1. I yini leswi nga kucetelaka ndlela leyi wanuna a byi tirhisaka hayona vulawuri byakwe tanihi nhloko?

LOKO u twa hi xiga lexi nge ‘ku va nhloko,’ i yini leswi taka emiehleketweni ya wena? Vavanuna van’wana va lawula mindyangu ya vona hi ku ya hi ndhavuko kumbe ndlela leyi va kurisiweke hayona. Twana leswi Yanita, makwerhu wa xisati loyi a tshamaka eYuropa a swi vulaka, u ri: “Laha ndzi tshamaka kona vanhu va ni langutelo leri hoxeke hi vavasati, va vula leswaku a va pfuni nchumu naswona va fanele va tekiwa tanihi mahlonga.” Kasi makwerhu Luke, loyi a tshamaka eUnited States, u ri: “Vatatana van’wana va dyondzisa majaha ya vona leswaku vonelo ra vavasati a ri pfuni nchumu naswona va nga va tekeli enhlokweni.” Kambe sweswo, swi hambane ekule ni ndlela leyi Yehovha a lavaka leswaku vavanuna va tirhisa vulawuri bya vona hayona. (Ringanisa na Marka 7:13.) I yini lexi nga pfunaka wanuna leswaku a va nhloko leyinene ya ndyangu?

2. I yini leswi nhloko ya ndyangu yi faneleke yi swi tiva naswona hikwalahokayini?

² Leswaku wanuna a va nhloko leyinene ya ndyangu, u fanele a rhanga a tiva leswi Yehovha a swi languteleke eka yena. U fanele a tlhela a tiva xivangelo lexi endleke Yehovha a nyika van’wana vutihlamuleri bya ku va tinhloko ni ndlela leyi a nga tekelelaka Yehovha na Yesu hayona emhakeni leyi. Hikwalahokayini wanuna a fanele a tiva mhaka leyi? Hikuva Yehovha u nyike vavanuna vutihlamuleri bya ku va tinhloko ta mindyangu naswona u langutele leswaku va byi tirhisa hi ndlela leyinene.—Luka 12:48b.

3. Hi dyondza yini mayelana ni ku va nhloko eka marito lama kumekaka eka 1 Vakorinto 11:3?

³ Hlaya 1 Vakorinto 11:3. Ndzimana leyi, yi hlamusela ndlela leyi Yehovha a wu hleleke hayona ndyangu wakwe. Ku va nhloko swi katsa swilo swimbirhi, ku nga vulawuri ni vutihlamuleri. Yehovha i “nhloko” kumbe u ni vulawuri lebyi tlakukeke naswona vana vakwe hinkwavo va le tilweni ni va laha misaveni va ta tihlamulela eka yena. (Rhom. 14:10; Efe. 3:14, 15) Yehovha u nyike Yesu vulawuri byo va nhloko ya vandlha naswona Yesu u ta tihlamulela eka Yehovha mayelana ni ndlela leyi a hi lawulaka hayona. (1 Kor. 15:27) Yehovha u tlhele a nyika wanuna loyi a tekeke vutihlamuleri bya ku va nhloko ya ndyangu naswona u ta tihlamulela eka Yehovha mayelana ni ndlela leyi a wu lawulaka hayona ndyangu wakwe.—1 Pet. 3:7.

4. Hi byihi vulawuri lebyi Yehovha na Yesu va nga na byona?

⁴ Leswi Yehovha a nga Nhloko ya ndyangu wakwe lowu katsaka vana vakwe va le tilweni ni va laha misaveni, u ni vulawuri byo va vekela milawu ni ku tiyiseka leswaku va yi landzela. (Esa. 33:22) Yesu i nhloko ya vandlha ra Vukreste, na yena u ni mfanelo yo veka milawu ni ku tiyiseka leswaku ya landzeriwa.—Gal. 6:2; Kol. 1:18-20.

5. Hi byihi vulawuri lebyi nhloko ya ndyangu leyi nga Mukreste yi nga na byona naswona hi swihi swipimelo leswi yi nyikiweke swona?

