1. Hi swihi swivutiso leswi hi nga tivutisaka swona loko hi ehleketa hi swilo hinkwaswo leswi Yehovha a swi tumbuluxeke?

LOKO hi anakanyisisa hi swilo leswi Yehovha a swi tumbuluxeke, hi ta titwa ku fana na mupisalema Davhida loyi a khongeleke a ku: “Loko ndzi vona matilo ya wena, mitirho ya tintiho ta wena, n’weti ni tinyeleti leswi u nga swi endla, Xana munhu wo va yini lerova u nga ehleketa hi yena, ni n’wana wa munhu lerova u n’wi khathalela?” (Ps. 8:3, 4) Ku fana na Davhida, na hina hi nga tivona hi ri vatsongo loko hi tipimanisa ni tinyeleti leti tumbuluxiweke hi Yehovha ivi endzhaku hi hlamarisiwa hi ndlela leyi hi nga va nkoka hayona eka yena. Hi ta vona ndlela leyi Yehovha a a khathala hayona hi Adamu na Evha ni ndlela leyi a a va teka va ri ndyangu wakwe hayona.

2. A ku ri xihi xikongomelo xa Yehovha hi vana vakwe vo sungula va laha misaveni?

² Adamu na Evha a ku ri vana vo sungula va Yehovha lava a va tumbuluxeke laha misaveni naswona a a ri Tata wa vona wa rirhandzu wa le tilweni. A a lava leswaku vatekani lava, va tswala vana va andza. Xikwembu xi te: “Tswalanani mi andza mi tata misava, mi yi fuma.” (Gen. 1:28) A va fanele va tswala vana ni ku tlhela va khathalela misava leyi a yi ri kaya ra vona. Loko a va lo yingisa leswi Xikwembu xi va byeleke swona, a va ta va ndyangu wa xona hilaha ku nga heriki.

3. I yini lexi hi endlaka hi vula leswaku Yehovha a a teka Adamu na Evha va ri va nkoka endyangwini wakwe?

³ Adamu na Evha a va ri va nkoka endyangwini wa Yehovha. Hilaha swi tsariweke hakona eka Pisalema 8:5, Davhida u vule leswi hi Yehovha loko a tumbuluxa munhu: “U n’wi endle a va ehansinyana ka tintsumi, u n’wi nyike ku vangama ni xichavo.”  (Ps. 8:5) Ha swi tiva leswaku Yehovha a nga nyikanga vanhu matimba, vutlhari ni vuswikoti byo fana ni tintsumi. (Ps. 103:20) Hambiswiritano, hi vona ntsena lava nga “ehansinyana” ka tintsumi leti nga ni matimba. Sweswo swa hlamarisa! Hakunene Yehovha a a lava leswaku vatswari va hina vo sungula va tiphina hi vutomi!

4. Ku endleke yini hileswi Adamu na Evha va nga n’wi yingisangiki Yehovha naswona hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

 ⁴ Khombo ra kona, leswi Adamu na Evha va nga n’wi yingisangiki Yehovha va lahlekeriwe hi nkateko wo va xiphemu xa ndyangu wakwe. Sweswo swi tise maxangu eka vana va vona, hilaha hi nga ta swi vona hakona eka nhlokomhaka leyi. Kambe xikongomelo xa Yehovha a xi se cinca. U lava leswaku lava n’wi yingisaka, va va vana vakwe hilaha ku nga heriki. Xo sungula, a hi buleni hi ndlela leyi Yehovha a hi tekaka hi ri va nkoka hayona. Endzhaku, hi ta bula hi leswi hi nga swi endlaka sweswi ku kombisa leswaku hi lava ku va endyangwini wa Xikwembu. Hi ta gimeta hi ku kambisisa mikateko leyi vana va Yehovha va laha misaveni va nga ta tiphina hayona hilaha ku nga heriki.

5. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha xi khensa Xikwembu hileswi xi hi vumbeke hi xifaniso xa xona?

