1, 2. Davhida u swi kombise njhani leswaku a a tshembekile eka Xikwembu? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

SAWULO ni masocha ya yena ya 3 000 a va lava Davhida emananga ya Yuda leswaku va ta n’wi dlaya. Kambe hi vusiku byin’wana, Davhida ni vavanuna va yena va vone laha Sawulo ni masocha ya yena a va ri kona. Hinkwavo a va etlele, kutani Davhida na Abixayi va nyandlamele hi vukheta va hundza masocha va ya laha Sawulo a a ri kona. Abixayi u hlevele Davhida a ku: “Ndzi [pfumelele] ndzi n’wi tlhava ndzi n’wi patsa ni misava hi fumu kan’we ntsena, a ndzi nge swi endli ra vumbirhi eka yena.” Kambe Davhida a nga pfumelanga leswaku a dlaya Sawulo. U byele Abixayi a ku: “U nga n’wi dlayi, hikuva i mani la tshambuluteke voko rakwe eka mutotiwa wa Yehovha ivi a tshama a nga ri na nandzu?” Kutani Davhida a ku: “A hi swinene eka mina hi ku ya hi langutelo ra Yehovha leswaku ndzi tshambuluta voko ra mina ndzi lwa ni mutotiwa wa Yehovha!”​—1 Samuwele 26:8-12.

² Davhida a a swi tiva leswi a fanele a swi endla leswaku a tshembeka  eka Yehovha. A swi tiva leswaku u fanele a xixima Sawulo naswona a nga anakanyi hi ku n’wi vavisa. Ha yini? Hikuva Xikwembu xi hlawule Sawulo ku va hosi ya Israyele. Ku fana ni le nkarhini wa khale, namuntlha Yehovha u lava leswaku malandza ya yena hinkwawo ma tshembeka eka yena ni ku xixima lava a va pfumeleleke leswaku va lawula.​—Hlaya Mikiya 6:8.

3. Abixayi a a tshembeke njhani eka Davhida?

³ Abixayi a a n’wi xixima Davhida hikuva a swi tiva leswaku Xikwembu xi hlawule Davhida leswaku a va hosi. Kambe endzhaku ka loko Davhida a ve hosi, u endle swidyoho leswikulu. U endle vuoswi ni nsati wa Uriya ni ku tlhela a byela Yowabu leswaku a tiyiseka leswaku Uriya a dlayiwa enyimpini. (2 Samuwele 11:2-4, 14, 15; 1 Tikronika 2:16) Yowabu a a ri makwavo wa Abixayi, kutani swi nga endleka leswaku Abixayi a swi twile leswi Davhida a nga swi endla, kambe u ye emahlweni a n’wi xixima. Ku engetela kwalaho, Abixayi a a ri murhangeri wa masocha naswona a a ta va a tirhise vulawuri lebyi a ri na byona leswaku a ti endla hosi, kambe a nga endlanga tano. Ematshan’weni ya sweswo, u tirhele Davhida ni ku n’wi sirhelela eka valala va yena.​—2 Samuwele 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Davhida u ve xikombiso xa ku tshembeka eka Xikwembu hi ndlela yihi? (b) Hi swihi swikombiso swin’wana leswi hi nga ta swi kambisisa?

