1-2. (a) Hi nga ha titwa njhani loko hi anakanyisisa hi vutomi bya Yesu ni ndlela leyi a a chumayela hayona? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

 LOKO hi feriwe hi munhu loyi hi n’wi rhandzaka, ha n’wi tsundzuka swinene! Hi nga ha twa ku vava swinene loko hi ehleketa hi leswi endlekeke loko munhu loyi hi n’wi rhandzaka a ri ekusuhi ni ku fa, ngopfungopfu loko a xanisekile. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi hi nga ha sungula ku tsaka loko hi ehleketa hi leswi a hi dyondziseke swona kumbe leswi a swi endleke kumbe leswi a swi vuleke ku hi khutaza kumbe ku hi endla hi tsaka.

² Hilaha ku fanaka, swi hi twisa ku vava loko hi hlaya hi ndlela leyi Yesu a xanisekeke ni ku dlayiwa hayona. Hi nkarhi wa Xitsundzuxo, hi anakanyisisa ngopfu hi ndlela leyi gandzelo ra nkutsulo ri nga ra nkoka hayona. (1 Kor. 11:24, 25) Hambiswiritano, ha tsaka swinene loko hi anakanyisisa hi swilo hinkwaswo leswi Yesu a swi vuleke ni ku swi endla loko a ri laha misaveni. Swi tlhela swi hi khutaza ku ehleketa hi leswi a nga le ku swi endleni sweswi ni leswi a nga ta hi endlela swona enkarhini lowu taka. Ku anakanyisisa hi swilo leswi ni ndlela leyi a hi rhandzaka hayona swi nga endla hi kombisa ku tlangela hi tindlela to karhi, hilaha hi nga ta swi vona hakona eka nhlokomhaka leyi.

3. Hi swihi swivangelo leswi endlaka hi tlangela nkutsulo?

³ Ku anakanyisisa hi vutomi ni rifu ra Yesu swi endla hi tlangela. Loko a ri karhi a chumayela laha misaveni, Yesu u dyondzise  vanhu hi mikateko leyi a yi ta tisiwa hi Mfumo wa Xikwembu. Ha ri tlangela swinene rungula leri ra Mfumo. Ha wu khensa nkutsulo hikuva wu hi pfulela ndlela yo tiphina hi vuxaka lebyinene na Yehovha na Yesu. Lava pfumelaka eka Yesu va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki ni ku tlhela va vona maxaka ya vona lama feke. (Yoh. 5:28, 29; Rhom. 6:23) Mikateko leyi a yi hi faneli nikatsongo naswona a hi nge swi koti ku hakela Xikwembu na Kreste leswi va hi endleleke swona. (Rhom. 5:8, 20, 21) Kambe hi nga va kombisa ndlela leyi hi tlangelaka hayona. Njhani?

4. Mariya Magadala u swi kombise njhani leswaku wa swi tlangela leswi Yesu a n’wi endleleke swona? (Vona xifaniso.)

⁴ Xiya xikombiso xa wansati wa Muyuda la vuriwaka Mariya Magadala. A a xaniseka swinene hileswi a a hluphiwa hi madimona ya nkombo. A nga ha va a ehlekete leswaku a nga kona loyi a nga n’wi pfunaka. Anakanya ndlela leyi a swi tlangeleke hayona loko Yesu a n’wi tshunxa eka madimona wolawo lawa a ma n’wi karhata! Sweswo swi endle leswaku a va mulandzeri wakwe ni ku tirhisa nkarhi, matimba ni swilo swakwe leswaku a n’wi seketela entirhweni wo chumayela. (Luka 8:1-3) Hambileswi Mariya a swi khenseke swinene leswi Yesu a n’wi endleleke swona, swi nga endleka a a nga swi twisisi leswaku Yesu a ha ta hi nyika nyiko leyikulu. A a ta nyikela vutomi byakwe hikwalaho ka vanhu leswaku “loyi a pfumelaka eka yena” a kota ku tiphina hi vutomi lebyi nga heriki. (Yoh. 3:16) Hambiswiritano, Mariya u kombise ku tlangela hi ku tshama a tshembekile eka Yesu. Loko Yesu a ri emhandzini ya nxaniso, Mariya a a yime ekusuhi a ri karhi a seketela Yesu ni van’wana. (Yoh. 19:25) Endzhaku ka loko Yesu a file, Mariya ni vavasati van’wana vambirhi va tise mirhi yo nun’hwela esirheni rakwe. (Mar. 16:1, 2) Yehovha u katekise Mariya swinene hileswi a a tshembekile. U ve ni nkateko wo hlangana ni ku vulavula na Yesu endzhaku ka loko a pfuxiwile, ku nga nkateko lowu vadyondzisiwa vo tala va nga wu kumangiki.—Yoh. 20:11-18.

5. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha swi tlangela swilo hinkwaswo leswi Yehovha na Yesu va hi endleleke swona?

 ⁵ Na hina hi nga swi kombisa leswaku ha swi tlangela swilo hinkwaswo leswi Yehovha na Yesu va hi endleleke swona hi ku tirhisa nkarhi, matimba ni mali ya hina leswaku hi seketela migingiriko ya Mfumo wa Xikwembu. Hi xikombiso, hi nga tinyika nkarhi wo seketela mitirho yo aka ni ku khathalela miako ya vugandzeri lebyi tengeke.

6. Hikwalahokayini hi nga vulaka leswaku nkutsulo i nyiko leyi hinkwerhu hi nyikiweke yona?

⁶ Loko hi ehleketisisa hi ndlela leyi Yehovha na Yesu va hi rhandzaka hayona, swi hi endla hi va rhandza. (1 Yoh. 4:10, 19) Hi ya hi va rhandza loko hi xiya leswaku Yesu u fele un’wana ni un’wana wa hina. Muapostola Pawulo u swi xiyile leswi naswona u kombise ku tlangela loko a tsalela Vagalatiya a ku: ‘N’wana wa Xikwembu u ndzi rhandzile kutani a tinyiketa hikwalaho ka mina.’ (Gal. 2:20) Hikwalaho ka nkutsulo, Yehovha u ku kokele eka yena leswaku u va munghana wakwe. (Yoh. 6:44) Xana a swi ku tsakisi ku tiva leswaku Yehovha u vone swo karhi leswinene eka wena naswona u hakele hi nxavo wa le henhla swinene leswaku u kota ku va munghana wakwe? Xana sweswo a swi ku endli u ya u rhandza Yehovha na Yesu? Hi ta va hi endla kahle loko hi tivutisa leswi, ‘Xana rirhandzu rero ri ta ndzi lawula njhani?’

7. Hilaha hi swi vonaka hakona eka xifaniso, hi nga swi kombisa njhani leswaku hi rhandza Yehovha na Yesu? (2 Vakorinto 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu na Kreste yi endla hi rhandza van’wana. (Hlaya 2 Vakorinto 5:14, 15; 6:1, 2.) Ndlela yin’wana yo kombisa rirhandzu rero hayona i ku chumayela hi ku hiseka. Hi chumayela hinkwavo lava hi hlanganaka na vona. A hi hlawuli munhu hi ku ya hi rixaka, ndhavuko, ku enta ka xikhwama  xakwe kumbe ndlela leyi a kurisiweke hayona. Hi ndlela leyi, hi va hi endla swilo hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa Yehovha xa leswaku “vanhu hinkwavo va ponisiwa kutani va wu tiva kahle ntiyiso.”—1 Tim. 2:4.

8. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va rhandza vamakwerhu?

⁸ Hi tlhela hi kombisa leswaku hi rhandza Xikwembu na Kreste hi ku va hi rhandza vamakwerhu. (1 Yoh. 4:21) Ha khathala ha vona naswona ha va seketela loko va langutane ni miringo. Ha va chavelela loko va feriwile, hi va vhakela loko va vabya naswona hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi va khutaza loko va hele matimba. (2 Kor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14) Ha va khongelela hikuva ha swi tiva leswaku “xikhongelo xa munhu la lulameke xi ni matimba.”—Yak. 5:16.

9. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka leswaku ha va rhandza vamakwerhu?

⁹ Hi tlhela hi kombisa leswaku ha va rhandza vamakwerhu hi ku tirha hi matimba leswaku ku va ni ku rhula exikarhi ka hina. Hi tikarhatela ku tekelela Yehovha hi ku rivalela lava hi dyohelaka. Leswi Yehovha a a tiyimisele ku pfumelela N’wana wakwe a fela swidyoho swa hina, na hina hi fanele hi tiyimisela ku rivalela vamakwerhu loko va hi dyohela. A hi lavi ku fana ni nandza wo homboloka loyi Yesu a vulavuleke ha yena eka xin’wana xa swikombiso swakwe. Hambileswi n’wini wakwe a suleke xikweleti xakwe lexikulu, nandza yoloye u tsandzeke ku sula xikweleti lexitsongo xa nandzakulobye. (Mat. 18:23-35) Loko u tlulane milenge ni un’wana evandlheni, xana u nga swi kota ku va wo rhanga ku endla ku rhula u nga si ya eXitsundzuxweni? (Mat. 5:23, 24) Ku endla tano swi ta kombisa ndlela leyi u va rhandzaka hayona Yehovha na Yesu.