⁵Yehovha u kombise leswaku u hi teka hi ri va nkoka hi ku hi vumba hi xifaniso xakwe. (Gen. 1:26, 27) Leswi hi vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu, hi kota ku tekelela rirhandzu, ntwelavusiwana, ku tshembeka ni vululami bya xona byo tsakisa. (Ps. 86:15; 145:17) Loko hi endla tano, hi yisa ku dzuneka eka Yehovha naswona hi kombisa leswaku ha n’wi khensa. (1 Pet. 1:14-16) Loko hi hanya hi ndlela leyi tsakisaka Tata wa hina wa le tilweni, swi ta endla leswaku hi tsaka. Nakambe leswi a hi vumbeke hi xifaniso xakwe, hi kota ku hanya hi ndlela leyi a lavaka leswaku lava nga xiphemu xa ndyangu wakwe va hanya hayona.

6. Xana Yehovha u kombise vanhu leswaku i va nkoka hi ndlela yihi loko a tumbuluxa misava?

⁶Yehovha u hi endlele kaya ro xonga. Loko a nga si vumba munhu wo sungula, Yehovha u rhange hi ku tumbuluxa misava. (Yobo 38:4-6; Yer. 10:12) Leswi a nga ni musa ni malwandla, u hi nyike swilo swo tala leswinene leswaku hi tiphina hi swona. (Ps. 104:14, 15, 24) Nakambe u tinyike nkarhi wo languta swilo hinkwaswo leswi a swi tumbuluxeke kutani a “vona leswaku swi sasekile.” (Gen. 1:10, 12, 31) U kombise vanhu leswaku i va nkoka hi ku va nyika “matimba yo fuma” swilo hinkwaswo leswi a swi tumbuluxeke emisaveni. (Ps. 8:6) Xikwembu xi lava leswaku enkarhini lowu taka vanhu lava nga riki na xidyoho va tiphina hi ku khathalela ntumbuluko wa xona wo saseka hilaha ku nga heriki. Xana nkarhi ni nkarhi wa n’wi khensa Yehovha hi xitshembiso xolexo xo tsakisa?

7. Yoxuwa 24:15 yi swi kombisa njhani leswaku munhu u ni ntshunxeko wo tihlawulela?

⁷Yehovha u hi nyike ntshunxeko wo tihlawulela. Hi kota ku tihlawulela leswi hi lavaka ku swi endla evuton’wini. (Hlaya Yoxuwa 24:15.) Sweswo swi vula leswaku munhu u ntshunxekile ku tihlawulela leswi a swi lavaka. Tata wa hina wa rirhandzu wa tsaka loko hi hlawula ku n’wi tirhela. (Ps. 84:11; Swiv. 27:11) Hi nga tirhisa ntshunxeko wa hina wo tihlawulela hi ku endla swiboho leswinene. Xiya xikombiso xa ndlela leyi Yesu a wu tirhiseke hayona ntshunxeko wakwe wo tihlawulela.

8. Hi yihi ndlela yin’wana leyi Yesu a tirhiseke tshunxeko wakwe wo tihlawulela hayona?

⁸ Hi nga tekelela xikombiso xa Yesu hi ku hlawula ku rhangisa swilaveko swa van’wana ku tlula swa hina. Siku rin’wana, Yesu ni vaapostola vakwe a va karhele swinene, hiloko va ya endhawini leyi nga riki na vanhu leswaku va ya wisanyana. Kambe a swi vanga tano. Ntshungu  wu va lave kukondza wu va kuma naswona a wu lava ku dyondza swo tala eka Yesu. Kambe Yesu a nga kwatanga. Ematshan’weni ya sweswo, u va twele vusiwana. Xana u endle yini? ‘U sungule ku wu dyondzisa swilo swo tala.’ (Mar. 6:30-34) Loko hi tekelela Yesu hi ku tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku hi pfuna van’wana, hi vangamisa Tata wa hina wa le tilweni. (Mat. 5:14-16) Nakambe hi komba Yehovha leswaku hi lava ku va endyangwini wakwe.

