1. Hikwalahokayini Abrahama a nga tshikanga ku tshemba leswaku u ta va ni n’wana?

 YEHOVHA u tshembise munghana wakwe Abrahama leswaku a a ta va ni n’wana naswona tinxaka hinkwato emisaveni a ti ta katekisiwa hikwalaho ka n’wana yoloye. (Gen. 15:5; 22:18) Leswi Abrahama a a ri ni ripfumelo leri tiyeke eka Xikwembu, a tshemba leswaku xitshembiso xa Xikwembu a xi ta hetiseka. Kambe loko a ri ni malembe ya 100 naswona nsati wakwe a ri ni malembe ya 90, vatekani volavo vo tshembeka a va nga si kuma n’wana. (Gen. 21:​1-7) Hambiswiritano, Bibele yi ri: “Hikwalaho ka ripfumelo [Abrahama] a a ri ni ntshembo wa leswaku a a ta va tata wa matiko yo tala, hilaha a byeriweke hakona.” (Rhom. 4:18) Wa swi tiva leswaku xitshembiso lexi Abrahama a a xi languterile xi endlekile. U ve tata wa Isaka, ku nga n’wana loyi a ku ri khale a a n’wi languterile. Hikwalahokayini Abrahama a a tshemba leswaku Yehovha u ta endla leswi a swi tshembiseke?

2. Hikwalahokayini Abrahama a a tiyiseka leswaku xitshembiso xa Yehovha a xi ta hetiseka?

² Abrahama a a “tshemba leswaku leswi [Xikwembu] xi swi tshembiseke” a swi ta endleka hikuva a a xi tiva kahle Xikwembu. (Rhom. 4:21) Yehovha u amukele Abrahama ni ku vula leswaku u lulamile hikwalaho ka ripfumelo rakwe. (Yak. 2:23) Hilaha swi kombisiweke hakona eka Varhoma 4:​18, Abrahama a a ri ni ripfumelo ni ntshembo. Sweswi a hi kambisiseni leswi muapostola Pawulo a swi vulaka hi ntshembo, hilaha swi boxiweke hakona eka Varhoma ndzima 5.

3. Pawulo u hlamusela yini hi ntshembo?

³ Pawulo u hlamusela xivangelo lexi endlaka hi tiyiseka leswaku  hikwalahokayini ‘ntshembo wa hina wu nga endli leswaku hi khomiwa hi tingana.’ (Rhom. 5:5) U tlhela a hi pfuna hi twisisa lexi nga pfunaka hina Vakreste leswaku ntshembo wa hina wu ya wu tiya. Loko hi ri karhi hi kambisisa leswi Pawulo a swi kandziyiseke eka Varhoma 5:​1-5, ehleketa hi xiyimo xa wena. Loko u ri karhi u endla tano, u ta swi xiya leswaku ntshembo lowu u nga na wona tanihi Mukreste, wu ta ya wu tiya. Leswi hi nga ta swi kambisisa swi ta ku pfuna u vona leswi u nga swi endlaka leswaku ntshembo wa wena wu ya wu tiya ku tlula sweswi. A hi rhangeni hi ku kambisisa ntshembo wo tsakisa lowu Pawulo a vuleke leswaku a wu nge hi khomisi tingana.

4. Ku vulavuriwa hi yini eka Varhoma 5:​1, 2?

⁴ Hlaya Varhoma 5:​1, 2. Pawulo u tsalele vandlha ra le Rhoma marito wolawo. Vamakwerhu va kwalaho va dyondze hi Yehovha na Yesu, va kombise ripfumelo ni ku tlhela va va Vakreste. Kutani Xikwembu xi va “[vule] lava lulameke hikwalaho ka ripfumelo” ni ku tlhela xi va hlawula hi moya lowo kwetsima. A va ri ni ntshembo wo tsakisa.

5. Vakreste lava hlawuriweke va ni ntshembo wihi?

⁵ Hi ku famba ka nkarhi Pawulo u tsalele Vakreste lava hlawuriweke va le Efesa a va byela hi ntshembo lowu Xikwembu xi va nyikeke wona. Ntshembo wolowo a wu katsa ku kuma leswi ‘tshembisiweke vakwetsimi.’ (Efe. 1:18) Nakambe Pawulo u tsalele Vakolosa leswaku a va hlamusela laha a va ta yi kuma kona hakelo ya vona. U yi vitane “ntshembo lowu mi vekeriweke wona ematilweni.” (Kol. 1:​4, 5) Ntshembo wa Vakreste lava hlawuriweke i wa ku pfuxeriwa ku hanya hilaha ku nga heriki etilweni laha va nga ta fuma na Kreste.—1 Tes. 4:​13-17; Nhlav. 20:6.

