1. I yini “ku rhula ka Xikwembu” naswona hi vuyeriwa njhani loko hi ku kuma? (Vafilipiya 4:6, 7)

 KU NI muxaka wun’wana wa ku rhula lowu misava leyi yi nga tiviki nchumu ha wona. I “ku rhula ka Xikwembu,” ku nga ku rhula loku hi vaka na kona hikwalaho ka vuxaka lebyinene lebyi hi nga na byona ni Tata wa hina wa le tilweni. Loko hi ri ni ku rhula ni Xikwembu, a hi karhateki. (Hlaya Vafilipiya 4:6, 7.) Ha tiphina hi ku va ni vuxaka ni lava xi rhandzaka. Nakambe ha tiphina hi ku va ni vuxaka lebyinene ni “Xikwembu xa ku rhula.” (1 Tes. 5:23) Loko hi yingisa Tata wa hina, hi n’wi tiva kahle ni ku n’wi tshemba, ku rhula ka Xikwembu ku nga chavelela timbilu ta hina leti karhatekeke loko hi langutana ni swiyimo swo tika.

2. Hi nga tiyiseka njhani leswaku swa koteka leswaku hi va ni ku rhula ni Xikwembu?

² Xana swi nga koteka leswaku hi va ni ku rhula ka Xikwembu loko hi langutane ni mikarhi yo tika yo fana ni mintungu, timhangu ta ntumbuluko, titoyitoyi kumbe hi xanisiwa? Hinkwaswo leswi swi nga endla hi chava. Hambiswiritano, Yesu u tsundzuxe valandzeri vakwe hi ku vula a ku: “Mi nga karhateki hambi ku ri ku chava.” (Yoh. 14:27) Hi ku swi rhandza vamakwerhu va yingise xitsundzuxo xa Yesu. Nakambe hi ku pfuniwa hi Yehovha, va kote ku kuma ku rhula loko va ri karhi va tiyisela miringo leyikulu.

3. Xana ntungu wu nga kavanyeta ku rhula ka hina hi ndlela yihi?

³ Ntungu wu nga endla ku cinca lokukulu evuton’wini. Xiya ndlela leyi ntungu wa COVID-19 wu khumbeke vanhu vo tala hayona. Ndzavisiso wun’wana wu vule leswaku vanhu vo tala a va ri ni nkelunkelu hi nkarhi wa ntungu wolowo. Ntungu wu andzise nhlayo ya vanhu lava karhatiwaka hi ku vilela ngopfu, ntshikilelo  wa mianakanyo, vudakwa, ku tirhisa swidzidzirisi, ku xanisiwa emindyangwini ni lava lavaka ku tidlaya. Loko ku ri na ntungu laha u tshamaka kona u nga ku hunguta njhani ku vilela kutani u tiphina hi ku rhula ka Xikwembu?

4. Hikwalahokayini ku tiva vuprofeta bya Yesu mayelana ni masiku yo hetelela swi hi nyika ku rhula?

⁴ Yesu u profete leswaku emasikwini yo hetelela a ku ta va ni mintungu kumbe mavabyi lama hangalakaka “etindhawini to hambanahambana.” (Luka 21:11) Xana ku tiva sweswo swi endla leswaku hi va ni ku rhula njhani? Mintungu a yi hi hlamarisi. Ha swi xiya leswaku swilo swi endleka hilaha Yesu a vuleke hakona. Hi ni xivangelo xo yingisa xitsundzuxo lexi Yesu a xi nyikeke lava hanyaka enkarhini wa makumu lexi nge: “Tivoneleni leswaku mi nga chavi.”—Mat. 24:6.

5. (a) Hi ku ya hi Vafilipiya 4:8, 9 hi fanele hi khongelela yini loko hi langutane ni ntungu? (b) Bibele leyi ngo yingiseriwa kunene yi nga ku vuyerisa njhani?

