XANA u ehleketa leswaku xiphiqo a xi ri kwihi eka vuxaka bya Frederick na Leanne? Havumbirhi bya vona a va ri ni mboyamelo lowunene. Hinkwavo a va rhandza Xikwembu. Havumbirhi bya vona va vone xilaveko xo hlaya Bibele swin’we. Kambe nchumu wun’we lowu a wu ta va wu va pfune ku va ni vun’we wu vonake wu ri ni vuyelo lebyi hambaneke. Va nga ha va va dyondze swin’we, kambe a va nga hlakuleli ku va vanhu va moya tanihi mpatswa.

Swi vula yini ku va munhu wa moya? Ha yini mimpatswa leyi tekaneke yi fanele yi tikarhatela ku hlakulela ku va vanhu va moya? Xana hi swihi swiphiqo leswi yi nga hlangavetanaka na swona naswona yi nga swi hlula njhani?

Xiga lexi nge “ku va munhu wa moya” hilaha xi tirhisiweke hakona eBibeleni xi kombetela eka langutelo kumbe ku va ekusuhi ni vutomi. (Yudha 18, 19) Hi xikombiso, Pawulo mutsari wa Bibele, u kandziyise ku hambana exikarhi ka munhu wa moya ni munhu wa nyama. Pawulo u kombise leswaku lava nga ni mimboyamelo ya nyama, va dzika ngopfu eka vona vini ematshan’weni ya vanhu van’wana. Va endla leswi nga swinene ematihlweni ya vona ematshan’weni yo ringeta ku hanya hi milawu ya Xikwembu.—1 Vakorinto 2:14; Vagalatiya 5:19, 20.

Ku hambana ni sweswo, lava nga ni langutelo ra moya va teka milawu ya Xikwembu yi ri ya nkoka. Va languta Yehovha Xikwembu tanihi Munghana  wa vona naswona va tiyimisele ku tekelela vumunhu byakwe. (Vaefesa 5:1) Xisweswo, va ni rirhandzu, musa ni ku rhula loko va tirhisana ni vanhu van’wana. (Eksoda 34:6) Va yingisa Xikwembu hambiloko swi va tikela ku endla tano. (Pisalema 15:1, 4) Darren loyi a tshamaka eCanada naswona a nga ni malembe ya 35 a tekile u ri: “Ndlela leyi ndzi swi twisisaka ha yona hileswaku munhu wa moya minkarhi hinkwayo wa anakanya malunghana ni ndlela leyi mavulavulelo ni swiendlo swakwe swi nga ta byi khumba ha yona vuxaka byakwe ni Xikwembu.” Nsati wakwe Jane u engetela a ku: “Ndzi anakanya leswaku wansati wa moya hi loyi a tirhaka hi matimba siku ni siku ku endla leswaku mbhandzu wa moya wa Xikwembu wu va xiphemu xa vumunhu byakwe.”—Vagalatiya 5:22, 23.

I ntiyiso leswaku a swi lavi leswaku munhu a nghenela vukati leswaku a hlakulela langutelo ra moya. Entiyisweni, Bibele yi dyondzisa leswaku munhu un’wana ni un’wana u ni vutihlamuleri byo dyondza hi Xikwembu ni ku xi tekelela.—Mintirho 17:26, 27.

Ha yini mpatswa wu fanele wu tirhisana leswaku wu ta aka vumoya bya wona? Xiya xifaniso lexi: Varimi vambirhi va xirhapa va hlanganile ivi va va ni xirhapa naswona va lava ku byala matsavu. Un’wana u endla xiboho xo byala mbewu hi nkarhi wo karhi wa lembe, kasi un’wana u ehleketa leswaku mbewu yi fanele yi byariwa hi ku famba ka nkarhi. Un’wana u lava ku tirhisa muxaka wo karhi wa manyoro, kambe un’wana wa ala naswona u ehleketa leswaku swimilana a swi lavi manyoro. Un’wana u lava ku tirha hi matimba exirhapeni siku ni siku. Un’wana u tsakisiwa hi ku tshama kutani a rindzela vuyelo ematshan’weni yo tirha. Eka xifaniso xo tano, murimi a nga rindzela vuyelo byin’wana, kambe a nge tshoveli swo tala hilaha a swi ta va hakona loko varimi a va lo pfumelelana malunghana ni leswi a va fanele va swi endla kutani va tirha swin’we leswaku va fikelela tipakani teto.

