1. Swi hi khumba njhani ku anakanyisisa hi xitshembiso xa Yehovha xa vutomi lebyi nga heriki?

 YEHOVHA u tshembisa leswaku lava n’wi yingisaka va ta kuma “vutomi lebyi nga heriki.” (Rhom. 6:23) Loko hi anakanyisisa hi leswi Yehovha a hi tshembisaka swona, hakunene ndlela leyi hi n’wi rhandzaka hayona ya kula swinene. Ehleketa hi leswi: Tata wa hina wa le tilweni u hi rhandza ngopfu lerova a hi nge pfuki hi hambanisiwile na yena.

2. Xitshembiso xa vutomi lebyi nga heriki xi hi pfuna hi ndlela yihi?

² Xitshembiso xa Xikwembu xa vutomi lebyi nga heriki xa hi pfuna namuntlha leswaku hi tiyisela miringo. Hambiloko valala va hina va hi xungeta hi rifu, a hi nge tshiki ku tshembeka. Hikwalahokayini? Xivangelo xin’wana hileswaku ha swi tiva leswaku loko ho fa hi tshembekile eka Yehovha, u ta hi pfuxa eka lava feke hi ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. (Yoh. 5:28, 29; 1 Kor. 15:55-58; Hev. 2:15) Hi nga tiyiseka njhani leswaku swa koteka ku hi hanya hilaha ku nga heriki? Xiya swivangelo leswi landzelaka.

3. Hikwalahokayini hi tiyiseka leswaku Yehovha wa swi kota ku hi endla hi hanya hilaha ku nga heriki? (Pisalema 102:12, 24, 27)

³ Ha swi tiva leswaku Yehovha wa swi kota ku hi endla hi hanya hilaha ku nga heriki hikuva hi yena Xihlovo xa vutomi naswona u hanya hilaha ku nga heriki. (Ps. 36:9) A hi xiyeni tindzimana ti nga ri tingani eBibeleni leti hi tiyisekisaka leswaku mikarhi hinkwayo Yehovha a a ri kona naswona u ta tshama a ri kona mikarhi hinkwayo. Pisalema 90:2 yi vula leswaku Yehovha i wa “hilaha ku nga heriki.” Pisalema 102 yi vula leswi fanaka.  (Hlaya Pisalema 102: 12, 24, 27.) Loko a vulavula hi Tata wa hina wa le tilweni, muprofeta Habakuku u tsale leswi: “Yehovha, xana a wu Xikwembu lexi hanyaka hilaha ku nga heriki? Xikwembu xanga, Mukwetsimi wanga, a wu fi.”—Hab. 1:12.

4. Xana swi fanele swi hi vilerisa loko swi hi tikela ku twisisa leswaku Yehovha a nga na masungulo? Hlamusela.

⁴ Xana swa ku tikela ku twisisa leswaku Yehovha u tshama a ri kona “hilaha ku nga heriki”? (Esa. 40:28) A hi wena ntsena. Elihu u vule leswi hi Xikwembu: “Malembe ya xona ma tele, a ma hlayeki.” (Yobo 36:26) Kambe ku va hi nga koti ku twisisa nchumu wo karhi a swi vuli swona leswaku a hi ntiyiso. Hi xikombiso, hi nga va hi nga swi twisisi hi ku helela leswaku gezi ri tirha njhani, kambe xana sweswo swi vula leswaku a ri kona? Nikatsongo! Hilaha ku fanaka, swi nga endleka hi nga swi twisisi hi ku helela leswaku hikwalahokayini Yehovha a nga ri na masungulo ni mahetelelo. Kambe leswi a swi vuli swona leswaku Xikwembu a xi hanyi hilaha ku nga heriki. Muvumbi a nga tsandziwi hi leswi hina hi kotaka ku swi twisisa kumbe leswi hi nga swi twisisiki. (Rhom. 11:33-36) A a ri kona loko ku nga si endliwa vuako hinkwabyo ku katsa ni ku voninga ka dyambu. Ha tiyisekisiwa leswaku Yehovha i “Muendli wa misava, u yi endle hi matimba yakwe.” Ina, u ve kona loko a nga si ‘andlala matilo.’ (Yer. 51:15; Mit. 17:24) Hi xihi xivangelo xin’wana lexi nga endlaka hi tiyiseka leswaku swa koteka ku hi hanya hilaha ku nga heriki?

