1. Xana Yesu u te yini eka xigevenga lexi a xi ri etlhelo ka yena, endzhakunyana ka loko a nga si fa? (Luka 23:39-43)

 YESU ni swigevenga swimbirhi a va twa ku vava loko va ri karhi va fa. (Luka 23:32, 33) Leswi swigevenga a swi rhukana Yesu, swi le rivaleni leswaku a swi nga ri vadyondzisiwa vakwe. (Mat. 27:44; Mar. 15:32) Kambe xigevenga xin’we xi cince langutelo ra xona. Xi te: “Yesu, u ndzi tsundzuka loko u nghena eMfun’weni wa wena.” Yesu u hlamule a ku: “Ndza ku tshembisa namuntlha, u ta va na mina eParadeyisini.” (Hlaya Luka 23:39-43.) A ku na vumbhoni lebyi kombisaka leswaku xigevenga lexi a xi amukele rungula ra “Mfumo wa matilo” leri Yesu a ri chumayeleke. Nakambe Yesu a nga vulanga leswaku wanuna loyi a a ta va kona eMfun’weni wa le tilweni. (Mat. 4:17) A a vulavula hi Paradeyisi ya laha misaveni leyi taka. Hikwalahokayini hi vula sweswo?

2. I yini leswi kombisaka leswaku xigevenga lexi hundzukeke a xi ri Muyuda?

² Xigevenga lexi hundzukeke swi nga endleka a xi ri Muyuda. Xi byele lexin’wana xi ku: “Xana a wu xi chavi Xikwembu leswi u xupuriwaka ku fana na yena?” (Luka 23:40) Vayuda a va gandzela Xikwembu xin’we kambe vanhu va matiko a va pfumela eka swikwembu swo tala. (Eks. 20:2, 3; 1 Kor. 8:5, 6) Loko swigevenga sweswo a swi nga ri Vayuda, xigevenga a xi ta va xi te: “ Xana a wu swi chavi swikwembu?” Ku engetela kwalaho, Yesu a a nga rhumiwanga eka vanhu va matiko, kambe a a rhumiwe eka “tinyimpfu leti lahlekeke ta yindlu ya Israyele.” (Mat. 15:24) Xikwembu xi tivise Vaisrayele leswaku a xi ta pfuxa lava feke. Swi nga endleka xigevenga lexi hundzukeke a xi yi tiva mhaka leyi naswona hilaha marito ya xona ma kombisaka hakona, a xi tibyela ku Yehovha a a ta pfuxa Yesu leswaku a va Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Swi ti komba onge wanuna yoloye a a tshemba leswaku Xikwembu xi nga n’wi pfuxa.

3. I yini leswi xigevenga lexi hundzukeke xi nga ha vaka xi swi ehleketile loko Yesu a vulavula hi Paradeyisi? Hlamusela. (Genesa 2:15)

 ³ Tanihi Muyuda, xigevenga lexi hundzukeke xi nga va xi tive hi ta Adamu na Evha swin’we ni Paradeyisi leyi Yehovha a a va veke eka yona. Hikwalaho, xigevenga xi nga va xi xiye leswaku Paradeyisi leyi Yesu a a vulavula hayona ku nga va ntanga wo saseka wa laha misaveni.—Hlaya Genesa 2:15.

4. Marito lama Yesu a ma byeleke xigevenga lexin’wana ma fanele ma hi endla hi ehleketa ha yini?

⁴ Marito lama Yesu a ma byeleke xigevenga xin’wana ma fanele ma endla hi ehleketa hi ndlela leyi vutomi byi nga ta va hayona eParadeyisini. Kahlekahle, hi nga dyondza swo karhi hi Paradeyisi eka ku rhula loku veke kona loko Hosi Solomoni a fuma. Hi nga langutela leswaku Yesu munhu wa nkoka ku tlula Solomoni, u ta tirha swin’we ni vafumikulobye ku endla leswaku misava yi va eka xiyimo lexinene. (Mat. 12:42) Swi le rivaleni leswaku lava “tinyimpfu tin’wana” swi lava leswaku va swi tekela enhlokweni leswi va faneleke va swi endla leswaku va kota ku fanelekela ku hanya hilaha ku nga heriki eParadeyisini.—Yoh. 10:16.

