• “A ndzi twa onge nuna wa mina u endle vuoswi hi ku phindhaphindha.”

• “A ndzi titwa ndzi chichiwe xindzhuti, ndzi nga sasekanga naswona ndzi ri xikangalafula.”

• “A swi ndzi tikela ku phofulela un’wana hi mhaka leyi. A swi ndzi dya endzeni ndzi pfumala wo ndzi chavelela.”

• “A ndzi twa onge Yehovha a nga na mhaka na mina.”

Marito lama nga laha ehenhla ma kombisa ndlela leyi wansati a twaka ku vava hayona loko nuna wakwe a hlalela pornography. a Loko ku ve i khale a ri karhi a endla tano exihundleni kumbexana tin’hweti kumbe malembe, nsati wakwe swi nga ha n’wi tikela ku n’wi tshemba. Wansati un’wana la tekiweke u ri: “A ndzi twa onge a ka ha ri yena nuna wa mina loyi ndzi n’wi tivaka. A ndzi tivutisa leswaku i yini swin’wana leswi a ndzi tumbetelaka swona.”

Nhlokomhaka leyi yi endleriwe ku pfuna wansati loyi nuna wakwe a godzomberiweke hi pornography. b Yi ta hlamusela milawu ya Bibele leyi nga ta n’wi chavelela, yi n’wi thova mbilu, yi n’wi tiyisekisa leswaku Yehovha wa n’wi seketela ni ku tlhela yi n’wi pfuna leswaku a tiyisa vuxaka bya yena na Yehovha. c

Hambileswi u nga taka u nga swi koti ku lawula swilo hinkwaswo leswi nuna wa wena a swi endlaka kambe u nga endla swo karhi leswaku ku vava loku u ku twaka ku hunguteka ni ku tlhela u va ni ku rhula ka mianakanyo. Xiya leswi landzelaka.

Papalata ku tivona nandzu. Wansati a nga ha vona onge hi yena a endlaka leswaku nuna wakwe a hlalela pornography. Alice d a a twa onge a ku ri ni leswi kayivelaka eka yena tanihi wansati. A a tivutisa leswi, ‘Hikwalahokayini nuna wa mina a navela vavasati van’wana ndzi ri kona?’ Vavasati van’wana va tivona nandzu hikwalaho ka ndlela leyi va angulaka hayona loko va kuma leswaku vanuna va vona va hlalela pornography, va vona onge vo nyanyisa xiyimo. Danielle u ri: “A ndzi tivona ndzi ri wansati wo biha loyi a tionhelaka vukati hi ku va ndzi hlundzuka ngopfu.”

Loko u titwa hi ndlela leyi fanaka, swi tive leswaku Yehovha a nga ku voni nandzu hikwalaho ka swiendlo swa nuna wa wena. Yakobo 1:14 yi ri: “Un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi leswi  a swi navelaka.” (Rhom. 14:12; Filp. 2:12) Ematshan’weni ya ku ku sola, Yehovha u ku teka u ri wa nkoka hileswi u tshembekaka eka yena.—2 Tikr. 16:9.

Nakambe swa pfuna ku twisisa leswaku ku va wanuna a hlalela pornography a swi vuli swona leswaku ku ni leswi kayivelaka eka nsati wakwe. Swidyondzeki swi vula leswaku pornography yi endla munhu a navela timhaka ta masangu hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko leyi wansati a nga taka a nga yi enerisi.

Papalata ku vilela ngopfu. Catherine u vule leswaku ku va a tshamela ku ehleketa leswaku nuna wakwe u hlalela pornography swi n’wi karhate vutomi byakwe hinkwabyo. Frances u ri: “Ndza karhateka swinene loko ndzi nga swi tivi leswaku nuna wa mina u le kwihi. A ndzi koti no endla nchumu siku hinkwaro hikwalaho ko vilela.” Vavasati van’wana va vule leswaku swi va khomisa tingana loko va ri na Vakreste lava tivaka xiphiqo xa vanuna va vona. Kasi van’wana va vule leswaku va titwa va kala ni wo va tshandzisa hileswi va ehleketa leswaku a ku na loyi a twisisaka xiyimo xa vona.

I swa ntumbuluko ku titwa hi ndlela yoleyo. Kambe ku tshamela ku ehleketa hi ndlela yoleyo swi ta endla leswaku u ya u karhateka. Ematshan’weni ya sweswo, ehleketa hi vuxaka bya wena na Yehovha. Ku endla tano, swi ta ku pfuna leswaku u kota ku tiyisela.—Ps. 62:2; Efe. 6:10.