⁵ Ntungu wu nga endla leswaku hi nga tiyiseki hambi ku ri ku chava. Sweswo swi endlekile eka makwerhu waxisati la vuriwaka Desi. b Endzhaku ka loko malume, ntukulu ni dokodela rakwe va file hikwalaho ka COVID-19, a a chava leswaku u ta xi kuma xitsongwatsongwana lexi kutani a xi tluleta mhani wakwe la dyuhaleke. A a vilela hi leswaku a nga lahlekeriwa hi ntirho hikwalaho ka ntungu naswona a a ta pfumala mali yo xava swakudya ni yo hakela ndhawu yo tshama. Leswi swi n’wi tsone vurhongo. Kambe Desi u tlhele a va ni ku rhula. Njhani? U kombele Yehovha hi ku kongoma leswaku a n’wi pfuna a va ni ku rhula ni ku ehleketa hi swilo leswinene. (Hlaya Vafilipiya 4:8, 9.) U yingise Yehovha loko a “vulavula” na yena hi ku tlanga Bibele leyi ngo yingiseriwa kunene. U ri: “Marito ya vahlayi a ma ndzi chavelela ni ku tlhela ma ndzi tsundzuxa tintswalo ta Yehovha.”—Ps. 94:19.

6. Swi ta ku pfuna njhani ku endla dyondzo ya munhu hi yexe ni ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha?

⁶ I ntiyiso leswaku ntungu wu ta kavanyeta mitirho leyi a wu tolovele ku yi endla, kambe u nga tshiki ku endla dyondzo ya munhu hi yexe kumbe ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha. Mitokoto leyi kumekaka eka minkandziyiso ni tivhidiyo ta hina yi ta ku tsundzuxa leswaku vamakwerhu va tshama va tshembekile hambiloko va ri ni swiphiqo leswi fanaka ni swa wena. (1 Pet. 5:9) Tinhlengeletano ta vandlha ti ta ku pfuna leswaku u ehleketa hi Matsalwa lama khutazaka. U ta tlhela u pfulekeriwa hi nkarhi wo khutaza van’wana ni ku khutaziwa. (Rhom. 1:11, 12) Loko u ehleketa hi ndlela leyi Yehovha a seketeleke vagandzeri vakwe loko va vabya, va chava kumbe va ri ni xivundza, ripfumelo ra wena ri ta tiya naswona u ta tiyiseka leswaku na wena u ta ku seketela.

7. U nga dyondza yini eka muapostola Yohane?

 ⁷ Endla matshalatshala yo tihlanganisa ni vamakwerhu. Ntungu wu nga ha endla leswaku hi nga tshinelelani ni vamakwerhu loko hi ri na vona. Hi nkarhi wolowo, u nga ha titwa ku fana na muapostola Yohane. A a lava ku vona munghana wakwe Gayo hi xiviri. (3 Yoh. 13, 14) Hambiswiritano, Yohane u swi xiyile leswaku a a nga ta swi kota ku vona Gayo hi nkarhi wolowo. Hikwalaho, u endle leswi a nga swi kotaka, u n’wi tsalele papila. Loko swi nga koteki leswaku u vona vamakwerhu hi xiviri mikarhi hinkwayo, ringeta ku tihlanganisa na vona hi foni, u fowuna hi ku tirhisa vhidiyo kumbe u va tsalela. Loko u tihlanganisa ni vamakwerhu u ta titwa u ntshunxekile ni ku va ni ku rhula. Loko ku ri ni swin’wana swi ku karhataka, tihlanganise ni vakulu naswona u swi amukela loko va ku khutaza.—Esa. 32:1, 2.

8. Mhangu ya ntumbuluko yi nga kavanyeta ku rhula ka wena hi ndlela yihi?

⁸ Loko u tshame u hlaseriwa hi ndhambi, ku tsekatseka ka misava kumbe ndzilo, sweswo swi nga ha ku karhata nkarhi wo leha. Loko u feriwe hi lava u va rhandzaka kumbe loko nhundzu ya wena yi lovile, u nga ha va u ve ni gome, u hele matimba kumbe u hlundzuka. Leswi a swi vuli swona leswaku u swi rhandza ngopfu swilo swa misava leyi kumbe leswaku a wu na ripfumelo. U hlangane ni ndzingo wo tika naswona van’wana va nga ha langutela leswaku u endla swo biha. (Yobo 1:11) Swi nga ri na mhaka swiyimo leswi u langutanaka na swona leswi hetaka matimba, u nga va ni ku rhula. Njhani?

