Vavanuna—Endlani Makaya Ya N’wina Ma Va Ndhawu Leyi Phyuphyisaka
XANA i ku phyuphya ka muxaka muni loku wanuna a faneleke a ku endlela nsati wakwe? Vanhu vo tala va kurisiwa va tiva leswaku nchumu wa nkoka lowu wanuna a faneleke a wu endlela ndyangu wakwe i ku tirha a ta kuma mali. Kambe vavasati van’wana lava hanyaka emafurheni a va na wona ntsako ni ku eneriseka. Hi xikombiso, wansati wa le Spain la vuriwaka Rosa, loko a vulavula hi nuna wa yena u ri: “A a ri munhu lonene eka vanhu van’wana kambe ekaya a a nga ri na musa.” Joy wa le Nigeria u ri: “Loko ndzi nga pfumelelani ni nuna wa mina hi mhaka yo karhi, a a ku: ‘U fanele u endla xin’wana ni xin’wana lexi ndzi xi vulaka hikuva ndzi nuna wa wena.’”
Xana wanuna a nga byi hetisisa njhani vutihlamuleri bya yena hi ndlela ya rirhandzu? I yini lexi lavekaka eka wanuna leswaku muti wakwe wu va “ndhawu yo wisela eka yona” eka nsati wakwe?—Rhuti 1:9.
LESWI BIBELE YI SWI VULAKA HI VULAWURI BYA WANUNA
I ntiyiso leswaku wanuna ni wansati va fana emahlweni ka Xikwembu kambe Bibele yi vula leswaku un’wana ni un’wana wa vona u ni vutihlamuleri byakwe endyangwini. Varhoma 7:2 yi vula leswaku wansati loyi a tekiweke u va ehansi ka ‘nawu wa nuna wa yena.’ Ku fana ni minhlangano yo tala leyi eka yona ku vekiweke munhu wo karhi leswaku a rhangela, Xikwembu xi veke wanuna leswaku a va nhloko ya nsati wakwe. (1 Vakorinto 11:3) Vavanuna va fanele va rhangela emindyangwini ya vona.
Tanihi wanuna, u fanele u byi tirhisa njhani vulawuri lebyi Xikwembu xi ku nyikeke byona? Bibele yi ri: “Hambetani mi rhandza vasati va n’wina, hilaha Kreste na yena a rhandzeke vandlha hakona.” (Vaefesa 5:25) I ntiyiso leswaku Yesu Kreste a a nga tekanga kambe xikombiso xa yena xi nga ku pfuna leswaku u va wanuna lonene. A hi voneni leswaku xi nga ku pfuna njhani.
VUTOMI BYA YESU I XIKOMBISO LEXINENE EKA VAVANUNA
Yesu a a chavelela van’wana a tlhela a va pfuna. Yesu u tshembise vanhu hinkwavo lava a va tshikilelekile ni ku hela matimba hikwalaho ka swiphiqo a ku: “Tanani eka mina, . . . ndzi ta mi phyuphyisa.” (Matewu 11:28, 29) A a va horisa emirini a tlhela a va pfuna leswaku va tshinela eka Yehovha. Sweswo a swi endla leswaku vo tala va tshinela eka yena naswona a va tiyiseka leswaku u ta va phyuphyisa.
Ndlela leyi vavanuna va nga tekelelaka Yesu ha yona. Tiva leswaku u nga n’wi pfuna njhani nsati wa wena hi ntirho lowu a faneleke a wu endla. Vavasati van’wana va titwa hi ndlela leyi Rosa a titweke ha yona, u te: “Eka nuna wa mina a ndzo va mutirhi wakwe.” Kambe wanuna la vuriwaka Kweku loyi vukati bya vona byi nga byinene u ri: “Hakanyingi ndzi vutisa nsati wa mina leswaku i yini leswi a nga tsakelaka ndzi n’wi pfuna hi swona. Leswi ndzi n’wi rhandzaka hi mina ndzi vutisaka leswaku ndzi nga n’wi pfuna hi yini eka mintirho ya le kaya.”