⁴ Davhida u tshame a tshembekile eka Yehovha vutomi bya yena hinkwabyo. Loko a ha ri ntsongo, u dlaye Goliyadi lowa xihontlovila loyi a tlhontlha Yehovha ni Vaisrayele. (1 Samuwele 17:23, 26, 48-51) Loko Davhida a ri hosi, Natani muprofeta wa Yehovha a a fanele a n’wi lulamisa hikwalaho ka swidyoho leswi a swi endleke. Hi ku hatlisa, Davhida u pfumerile leswaku u dyohile naswona u hundzukile. (2 Samuwele 12:1-5, 13) Hi ku famba ka nkarhi, loko Davhida se a dyuharile, u nyikele hi swilo swo tala swa nkoka leswaku a pfuneta eku akiweni ka tempele ya Yehovha. (1 Tikronika 29:1-5) Swi le rivaleni leswaku hambileswi Davhida a endleke swihoxo leswikulu evuton’wini bya yena, a nga tshikanga ku tshembeka eka Xikwembu. (Pisalema 51:4, 10; 86:2) Eka xihloko lexi, hi ta kambisisa xikombiso xa Davhida ni vanhu van’wana lava hanyeke hi nkarhi wa yena hi tlhela hi dyondza hi leswaku hi nga tshembeka njhani eka Yehovha ku tlula eka vanhu van’wana. Hi ta tlhela hi bula hi timfanelo tin’wana leti nga ta hi pfuna leswaku hi endla tano.

5. Hi yihi dyondzo leyi hi yi dyondzaka eka xihoxo xa Abixayi?

⁵ Loko Abixayi a lava ku dlaya Sawulo, a a ringeta ku tshembeka eka Davhida. Kambe leswi Davhida a a swi tiva leswaku swi ta va swi hoxile ku vavisa “mutotiwa wa Yehovha,” a nga n’wi pfumelelanga Abixayi leswaku a dlaya hosi. (1 Samuwele 26:8-11) Mhaka leyi yi hi dyondzisa dyondzo ya nkoka: Loko hi endla xiboho xa leswaku i mani loyi hi nga ta tshembeka eka yena ku sungula, hi fanele hi anakanyisisa hi milawu ya le Bibeleni leyi nga hi pfunaka eka xiyimo xa hina.

6. Hambileswi swi tolovelekeke leswaku hi tshembeka eka ndyangu wa hina ni vanghana, ha yini hi fanele hi va ni vuxiyaxiya?

⁶ Hi ntolovelo hi lava ku tshembeka eka munhu loyi hi n’wi rhandzaka, ku fana ni munghana kumbe xirho xa ndyangu. Kambe  hikwalaho ka leswi hi nga hetisekangiki, hi nga ha endla swihoxo hikwalaho ka ndlela leyi hi titwaka hi yona. (Yeremiya 17:9) Kutani loko munhu loyi hi n’wi rhandzaka a endla swilo swo biha kutani a tshika ntiyiso, hi fanele hi tsundzuka leswaku i swa nkoka ku tshembeka eka Yehovha ku tlula munhu wihi na wihi.​—Hlaya Matewu 22:37.

7. Makwerhu un’wana wa xisati u tshame njhani a tshembekile eka Xikwembu eka xiyimo xo tika?

⁷ Loko un’wana endyangwini wa wena a susiwile evandlheni, u nga kombisa Yehovha leswaku u tshembekile eka Yena. Hi xikombiso, siku rin’wana mana wa Anne loyi a a susiwile u fonele Anne a vula leswaku u lava ku n’wi endzela. ^[1] (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Mana wa Anne u vule leswaku u hlundzuke swinene hileswi ndyangu wu nga laviki ku vulavula na yena. Leswi a swi n’wi tsakisanga Anne naswona u n’wi tshembise leswaku u ta n’wi hlamula hi ku n’wi tsalela papila. Loko a nga se tsala papila, u anakanyisise hi milawu yin’wana ya le Bibeleni. (1 Vakorinto 5:11; 2 Yohane 9-11) Kutani epapileni u hlamusele mana wakwe hi musa leswaku hi yena loyi a fularheleke ndyangu loko a dyoha ni ku ala ku hundzuka. Anne u byele mana wa yena leswaku leswi a nga swi endlaka leswaku a tlhela a kuma ntsako i ku va a tlhelela eka Yehovha.​—Yakobo 4:8.

