1. I yini leswi nga swa nkoka eka vanhu vo tala namuntlha?

 XANA u swi xiyile leswaku vanhu vo tala namuntlha va khathala hi vona ntsena? Hi xikombiso, van’wana va titlhoma tinsiva eka social media hileswi va lavaka ku voniwa ni ku tekeriwa enhlokweni hikwalaho ka swilo leswi va swi fikeleleke. Hambiswiritano, i vanhu vatsongo lava yisaka ku dzuneka eka Yehovha Xikwembu. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hileswi swi vulaka swona ku dzunisa Yehovha nileswi swi faneleke swi hi susumetela ku endla tano. Hi ta tlhela hi dyondza hi ndlela leyi hi nga yisaka ku dzuneka eka Xikwembu loku xi fanelaka ni ndlela leyi xi nga ta ri vangamisa hayona vito ra xona ku nga ri khale.

SWI VULA YINI KU DZUNISA YEHOVHA?

 2. Yehovha u ku kombise njhani ku vangama kakwe eNtshaveni ya Sinayi? (Nakambe vona xifaniso)

² Swi vula yini ku dzunisa? EBibeleni, rito “ku dzuneka” ri vula nchumu wun’wana ni wun’wana lowu endlaka munhu a hlawuleka. Yehovha u tivangamisile endzhakunyana ka loko tiko ra Israyele ri tshunxiwile evuhlongeni eEgipta. Ehleketa hi leswi: Vaisrayele va timiliyoni va hlengeletane ehansi ka Ntshava ya Sinayi leswaku va ta hlangana ni Xikwembu xa vona. Hiloko papa ro dzwihala ri funengeta ntshava. Hi xitshuketa, ku sungula ku va ni ku tsekatseka lokukulu endhawini leyi a va yime eka yona naswona ehenhla ka ntshava a ku ri ni ku dzindza ni rihati, a ku tuvika musi ku tlhela ku twala mpfumawulo lowukulu wa nanga. (Eks. 19:​16-18; 24:17; Ps. 68:8) Ehleketa ndlela leyi Vaisrayele a va chuhe hayona loko Yehovha a va komba matimba ni ku vangama kakwe.

 3. Swi vula yini ku yisa ku dzuneka eka Yehovha?

 ³ Kambe ku vuriwa yini hi hina vanhu? Xana hi nga swi kota ku dzunisa Yehovha? Ina, hi nga swi kota. Ndlela yin’wana leyi hi dzunisaka Yehovha hayona i ku va hi byela vanhu hi matimba yakwe yo hlamarisa ni vumunhu byakwe byo xonga. Hi tlhela hi dzunisa Xikwembu loko hi yisa ku dzuneka eka xona hikwalaho ka swilo leswi hi kotaka ku swi endla hi matimba ya xona. (Esa. 26:12) Hosi Davhida i xikombiso lexinene xa vanhu lava dzuniseke Yehovha. Eka xikhongelo xa yena lexi a xi endleke emahlweni ka Vaisrayele, Davhida u byele Xikwembu a ku: “Yehovha, vukulu, matimba, ku saseka, vunene ni xindzhuti i swa wena, hikuva hinkwaswo leswi nga ematilweni ni le misaveni i swa wena.” Loko Davhida a heta ku khongela, “vanhu hinkwavo va dzunisa Yehovha Xikwembu.”—1 Tikr. 29:​11, 20.

 4. Yesu u n’wi dzunise njhani Yehovha?

⁴ Loko Yesu a ri emisaveni, u dzunise Tata wakwe hi ku va a byela vanhu leswaku hi Yena a n’wi nyikeke matimba yo endla masingita. (Mar. 5:​18-20) Yesu u tlhele a yisa ku dzuneka eka Yehovha hi ndlela leyi a vulavuleke hayona hi Tata wakwe ni ndlela leyi a khomeke vanhu hayona. Siku rin’wana Yesu a a ri karhi a dyondzisa esinagogeni. Un’wana wa vanhu lava a va n’wi yingiserile, a ku ri wansati loyi a a ri ni dimona ku ringana malembe ya 18. Dimona ri endle leswaku miri wakwe wu goveka swinene lerova a a nga swi koti ku yima a ololoka. A swi vava hakunene! Yesu u ye eka wansati yoloye hileswi a a n’wi twela vusiwana ivi a fika a ku: “Wansati, u hanyisiwile.” Hiloko a n’wi tlhandleka mavoko kutani a yima a ololoka a “sungula ku dzunisa Xikwembu,” a namba a horise xisweswo! (Luka 13:​10-13) Wansati yoloye a a ri ni xivangelo xo dzunisa Yehovha naswona swi tano ni le ka hina.

I YINI LESWI ENDLAKA HI DZUNISA YEHOVHA?