⁵ Ku fana na Yehovha na Yesu, nhloko ya ndyangu leyi nga Mukreste yi ni vutihlamuleri byo endla swiboho endyangwini wa yona. (Rhom. 7:2; Efe. 6:4) Hambiswiritano, ku ni swipimelo leswi yi faneleke yi swi landzela. Hi xikombiso, yi fanele yi tirhisa Rito ra Xikwembu loko yi vekela ndyangu wa yona milawu. (Swiv. 3:5, 6) A yi fanelanga yi vekela vanhu lava nga riki swirho swa ndyangu wa yona milawu. (Rhom. 14:4) Nakambe, loko vana va yona va kula kutani va huma miti, va ha ta tama va yi xixima kambe a va ha lawuriwi hi yona.—Mat. 19:5.

6. Hikwalahokayini Yehovha a nyike van’wana vutihlamuleri bya ku va tinhloko?

⁶ Yehovha u nyike van’wana vulawuri hileswi a rhandzaka ndyangu wakwe. Leswi swi endla leswaku ndyangu wakwe wu va ni ku rhula wu tlhela wu hleleka. (1 Kor. 14:33, 40) Loko a ku nga ri na vanhu lava nyikiweke vulawuri, a ku ta va ni hasahasa endyangwini wa Yehovha naswona vanhu a va nga ta tsaka. Hi xikombiso, a swi nga ta tiveka leswaku i mani loyi a faneleke a teka swiboho ni ku tiyiseka leswaku swiboho sweswo swa landzeriwa.

7. Hi ku ya hi Vaefesa 5:25, 28, xana Yehovha a a lava leswaku vavanuna va tshikilela vavasati?

⁷ Loko ku ri leswaku Xikwembu xi nyike van’wana vutihlamuleri bya ku va tinhloko hi xikongomelo lexinene, hikwalahokayini vavasati vo tala va tshikileriwa ni ku xanisiwa? Leswi swi vangiwa hileswi vavanuna vo tala va nga wu yingisiki nawu wa Yehovha naswona va landzelaka ndhavuko. Nakambe va xanisa vasati va vona hi xikongomelo xo titsakisa. Hi xikombiso, wanuna a nga xanisa nsati wakwe hi xikongomelo xo lava ku xiximiwa kumbe ku komba van’wana leswaku yena i wanuna. A nga tibyela leswaku a nge n’wi sindzisi nsati wakwe leswaku a n’wi rhandza kambe a nga endla leswaku a n’wi chava. Nakambe a nga tirhisa ku chava koloko leswaku a lawula nsati wakwe. * Langutelo ro tano, ri endla leswaku vavasati va nga xiximiwi naswona a hi yona ndlela leyi Yehovha a lavaka va khomiwa hayona.—Hlaya Vaefesa 5:25, 28.

8. I yini leswi nga endlaka wanuna a va nhloko leyinene ya ndyangu?

⁸ Leswi nga endlaka wanuna a va nhloko leyinene ya ndyangu, i ku tekelela ndlela leyi Yehovha na Yesu va byi tirhisaka hayona vulawuri bya vona. Xiya swilo swimbirhi leswi Yehovha na Yesu va swi kombiseke, leswi nga pfunaka nhloko ya ndyangu yi rhangela ndyangu wa yona hi ndlela leyinene.

9. Yehovha u swi kombisa njhani leswaku wa titsongahata?

⁹ Ku titsongahata. Yehovha u tlharihile ku tlula swivumbiwa hinkwaswo kambe wa ma yingisa mavonelo ya malandza yakwe. (Gen. 18:23, 24, 32) U pfumelele man’wana ya wona leswaku ma vula mavonelo ya wona. (1 Tih. 22:19-22) Yehovha u hetisekile kambe wa swi tiva leswaku hina hi ta pfa hi endla swihoxo. Kurinasweswo, u pfuna vanhu lava n’wi tirhelaka leswaku swi va fambela kahle. (Ps. 113:6, 7) Bibele yi vula leswaku Yehovha i “mupfuni.” (Ps. 27:9; Hev. 13:6) Hosi Davhida u vule leswaku u kote ku endla ntirho lowukulu hileswi a pfuniweke hi Yehovha.—2 Sam. 22:36.