Wanuna ni wansati va fana ni varimi volavo. Loko munghana un’we a hlakulela ku va munhu wa moya, vuxaka bya vona byi ta antswa. (1 Petro 3:1, 2) Kambe, vona ndlela leyi swi nga swinene ha yona loko mpatswa wu pfumela ku hanya hi milawu ya Xikwembu kutani wu tirha hi matimba leswaku wu seketelana loko wu ri karhi wu tirhela Xikwembu! Hosi Solomoni wo tlhariha u tsale a ku: “Vambirhi va antswa ku tlula un’we, hikuva va ni hakelo leyinene ya ku tikarhata ka vona. Hikuva loko un’we wa vona o wa, loyi un’wana a nga pfuxa munghana wakwe.”—Eklesiasta 4:9, 10.

Swi nga ha endleka leswaku wena ni munghana wa wena wa vukati mi navela ku hlakulela vumoya bya n’wina. Kambe tanihi murimi wa xirhapa, ku navela ku ri koxe a ku nge vi ni mihandzu. Xiya swiphiqo swimbirhi leswi mi nga ha langutanaka na swona ni ndlela leyi mi nga swi hlulaka ha yona.

XIPHIQO 1: A hi nga wu kumi nkarhi.

Sue loyi a ha ku nghenelaka vukati u ri: “Nuna wa mina u ndzi landza entirhweni hi awara ya nkombo nimadyambu. Loko hi fika ekaya, mintirho hinkwayo yi va yi hi yimerile. Miehleketo ya hina ya hi byela leswaku hi fanele hi heta nkarhi hi ri karhi hi hlakulela vumoya bya hina, kambe miri wa hina a wu pfumeli.”

Ntlhantlho: Mi fanele mi fambisana ni swiyimo naswona mi tirhisana. Sue u ri: “Mina ni nuna wa mina hi endle xiboho xo pfuka ka ha ri ni nkarhi leswaku hi hlaya ni ku bula hi xiyenge xa Bibele swin’we hi nga si ya entirhweni. U tlhela a ndzi pfuna hi mintirho yo karhi ku endlela leswaku ndzi kuma nkarhi wo tshama na yena.” Xana hi byihi vuyelo lebyi vaka kona hi ku endla matshalatshala lawa lama engetelekeke? Ed nuna wa Sue u ri: “Ndzi kume leswaku loko mina na Sue hi bula hi timhaka ta moya nkarhi na nkarhi, hi kota ku lulamisa swiphiqo leswi hi langutanaka na swona ni ku hunguta swilo leswi hi karhataka.”

Ku engetela eka ku bula swin’we, i swa nkoka leswaku mi heta timinete ti nga ri tingani siku ni siku mi khongela swin’we. Xana sweswo swi nga pfuna njhani? Ryan loyi a nga ni malembe ya 16 a tekile u ri: “Enkarhini lowu nga hundza mina ni nsati wa mina a hi khome nyarhi hi timhondzo evukatini bya hina. Kambe hi tiendlele nkarhi wo khongela swin’we hi phofulela Xikwembu leswi hi karhataka. Ndzi vona onge ku khongela swin’we swi hi pfunile leswaku hi lulamisa swiphiqo swa hina ni ku tlhela hi va ni ntsako evukatini bya hina.”

XIPHIQO 2: Hi ni vuswikoti lebyi nga faniki.

Tony u ri: “Swa ndzi tikela ku hlaya ni ku dyondza.” Nsati wakwe Natalie u ri: “Ndza swi rhandza ku hlaya ni ku vulavula hileswi ndzi swi dyondzeke. Minkarhi yin’wana ndzi anakanya leswaku ndza n’wi chavisa Tony loko ndzi bula hi timhaka leti sekeriweke eBibeleni.”