6. Makwerhu un’wana la hlawuriweke u vule yini hi ntshembo wakwe?

⁶ Vakreste lava hlawuriweke va wu tlangela ntshembo wolowo. Un’wana wa vona i Makwerhu Frederick Franz, loyi a hlamuseleke ndlela leyi a titwaka hayona hi ntshembo wolowo, u te: “Ku langutela ka hina i nchumu wa xiviri,  naswona ku ta hetisisiwa hilaha ku teleke ku fikela eka lowo hetelela wa lava 144 000 va swirho swa ntlhambinyana ku tlula mpimo lowu hi wu anakanyaka.” Endzhaku ko tirhela Xikwembu hi ku tshembeka ku ringana malembe yo tala, hi 1991 Makwerhu Franz u te: “A hi yi lahlanga mianakanyo ya hina ya nkoka ya ku langutela loku. . . . Hi ya hi ku tlangela swinene loko hi ya emahlweni hi ku langutela. I nchumu lowu faneriwaka hi ku wu yimela, hambi loko wu nga lava malembe ya miliyoni. Ndzi xiya ku langutela ka hina ku ri ka nkoka ku tlula rini na rini.”

7-8. Hi wihi ntshembo lowu vo tala va hina hi nga na wona? (Varhoma 8:​20, 21)

⁷ Namuntlha vanhu vo tala lava gandzelaka Yehovha va ni ntshembo lowu hambaneke. I ntshembo lowu Abrahama a a ri na wona, ku nga ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi fumiwaka hi Mfumo wa Xikwembu. (Hev. 11:​8-10, 13) Pawulo u tsale hi mikateko yo tsakisa leyi nga ta kumiwa hi lava nga ni ntshembo wo tano. (Hlaya Varhoma 8:​20, 21.) Loko u sungula ku dyondza hi leswi Bibele yi hi tshembisaka swona enkarhini lowu taka, i yini leswi ku tsakiseke? Xana a wu tsakisiwa hi mhaka ya leswaku siku rin’wana u ta va munhu la hetisekeke, u nga vi mudyohi? Kumbe u khapakhape hi ntsako loko u tiva leswaku maxaka ni vanghana va wena lava feke, va ta pfuka emisaveni leyi nga paradeyisi? Hi na swo tala swo swi langutela hikuva Xikwembu xi “hi nyike ntshembo.”

⁸ Hambi hi langutele ku hanya hilaha ku nga heriki etilweni kumbe laha misaveni, hi ni ntshembo wa risima lowu endlaka hi tsaka. Nakambe ntshembo wolowo wo tsakisa wu nga ya wu kula swinene. Leswi Pawulo a swi tsaleke endzhaku, swi hlamusela leswi sweswo swi nga endlekaka hayona. A hi kambisiseni leswi a swi tsaleke hi ntshembo wa hina. Loko hi endla tano, swi ta hi pfuna hi tiyiseka leswaku ntshembo wa hina wu ta ya wu kula naswona a wu nge hi khomisi tingana.

9-10. Hilaha swi nga hakona eka xikombiso xa Pawulo, Vakreste va nga langutela yini? (Varhoma 5:3) (Nakambe vona swifaniso.)

⁹ Hlaya Varhoma 5:3. Pawulo u vule leswaku loko hi xaniseka, hi nga ya hi va ni ntshembo  lowu tiyeke. Sweswo swi nga hi hlamarisa. Entiyisweni, valandzeri hinkwavo va Kreste va nga langutela ku xanisiwa. Xiya xikombiso xa Pawulo. U byele Vatesalonika a ku: “Loko ha ha ri na n’wina, a hi mi byela leswaku hi ta xanisiwa naswona sweswo swi endlekile.” (1 Tes. 3:4) Kasi u tsalele Vakorinto a ku: “Hi lava leswaku mi swi tiva vamakwerhu leswaku hi xanisiwile . . . A hi nga ha tshembi leswaku hi ta hanya.”—2 Kor. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Ninamuntlha Vakreste va nga langutela ku xanisiwa hi tindlela to karhi. (2 Tim. 3:12) Xana u tshame u xanisiwa hileswi u pfumelaka eka Yesu ni leswi u nga mulandzeri wakwe? Kumbexana maxaka ni vanghana va wena va ku hlekurile. Swi nga ha endleka va ku khome ku biha. Xana u tshame u langutana ni swiphiqo entirhweni hi leswi u tshembekaka? (Hev. 13:18) Xana mfumo wu ku xanisile hileswi u chumayelaka vanhu u va byela hi ntshembo lowu u nga na wona? Swi nga ri na mhaka ndlela leyi hi xanisiwaka hayona, Pawulo u vule leswaku hi fanele hi tsaka. Hikwalahokayini?