5. Xana hi wihi nkateko lowu vatekani vo sungula a va ri na wona?

⁵ Swilo hinkwaswo leswi hanyaka leswi Yehovha a swi tumbuluxeke laha misaveni eku heteleleni a swi fanele swi fa, handle ka vanhu. U va nyike nkateko wo hlawuleka wa ku hanya hilaha ku nga heriki. Hambiswiritano, Yehovha u lemukise Adamu hi ku vula a ku: “Loko ku ri mihandzu ya murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha u nga tshuki u yi dya hikuva siku leri u nga ta yi dya, u ta fa.” (Gen. 2:17) Loko Adamu na Evha a va lo yingisa Yehovha, a va ta va va nga fanga. Swa twala ku gimeta hileswaku hi ku famba ka nkarhi, Yehovha a a ta va pfumelela leswaku va dya “mihandzu ya murhi wa vutomi.” Leswi a swi ta vula leswaku Yehovha a a va tiyisekisa leswaku va nga “hanya hilaha ku nga heriki.” b—Gen. 3:22.

6-7. (a) Hi swihi swin’wana leswi kombisaka leswaku vanhu a va nga vumberiwanga ku fa? (b) Hi swihi swilo leswi ku tsakisaka leswi u navelaka ku swi endla? (Vona swifaniso.)

⁶ Swa hlamarisa leswi van’wasayense va kumeke leswaku byongo bya hina byi kota ku  hlayisa rungula ro tala ku tlula leri hi nga kotaka ku ri hlengeleta vutomi bya hina hinkwabyo namuntlha. Hi 2010 nhlokomhaka leyi nga eka buku leyi nge, Scientific American Mind yi ringanyete leswaku byongo bya hina byi nga hlayisa kwalomu ka rungula ra 2,5 wa timiliyoni ta ti-gigabytes, leti ringanaka ni timiliyoni tinharhu ta tiawara (ku tlula malembe ya 300) ta minongonoko ya thelevhixini. Nhlayo yoleyo swi nga endleka yi ri yi ntsongo swinene. Hambiswiritano, sweswo swi kombisa leswaku Yehovha u vumbe byongo bya hina byi kota ku hlayisa rungula ro tlula leri hi kotaka ku ri hlengeleta loko hi va hi hanye malembe ya 70 kumbe 80.—Ps. 90:10.

⁷ Yehovha u tlhele a hi vumba hi ri ni ku navela lokukulu ko ya emahlweni hi hanya. Loko yi vulavula hi vanhu, Bibele yi ri Xikwembu xi “endl[e] leswaku vanhu va navela ku hanya hilaha ku nga heriki.” (Ekl. 3:11) Xexo i xin’wana xa swivangelo lexi endlaka hi teka rifu tanihi nala. (1 Kor. 15:26) Loko hi vabya ngopfu, xana hi amukela xiyimo ivi hi nga endli nchumu? Nikatsongo. Hi ntolovelo, hi ya eka dokodela kumbexana hi nwa mirhi leyi lwisanaka ni mavabyi. Kahlekahle, hi endla xin’wana ni xin’wana leswaku hi nga fi. Loko munhu loyi hi n’wi rhandzaka a fa, hambi hi lonkulu kumbe lontsongo, ku ringana nkarhi wo leha hi twa ku vava swinene. (Yoh. 11:32, 33) Entiyisweni, Muvumbi wa hina la nga ni rirhandzu, a a ta va a nga hi endlanga hi ri ni ku navela ku hanya hilaha ku nga heriki loko a ku nga ri xona xikongomelo xakwe. Kambe hi ni swivangelo swin’wana leswi twalaka leswi endlaka hi tshemba leswaku hi nga hanya hilaha ku nga heriki. A hi kambisiseni swin’wana swa leswi Yehovha a swi endleke enkarhini lowu nga hundza ni leswi a swi endlaka ku kombisa leswaku a nga cincanga xikongomelo xakwe.

8. Esaya 55:11 yi hi tiyisekisa njhani hi xikongomelo xa Yehovha hi hina?

⁸ Hambileswi Adamu na Evha va dyoheke ni ku vangela vana va vona rifu, Yehovha a nga cincanga xikongomelo xakwe. (Hlaya Esaya 55:11.) Xikongomelo xakwe ni sweswi i xa leswaku vanhu vo tshembeka va hanya hilaha ku nga heriki. Hi tiva sweswo hi ku kambisisa leswi Yehovha a swi vuleke ni ku swi endla leswaku a hetisisa xikongomelo xakwe.