10. Yesu u swi kombise njhani leswaku wa titsongahata?

¹⁰ Xiya leswi Yesu a swi endleke. U hlambise vadyondzisiwa vakwe milenge hambileswi a a ri Hosi tlhelo N’wini wa vona. Hikwalahokayini Yehovha a endle leswaku rungula leri ri tsariwa eBibeleni? A a lava leswaku tinhloko ta mindyangu ni van’wana va ta dyondza swo karhi emhakeni leyi. Yesu u te: “Ndzi mi vekele xikombiso, kutani mi fanele mi endla hilaha ndzi mi kombeke hakona.” (Yoh. 13:12-17) Hambileswi Yesu a a ri ni vulawuri lebyikulu kambe a a nga lavi ku tirheliwa. Kurinasweswo, a a tirhela van’wana.—Mat. 20:28.

11. Nhloko ya ndyangu yi nga dyondza yini mayelana ni ku titsongahata eka Yehovha na Yesu?

¹¹ Leswi hi swi dyondzaka. Nhloko ya ndyangu yi nga kombisa leswaku ya titsongahata hi tindlela to tala. Hi xikombiso, a yi nge languteli leswaku nsati ni vana va yona va endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke. Yi yingisela mavonelo ya ndyangu wa yona hambiloko wu nga pfumelelani na yona. Marley loyi a tshamaka eUnited States, u ri: “Mikarhi yin’wana mina ni nuna wa mina hi va ni mavonelo lama nga faniki. Kambe ndza swi vona leswaku wa ndzi xixima naswona  u ndzi teka ndzi ri wa nkoka hikuva wa ndzi kombela ndzi vula mavonelo ya mina a nga si teka xiboho.” Ku engetela kwalaho, nuna loyi a titsongahataka wa pfuneta hi mitirho ya le kaya hambiloko vanhu va teka mitirho yoleyo yi ri ya va ka manana. Kambe a swi olovi ku endla tano. Hikwalahokayini? Makwerhu wa xisati Rachel u ri: “Laha ndzi tshamaka kona, loko nuna a pfuna nsati wakwe ku hlantswa swibya kumbe hi ku kukula ekaya, vaakelani ni maxaka yakwe ma vula leswaku u dyisiwile. Va ehleketa leswaku u chava nsati wakwe.” Loko ku ri leswaku swi tano ni laha u tshamaka kona, tsundzuka leswaku Yesu u hlambise vadyondzisiwa vakwe milenge hambileswi ntirho wolowo a wu tekiwa wu ri wa mahlonga. Nhloko leyinene ya ndyangu a yi lavi ku titsakisa kambe yi lava leswaku ndyangu wa yona wu tshama wu tsakile. Handle ka ku titsongahata, i yini swin’wana leswi nhloko leyinene ya ndyangu yi faneleke yi swi endla?

12. Rirhandzu ri susumetele Yehovha na Yesu ku endla yini?

¹² Rirhandzu. Hinkwaswo leswi Yehovha a swi endlaka u swi endla hi rirhandzu. (1 Yoh. 4:7, 8) U kombisa leswaku wa hi rhandza naswona u lava hi va ni vuxaka na yena hi ku tirhisa Rito rakwe, ku nga Bibele ni nhlangano wakwe. Wa hi seketela ku kombisa leswaku wa hi rhandza. Ku vuriwa yini hi swilaveko swa hina? U ‘hi nyika swilo hinkwaswo leswi hi tiphinaka ha swona.’ (1 Tim. 6:17) Loko hi endla swihoxo, wa hi lulamisa naswona a nga tshiki ku hi rhandza. U tlhele a hi kutsula eka xidyoho ni rifu hileswi a hi rhandzaka. Kasi loko ku ri Yesu, u hi rhandze ngopfu lerova a kala a nyikela hi vutomi byakwe hikwalaho ka hina. (Yoh. 3:16; 15:13) A xi kona lexi nga herisaka ndlela leyi Yehovha na Yesu va va rhandzaka hayona vanhu lava tshembekeke eka vona.—Yoh. 13:1; Rhom. 8:35, 38, 39.

