Xana A Wu Swi Tiva?

Xana Yesu a a vula yini loko a ku famba tikhilomitara timbirhi?

▪ Eka Dyondzo yakwe leyi dumeke ya le Ntshaveni, Yesu u te: “Loko un’wana loyi a nga ni vulawuri a ku sindzisa ku endla ntirho wo famba khilomitara yin’we, famba na yena tikhilomitara timbirhi.” (Matewu 5:41) Vayingiseri va Yesu va nga ha va va twe onge a a vulavula hi loko munhu a sindzisiwa ku endla ntirho lowu mulawuri a a lava leswaku vaaka-tiko va wu endla.

Hi lembe-xidzana ro sungula C.E., tiko ra Israyele a ri fumiwa hi Varhoma. A va ntshunxekile ku va va sindzisa vanhu kumbe swifuwo ku va swi va tirhela kumbe ku lerisa xin’wana ni xin’wana lexi a va vona xi ta va vuyerisa hi tlhelo ra bindzu. Hi xikombiso, masocha ya Varhoma ma sindzise Simoni wa le Kirena leswaku a rhwala mhandzi ya Yesu ya nxaniso a yi yisa endhawini leyi a dlayeriweke eka yona. (Matewu 27:32) Ku sindzisiwa koloko a ku tshikilela naswona a ku vengiwa hi Vayuda.

A swi tiveki leswaku vaaka-tiko a va boheka ku rhwala ndzhwalo mpfhuka wo tanihi kwihi. Kambe a swi tshembisi leswaku a va ta famba mpfhuka lowu engetelekeke ku tlula lowu a va boheka ku wu famba. Kutani loko Yesu a khutaza vayingiseri vakwe leswaku va endla leswi engetelekeke ku fana ni ku famba tikhilomitara timbirhi, a a va byela leswaku va fanele va endla mintirho leyi valawuri a va lava leswaku va yi endla handle ko yi venga.—Marka 12:17.

Xana a ku ri mani Anasi loyi a boxiweke eka marungula ya Tievhangeli?

▪ Hi nkarhi wa ku tengisiwa ka Yesu, Anasi (Ananiya) a a hlamuseriwa tanihi “muprista lonkulu.” (Luka 3:2; Yohane 18:13; Mintirho 4:6) Entiyisweni, a a ri tata wa nsati wa Kayafasi, loyi a a ri muprista lonkulu wa Israyele naswona yena u tirhe tanihi muprista lonkulu ku sukela kwalomu ka 6 kumbe 7 C.E. ku fikela kwalomu ka 15 C.E., loko a susiwa exitulwini hi holobye wa Murhoma, Valerius Gratus. Hambiswiritano, tanihi muprista lonkulu wa khale, Anasi a ha ri ni vulawuri lebyikulu eIsrayele. Vana vakwe va ntlhanu ku katsa ni mukon’wana wakwe va ve eka xikhundlha xa ku va vaprista lavakulu.

Loko tiko ra Israyele ri ya emahlweni ri tirha tanihi tiko leri ntshunxekeke, muprista lonkulu a a va eka xikhundlha xexo vutomi byakwe hinkwabyo. (Tinhlayo 35:25) Hambiswiritano, loko tiko ra Israyele ri fumiwa hi Varhoma, muprista lonkulu a a tirha ntsena loko tindhuna-nkulu ni tihosi leti vekiweke hi Varhoma ti swi lava naswona hi tona a ti ta n’wi susa exitulwini. N’wamatimu Flavius Josephus u vula leswaku Quirinius, ndhuna-nkulu ya le Siriya leyi nga Murhoma, u suse un’wana loyi a vuriwa Joazar exitulwini xa ku va muprista lonkulu kwalomu ka 6 kumbe 7 C.E. kutani a hlawula Anasi leswaku a va muprista lonkulu. Hambiswiritano, swi tikomba onge vafumi lava va vahedeni a va ri ni vuxiya-xiya loko va hlawula vaprista.

Ndyangu wa Anasi a wu dume ngopfu hi ku va ni makwanga ni ku tlhela wu fuwa swinene. Swi tikomba onge wu fuwe hileswi a wu lawula ku xaviwa ni ku xavisiwa ka swilo leswi a swi laveka leswaku ku endliwa magandzelo etempeleni swo tanihi matuva, tinyimpfu, mafurha ni vhinyo. Josephus u vula leswaku Ananiya, a a ri ni “malandza lawa a ma teka vukhume bya vaprista hi nkani naswona a ma ba un’wana ni un’wana loyi a a nga humesi vukhume.”