9. I yini leswi vatswari va faneleke va tshama va ri karhi va swi tsundzuka?

⁹Yehovha u vumbe vanhu leswaku va kota ku tswala vana ni ku va nyika vutihlamuleri byo va dyondzisa ku n’wi rhandza ni ku n’wi tirhela. Loko u ri mutswari, xana wa yi tlangela nyiko leyi ya nkoka? Hambileswi Yehovha a nyikeke tintsumi vuswikoti byo tala byo hlamarisa kambe a nga ti nyikanga vuswikoti byo va ni vana. Hikwalaho loko u ri mutswari, tiphine hi vutihlamuleri lebyi u nga na byona byo kurisa vana. Vatswari va nyikiwe vutihlamuleri byo kurisa vana va vona hi ku va “tshinya ni hi swileriso swa Yehovha.” (Efe. 6:4; Det. 6:5-7; Ps. 127:3) Nhlangano wa Yehovha wu humese tibuku, tivhidiyo ni vuyimbeleri leswi kumekaka eka website ya hina leswi nga pfunaka vatswari leswaku va kurisa vana va vona. Swi le rivaleni leswaku Tata wa hina wa le tilweni ni N’wana wakwe va va rhandza vana. (Luka 18:15-17) Yehovha wa tsaka loko vatswari va titshega ha yena ni ku tirha hi matimba leswaku va khathalela vana va vona. Loko va endla tano, va pfuna vana va vona leswaku va tsakela ku va endyangwini wa Yehovha hilaha ku nga heriki!

10-11. I yini leswi Yehovha a endleke swi koteka hi ku tirhisa gandzelo ra Yesu?

¹⁰Yehovha u nyikele hi N’wana wakwe leswaku hi ta tlhela hi va endyangwini Wakwe. Hilaha hi buleke hakona eka  ndzimana 4, xidyoho xa Adamu na Evha xi endle leswaku va lahlekeriwa hi ku va endyangwini wa Yehovha. (Rhom. 5:12) Adamu na Evha va dyohele Xikwembu hi vomu kutani a swi fanela leswaku va hlongoriwa endyangwini wa xona. Kambe a ku ta endleka yini hi vana va vona? Leswi Yehovha a nga ni rirhandzu, u endle swi koteka leswaku lava n’wi yingisaka va va endyangwini wakwe. U endle tano hi ku nyikela hi N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe, ku nga Yesu Kreste. (Yoh. 3:16; Rhom. 5:19) Gandzelo ra Yesu ri endle swi koteka leswaku vanhu vo tshembeka va 144 000 va hlawuriwa ku ya hanya etilweni tanihi vana Xikwembu.—Rhom. 8:15-17; Nhlav. 14:1.

¹¹ Nakambe vanhu va timiliyoni namuntlha va tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Va ni ntshembo wo va endyangwini wa Xikwembu endzhaku ka ndzingo wo hetelela loko ku hela malembe ya 1 000. (Ps. 25:14; Rhom. 8:20, 21) Leswi va nga ni ntshembo wolowo, va vula leswaku Yehovha Muvumbi wa vona i ‘Tatana.’ (Mat. 6:9) Lava nga ta pfuxiwa, na vona va ta nyikiwa nkarhi wo dyondza leswi Yehovha a swi languteleke eka vona. Lava nga ta hlawula ku n’wi yingisa, va ta va endyangwini wakwe.

12. Hi xihi xivutiso lexi hi nga ta xi kambisisa?

¹² Hilaha hi swi voneke hakona, Yehovha u endle swo tala ku kombisa vanhu leswaku i va nkoka. U hlawule lava nga ta hanya etilweni leswaku va va vana vakwe ni ku nyika lava “ntshungu lowukulu” ntshembo wo va vana vakwe emisaveni leyintshwa. (Nhlav. 7:9) Hi fanele hi endla yini sweswi ku komba Yehovha leswaku ha swi tsakela ku va endyangwini wakwe hilaha ku nga heriki?