13. Hikwalahokayini swi ri swa nkoka leswaku nhloko ya ndyangu yi rhandza ndyangu wa yona? (Vona bokisi leri nge “ Wanuna Loyi A Ha Ku Tekaka A Nga Endla Yini Leswaku A Xiximiwa Hi Nsati Wakwe?”)

¹³ Leswi hi swi dyondzaka. Hinkwaswo leswi nhloko ya ndyangu yi swi endlaka yi fanele yi swi endla hi rirhandzu. Hikwalahokayini swi ri  swa nkoka ku endla tano? Muapostola Yohane u ri: “Loyi a nga rhandziki makwavo [kumbe ndyangu wakwe], la n’wi vonaka, a nge xi rhandzi Xikwembu lexi a nga si tshamaka a xi vona.” (1 Yoh. 4:11, 20) Wanuna loyi a rhandzaka ndyangu wakwe naswona a lavaka ku tekelela Yehovha na Yesu, u ta pfuna ndyangu wakwe leswaku wu va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, u ta wu seketela a tlhela a wu wundla. (1 Tim. 5:8) U ta letela vana vakwe a tlhela a va tshinya loko swi fanerile. Nakambe u ta teka swiboho leswi nga ta yisa ku dzuneka eka Yehovha ni ku vuyerisa ndyangu wakwe. A hi buleni hi timhaka leti kutani hi vona ndlela leyi nhloko ya ndyangu yi nga va tekelelaka hayona Yehovha na Yesu.

14. Nhloko ya ndyangu yi nga wu pfuna njhani ndyangu wa yona leswaku wu va ni vuxaka lebyinene na Yehovha?

¹⁴ Ndlela leyi yi nga wu pfunaka hayona ndyangu wa yona leswaku wu va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Leswi Yesu a a tekelela Tata wakwe, a a lava ku pfuna vadyondzisiwa vakwe va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34) Hilaha ku fanaka, nhloko ya ndyangu yi fanele yi rhangisa ku pfuna ndyangu wa yona wu va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Det. 6:6-9) Yi endla leswi hi ku dyondza Rito ra Xikwembu ni ndyangu wa yona, hi ku famba na wona etinhlengeletanweni ta vandlha, hi ku chumayela na wona mahungu lamanene ni ku wu pfuna wu tiyisa vuxaka bya wona na Yehovha.

15. Nhloko ya ndyangu yi nga wu seketela njhani ndyangu wa yona?

¹⁵ Yi seketela ndyangu wa yona. Yehovha u kombise ndlela leyi a n’wi rhandzaka hayona Yesu. (Mat. 3:17) Yesu u kombise leswaku u rhandza valandzeri vakwe hi marito ni hi swiendlo. Na vona va swi kombisile leswaku va n’wi rhandza. (Yoh. 15:9, 12, 13; 21:16) Nhloko ya ndyangu yi nga komba nsati ni vana va yona leswaku ya va rhandza hi swiendlo, swo tanihi ku dyondza na vona Bibele. Nakambe yi fanele yi va byela leswaku ya va rhandza naswona ya tinyungubyisa hi vona, loko swi fanerile yi nga va bumabumela hambi emahlweni ka vanhu van’wana.—Swiv. 31:28, 29.

16. I yini swin’wana leswi nhloko ya ndyangu yi faneleke yi swi endla naswona yi nga ringanisela njhani?

¹⁶ Yi wundla ndyangu wa yona. Yehovha a a wundla Vaisrayele naswona a va tshinya loko va nga yingisi. (Det. 2:7; 29:5) Na hina wa hi wundla namuntlha. (Mat. 6:31-33; 7:11) Yesu na yena a a va wundla valandzeri vakwe. (Mat. 14:17-20) Nakambe a a khathala hi rihanyo ra vona. (Mat. 4:24) Leswaku nhloko ya ndyangu yi tsakisa Yehovha, yi fanele yi wundla ndyangu wa yona. Kambe yi fanele yi ringanisela. A yi fanelanga yi khomeka ngopfu hi ntirho wa ku tihanyisa lerova yi nga ha swi koti ku seketela ndyangu wa yona ni ku wu pfuna wu va ni vuxaka lebyinene na Yehovha.