Swi nga ku pfuna ku hlaya ni ku anakanyisisa hi vavasati va le Bibeleni lava a va karhatekile lava kumeke nchavelelo hikwalaho ko khongela eka Yehovha. A hi mikarhi hinkwayo a heriseke swiphiqo swa vona kambe a a va nyika ku rhula. Hi xikombiso, mbilu ya Hana a yi “vava ngopfu” hikwalaho ka xiyimo xakwe. Kambe, endzhaku ka loko a ta va a “[khongele] nkarhi wo leha emahlweni ka Yehovha” u ve ni ku rhula hambileswi a a nga swi tivi leswaku swilo swi ta n’wi fambela njhani.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Kombela mpfuno eka vakulu. Va nga va “ndhawu yo tumbela eka yona loko ku ri ni moya, ndhawu yo tifihla loko ku ri ni xidzedze.” (Esa. 32:2) Va nga ha ku byela leswaku u ya eka makwerhu wo karhi waxisati loyi u nga tiphofulaka eka yena ni ku tlhela a ku chavelela.—Swiv. 17:17.

Xana u nga swi kota ku pfuna nuna wa wena a tshika mukhuva wo hlalela pornography? Kumbexana. Bibele yi vula leswaku loko swi ta eka ku tlhantlha xiphiqo kumbe ku hlula nala la nga ni matimba, “vambirhi va antswa ku tlula un’we.” (Ekl. 4:9-12) Ndzavisiso wu kombisa leswaku ku va ni vuyelo lebyinene loko vatekani va tirhisana leswaku loyi a godzomberiweke hi pornography a yi tshika ni ku tlhela va tshembana evukatini bya vona.

 Kambe swi ta koteka ntsena loko munghana wa wena wa vukati a tiyimiserile naswona a swi lava hi mbilu hinkwayo ku tshika ku hlalela pornography. Xana u khongerile eka Yehovha a kombela leswaku a n’wi nyika matimba ni ku lava mpfuno eka vakulu? (2 Kor. 4:7; Yak. 5:14, 15) Xana se u ti lavile tindlela to papalata ndzingo, hi xikombiso hi ku va a hunguta ku tirhisa nchumu wihi ni wihi lowu nga n’wi ringaka ni ku papalata swiyimo leswi nga ni khombo? (Swiv. 27:12) Xana u tiyimiserile ku amukela mpfuno wa wena ni ku ku byela ntiyiso? Loko swi ri tano, u nga swi kota ku n’wi pfuna.

Njhani? Xiya xikombiso. Felicia u tekiwe hi Ethan loyi a godzomberiweke hi pornography ku sukela loko a ha ri ntsongo. Felicia u endla leswaku Ethan swi n’wi olovela ku vulavula na yena loko a navela ku tlhela a hlalela pornography. Ethan u ri: “A ndzi n’wi tumbeteli nchumu nsati wa mina. Nkarhi ni nkarhi wa ndzi vutisa leswaku swi famba njhani ni ku tlhela a ndzi pfuna ndzi papalata swilo leswi nga ndzi ringaka. U tlhela a ndzi pfuna ndzi hunguta ndlela leyi ndzi tirhisaka Inthanete hayona.” Felicia swi n’wi twisa ku vava leswi Ethan a wongiwaka hi pornography. U ri: “Kambe loko ndzi n’wi hlundzukela, a swi n’wi pfuni leswaku a tshika mukhuva lowu. Endzhaku ko va hi bule ha swona, ndzi byela nuna wa mina ndlela leyi ndzi titwaka hayona naswona sweswo swi endla a tiyimisela ku yi tshika leswaku ndzi kota ku tlhela ndzi n’wi tshemba.”

Mabulo yo tano a ma pfuni wanuna ntsena leswaku a tshika pornography kambe ma pfuna ni nsati wakwe leswaku a tlhela a n’wi tshemba. Loko wanuna a tiyimisele ku byela nsati wakwe hi swilo leswi n’wi wongaka, laha a yaka kona ni leswi a swi endlaka, swi ta olovela nsati wakwe ku n’wi tshemba hileswi a nga n’wi tumbeteriki nchumu.

