ntiyiso, naswona a nga va endlela leswi va swi kombelaka, kambe u hlawule ku nga va endleli—u ta va a va kanganyisile.
Xana Yesu u angule njhani loko vaapostola vakwe vambirhi va lava swikhundlha leswi tlakukeke? U va byele leswi: “Loko ku ri ku tshama evokweni ra mina ra xinene ni ra ximatsi a hi swa mina ku swi nyika van’wana, kambe i swa lava lunghiseriweke swona hi Tata wa mina.” (Matewu 20:23) Loko ku ri leswaku Yesu a a ri Xikwembu hakunene, xana sweswo a ku ta va ku nga ri vukanganyisi? Hi ku nga ti ringanisi ni Loyi a nga ni matimba ku n’wi tlula, Yesu u veke xikombiso lexinene xo titsongahata naswona u swi veke erivaleni leswaku a nga ringani ni Xikwembu.
DYONDZO: Yesu a a nga ri munhu wo lulama ntsena.
I NTIYISO KUMBE I MAVUNWA: I NTIYISO.
Yesu u swi veke erivaleni leswaku a a nga ri munhu wo lulama ntsena. U te: “Ndzi N’wana wa Xikwembu.” (Yohane 10:36) Munhu un’wana ni un’wana a nga ha vula leswaku i N’wana wa Xikwembu. Kambe loko ku ri leswaku leswi Yesu a swi vuleke i mavunwa, xana a swi ta n’wi endla munhu wa njhani? Hakunene a swi nga ta n’wi endla munhu wo lulama kambe a swi ta n’wi endla mukanganyisi lonkulu!
Vumbhoni lebyi tshembekaka byi vuriwe hi Xikwembu hi xoxe. Loko xi vulavula hi Yesu xi tshame xi vula marito lama landzelaka kambirhi xi ku: “Loyi i N’wananga.” (Matewu 3:17; 17:5) Ehleketa hi mhaka leyi: Matsalwa ma vulavula hi swiendlakalo swi nga ri swingani leswi eka swona vanhu va nga twa Xikwembu loko xi vulavula, naswona eka swimbirhi swa swona Xikwembu xi tiyisekiseke leswaku Yesu i N’wana wa xona! A ku na vumbhoni byin’wana lebyi tlulaka lebyi, lebyi kombisaka leswaku leswi Yesu a nga swi vula malunghana na yena i ntiyiso.
Xana xihloko lexi xi hlamusele timhaka leti eku sunguleni a wu nga ti tivi hi Yesu? Loko swi ri tano, ha yini u nga yi emahlweni u kambisisa tibuku ta Tievhangeli? Ku endla sweswo swi ta ku tsakisa naswona swi ta ku vuyerisa. Phela Yesu u tshame a vula leswaku ku dyondza ntiyiso hi yena ni Tata wakwe “swi vula vutomi lebyi nga heriki.”—Yohane 17:3.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
^ par. 13 Yesu u fe hi Siku ra Paseka kumbe hi Nisan 14 hi ku ya hi khalendara ya Xiyuda.—Matewu 26:2.
^ par. 18 Matewu u vike leswaku vaendzi lava va ‘pfule xuma xa vona’ kutani va nyika Yesu nsuku, murhi wa risuna ni mira. Tinyiko teto to durha a ti fike hi nkarhi tanihi leswi ndyangu wa ka va Yesu a wu nga ri na swilo swo tala swo tihanyisa ha swona, naswona ku nga ri khale a va ta boheka ku balekela etikweni rin’wana.—Matewu 2:11-15.
^ par. 21 Hambileswi Mariya a kumeke khwiri ra Yesu hi singita, vana lavan’wana u va kume hi ndlela yo ntolovelo a ri na Yosefa.—Matewu 1:25.
^ par. 22 Dyondzo leyi, leyi dyondzisiweke hi Jerome kwalomu ka 383 C.E., yi tolovelekile exikarhi ka vanhu lava pfumelaka leswaku Mariya u tshame a ri nhwana vutomi byakwe hinkwabyo. Kambe hi ku famba ka nkarhi, Jerome u sungule ku swi kanakana leswi a nga swi vula, kambe eka vanhu vo tala se a swi dzime timitsu, ngopfu-ngopfu eka lava nga eswikhundlheni leswi tlakukeke swa le Kerekeni ya Khatoliki.
^ par. 26 Leswaku u kuma nhlamuselo leyi heleleke ya dyondzo ya Vunharhu-un’we, vona broxara leyi nge Xana U Fanele Ku Pfumela Eka Vunharhu-un’we? leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 14]
Ntiyiso Wun’wana Lowu Nga Ku Hlamarisaka
Xana Yesu a a ri munhu wa njhani? Xana a a khoma vanhu hi voko ra nsimbi naswona a a nga ri na xinghana lerova a a nga fani ni vanhu van’wana? Van’wana va nga ha vula tano. Kumbexana leswi hi swona leswi endlaka leswaku va hlamalaka loko va twa leswaku Yesu . . .
• u ye eminkhubyeni.—Yohane 2:1-11.
• a a va bumabumela vanhu.—Marka 14:6-9.
• a a rhandza vana.—Marka 10:13, 14.
• u rile emahlweni ka vanhu.—Yohane 11:35.
• a a ri ni ntwela-vusiwana.—Marka 1:40, 41.