Ntlhantlho: Seketela nkataku, u nga phikizani na yena kumbe ku n’wi avanyisa. Tirhisana na yena naswona u n’wi khutaza leswaku a nga heli matimba. Tony u ri: “Ku hiseka ka nsati wa mina ko bula hi tinhloko-mhaka ta Bibele ka hlamarisa minkarhi yin’wana naswona eku sunguleni a ndzi kanakana ku bula na yena hi timhaka ta moya. Hambiswiritano, Natalie wa ndzi seketela swinene. Sweswi nkarhi na nkarhi hi bula hi timhaka ta moya swin’we naswona ndzi kume leswaku a xi kona lexi ndzi faneleke ndzi xi chava. Ndza swi tsakela ku bula na yena hi timhaka leti ta Bibele. Ti hi pfunile leswaku hi kuma ku wisa ni ku va ni ku rhula tanihi mpatswa.”

Mimpatswa yo tala yi kume leswaku vukati bya yona bya antswa loko vhiki ni vhiki yi tivekela nkarhi etlhelo wa ku hlaya ni ku dyondza Bibele swin’we. Kambe xiya: Loko u hlaya ndzayo leyi humaka eMatsalweni, hlamusela ndlela leyi wena u nga yi tirhisaka ha yona ku nga ri nkataku. (Vagalatiya 6:4) Bulani hi timholovo ta n’wina ta vukati hi nkarhi wun’wana ku nga ri hi nkarhi lowu mi dyondzaka ha wona. Ha yini?

Xiya leswi: A hi nge u le ku dyeni ka swakudya ni ndyangu wa wena, xana a wu ta tirhisa nkarhi wolowo leswaku u basisa ni ku bandicha mbanga ya wena leyi nga ni vopfu? Nikatsongo. U ta endla leswaku vanhu hinkwavo va nga ha swi tsakeli swakudya. Yesu u fanise ku dyondza ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu ku fana ni ku dya swakudya. (Matewu 4:4; Yohane 4:34) Loko u vulavula hi swiphiqo leswi u nga na swona nkarhi na nkarhi loko u pfula Bibele, u nga endla leswaku nkataku a nga swi tsakeli swakudya swakwe swa moya. Entiyisweni, u fanele u bula hi swiphiqo swa wena. Kambe tivekele nkarhi etlhelo wo bula ha swona.—Swivuriso 10:19; 15:23.

Loko mi byala kumbe mi hlakulela swilo swa moya tanihi mpatswa, eku heteleleni mi ta va ni vukati lebyi rhuleke byi tlhela byi vuyerisa. Entiyisweni, Rito ra Xikwembu ri tiyisekisa leswaku “xin’wana ni xin’wana lexi munhu a xi byalaka, u ta tlhela a tshovela xona.”—Vagalatiya 6:7.

Frederick na Leanne lava tshahiweke eku sunguleni ka xihloko lexi, va dyondze ntiyiso wa nawu lowu wa Bibele. Sweswi va ni malembe ya 45 va tekanile naswona va vuyeriwile hikwalaho ka leswi va tikarhateke leswaku va antswisa vumoya bya vona. Frederick u ri: “A ndzi tshamela ku sola nsati wa mina hikwalaho ka leswi a nga vulavuli. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi na mina a ndzi fanele ndzi endla matshalatshala.” Leanne u ri: “Entiyisweni leswi hi pfuneke loko hi khome nyarhi hi timhondzo i rirhandzu leri a hi rhandza Yehovha Xikwembu ha rona. Eka malembe lawa hinkwawo, nkarhi na nkarhi a hi dyondza ni ku khongela swin’we. Loko ndzi ri karhi ndzi vona matshalatshala lawa Frederick a ma endla yo antswisa ndlela yakwe yo kombisa timfanelo ta Vukreste, swi endle leswaku swi ndzi olovela ku n’wi rhandza.”