9. Xikwembu xi hi tshembise yini? (Daniyele 12:2, 13)

⁹ Yehovha u hi tshembise leswaku u ta pfuxa lava feke ni ku va nyika nkateko wo hanya hilaha ku nga heriki. (Mit. 24:15; Tito 1:1, 2) Wanuna wo tshembeka Yobo a a tiyiseka leswaku Yehovha wa swi navela ku pfuxa lava feke. (Yobo 14:14, 15) Muprofeta Daniyele a a swi tiva leswaku vanhu va ni nkateko wo pfuxiwa ni ku tlhela va hanya hilaha ku nga heriki. (Ps. 37:29; hlaya Daniyele 12:2, 13.) Enkarhini wa Yesu Vayuda na vona a va swi tiva leswaku Yehovha a a ta nyika malandza yakwe yo tshembeka “vutomi lebyi nga heriki.” (Luka 10:25; 18:18) Hi ku phindaphinda Yesu u vulavule hi xitshembiso lexi naswona yena hi byakwe u pfuxiwile hi Tata wakwe.—Mat. 19:29; 22:31, 32; Luka 18:30; Yoh. 11:25.

10. Ku pfuxiwa ka vanhu lava feke enkarhini lowu hundzeke ku hi tiyisekisa yini? (Vona xifaniso.)

¹⁰ Yehovha i Munyiki wa Vutomi naswona u ni matimba yo pfuxa vanhu eku feni. U nyike muprofeta Eliya matimba yo pfuxa n’wana wa noni ya le Serapta. (1 Tih. 17:21-23) Hi ku famba ka nkarhi muprofeta Elixa, hi ku pfuniwa hi Xikwembu u pfuxe n’wana wa wansati wa Muxunemi. (2 Tih. 4:18-20, 34-37) Ku pfuxiwa koloko ni kun’wana ka hi tiyisekisa leswaku Yehovha u ni matimba yo pfuxa vanhu. Loko a ri laha misaveni, Yesu u swi kombisile leswaku Tata wakwe u n’wi nyike matimba yo endla tano. (Yoh. 11:23-25, 43, 44) Sweswi Yesu u le tilweni naswona u nyikiwe “matimba yo lawula swilo hinkwaswo etilweni ni le misaveni.” Hikwalaho, u le xiyin’weni xo hetisisa xitshembiso xa leswaku “hinkwavo lava nga emasirheni” va ta pfuxiwa va ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki.—Mat. 28:18; Yoh. 5:25-29.

11. Xana nkutsulo wu endla swi koteka leswaku hi hanya hilaha ku nga heriki hi ndlela yihi?

¹¹ Hikwalahokayini Yehovha a pfumelele n’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka leswaku a fa rifu ro vava? Yesu u hi byele xivangelo hi ku vula a ku: “Xikwembu xi rhandze misava swinene lerova xi nyikela hi N’wana wa xona loyi a tswariweke a ri swakwe, leswaku loyi a pfumelaka eka yena a nga lovisiwi kambe a kuma vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 3:16) Hi ku va xi nyikele hi N’wana wa xona tanihi nkutsulo leswaku hi rivaleriwa swidyoho, Xikwembu xi endle leswaku swi koteka ku hi kuma vutomi lebyi nga heriki. (Mat. 20:28) Muapostola Pawulo u xi hlamusele kahle xiphemu lexi xa nkoka xa xikongomelo xa Xikwembu hi ku tsala a ku: “Tanihi leswi rifu ri veke kona hikwalaho ka munhu, ni ku pfuka ka vafi ku va kona hikwalaho ka munhu. Tanihi leswi hinkwavo va faka hikwalaho ka Adamu, hinkwavo va ta tlhela va pfuxiwa hikwalaho ka Kreste.”—1 Kor. 15:21, 22.

12. Mfumo wa Xikwembu wu ta xi hetisisa njhani xikongomelo xa Yehovha?

¹² Yesu u dyondzise valandzeri vakwe ku khongelela Mfumo wa Xikwembu leswaku wu ta ni leswaku ku rhandza ka xona ku endleka laha misaveni. (Mat. 6:9, 10) Xikongomelo xa Xikwembu i xa leswaku vanhu va hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni. Leswaku a xi hetisisa, Yehovha u hlawule N’wana wakwe leswaku a va Hosi ya Mfumo wa Mesiya. Xikwembu xi le ku hlengeleteni ka vanhu va 144 000 laha misaveni, leswaku va tirha na Yesu ku hetisisa ku rhandza ka xona.—Nhlav. 5:9, 10.