17. Yehovha na Yesu va hi letela ni ku hi tshinya njhani?

 ¹⁷ Letela. Yehovha u hi letela ni ku hi tshinya hi ndlela ya rirhandzu. (Hev. 12:7-9) Ku fana ni Tata wakwe, Yesu u letela lava nga ehansi ka vulawuri byakwe hi ndlela ya rirhandzu. (Yoh. 15:14, 15) Wa hi tshinya loko swi fanerile kambe u swi endla hi rirhandzu. (Mat. 20:24-28) Wa swi twisisa leswaku hi vadyohi naswona hi tshamela ku endla swihoxo.—Mat. 26:41.

18. I yini leswi nhloko leyinene ya ndyangu yi swi tivaka?

¹⁸ Nhloko ya ndyangu leyi tekelelaka Yehovha na Yesu, ya swi tiva leswaku ndyangu wa yona wu ta pfa wu endla swihoxo. A yi va “hlundzukeli ku tlula mpimo” vana ni nsati wa yona loko va endle swihoxo. (Kol. 3:19) Kurinasweswo, yi tirhisa tsalwa ra Vagalatiya 6:1 leswaku yi va tshinya “hi moya wo rhula” naswona yi ri karhi yi swi tsundzuka leswaku na yona ya swi endla swihoxo. Ku fana na Yesu, ya swi xiya leswaku ndlela leyinene yo dyondzisa, i ku veka xikombiso lexinene.—1 Pet. 2:21.

19-20. Nhloko ya ndyangu yi nga va tekelela njhani Yehovha na Yesu loko swi ta emhakeni ya ku endla swiboho?

¹⁹ Endla swiboho leswi nga ta vuyerisa ndyangu hinkwawo. Yehovha u endla swiboho leswi nga ta vuyerisa van’wana. Hi xikombiso, u endle leswaku ku va ni vutomi leswaku na hina hi ta tiphina hi byona. U nyikele hi N’wana wakwe leswaku hi ta rivaleriwa swidyoho. U endle tano hi ku tirhandzela hi xikongomelo xo pfuna hina. Yesu na yena a a endla swiboho leswi a swi vuyerisa van’wana. (Rhom. 15:3) Hi xikombiso, loko a karhele u tshike ku wisa leswaku a dyondzisa ntshungu.—Mar. 6:31-34.

²⁰ Nhloko leyinene ya ndyangu ya swi tiva leswaku nchumu wa nkoka lowu yi faneleke yi wu endla, i ku teka swiboho leswinene leswi nga ta vuyerisa ndyangu wa yona naswona yi teka vutihlamuleri byebyo byi ri bya nkoka. A yi teki swiboho hi magugu kumbe swifafa. Ematshan’weni ya sweswo, yi pfumelela Yehovha a yi letela. * (Swiv. 2:6, 7) Sweswo swi ta endla leswaku yi teka swiboho leswi nga ta vuyerisa ni van’wana.—Filp. 2:4.

21. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi landzelaka?

²¹ Yehovha u nyike tinhloko ta mindyangu vutihlamuleri lebyikulu byo khathalela mindyangu ya tona naswona ti ta tihlamulela eka yena hi ndlela leyi ti yi lawulaka hayona. Loko wanuna a tekelela Yehovha na Yesu, u ta va nhloko leyinene ya ndyangu. Loko nsati na yena a tlanga xiphemu xakwe, vukati bya vona byi ta va bya ka tsakani na rhulani. Nsati u fanele a byi teka njhani vutihlamuleri bya nuna byo va nhloko ya ndyangu naswona hi yihi mitlhontlho leyi a nga langutanaka na yona? Swivutiso leswi swi ta hlamuriwa eka nhlokomhaka leyi landzelaka.