9. Yesu u hi byele yini hi timhangu leti a ti ta endleka?

⁹ Tsundzuka leswi Yesu a swi profeteke. Ku hambana ni van’wana lava ehleketaka leswaku mhangu ya ntumbuluko a yi nge pfuki yi endlekile laha va tshamaka kona, hina ha swi tiva leswaku ti ta nyanya ku va kona naswona tin’wana ta tona ti nga hi wela. Yesu u byele valandzeri vakwe leswaku “ku tsekatseka lokukulu ka misava” ni timhangu ta ntumbuluko a swi ta endleka makumu ma nga si fika. (Luka 21:11) U tlhele a profeta leswaku ‘vubihi a byi ta andza’ ku nga leswi hi swi vonaka namuntlha eka vugevenga, madzolonga ni vutherorisi. (Mat. 24:12) Yesu a nga vulanga leswaku maxangu lawa ma ta wela ntsena lava Yehovha a va tshikeke. Entiyisweni, malandza yo tala ya Yehovha yo tshembeka ma weriwile hi timhangu. (Esa. 57:1; 2 Kor. 11:25) Yehovha a nge hi sirheleli eka timhangu hinkwato hi singita kambe u ta hi nyika leswi hi swi lavaka leswaku hi va ni ku rhula.

10. Hikwalahokayini ku lungheka sweswi leswaku hi langutana ni mhangu ya ntumbuluko swi kombisa leswaku hi ni ripfumelo? (Swivuriso 22:3)

¹⁰ Loko hi hlela ka ha ri emahlweni leswi hi nga ta swi endla loko ko tshuka ku ve ni mhaka ya xihatla, swi ta olova leswaku hi va lava rhuleke. Kambe xana loko hi tshame hi vambe ngoma swi vula leswaku a hi na ripfumelo eka Yehovha? Nikatsongo. Entiyisweni ku lunghekela ku langutana ni mhangu swi kombisa leswaku hi na rona ripfumelo ra leswaku u ta hi khathalela. Njhani? Rito ra Xikwembu ri hi tsundzuxa leswaku hi tshama hi lunghekele timhangu ta ntumbuluko. (Hlaya Swivuriso 22:3.) Hi ku tirhisa tinhlokomhaka leti kumekaka eka timagazini ta hina, tinhlengeletano ta vandlha ni switiviso leswi fikaka hi nkarhi, nhlangano wa Xikwembu hi ku phindhaphindha wu hi khutaza leswaku hi tshama hi vambe ngoma. c Xana ha n’wi tshemba Yehovha? Loko swi ri tano, hi ta yingisa switsundzuxo swakwe sweswi, mhangu ya ntumbuluko yi nga si endleka.

11. U dyondza yini eka Margaret?

¹¹ Xiya ntokoto wa makwerhu waxisati la vuriwaka  Margaret. U byeriwe leswaku a baleka ekaya rakwe hikwalaho ka leswi ku veke ni ndzilo lowu nga lawulekiki endhawini ya ka vona. Leswi vanhu vo tala a va ri eku balekeni, emagondzweni a ku ri ni ntlimbano wa timovha. A ku lo dzhwii, hi musi naswona ku ringana nkarhi wo karhi Margaret a a pfalelekile emovheni wakwe. Hambiswiritano, u ponile hileswi a a lunghekile. Enkwameni wakwe a a ri ni mepe wa gondzo leri a a fanele a famba ha rona loko ko tshuka ku ve ni mhangu. U titolovete ku chayela egondzweni rero ka ha ri emahlweni leswaku swi n’wi olovela loko ku tshuka ku ve ni mhangu. Margaret u ponile hikwalaho ko tshama a lunghekile.