5. Xana u ehleketa leswaku vutomi byi ta va njhani eParadeyisini?

⁵ U ehleketa leswaku vutomi byi ta va njhani eParadeyisini? Kumbexana hi mahlo ya mianakanyo u vona ntanga wo xonga wo fana ni wa le Edeni. (Gen. 2:7-9) U nga ha tsundzuka vuprofeta lebyi tsariweke hi Mikiya mayelana ni vanhu va Xikwembu bya leswaku “un’wana ni un’wana u ta tshama ehansi ka murhi wakwe wa madiriva ni le hansi ka nkuwa wakwe.” (Mik. 4:3, 4) U nga tlhela u tsundzuka tindzimana eBibeleni leti vulaka leswaku ku ta va ni ndzalo ya swakudya. (Ps. 72:16; Esa. 65:21, 22) U nga ha tivona u ri entangeni wo xonga, u ri tafuleni leri nga lo mphaa, hi swakudya swo nandziha. U titwa u ri karhi u hefemula moya wo tenga, lowu humaka eka swimilana ni swiluva. Swi nga endlaka u twa vanghana, ndyangu ni lava pfuxiweke va ba xikhiyana va ri karhi va tiphina swin’we. Sweswo hinkwaswo a ko va norho. A swi kanakanisi leswaku leswi hinkwaswo swi ta endleka laha misaveni. Nakambe vutomi eParadeyisini byi ta tlhela byi katsa ni ku endla ntirho wo tsakisa.

6. Hi ta va hi endla yini eParadeyisini? (Vona Xifaniso.)

⁶ Yehovha u hi vumbe hi ri ni vuswikoti byo tsakela ntirho lowu hi wu endlaka. (Ekl. 2:24) Hi ta va hi khomekile ngopfungopfu hi nkarhi wa Gidi ra Malembe ra ku Fuma ka Kreste. Lava nga ta pona nhlomulo lowukulu ni vanhu va timiliyoni lava nga ta pfuxiwa, va ta lava swiambalo, swakudya ni ndhawu yo tshama. Leswaku va kota ku kuma swilo sweswo, hi ta endla mitirho yo tala leyi vuyerisaka. Hilaha Adamu na Evha a va fanele va rima kaya ra vona ra ntanga, na hina hi ta va ni nkateko wo endla misava yi va Paradeyisi. Nakambe anakanya ndlela leyi swi  nga ta tsakisa hayona ku dyondzisa vanhu va timiliyoni lava pfuxiweke, lava nga tiviki swo tala hi Yehovha ni xikongomelo xakwe naswona ni ku pfuna vanhu vo tshembeka lava hanyeke Yesu a nga si ta laha misaveni ku dyondza swo tala leswi humeleleke!

7. Hi nga tiyiseka ha yini naswona hikwalahokayini?

⁷ Hi nga tiyiseka leswaku vutomi eParadeyisini leyi taka byi ta va ni ku rhula, byi hleleka naswona a hi nge pfumali nchumu. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha u hi kombisile ndlela leyi vutomi byi nga ta va hayona loko vanhu va fumiwa hi N’wana wakwe. Hi nga swi vona eka leswi endlekeke hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Solomoni.

8. Marito lama nga eka Pisalema 37:10, 11, 29 ma hetiseke njhani endzhaku ka loko Davhida a ma tsarile? (Vona “Swivutiso Swa Vahlayi” eka nkandziyiso lowu.)