13. Xana Yehovha u endla yini sweswi naswona wena u katseka njhani?

 ¹³ Yehovha sweswi u le ku hlengeleteni ka “ntshungu lowukulu” naswona wa wu letela leswaku wu fanelekela ku hanya ehansi ka Mfumo wakwe. (Nhlav. 7:9, 10; Yak. 2:8) Hambileswi namuntlha va hanyaka emisaveni leyi avaneke hi tinyimpi ni ku chava, lava vumbaka ntlawa lowu va tirha hi matimba leswaku ku nga vi na rivengo exikarhi ka vona. Hi ndlela yo fanekisela va hundzula mabanga ya vona ma va swikomu. (Mik. 4:3) Ematshan’weni yo katseka eka tinyimpi leti yayarhelaka, va pfuna vanhu leswaku va kuma ‘vutomi bya xiviri’ hi ku va dyondzisa hi Xikwembu xa ntiyiso ni xikongomelo xa xona. (1 Tim. 6:19) Swirho swa mindyangu swi nga va kaneta kumbe va tikeriwa hi swa timali hileswi va seketelaka Mfumo wa Xikwembu, kambe Yehovha wa tiyiseka leswaku leswi va swi lavaka va swi kuma. (Mat. 6:25, 30-33; Luka 18:29, 30) Mhaka yoleyo ya hi tiyisekisa leswaku Mfumo wa Xikwembu i wa xiviri naswona wu ta ya emahlweni wu hetisisa xikongomelo xa xona.

14-15. Xitshembiso xa Yehovha xa leswaku rifu u ta ri herisela makumu xi ta hetiseka njhani?

¹⁴ Yesu sweswi i Hosi ya Mfumo wa Xikwembu etilweni naswona u ta swi hetisisa hinkwaswo switshembiso swa Yehovha. (2 Kor. 1:20)  Ku sukela hi 1914, u le ku hluleni ka valala vakwe. (Ps. 110:1, 2) Ku nga ri khale, Yesu ni vafumikulobye va ta hlula hi ku helela naswona va ta herisa vanhu lava endlaka swo biha.—Nhlav. 6:2.

¹⁵ Hi nkarhi wa Gidi ra Malembe ra ku Fuma ka Yesu, vafi va ta pfuxiwa naswona lava yingisaka va ta va va nga ha ri na xidyoho. Endzhaku ka ndzingo wo hetelela, lava Yehovha a nga ta va vona va lulamile “va ta tshama emisaveni, va ta hanya eka yona hilaha ku nga heriki.” (Ps. 37:10, 11, 29) Lexi tsakisaka, “nala wo hetelela ku nga rifu, u ta herisiwa.”—1 Kor. 15:26.

16. Xivangelo xa nkoka xo va hi tirhela Yehovha ku fanele ku va xihi?

¹⁶ Hilaha hi swi voneke hakona, ntshembo wa hina wo hanya hilaha ku nga heriki wu huma eRitweni ra Xikwembu. Ntshembo wolowo wu nga hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile emikarhini leyi yo tika ya makumu. Kambe leswaku hi tsakisa Yehovha, a hi fanelanga hi hlohloteriwa hi ku navela ku hanya hilaha ku nga heriki ntsena. Xivangelo xa nkoka lexi endlaka leswaku hi tshama hi tshembekile eka Yehovha na Yesu hileswi hi va rhandzaka swinene. (2 Kor. 5:14, 15) Rirhandzu rero ri hi hlohlotela ku va tekelela ni ku chumayela van’wana ntshembo wa hina. (Rhom. 10:13-15) Loko hi ri karhi hi dyondza ku hanana, hi va muxaka wa vanhu lava Yehovha a va lavaka tanihi vanghana hilaha ku nga heriki.—Hev. 13:16.

17. Hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona? (Matewu 7:13, 14)

¹⁷ Xana hi ta va van’wana va lava nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki? Yehovha u endle leswaku sweswo swi koteka. Sweswi swi le ka hina ku tshama hi ri endleleni leyi yisaka evuton’wini. (Hlaya Matewu 7:13, 14.) Xana vutomi byi ta va njhani loko hi hanya hilaha ku nga heriki? Eka nhlokomhaka leyi landzelaka hi ta bula hi xivutiso xexo.