13. I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi va endyangwini wa Yehovha? (Marka 12:30)

¹³Kombisa leswaku u rhandza Yehovha hi ku n’wi tirhela hi mbilu ya wena hinkwayo. (Hlaya Marka 12:30.) Nyiko leyikulu leyi Xikwembu  xi hi nyikeke yona i ku va hi kota ku xi gandzela. Hi komba Yehovha leswaku ha n’wi rhandza hi ku ‘yingisa swileriso swakwe.’ (1 Yoh. 5:3) Yesu u hi nyike xileriso lexi humaka eka Tata wakwe xo endla vadyondzisiwa ni ku va khuvula. (Mat. 28:19) Nakambe, u hi lerise leswaku hi rhandzana. (Yoh. 13:35) Yehovha u ta endla leswaku lava n’wi yingisaka va va endyangwini wakwe hilaha ku nga heriki.​—Ps. 15:1, 2.

14. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi rhandza vanhu van’wana? (Matewu 9:36-38; Varhoma 12:10)

¹⁴Rhandza van’wana. Rirhandzu i ra nkoka eka Yehovha. (1 Yoh. 4:8) Yehovha u sungule a hi rhandza hi nga si n’wi tiva. (1 Yoh. 4:9, 10) Hi kombisa leswaku ha n’wi tekelela hi ku rhandza van’wana. (Efe. 5:1) Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka leswaku hi rhandza van’wana hayona, i ku va dyondzisa hi Yehovha swa ha pfumela. (Hlaya Matewu 9:36-38.) Loko hi endla tano, va ta tiva leswi va faneleke va swi endla leswaku va va endyangwini wa Xikwembu. Hambiloko munhu se a khuvuriwile, hi fanele hi ya emahlweni hi n’wi rhandza ni ku n’wi xixima. (1 Yoh. 4:20, 21) Hi nga swi endla njhani leswi? Ndlela yin’wana leyi hi nga swi kombisaka hayona i ku n’wi tshemba. Hi xikombiso, loko a endla swo karhi, a hi nge hatliseli ku ehleketa leswaku swi bihile kumbe u endla tano hileswi a lavaka ku vuyeriwa yena n’wini. Ematshan’weni ya sweswo, hi ta xixima vamakwerhu ni ku tlhela hi va teka va ri lava tlakukeke eka hina.​—Hlaya Varhoma 12:10; Filp. 2:3.

15. I vamani lava hi faneleke hi va komba tintswalo ni musa?

¹⁵Kombisa musa ni tintswalo eka vanhu hinkwavo. Loko hi lava ku va exikarhi ka lava nga ta vitana Tata wa vona Yehovha hilaha ku nga heriki, hi fanele hi tirhisa Rito ra Xikwembu evuton’wini bya hina. Hi xikombiso, Yesu u dyondzise leswaku hi fanele hi kombisa musa ni tintswalo eka vanhu hinkwavo, hambi ku ri valala va hina. (Luka 6:32-36) Mikarhi yin’wana hi nga ha vona swi hi tikela ku endla tano. Loko swi ri tano, hi fanele hi dyondza ku ehleketa ni ku endla swilo ku fana na Yesu. Loko hi wa hi pfuka leswaku hi yingisa Yehovha ni ku tekelela Yesu, hi komba Tata wa hina wa le tilweni leswaku hi lava ku va endyangwini wakwe hilaha ku nga heriki.

16. Hi nga ri sirhelela njhani vito lerinene ra ndyangu wa Yehovha?

¹⁶Sirhelela vito lerinene ra ndyangu wa Yehovha. Swi tolovelekile leswaku endyangwini, xifanyetana xi tekelela leswi buti wa xona a swi endlaka. Loko buti wa xona a hanya hi milawu ya le Bibeleni, u ta va xikombiso lexinene eka xona. Kambe loko buti wa xona a hanya hi ndlela yo biha na xona xi ta tekelela xikombiso xexo xo biha. Swi tano ni hi ndyangu wa Yehovha. Loko Mukreste loyi a tshameke a tshembekile a va mugwinehi, a tikhoma ku biha hi swa masangu kumbe a va ni mahanyelo yo biha, swi nga ha kucetela van’wana evandlheni leswaku va tekelela mikhuva leyi yo biha. Lava endlaka tano, va onha ndyangu wa Yehovha vito. (1 Tes. 4:3-8) Hi fanele hi papalata ku tekelela swikombiso swo biha naswona hi nga pfumeleli nchumu xi hi hambanisa ni Tata wa hina wa le tilweni.