⁸ Hosi Davhida u huhuteriwe ku tsala ndlela leyi vutomi byi nga ta va hayona loko hosi yo tlhariha ni yo tshembeka ya le nkarhini lowu taka yi fuma. (Hlaya Pisalema 37:10, 11, 29.) Mikarhi yo tala hi hlayela van’wana Pisalema 37:11 loko hi bula hi Paradeyisi leyi taka. Swa twisiseka hikuva Yesu u tshahe tsalwa rero eka Dyondzo yakwe ya le Ntshaveni ku kombisa leswaku swi ta endleka enkarhini lowu taka. (Mat. 5:5) Kambe marito ya Davhida ma tlhele ma kombisa ndlela leyi vutomi a byi ta va hayona enkarhini wa Hosi Solomoni. Loko Solomoni a fuma tiko ra Israyele, vanhu va Xikwembu va tiphine hi ku rhula ko hlawuleka naswona a va nga pfumali nchumu etikweni leri “khulukaka ntswamba ni vulombe.” Xikwembu xi te: “Loko mi ya emahlweni mi landzela milawu ya mina . . . , Ndzi ta endla leswaku ku va ni ku rhula etikweni naswona loko mi etlele a ku nge vi na munhu la nga ta mi chavisa.” (Lev. 20:24; 26:3, 6) Switshembiso sweswo swi hetisekile hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni. (1 Tikr. 22:9; 29:26-28) Nakambe Yehovha a a tshembise leswaku vanhu vo homboloka a “va ta va va nga ha ri kona.” (Ps. 37:10) Hikwalaho, marito lama kumekaka eka Pisalema 37:10, 11, 29 ma hetisekile enkarhini lowu nga hundza naswona ma ta tlhela ma hetiseka enkarhini lowu taka.

9. I yini leswi hosi ya xisati ya le Xeba yi swi vuleke hi ku fuma ka Hosi Solomoni?

⁹ Hosi ya xisati ya le Xeba yi twe hi mahungu  ndlela hi ta ku rhula ni ku nga pfumali nchumu loku Vaisrayele a va tiphina hakona hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni. Hambileswi a yi tshama ekule, hosi leyi yi teke riendzo ro ya eYerusalema leswaku yi ta ti vonela hi ya yona. (1 Tih. 10:1) Endzhaku ko valanga mfumo wa Solomoni yi te: “Leswi ndzi byeriweke swona a swi tati ni xandla. . . . Va tsaka vavanuna va wena, ma tsaka ni malandza ya wena lama yimaka emahlweni ka wena nkarhi ni nkarhi ma yingisa vutlhari bya wena!” (1 Tih. 10:6-8) Kambe leswi endlekeke hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni ko va xikombiso xa leswi Yehovha a nga ta swi endlela vanhu loko N’wana Wakwe a fuma.

10. Yesu u hambane na Solomoni hi tindlela tihi?

¹⁰ Yesu u tlakukile eka Solomoni hi tindlela hinkwato. Solomoni a a endla swihoxo naswona u endle swihoxo leswikulu leswi eku heteleleni swi endleke leswaku vanhu va Xikwembu va xaniseka. Hi hala tlhelo, Yesu i Mufumi la hetisekeke naswona a nga endli swihoxo. (Luka 1:32; Hev. 4:14, 15) Yesu u hlule miringo yo tika leyi a yi vangiwa hi Sathana. Kreste u swi kombisile leswaku a nge pfuki a dyohile kumbe ku endla nchumu wihi ni wihi lowu nga vavisaka malandza yakwe yo tshembeka. Hakunene i nkateko leswi a nga Hosi ya hina.

11. I vamani lava nga ta pfuna Yesu ku fuma?

¹¹ Yesu ni vafumikulobye va 144 000 va ta tirha swin’we ku khathalela vanhu ni ku hetisisa xikongomelo xa Xikwembu hi misava. (Nhlav. 14:1-3) Leswi va xanisiweke ni ku hlangana ni miringo yo tala loko va ha ri vanhu va nyama, va ta va ni ntwelavusiwana tanihi vafumi. Lava nga ta fuma na Yesu va ta endla yini hi ku kongoma?

12. Hi wihi ntirho lowu Yehovha a nga ta nyika lava 144 000?

¹² Ntirho lowu nyikiweke Yesu ni vafumikulobye i wa nkoka ngopfu ku tlula lowu nyikiweke Solomoni. Hosi Solomoni a a fuma vanhu va timiliyoni etikweni rin’we. Hambiswiritano, lava fumaka eMfun’weni wa Xikwembu va ta khathalela tibiliyoni ta vanhu emisaveni hinkwayo. Mayana nkateko wonghasi lowu Yehovha a wu nyikaka lava 144 000!