11. Hikwalahokayini hi fanele hi tiyimisela ku tiyisela ndzingo wun’wana ni wun’wana?

¹¹ Hi nga tsaka hambiloko hi xanisiwa hikuva ha swi tiva leswaku sweswo swi hi pfuna hi va ni vumunhu byin’wana bya nkoka. Hilaha Varhoma 5:3 yi vulaka hakona, “maxangu ma tswala ku tiyisela.” Vakreste hinkwavo va ta xanisiwa, hikwalaho va fanele va tiyisela. Hi fanele hi tiyimisela ku tiyisela miringo yin’wana ni yin’wana leyi hi nga ha langutanaka na yona. Loko hi tiyisela ni ku ya emahlweni hi gandzela Yehovha, hi kona hi nga ta kuma hakelo leyi hi yi languteleke. A hi swi lavi ku fana ni lava Yesu a a vulavula hi vona eka xifaniso xa timbewu leti weleke emisaveni leyi taleke maribye. Eku sunguleni va amukele rito hi ntsako kambe “loko [v]a xanisiwa” va tshika. (Mat. 13:​5, 6, 20, 21) I ntiyiso leswaku a swi tsakisi nikatsongo ku xanisiwa kambe loko hi tiyisela, ha vuyeriwa. Hi ndlela yihi?

12. Hi vuyeriwa njhani loko hi tiyisela miringo?

¹² Mudyondzisiwa Yakobo u hlamusele vuyelo lebyi tisiwaka hi ku tiyisela miringo. U tsale a ku: “Pfumelelani ku tiyisela ku heta ntirho wa kona, leswaku mi ta helela ni ku pfumala xisandzu eka hinkwaswo, mi nga kayiveli nchumu.” (Yak. 1:​2-4) Yakobo u hlamusela ku tiyisela onge hiloko ku ri ni ntirho wo karhi lowu ku tiyisela ku faneleke ku wu endla. Hi wihi ntirho wa kona? Ku tiyisela swi ta ku pfuna leswaku u lehisa mbilu, u va ni ripfumelo ni ku tshemba Xikwembu hilaha ku heleleke. Hambiswiritano, ha vuyeriwa hi ndlela yin’wana ya nkoka loko hi tiyisela miringo.

13-14. Xana ku tiyisela swi tswala yini naswona sweswo swi fambisana njhani ni ntshembo? (Varhoma 5:4)

¹³ Hlaya Varhoma 5:4. Pawulo u vula leswaku mbuyelo lowu vaka kona hikwalaho ka ku tiyisela i ku “amukeleka eka Xikwembu.” Ku tiyisela ka wena ku endla leswaku u amukeleka eka Yehovha. Leswi a swi vuli swona leswaku Yehovha wa tsaka loko u ri ni swiphiqo kumbe loko u ringiwa. Xikwembu xa ku amukela. Hikwalaho, mbuyelo lowu nga ta va kona hikwalaho ka ku tiyisela ka wena i ku va u amukeriwa hi xona. Mayana nkateko lowu wo tsakisa!—Ps. 5:12.

¹⁴ Tsundzuka leswaku Abrahama u tiyisele miringo naswona swi tsakise Yehovha. Yehovha u n’wi teke a ri munghana Wakwe naswona u vule leswaku Abrahama u lulamile. (Gen. 15:6; Rhom. 4:​13, 22) Swi nga va tano ni le ka hina. Yehovha a nga hi amukeli hi ku ya hi mpimo wa ntirho lowu hi n’wi endlelaka wona kumbe vutihlamuleri lebyi hi nga na byona evandlheni. U amukela malandza yakwe hi leswi ma tiyiselaka miringo hi ku tshembeka. Hinkwerhu hi nga swi kota ku tiyisela swi nga ri na mhaka malembe ya hina, swiyimo kumbe vuswikoti bya hina. Xana enkarhini wa sweswi u le ku tiyiseleni ka ndzingo wo karhi? Loko swi ri tano, tsundzuka leswaku Yehovha wa tsaka hileswi u tiyiselaka. Ku tiva  leswaku hi le ku tsakiseni ka Yehovha swi nga va ni vuyelo lebyinene. Swi nga endla hi va ni ntshembo lowu tiyeke.

15. I yini leswi Pawulo a swi vuleke eka Varhoma 5:​4, 5 naswona ku va ni xivutiso xihi?

¹⁵ Hilaha Pawulo a hlamuseleke hakona, Yehovha wa tsaka loko hi tshembeka eka yena ni ku tiyisela miringo. Xiya ndlela leyi Pawulo a yeke emahlweni ni bulo rakwe hayona, u te: “Ku amukeleka eka Xikwembu ku endla leswaku hi va ni ntshembo, naswona ntshembo a wu endli leswaku munhu a khomiwa hi tingana.” (Rhom. 5:​4, 5) Leswi swi nga pfilunganya van’wana. Hikwalahokayini? Hikuva eku sunguleni, hilaha swi boxiweke hakona eka Varhoma 5:​2, Pawulo u vula leswaku Vakreste volavo va le Rhoma se a va ri ni ntshembo, ku nga “ntshembo wo kuma ku vangama ka Xikwembu.” Hikwalaho, un’wana a nga ha vutisa a ku, ‘Loko ku ri hileswaku Vakreste volavo se a va ri ni ntshembo, hikwalahokayini Pawulo a tlhele a vulavula hi ntshembo eka bulo rakwe?’