17. Hi fanele hi papalata ku ehleketa yini naswona hikwalahokayini?

¹⁷Tshemba Yehovha ku nga ri rifuwo. Loko hi rhangisa Mfumo ku sungula ni ku hanya hi milawu yakwe, Yehovha u hi tshembisa ku hi nyika swakudya, swiambalo ni ndhawu yo tshama. (Ps. 55:22; Mat. 6:33) Loko hi tshamela ku ehleketa hi sweswo, a hi nge ehleketi nikatsongo leswaku rifuwo ra misava leyi ri ta hi sirhelela ni ku hi nyika ntsako wa hilaha ku nga heriki. Ha swi tiva leswaku ndlela yin’we yo kuma ntsako wa xiviri i ku endla ku rhandza ka Yehovha. (Filp. 4:6, 7) Hambiloko hi ri ni mali yo xava swilo swo tala, hi fanele hi kambisisa loko hi ta va ni nkarhi kumbe matimba yo tirhisa leswi hi swi xavaka ni ku swi khathalela. Xana swa  koteka leswaku hi tikuma hi rhandza swilo leswi hi nga na swona ku tlula mpimo? Hi fanele hi tsundzuka leswaku Xikwembu xi hi nyike ntirho wa nkoka. Sweswo swi vula leswaku a hi fanelanga hi pfumela ku kavanyetiwa. A hi swi lavi ku fana ni jaha leri lahlekeriweke hi nchumu wa nkoka ku nga ku tirhela Yehovha ni ku va exikarhi ka lava vitaniwaka vana va xona hikwalaho ka leswi a ri rhandza swilo swa rona ngopfu!​—Mar. 10:17-22.

18. Hi yihi mikateko leyi vanhu lava yingisaka va nga ta tiphina hayona hilaha ku nga heriki?

¹⁸ Vanhu hinkwavo lava yingisaka Yehovha, va ta tiphina hi mikateko yo n’wi rhandza ni ku n’wi gandzela hilaha ku nga heriki! Lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni, va ta tiphina hi ku khathalela pulanete leyi yo xonga leyi Yehovha a yi endleke leswaku yi va kaya ra vona. Ku nga ri khale, Mfumo wa Xikwembu wu ta endla leswaku swilo hinkwaswo leswi nga emisaveni swi tlhela swi va leswintshwa. Yesu u ta herisa maxangu hinkwawo lama vangiweke hi Adamu na Evha loko va hlawula ku hambana ni ndyangu wa Xikwembu. Yehovha u ta pfuxa vanhu va timiliyoni va ri ni rihanyo lerinene naswona va ta tiphina hi ku hanya eparadeyisini hilaha ku nga heriki. (Luka 23:42, 43) Loko lava tirhelaka Yehovha va nga ha ri na xidyoho, hinkwavo va ta va ni ku “vangama ni xichavo” leswi Davhida a tsaleke ha swona​—Ps. 8:5.

19. Hi fanele hi tshama hi ri karhi hi ehleketa hi yini?

¹⁹ Loko u ri un’wana wa lava “ntshungu lowukulu,” u ni ntshembo wo tsakisa. Xikwembu xa ku rhandza naswona xi lava u va endyangwini wa xona. Hikwalaho, endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u xi tsakisa. Siku ni siku, anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu. Yana emahlweni u khensa mikateko leyi u nga na yona yo tirhela Tata wa hina wa le matilweni ni ku khensa ntshembo wo n’wi gandzela hilaha ku nga heriki!