10-11. Vakulu va nga swi kombisa njhani leswaku va rhandza Yehovha na Yesu? (1 Petro 5:1, 2)

¹⁰ Vakulu va nga swi kombisa njhani leswaku va rhandza Yehovha na Yesu? Ndlela ya nkoka i ku khathalela swilaveko swa tinyimpfu ta Yesu. (Hlaya 1 Petro 5: 1, 2.) Yesu u swi veke erivaleni sweswo loko a byela muapostola Petro. Endzhaku ko landzula Yesu kanharhu, swi nga endleka Petro a a swi navela hi mbilu hinkwayo ku kombisa leswaku wa n’wi rhandza Yesu. Endzhaku ko pfuxiwa, Yesu u vutise Petro a ku: “Simoni n’wana wa Yohane, xana wa ndzi rhandza?” Hi nga tiyiseka leswaku Petro u endle xin’wana ni xin’wana ku kombisa leswaku wa n’wi rhandza N’wini wakwe. Yesu u byele Petro a ku: “Risa swinyimpfana swa mina.” (Yoh. 21:15-17) Vutomi byakwe hinkwabyo, Petro u khathalele tinyimpfu ta Hosi ku kombisa leswaku a a rhandza Yesu.

¹¹ Vakulu, mi nga swi kombisa njhani leswaku marito lawa Yesu a ma byeleke Petro a ma welanga ehansi nileswaku i ya nkoka hi nkarhi wa Xitsundzuxo? Mi nga kombisa ndlela leyi mi rhandzaka Yehovha na Yesu hayona loko nkarhi ni nkarhi mi endla maendzo ya vurisi ni ku tikarhatela ku pfuna lava holeke va tlhelela eka Yehovha. (Ezek. 34:11, 12) Mi nga tlhela mi va ni xinghana eka swichudeni swa Bibele ni vanhu lava teke ro sungula eXitsundzuxweni, mi endla leswi mi nga swi kotaka ku pfuna vadyondzisiwa lava va mundzuku va titwa va ri ekaya.

12. Hikwalahokayini ku anakanyisisa hi marito lama Yesu a ma vuleke hi vusiku byakwe byo hetelela a nga si fa swi hi nyika xivindzi? (Yohane 16:32, 33)

¹² Hi vusiku byakwe byo hetelela a nga si fa, Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Misava yi ta mi xanisa kambe vanani ni xivindzi! Misava ndzi yi hlurile.” (Hlaya Yohane 16:32, 33.) I yini lexi pfuneke Yesu a langutana ni valala vakwe hi xivindzi ni ku tshama a tshembekile kukondza a fa? A a titshega hi Yehovha. Hi ku tiva leswaku valandzeri vakwe a va ta  langutana ni miringo leyi fanaka, Yesu u kombele Yehovha leswaku a va sirhelela. (Yoh. 17:11) Hikwalahokayini leswi swi hi tiyisa? Hikuva Yehovha u ni matimba ku tlula valala va hina. (1 Yoh. 4:4) Swilo hinkwaswo swi lo tlangandla eka yena. Ha tiyiseka leswaku na hina loko hi titshega hi Yehovha hi nga hlula ku chava hi tlhela hi va ni xivindzi.

13. Xana Yosefa wa le Arimatiya u xi kombise njhani xivindzi?

¹³ Xiya xikombiso xa Yosefa wa le Arimatiya. A a xiximiwa swinene hi Vayuda. A a ri xirho xa Sanedri, khotonkulu ya Vayuda. Hambiswiritano, loko Yesu a ri karhi a chumayela laha misaveni, Yosefa a a nga ri na xivindzi. Yohane u vule leswaku “a a ri mudyondzisiwa wa Yesu wa le xihundleni hileswi a a chava Vayuda.” (Yoh. 19:38) Hambileswi Yosefa a a tsakela rungula ra Mfumo wa Xikwembu kambe a a fihlela van’wana leswaku a a ri na ripfumelo eka Yesu. A swi kanakanisi leswaku a a chava ku lahlekeriwa hi xikhundlha xakwe lexikulu. Kambe Bibele yi hi byela leswaku endzhaku ka loko Yesu a file, eku heteleleni Yosefa ‘u kanye mbilu a ya eka Pilato a ya kombela ntsumbu wa Yesu.’ (Mar. 15:42, 43) Yosefa se a nga ha titumbeti leswaku u seketela Yesu.