12. Hikwalahokayini hi landzela swiletelo swa vuhlayiseki?

¹² Leswaku va hi sirhelela swin’we ni van’wana, vafumi va nga hi kombela leswaku hi baleka, hi yingisa swipimelo swa ku nga fambafambi hi mikarhi yo karhi kumbe leswaku hi yingisa milawu yin’wana leyi pfunaka. Vanhu van’wana va honisa kumbe va koka milenge hileswi va nga laviki ku siya nhundzu ya vona. Xana Vakreste va endla njhani emhakeni leyi? Bibele yi ri: “Hikwalaho ka Hosi, tivekeni ehansi ka vulawuri hinkwabyo bya vanhu, hambi ku ri eka hosi tanihi leswi yi tlakukeke kumbe eka tindhuna leti rhumiweke hi yona.” (1 Pet. 2:13, 14) Nhlangano wa Xikwembu na wona wu hi nyika nkongomiso leswaku hi sirheleleka. Nkarhi ni nkarhi hi tsundzuxiwa leswaku hi nyika vakulu tinomboro ta hina leswaku va ta kota ku hi kuma loko ku ri ni xiyimo xa xihatla. Xana se u swi endlile? Hi nga tlhela hi nyikiwa nkongomiso mayelana ni ndhawu yo chavela eka yona, ku baleka ni ku kuma mphalalo kumbe leswaku hi nga va pfuna rini van’wana kumbe njhani. Loko hi honisa, hi nga ha veka vutomi bya hina ni bya vakulu ekhombyeni. Tsundzuka leswaku vavanuna lava vo tshembeka va hi khathalela. (Hev. 13:17) Margaret u ri, “Ndza tiyiseka leswaku ku yingisa nkongomiso wa vakulu ni wa nhlangano swi ponise vutomi bya mina.”

13. I yini lexi endleke Vakreste vo tala lava nga valuveri va tsaka ni ku va ni ku rhula?

¹³ Vamakwerhu lava bohekeke ku rhurhela ematikweni man’wana hikwalaho ka mhangu ya ntumbuluko kumbe tinyimpi kumbe titoyitoyi, va endle leswi va nga swi kotaka leswaku va amukela xiyimo xa vona lexintshwa ni ku ya emahlweni va gingiriteka entirhweni wa Yehovha. Ku fana ni Vakreste vo sungula lava hangalakeke hikwalaho ka nxaniso, va ye emahlweni  va “chumayela mahungu lamanene ya rito ra Xikwembu.” (Mit. 8:4) Ku chumayela ku va pfuna leswaku va ehleketa ngopfu hi Mfumo wa Xikwembu ku nga ri swiyimo swa vona swo tika. Hikwalaho ka sweswo, va tshama va tsakile naswona va ni ku rhula.

14. Xana nxaniso wu nga kavanyeta ku rhula ka hina hi ndlela yihi?

¹⁴ Ku xanisiwa swi nga endla hi nga vi na ku rhula. Ha tsaka hi tlhela hi eneriseka loko hi kota ku hlangana ni vamakwerhu hi tshunxekile, hi chumayela ni ku tiendlela migingiriko ya siku hi nga chavi leswaku hi ta pfaleriwa. Loko hi nga ha swi koti ku endla swilo sweswo, hi nga ha vilela hi chava leswaku ku ta endleka yini. Swi tolovelekile ku titwa hi ndlela yoleyo. Hambiswiritano, hi fanele hi va ni vuxiyaxiya. Yesu u swi kombisile leswaku ku xanisiwa ku nga endla valandzeri vakwe va hela matimba. (Yoh. 16:1, 2) Hi nga va ni ku rhula njhani loko hi ri karhi hi xanisiwa?