13. Hi wihi ntirho wo hlawuleka lowu nga ta endliwa hi lava nga ta fuma na Yesu?

¹³ Ku fana na Yesu, lava 144 000 va ta va tihosi ni vaprista. (Nhlav. 5:10) Eka Nawu wa Muxe, vaprista a va ri ni vutihlamuleri bya nkoka byo sirhelela rihanyo ra vanhu ni vuxaka bya vona ni Xikwembu. Leswi Nawu a wu ri “ndzhuti ntsena wa swilo leswinene leswa ha taka,” swa twisiseka ku vula leswaku lava nga ta fuma na Yesu va ta endla ntirho wo hlawuleka wa ku khathalela rihanyo ra vanhu va Xikwembu ni ku va pfuna va va ni vuxaka lebyinene na xona. (Hev. 10:1) A hi swi tivi leswaku tihosi tlhelo vaprista lava, va ta vulavurisana njhani ni lava nga ta fumiwa laha misaveni. Swi nga ri na mhaka leswaku Yehovha u ta swi endlisa ku yini, hi nga tiyiseka leswaku eParadeyisini leyi taka, lava nga emisaveni va ta kuma nkongomiso lowu va wu lavaka.—Nhlav. 21:3, 4.

14. Hi byihi vuxaka lebyi lava “tinyimpfu tin’wana” ni vamakwavo wa Kreste va nga na byona?

¹⁴ Loko a vulavula hi lava a nga ta fuma na vona Yesu u va vitane “ntlhambinyana.” (Luka 12:32) U tlhele a vulavula hi ntlawa wa vumbirhi, lowu a wu vitaneke “tinyimpfu tin’wana.” Mintlawa leyimbirhi yi vumba ntlhambi wun’we. (Yoh. 10:16) Mintlawa leyi yi le ku tirheni swin’we naswona yi ta ya emahlweni yi tirha swin’we ku kondza misava yi va Paradeyisi. Entiyisweni, lava “ntlhambinyana,” va ta va va ri etilweni naswona lava “tinyimpfu tin’wana” va ta va ni nkateko wo tiphina hi vutomi hilaha ku nga heriki laha  misaveni. Kambe ku ni leswi lava “tinyimpfu tin’wana” va faneleke va swi endla sweswi leswaku va fanelekela ku hanya eParadeyisini.

15. (a) Xana lava “tinyimpfu tin’wana” va tirhisana njhani ni vamakwavo va Kreste? (b) U nga n’wi tekelela njhani makwerhu la nga exitolo? (Vona xifaniso.)

¹⁵ Xigevenga lexi hundzukeke xi fe xi nga wu kumanga nkarhi wo kombisa ku tlangela hilaha ku heleleke leswi Kreste a xi endleleke swona. Ku hambana na xona, hina lava “tinyimpfu tin’wana” hi pfulekeriwe hi tindlela to tala sweswi to kombisa ndlela leyi hi titwaka hayona hi Yesu. Hi xikombiso, hi kombisa leswaku ha n’wi rhandza hi ndlela leyi hi va khomaka hayona vamakwavo wakwe. Yesu u vule leswaku a a ta avanyisa tinyimpfu hi ku ya hi ndlela leyi ti khomaka vamakwavo wakwe hayona. (Mat. 25:31-40) Hi nga seketela vamakwavo va Kreste hi ku hiseka hi va pfuna entirhweni wo chumayela ni wo endla vadyondzisiwa. (Mat. 28:18-20) Hikwalaho, hi lava ku swi tirhisa kahle switirhisiwa swo pfuna vanhu ku dyondza Bibele leswi hi nyikiweke swona swo fana ni buku leyi nge, Tiphine Hi Vutomi Hilaha Ku Nga Heriki! Loko ku ri ku a ku si va ni munhu loyi u dyondzaka na yena Bibele, u nga tshiki ku kombela lava u va chumayelaka ku dyondza na vona Bibele.