Xana u vona onge u nga n’wi pfuna nuna wa wena hi ndlela leyi fanaka? Loko swi ri tano, kumbexana mi nga hlaya ni ku bula swin’we hi nhlokomhaka leyi. Xikongomelo xakwe ku ta va ku ri ku tshika pornography ni ku endla leswaku u tlhela u n’wi tshemba. Ematshan’weni ya leswaku a hlundzuka hileswi u lavaka mi bula hi xiphiqo xakwe, u fanele a tikarhatela ku twisisa ndlela leyi xiphiqo lexi xi endlaka u titwa hayona. Xikongomelo xa wena i ku n’wi seketela leswaku a tshika mukhuva lowu ni ku n’wi nyika nkarhi wo tikombisa leswaku u nga n’wi tshemba. Havumbirhi bya n’wina swi ta lava mi dyondza hi leswi endlaka vanhu va phasiwa hi pornography ni ndlela yo yi tshika. e

Loko u chava leswaku bulo leri ri ta endla leswaku mi holova, kombelani nkulu loyi havumbirhi bya n’wina mi tshunxekaka ku vulavula a ri kona leswaku a mi pfuna mi kota ku bula kahle hi mhaka leyi. Tsundzuka leswaku hambiloko munghana wa wena wa vukati a tshike ku hlalela pornography, swi nga ha ku tekela nkarhi wo leha ku tlhela u n’wi tshemba. U nga wi  mapa. Languta leswi se a swi antswiseke. Vana ni ntshembo wa leswaku loko nkarhi wu ri karhi wu famba, swilo swi ta famba kahle evukatini bya n’wina loko mi lehiselana mbilu.—Ekl. 7:8; 1 Kor. 13:4.

Loko nuna wa wena a tlhela a hlalela pornography endzhaku ka loko a tshike ku yi hlalela ku ringana nkarhi wo karhi, xana sweswo swi vula leswaku a nga hundzuki kumbe leswaku a ka ha ri ni ntshembo? Nikatsongo. Loko ku ve mukhuva lowu wu n’wi godzomberile, xexo ku ta va xiphiqo lexi a nga ta dodombisana na xona vutomi byakwe hinkwabyo. A nga ha tlhela a phijeka hambiloko a hete malembe yo tala a wu tshikile. Leswaku a nga ha tlheleli eka wona, swi ta lava a tiyimisela swinene ni ku endla matshalatshala lamakulu leswaku a papalata swilo leswi nga n’wi ringaka hambiloko swi vonaka onge se u wu hlurile mukhuva wolowo. (Swiv. 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12) Swi ta lava leswaku a endliwa munhu lontshwa “eka ndlela ya[kwe] ya ku ehleketa” ni ku dyondza ku ‘venga leswo biha’ swo fana ni pornography ku katsa ni mikhuva hinkwayo leyi nga basangiki leyi fambisanaka na yona yo tanihi masturbation (ku nga ku tikhomakhoma swirho swa rimbewu hi xikongomelo xo enerisa timhaka ta masangu). (Efe. 4:23; Ps. 97:10; Rhom. 12:9) Xana nuna wa wena u tiyimiserile ku endla swilo leswi? Loko swi ri tano, ka ha ri ni ntshembo wa leswaku a nga wu tshika mukhuva lowu. f

Ku vuriwa yini loko munghana wa vukati a nga lavi ku wu tshika mukhuva lowu? Swa twisiseka leswaku u nga ha tshamela ku titwa u hele matimba, u hlundzuka ni ku titwa u xengiwile. Lahlela ku vilela ka wena eka Yehovha leswaku a ku pfuna u va ni ku rhula. (1 Pet. 5:7) Yana emahlweni u tshinela eka Yehovha hi ku dyondza, ku khongela ni ku anakanyisisa. Loko u ri karhi u endla tano, tiyiseka leswaku na yena u ta tshinela eka wena. Hilaha swi tsariweke hakona eka Esaya 57:15, u tshama ni lava “tshikileriw[eke] ni lava titsongahataka” a va pfuna leswaku va tlhela va va ni ntsako. Tikarhatele ku va ni mahanyelo lamanene tanihi Mukreste. Kombela mpfuno eka vakulu. Tshama u ri ni ntshembo wa leswaku loko nkarhi wu ri karhi wu famba, nuna wa wena a nga ha cinca.—Rhom. 2:4; 2 Pet. 3:9.