8. Hi tihi timfanelo leti nga ta hi pfuna leswaku hi tshembeka eka Xikwembu?

⁸ Malandza yo tshembeka ya Xikwembu ya le nkarhini wa Davhida a ma titsongahata, ma ri ni musa ni xivindzi. A hi xiyeni leswaku timfanelo leti ti nga hi pfuna njhani leswaku hi tshembeka eka Yehovha.

9. Ha yini Abinere a ringete ku dlaya Davhida?

⁹ Yonathani n’wana wa Sawulo na Abinere murhangeri wa masocha ya le Israyele, va n’wi vonile Davhida loko a tisa nhloko ya Goliyadi eka Hosi Sawulo. Yonathani u ve munghana wa Davhida naswona u tshame a tshembekile eka yena. (1 Samuwele 17:57–18:3) Kambe a swi vanga tano hi Abinere. Kahlekahle, hi ku famba ka nkarhi u pfune Sawulo, loyi a lava ku dlaya Davhida. (1 Samuwele 26:1-5; Pisalema 54:3) Yonathani na Abinere a va swi tiva leswaku Xikwembu xi hlawule Davhida leswaku a va hosi leyi landzelaka ya Israyele. Kambe endzhaku ka loko Sawulo a file, Abinere a nga  n’wi seketelanga Davhida. Ematshan’weni ya sweswo, u ringete ku veka Ixi-boxeti n’wana wa Sawulo leswaku a va hosi. Hi ku famba ka nkarhi, swi nga endleka leswaku Abinere a a swi lava ku va hosi kumbexana hi swona leswi endleke leswaku a endla timhaka ta masangu ni un’wana wa vasati va Hosi Sawulo. (2 Samuwele 2:8-10; 3:6-11) Ha yini Yonathani na Abinere a va nga titwi hi ndlela leyi fanaka hi Davhida? Hikuva Yonathani a a tshembekile eka Yehovha naswona a titsongahata kambe a swi nga ri tano hi Abinere.

10. Ha yini Absalomu a a nga tshembekanga eka Xikwembu?

¹⁰ Absalomu n’wana wa Hosi Davhida, a a nga tshembekanga eka Xikwembu hikuva a nga titsongahati. A a lava ku va hosi, kutani u “[tiendlele] kalichi, ku ri ni tihanci ni vavanuna va 50 lava tsutsumaka emahlweni ka yena.” (2 Samuwele 15:1) U tlhele a kucetela Vaisrayele vo tala leswaku va n’wi landzela. U ringete ku dlaya ni tata wa yena, hambileswi a swi tiva leswaku Yehovha u n’wi endle ku va hosi ya Israyele.​—2 Samuwele 15:13, 14; 17:1-4.

11. Hi nga vuyeriwa njhani eka rungula ra le Bibeleni ra Abinere, Absalomu na Baruku?

¹¹ Loko munhu a nga titsongahati naswona a lava ku va ni vulawuri byo tala swi ta n’wi tikela ku tshama a tshembekile eka Xikwembu. I ntiyiso leswaku hi rhandza Yehovha nakambe a hi lavi ku va ni vutianakanyi hi tlhela hi va vanhu vo biha ku fana na Abinere na Absalomu. Kambe hi fanele hi va ni vuxiyaxiya leswaku hi nga sunguli ku navela mali yo tala kumbe ntirho lowu nga ta hi endla hi titwa hi ri va nkoka. Leswi swi ta onha vuxaka bya hina na Yehovha. Minkarhi yin’wana Baruku matsalana wa Yeremiya, a a lava swilo leswi a nga ri na swona naswona a swi nga ha n’wi tsakisi ku tirhela Xikwembu. Kutani Yehovha u byele Baruku a ku: “Waswivo! Leswi ndzi swi akeke ndza swi hirimuxa, nileswi ndzi swi byaleke ndza swi simula, ni tiko hinkwaro. Kambe loko ku ri wena, u tshamela ku lava swilo leswikulu. U nga tshameli ku swi lava.” (Yeremiya 45:4, 5) Baruku u n’wi yingisile Yehovha. Na hina hi fanele hi n’wi yingisa, hikuva ku nga ri khale u ta herisa misava leyi yo homboloka.