15. Hikwalahokayini hi nga fanelanga hi chava ku xanisiwa? (Yohane 15:20; 16:33)

¹⁵ Rito ra Xikwembu ri ri: “Hinkwavo lava navelaka ku hanya hi ku tinyiketela eka Xikwembu hi ku fambisana na Kreste Yesu na vona va ta xanisiwa.” (2 Tim. 3:12) Endzhaku ka loko ntirho wu yirisiwile etikweni ra ka vona, makwerhu loyi a vuriwaka Andrei swi n’wi tikerile ku swi amukela. A a tibyela a ku: ‘Ku ni Timbhoni to tala endhawini leyi. Xana vafumi va nga swi kotisa ku yini ku hi pfalela hinkwerhu?’ Ematshan’weni yo va ni ku rhula, ku ehleketa hi ndlela leyi swi endle leswaku Andrei a tshamela ku vilela. Vamakwerhu van’wana va swi tshikele Yehovha hi ku ka va nga ringeti ku tibyela leswaku a va nge pfaleriwi. A va swi xiya leswaku swi nga endleka va pfaleriwa kambe a va nga karhateki ku fana na Andrei. Andrei u teke xiboho xo tekelela langutelo ra vona ivi a tshemba Yehovha hilaha ku heleleke. Hi ku hatlisa, u ve ni ku rhula naswona sweswi u ni ntsako hambiloko a ri ni mitlhontlho. Swi nga va tano ni le ka hina. Hambileswi Yesu a hi byeleke leswaku hi langutela ku xanisiwa kambe u tlhele a hi tiyisekisa leswaku hi nga tshama hi tshembekile.—Hlaya Yohane 15:20; 16:33.

16. Hi wihi nkongomiso lowu hi faneleke hi wu yingisa loko hi xanisiwa?

¹⁶ Loko ntirho wa hina wu yirisiwile, hi nga ha nyikiwa swiletelo leswi humaka erhavini ni le ka vakulu. Swiletelo leswi i swa ku sirhelela hina,  ku tiyiseka leswaku hi kuma swakudya leswi tiyisaka vuxaka bya hina ni Xikwembu ni ku hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi chumayela hilaha hi nga kotaka hakona. Endla leswi u nga swi kotaka leswaku u yingisa nkongomiso lowu u nyikiwaka wona hambiloko u nga swi twisisi hi ku helela leswaku hikwalaho ka yini hi nyikiwa wona. (Yak. 3:17) Nakambe u nga tshuki u paluxe rungula ra vamakwerhu kumbe migingiriko leyi endliwaka hi vandlha eka lava ri nga va faneliki.—Ekl. 3:7.

17. Ku fana ni vaapostola va le nkarhini wa ku tsariwa ka Bibele, hi tiyimisele ku endla yini?

¹⁷ Xivangelo xin’wana lexikulu lexi endlaka Sathana a hlasela vanhu va Xikwembu, hileswi va nga ni “ntirho wa ku nyikela vumbhoni ha Yesu.” (Nhlav. 12:17) Sathana ni misava yakwe va nga ku chavisi. Loko hi chumayela ni ku dyondzisa hambiloko hi kanetiwa ha tsaka naswona hi ni ku rhula. Emikarhini ya ku tsariwa ka Bibele loko valawuri va Vayuda va lerisa vaapostola leswaku va tshika ku chumayela, vavanuna volavo vo tshembeka va hlawule ku yingisa Xikwembu. Va ye emahlweni va chumayela naswona ntirho wolowo a wu va endla va tsaka. (Mit. 5:27-29, 41, 42) I ntiyiso leswaku loko ntirho wa hina wu yirisiwile, hi fanele hi va ni vuxiyaxiya loko hi ri karhi hi chumayela. (Mat. 10:16) Kambe loko hi endla leswi hi nga swi kotaka, hi ta va ni ku rhula hileswi hi tsakisaka Yehovha ni ku chumayela rungula leri ponisaka vutomi.

18. Xana hi nga ku kuma eka mani ku rhula ka xiviri?

¹⁸ Tiyiseka leswaku hambiloko hi ri eka swiyimo swo tika swinene, hi nga va ni ku rhula. Hi mikarhi yoleyo, hi fanele hi tsundzuka leswaku ku rhula loku hi ku lavaka i ka Xikwembu naswona ku huma eka Yehovha ntsena. Titshege hi Yehovha loko u langutane ni ntungu, mhangu ya ntumbuluko kumbe ku xanisiwa. Namarhela nhlangano wakwe. Byi langutele emahlweni vumundzuku byo tsakisa. Loko u endla tano, “Xikwembu xa ku rhula xi ta va na [wena].” (Filp. 4:9) Eka nhlokomhaka leyi landzelaka, hi ta kambisisa ndlela leyi hi nga pfunaka vamakwerhu lava xanisekaka leswaku va va ni ku rhula ka Xikwembu.