Yesu a a anakanyela a tlhela a twelana. Ku hundze malembe ya 12 wansati un’wana a karhatiwa hi vuvabyi lebyikulu. Loko a twa hi matimba ya Yesu yo endla masingita, “a a hamba a ku: ‘Loko ndzo khumba ntsena tinguvu takwe ta le handle, ndzi ta hola.’” A a tiyisile! U tshinelele Yesu, a khumba nguvu yakwe ya le handle hiloko a hola hi nkarhi wolowo. Hambileswi van’wana lava a va hlalerile va vuleke leswaku wansati loyi u hoxisile, Yesu u swi xiyile leswaku a a lava mpfuno hakunene. * Hi musa Yesu u te: “N’wananga, . . . hanya swinene evuvabyini bya wena bya khombo.” Yesu a nga lavanga ku n’wi khomisa tingana kambe u xiye vuvabyi byakwe. U tlhele a tikombisa leswaku i wanuna la nga ni ntwela-vusiwana.—Marka 5:25-34.
Ndlela leyi vavanuna va nga tekelelaka Yesu ha yona. Loko nsati wa wena a vabya, n’wi anakanyele u tlhela u n’wi lehisela mbilu. Ringeta ku twisisa ndlela a titwaka ha yona. Hi xikombiso, Ricardo u ri: “Loko ndzi xiya leswaku nsati wa mina u hatla a hlundzuka, ndzi ringeta hi matimba leswaku ndzi nga vuli swilo leswi nga ta nyanyisa xiyimo.”
Yesu a a vulavurisana ni vadyondzisiwa vakwe. Yesu a a bula ni vanghana va yena hi swilo swo tala. U te: “Swilo hinkwaswo leswi ndzi swi tweke eka Tatana ndzi mi tivise swona.” (Yohane 15:15) I ntiyiso leswaku minkarhi yin’wana Yesu a a lava ku va yexe, a anakanyisisa ni ku khongela. Kambe a a tshamela ku tivisa vadyondzisiwa vakwe ndlela leyi a titwaka ha yona. Hi vusiku bya le mahlweni ko dlayiwa tanihi xigevenga, u va byerile leswaku “moya-xiviri [wa yena] wu ni gome lerikulu.” (Matewu 26:38) Hambileswi swiendlo swa vona swi n’wi heteke matimba, a nga tshikanga ku vulavurisana ni vanghana vakwe.—Matewu 26:40, 41.
Ndlela leyi vavanuna va nga tekelelaka Yesu ha yona. Vulavurisana ni nsati wa wena u n’wi byela ndlela leyi u titwaka ha yona. Wansati a nga ha vilela leswaku nuna wa yena u burisana ngopfu ni vanhu van’wana kambe ekaya wa miyela. Kambe xiya ndlela leyi Ana a titwaka ha yona loko nuna wa yena a n’wi byela ndlela leyi a titwaka ha yona u ri: “Ndza swi xiya leswaku hakunene nuna wa mina wa ndzi rhandza ndzi titwa ndzi ri munghana wa yena.”
U nga tibyeli leswaku u ta tshama u miyerile leswaku u vavisa nsati wa wena. Wansati un’wana u ri: “Loko nuna wa mina a hlundzukile, ku hundza masiku a nga ndzi vulavurisi. A a ndzi endla ndzi titwa ndzi ri ni nandzu naswona ndzi nga rhandziwi.” Kambe Edwin loyi a ringetaka ku tekelela xikombiso xa Yesu u ri: “Loko ndzi hlundzukile, a ndzi hlamuli hi nkarhi wolowo kambe ndzi rindza kukondza ku fika nkarhi lowunene wa ku va hi lulamisa mhaka.”
Joy loyi ku vulavuriweke ha yena laha henhla, u vula leswaku loko nuna wa yena a sungula ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha, u hundzukile. Joy u ri: “U ringeta hi matimba leswaku a va wanuna la nga ni rirhandzu a tekelela Yesu.” Vatekani vo tala va pfuneka hikwalaho ka ndzayo ya Bibele. Xana na wena u nga swi tsakela ku fana na vona? U nga kombela dyondzo ya Bibele ya mahala eka un’wana wa Timbhoni ta Yehovha.
^ ndzim. 10 Hi ku ya hi Nawu wa Muxe, xiyimo xa wansati loyi a xi n’wi endla a va munhu la nga tengangiki naswona un’wana ni un’wana loyi a a ta n’wi khumba na yena a a ta va la nga tengangiki.—Levhitika 15:19, 25.