12. Kombisa leswaku ha yini swi nga koteki ku tshembeka eka Xikwembu loko hi ri ni vutianakanyi.

¹² Daniel, makwerhu wa le Mexico a a fanele a endla xiboho malunghana ni loyi a ta tshembeka eka yena. A a lava ku teka nhwanyana loyi a nga ri mugandzeri wa Yehovha. Daniel u  ri: “Ndzi ye emahlweni ndzi n’wi tsalela hambiloko se ndzi ri phayona.” Kambe u swi xiyile leswaku a a ri ni vutianakanyi naswona a endla leswi a swi lavaka. A a nga tshembekanga eka Yehovha naswona a a fanele a titsongahata. Kutani u byele nkulu la nga ni ntokoto hi mhaka ya nhwanyana loyi. Daniel wa hlamusela: “U ndzi pfune ku xiya leswaku loko ndzi lava ku tshembeka eka Xikwembu, ndzi fanele ndzi tshika ku n’wi tsalela. Endzhaku ko khongela hi ku phindhaphindha ndzi ri karhi ndzi rila, ndzi tshike ku n’wi tsalela. Hi ku hatlisa, ndzi sungule ku tiphina hi ntirho wa nsimu.” Sweswi Daniel u teke nsati la rhandzaka Yehovha naswona u tirha tanihi mulanguteri wa muganga.

13. Natani u tshame njhani a tshembekile eka Xikwembu ni le ka Davhida loko Davhida a dyohile?

¹³ Loko hi tshembekile eka Yehovha, hi ta tlhela hi tshembeka ni le ka van’wana ni ku va pfuna hi ndlela leyinene. Muprofeta Natani u tshame a tshembekile eka Yehovha ni le ka Davhida. Loko Davhida a ta va a teke nsati wa wanuna un’wana ni ku dlaya wanuna yoloye, Yehovha u rhume Natani leswaku a ya n’wi tshinya. Natani a a ri ni xivindzi naswona u yingise Yehovha. Nakambe u kombise vutlhari ni ku vulavula na Davhida hi ndlela ya musa. A a lava ku pfuna Davhida leswaku a twisisa vukulu bya swidyoho swa yena. Kutani u n’wi rungulele xitori xa wanuna wa xifumi loyi a yiveke nyimpfu leyi a yo va yona ntsena ya wanuna la nga xisiwana. Loko Davhida a twa mhaka leyi, u hlundzuke swinene hi leswi wanuna wa xifumi a nga swi endla. Natani u te: “Wanuna loyi hi wena!” Davhida u swi xiyile leswaku u dyohele Yehovha.​—2 Samuwele 12:1-7, 13.

14. U nga tshembeka njhani eka Yehovha ni le ka munghana wa wena kumbe xaka?

¹⁴ Na wena u nga tshembeka eka Yehovha ku sungula ni le ka van’wana hi ku va ni musa. Hi xikombiso, u nga ha va ni vumbhoni bya leswaku makwerhu u endle xidyoho lexikulu. U nga lava ku tshembeka eka yena, ngopfungopfu loko a ri munghana wa wena lonkulu kumbe xirho xa ndyangu. Kambe wa swi tiva leswaku i swa nkoka swinene ku tshembeka eka Yehovha. Ku fana na Natani, yingisa Yehovha kambe u va ni musa eka makwerhu. N’wi byele leswaku u fanele a kombela vakulu leswaku va n’wi pfuna naswona u fanele a endla sweswo hi ku hatlisa. Loko a nga ku yingisi, u fanele u byela vakulu. Hi ku endla leswi, u ta tshama u tshembekile eka Yehovha. Naswona hi nkarhi lowu fanaka, u ta va u kombe makwerhu musa hikuva vakulu va nga ha n’wi pfuna leswaku a tlhela a va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Va ta n’wi lulamisa hi ndlela ya rirhandzu.​—Hlaya Levhitika 5:1; Vagalatiya 6:1.