14. U fanele u endla yini loko u chava vanhu?

¹⁴ Xana na wena u chava vanhu ku fana na Yosefa? Xana swa ku nyumisa mikarhi yin’wana ku titivisa tanihi Mbhoni ya Yehovha exikolweni kumbe entirhweni? Xana u koka milenge ku va muhuweleri kumbe ku khuvuriwa hi ku vilerisiwa hi leswaku van’wana va ta ku yini? U nga swi pfumeleli sweswo swi ku tshikisa ku endla leswinene. Tiphofule eka Yehovha hi xikhongelo. N’wi kombele leswaku a ku nyika xivindzi xo endla ku rhandza kakwe. Loko u vona ndlela leyi Yehovha a hlamulaka swikhongelo swa wena hayona, u ta ya u tiya ni ku va ni xivindzi.—Esa. 41:10, 13.

15. Vadyondzisiwa va Yesu va endle yini hikwalaho ka ntsako lowu a va ri na wona endzhaku ka loko a humelele eka vona? (Luka 24:52, 53)

¹⁵ Vadyondzisiwa a va ri ni gome loko Yesu a fa. Tivone u ri eka xiyimo xa vona. A va lahlekeriwe hi munghana wa vona naswona a va titwa va heleriwe hi ntshembo. (Luka 24:17-21) Hambiswiritano, loko Yesu a humelela eka vona u va pfune va twisisa ndlela leyi a hetisiseke vuprofeta bya le Bibeleni. U tlhele a va nyika ntirho wa nkoka. (Luka 24:26, 27, 45-48) Loko Yesu a tlhandlukela etilweni endzhaku ka masiku ya 40, gome leri vadyondzisiwa a va ri na rona se a ri hundzuke ntsako. A swi va tsakisa ku tiva leswaku N’wini wa vona wa hanya naswona u tiyimisele ku va pfuna va endla ntirho  lowu a va nyikeke wona. Ntsako wa vona wu endle leswaku va nga tshiki ku dzunisa Yehovha.—Hlaya Luka 24:52, 53; Mit. 5:42.

16. Hi nga va tekelela njhani vadyondzisiwa va Yesu?

¹⁶ Hi nga va tekelela njhani vadyondzisiwa va Yesu? Hi nga va ni ntsako loko hi ri karhi hi gandzela Yehovha ku nga ri hi nkarhi wa Xitsundzuxo ntsena kambe lembe hinkwaro. Leswi swi lava hi rhangisa Mfumo wa Xikwembu evuton’wini bya hina. Hi xikombiso, vo tala va hungute tiawara leti a va ti tirha emitirhweni yo tihanyisa leswaku va kota ku katseka entirhweni wa nsimu, va va kona etinhlengeletanweni ta vandlha ni ku va ni vugandzeri bya ndyangu nkarhi na nkarhi. Van’wana va teke xiboho xo titsona swilo swo tala leswi van’wana va swi tekaka swi ri swa nkoka leswaku va kota ku pfuna swinene evandlheni kumbe leswaku va kota ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko xa vachumayeri va Mfumo. Hambileswi swi lavaka leswaku hi tiyisela loko hi ri karhi hi ya emahlweni hi tirhela Yehovha, u hi tshembisa leswaku u ta hi katekisa swinene loko hi rhangisa Mfumo wakwe evuton’wini bya hina.—Swiv. 10:22; Mat. 6:32, 33.

17. Xana u tiyimisele ku endla yini hi nkarhi wa Xitsundzuxo? (Vona xifaniso.)

¹⁷ Hi swi languterile ku khoma Xitsundzuxo hi Ravumbirhi April 4. Hambiswiritano, u nga rindzeli siku rero ntsena leswaku u anakanyisisa hi vutomi ni rifu ra Yesu ni rirhandzu leri yena na Yehovha va hi kombiseke rona. Tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu ku pfulekelaka hi nkarhi wa Xitsundzuxo ku endla tano. Hi xikombiso, tivekele nkarhi wo hlaya ni ku anakanyisisa hi swiendlakalo leswi nga eka chati leyi nge, “Vhiki Ro Hetelela Ra Yesu eMisaveni,” leyi nga eka Xiengetelo B12 xa Bibele—Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa. Loko u ri karhi u endla tano, lavisisa tindzimana eBibeleni leti nga ku pfunaka leswaku u ya emahlweni u tlangela, u rhandza van’wana u tlhela u va ni xivindzi ni ntsako. Endzhaku ka sweswo lava tindlela to karhi leti u nga kombisaka ha tona ku tlangela swi suka embilwini. U nga tiyiseka leswaku Yesu u ta swi tlangela hinkwaswo leswi u swi endlaka leswaku u n’wi tsundzuka hi nkarhi wa Xitsundzuxo.—Nhlav. 2:19.