16. Hi fanele hi endla yini sweswi leswaku hi fanelekela ku hanya ehansi ka Mfumo wa Xikwembu?

¹⁶ Swi lava leswaku hi endla swo karhi sweswi leswaku hi va muxaka wa vanhu lava Yehovha a va lavaka eParadeyisini. Hi nga tirha hi matimba leswaku hi va ni mahanyelo lamanene ni ku ringanisela evuton’wini. Nakambe hi nga tshembeka eka Yehovha, vamakwerhu ni le ka loyi hi tekaneke na yena. Loko hi ya hi hanya hi milawu ya Xikwembu emisaveni leyi yo homboloka swi ta hi olovela ku hanya hayona eParadeyisini. Hi nga tlhela hi kuma vutshila ni maendlelo ya swilo lama kombisaka leswaku hi tilulamisela ku ya hanya kona. Vona nhlokomhaka leyi nge, “Xana U Swi Lunghekerile Ku ‘Dya Ndzhaka Ya Misava’?” leyi nga eka nkandziyiso lowu.

17. Xana swidyoho leswi hi tshameke hi swi endla swi fanele swi hi heta matimba? Hlamusela.

¹⁷ Hi fanele hi tikarhatela ku tshika ku titwa nandzu loku hi nga vaka na kona hikwalaho ka swidyoho leswi hi swi endleke enkarhini lowu nga hundza. I ntiyiso leswaku a hi nge tlangi hi lunghiselelo ra gandzelo ra nkutsulo ivi hi endla  “xidyoho hi vomu.” (Hev. 10:26-31) Kambe hi nga tiyiseka leswaku loko hi hundzuka hi ku helela, hi lava mpfuno eka Yehovha, hi cinca mahanyelo ya hina kutani u ta hi rivalela hi ndlela leyikulu. (Esa. 55:7; Mit. 3:19) Tsundzuka leswi Yesu a swi byeleke Vafarisi loko a ku: “Ndzi tele ku ta vitana vadyohi, ku nga ri vanhu lava lulameke.” (Mat. 9:13) Gandzelo ra nkutsulo ri ni matimba yo susa swidyoho swa hina hinkwaswo.

18. U nga tsakela ku bula hi yini na xigevenga lexi nga fa etlhelo ka Yesu?

¹⁸ Tivone u ri eParadeyisini u ri karhi u bula na xigevenga lexi vulavuleke na Yesu. A swi kanakanisi leswaku havumbirhi bya n’wina mi ta khensa Yesu hikwalaho ka nkutsulo. U nga ha kombela leswaku xi ku byela leswi humeleleke loko Yesu a nga si fa ni ndlela leyi xi titweke hayona loko a hlamula xikombelo xa xona. Hi hala tlhelo, xi nga ha ku vutisa leswaku a swi ri njhani ku hanya emasikwini yo hetelela ya misava ya Sathana. Ku ta va nkateko ku dyondza Rito ra Xikwembu ni vanhu vo fana ni wanuna loyi!—Efe. 4:22-24.

19. Hikwalahokayini hi vula leswaku hi ta tiphina eparadeyisini? (Vona xifaniso lexi nga eka xifunengeto.)

¹⁹ Vutomi byi ta tsakisa eParadeyisini. Hi ta endla ntirho ni ku hlangana ni vanhu vo tsakisa mikarhi hinkwayo. Lexi tsakisaka, siku ni siku hi ta kota ku tiva Tata wa hina wa le tilweni ku antswa ni ku tiphina hi leswi a hi nyikaka swona. Mikarhi hinkwayo hi ta dyondza swo tala ha yena naswona ku ta va ni swo tala swo swi dyondza hi ntumbuluko wakwe. Hi ta ya hi xi rhandza ngopfu Xikwembu loko hi ya hi hanya. Ha va khensa swinene Yehovha na Yesu leswi va hi nyikeke xitshembiso xa leswaku hi nga hanya hilaha ku nga heriki eParadeyisini!