16. Xana ntshembo lowu hi nga wona wu nga sungula njhani ku kula? (Nakambe vona swifaniso.)

¹⁶ Loko hi teka ntshembo tanihi nchumu lowu nga kulaka, hi nga swi kota ku twisisa leswi Pawulo a a vula swona. Hi lexi xikombiso: Xana wa ha tsundzuka loko u twa hi ntshembo wo tsakisa ro sungula eRitweni ra Xikwembu? Kumbexana hi nkarhi wolowo mhaka ya leswaku hi ta hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi a ko va norho eka wena. Hambiswiritano, loko u ya u n’wi tiva kahle Yehovha ku katsa ni switshembiso swa le Bibeleni, u ye u tiyiseka leswaku xitshembiso xakwe xi ta hetiseka.

17. Xana ntshembo lowu u nga na wona wu ya emahlweni wu kula hi ndlela yihi endzhaku ko va u tinyiketela ni ku khuvuriwa?

¹⁷ Hambiloko se u tinyiketerile ni ku khuvuriwa, u ye emahlweni u dyondza hi Yehovha ni ku va ni vuxaka lebyinene na yena naswona ntshembo wa wena wu ye wu kula. (Hev. 5:13–6:1) Kumbexana u vone leswi tsariweke eka Varhoma 5:​2-4 swi endleka eka wena. U langutane ni miringo yo hambanahambana kambe u tiyiserile naswona u swi vonile leswaku Xikwembu xa ku  amukela. Hikwalaho ka leswi u swi tivaka leswaku xa ku rhandza naswona xa ku amukela, se u ni xivangelo lexikulu xo langutela swilo leswi xi hi tshembiseke swona. Ntshembo wa wena wu ye wu kula ku tlula eku sunguleni. I wa xiviri eka wena naswona wa ku khumba. Hi ndlela yo karhi, wu khumba xin’wana ni xin’wana evuton’wini bya wena naswona wu cinca ndlela leyi u khomaka ndyangu wa wena, u endlaka swiboho hayona ni ndlela leyi u tirhisaka nkarhi wa wena hayona.

18. Yehovha u hi tiyisekisa yini?

¹⁸ Muapostola u boxe yinhla yin’wana ya nkoka mayelana ni ntshembo lowu munhu a vaka na wona endzhaku ko amukeriwa hi Xikwembu. Xa ku tiyisekisa leswaku leswi u swi languteleke swi ta hetiseka. Hikwalahokayini u fanele u swi tshemba? Pawulo u katsa xitiyisekiso lexi Xikwembu xi xi nyikaka Vakreste, lexi nge: “Ntshembo a wu endli leswaku munhu a khomiwa hi tingana; hikuva Xikwembu xi chululele rirhandzu ra xona etimbilwini ta hina hi ku tirhisa moya lowo kwetsima lowu xi hi nyikeke wona.” (Rhom. 5:5) Hikwalaho, u ni xivangelo lexi twalaka xo tiyiseka hi ntshembo lowu u nga na wona.

19. I yini leswi u nga tiyisekaka ha swona hi ntshembo lowu u nga na wona?

¹⁹ Ehleketa hi xitshembiso lexi Yehovha a xi tshembiseke Abrahama ni ndlela leyi A n’wi amukeleke hayona ni ku n’wi vula munghana Wakwe. Leswi Abrahama a a swi languterile swi endlekile. Bibele yi ri: “Endzhaku ka loko Abrahama a lehise mbilu, u kume xitshembiso lexi.” (Hev. 6:15; 11:​9, 18; Rhom. 4:​20-22) A nga khomisiwanga tingana. Na wena u nga tiyiseka leswaku loko u tshama u tshembekile, u ta kuma leswi u swi languteleke. Ntshembo wa wena i wa xiviri; wu endla leswaku u tsaka ku nga ri ku ku khomisa tingana! (Rhom. 12:12) Pawulo u tsale a ku: “Onge Xikwembu lexi nyikaka ntshembo xi nga mi nyika ntsako lowukulu ni ku rhula loko mi xi tshemba, leswaku mi ta va ni ntshembo lowukulu hi matimba ya moya lowo kwetsima.”—Rhom. 15:13.