15, 16. Ha yini Huxayi a a fanele a va ni xivindzi leswaku a tshembeka eka Xikwembu?

¹⁵ Huxayi a a ri un’wana wa vanghana va Hosi Davhida vo tshembeka. Loko vanhu va lava ku endla Absalomu hosi, Huxayi a a fanele a va ni xivindzi leswaku a tshama a tshembekile eka Davhida ni le ka Xikwembu. A a swi  tiva leswaku Absalomu u ye eYerusalema ni masocha yakwe ni leswaku Davhida u balekile. (2 Samuwele 15:13; 16:15) Huxayi u endle yini? Xana u fularhele Davhida kutani a seketela Absalomu? Doo! Hambileswi Davhida a dyuharile naswona vanhu vo tala a va lava ku n’wi dlaya, Huxayi u tshame a tshembekile eka yena hikuva Yehovha a hlawule Davhida leswaku a va hosi. Kutani Huxayi u ye eNtshaveni ya Mitlhwari leswaku a ya hlangana na Davhida.—2 Samuwele 15:30, 32.

¹⁶ Davhida u kombele Huxayi leswaku a tlhelela eYerusalema leswaku a ya tiendla munghana wa Absalomu leswaku a ta kota ku endla Absalomu leswaku a yingisa xitsundzuxo xakwe ematshan’weni ya ku yingisa Ahitofele. Huxayi a a ri ni xivindzi naswona u veke vutomi byakwe ekhombyeni hi ku yingisa Davhida ni ku tshama a tshembekile eka Yehovha. Davhida u kombele Yehovha leswaku a pfuna Huxayi naswona u n’wi pfunile. Absalomu u yingise Huxayi ematshan’weni ya Ahitofele.​—2 Samuwele 15:31; 17:14.

17. Ha yini hi fanele hi va ni xivindzi leswaku hi tshembeka?

¹⁷ Hi fanele hi va ni xivindzi leswaku hi tshembeka eka Yehovha ni ku n’wi yingisa ku ri ni ku endla leswi hi byeriwaka swona hi swirho swa mindyangu, vatirhikulorhi, kumbe valawuri va mfumo. Hi xikombiso, ku sukela loko Taro wa le Japani a ha ri xifanyetana, a a endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a tsakisa vatswari vakwe. A a va yingisa naswona a a tshembekile eka vona, ku nga ri hileswi a boheka kambe hileswi a va rhandza. Kambe loko a sungula ku dyondza ni Timbhoni ta Yehovha, vatswari va yena a va lava leswaku a tshika. Sweswo swi n’wi twise ku vava naswona a swi n’wi tikela swinene ku va byela leswaku u endle xiboho xo ya eminhlanganweni. Taro u ri: “Va ndzi hlundzukele swinene ku ringana malembe yo tala naswona a va nga pfumeli leswaku ndzi va endzela. Ndzi khongelele ku va ni xivindzi ni ku nga xi cinci xiboho xa mina. Sweswi va sungula ku ndzi khoma kahle naswona se ndza swi kota ku va endzela nkarhi ni nkarhi.”​—Hlaya Swivuriso 29:25.

18. Xana u vuyeriwe njhani eka xihloko lexi?

¹⁸ Ku fana na Davhida, Yonathani, Natani na Huxayi na hina hi nga titwa hi enerisekile hikwalaho ka leswi hi tshembekaka eka Yehovha. A hi swi lavi ku fana na Abinere na Absalomu lava a va nga tshembekanga. I ntiyiso leswaku a hi hetisekanga naswona hi endla swihoxo. Kambe a hi kombeni Yehovha leswaku ku tshembeka eka yena i nchumu wa nkoka swinene evuton’wini bya hina.