 5. Hi swihi swivangelo leswi endlaka hi xixima Yehovha?

⁵ Hi dzunisa Yehovha hikuva ha n’wi xixima swinene. Hi ni swivangelo swo tala leswi endlaka hi n’wi xixima. Yehovha i Xikwembu xa matimba hinkwawo naswona matimba yakwe a ma pimeki. (Ps. 96:​4-7) Vutlhari byakwe lebyikulu byi vonaka eka swilo leswi a swi endleke. Hi yena a hi nyikeke vutomi ni swilo hinkwaswo leswaku hi kota ku hanya. (Nhlav. 4:11) Wa tshembeka. (Nhlav. 15:4) A nga tsandziwi hi nchumu naswona mikarhi hinkwayo u endla leswi a swi tshembiseke. (Yox. 23:14) A swi hlamarisi leswi muprofeta Yeremiya a vuleke leswi hi Yehovha: “Exikarhi ka vanhu hinkwavo vo tlhariha va matiko ni le xikarhi ka mifumo ya vona, a nga kona loyi a fanaka na wena nikatsongo”! (Yer. 10:​6, 7) Hakunene hi ni swivangelo leswi twalaka swo xixima Tata wa hina wa le tilweni. Yehovha u endle swo tala leswi endlaka hi n’wi xixima kambe xa nkoka swinene swi endla hi n’wi rhandza.

 6. Hikwalahokayini hi rhandza Yehovha?

⁶ Hi dzunisa Yehovha hileswi hi n’wi rhandzaka swinene. Xiya swilo swi nga ri swingani leswi endlaka hi n’wi rhandza. U ni tintswalo ni ntwelavusiwana. (Ps. 103:13; Esa. 49:15) Loko hi twa ku vava, na yena u twa ku vava. (Zak. 2:8) U endla swi olova leswaku hi va vanghana va yena. (Ps. 25:14; Mit. 17:27) Wa titsongahata; “wa korhama a languta etilweni ni le misaveni, a pfuxa loyi a pfumalaka entshurini.” (Ps. 113:​6, 7) Hikwalaho ka swivangelo leswi, hi lava ku dzunisa Xikwembu xa hina lexi nga ni matimba.—Ps. 86:12.

 7. Hi ni nkateko wihi wo hlawuleka?

⁷ Hi dzunisa Yehovha hikuva hi lava van’wana va n’wi tiva. Vanhu vo tala a va n’wi tivi Yehovha. Hikwalahokayini? Hikuva Sathana u onhe  Yehovha vito naswona vanhu va n’wi tshemba. (2 Kor. 4:4) Sathana u endle vanhu va tshemba leswaku Yehovha wa rihisela, a nga khathali naswona hi yena a vangaka ku xaniseka loku nga kona emisaveni. Kambe hina ha wu tiva ntiyiso hi Xikwembu xa hina. Hi ni nkateko wo byela vanhu ntiyiso ivi hi n’wi vangamisa. (Esa. 43:10) Pisalema 96 yi vulavula ngopfu hi ku dzunisa Yehovha. Loko hi ri karhi hi bula hi man’wana ya marito lama huhuteriweke lama kumekaka eka pisalema leyi, ehleketa hi tindlela leti u nga yisaka ku dzuneka eka Yehovha.

HI NGA YISA KU DZUNEKA EKA YEHOVHA LOKU N’WI FANELAKA HI NDLELA YIHI?

 8. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga dzunisaka Yehovha hayona? (Pisalema 96:​1-3)

⁸ Hlaya Pisalema 96:​1-3. Hi nga dzunisa Yehovha hi leswi hi swi vulaka hi yena. Eka tindzimana leti, vanhu va Yehovha va byeriwa ku “yimbelelel[a] Yehovha,” ku ‘dzunisa vito rakwe,’ ku ‘vula mahungu lamanene ya ku ponisa kakwe’ ni ku “[twarisa] vukulu byakwe exikarhi ka matiko.” Leti i tindlela leti hi nga dzunisaka Tata wa hina wa le tilweni hatona. Vayuda vo tshembeka ni Vakreste vo sungula a va kanakananga ku byela van’wana hi swilo leswinene leswi Yehovha a va endleleke swona ni ku yimela vito rakwe. (Dan. 3:​16-18; Mit. 4:29) Hi nga endla leswi fanaka hi ndlela yihi?

9-10. U dyondza yini eka leswi endlekeleke Angelena? (Nakambe vona xifaniso.)

⁹ Twana leswi endlekeleke makwerhu waxisati Angelena, a loyi a tshamaka eUnited States. Hi xivindzi u yimele vito ra Yehovha eka khampani leyi a tirhaka eka yona. Leswi a ha ku thoriwa, Angelena u rhambiwe eka nhlengeletano leyi vanhu lava ha ku thoriwaka eka khampani yoleyo a va nyikiwa nkarhi wo hlamusela vatirhikulobye hi vona vini. Angelena u lunghiselele ku va komba swifaniso leswi kombisaka ndlela leyi a tsakeke hayona tanihi Mbhoni ya Yehovha. Hambiswiritano, loko a nga si vulavula, un’wana wa vatirhikulobye u vule leswaku u kulele endyangwini lowu nga Timbhoni ta Yehovha. U sungule ku vulavula swilo swo biha hi Timbhoni. Angelena u ri: “Ndzi sungule ku chuha swinene kambe ndzi tibyele leswi: ‘A ndzi nge pfumeleli munhu a vulavula mavunwa hi Yehovha, ndzi ta n’wi yimelela.’”

¹⁰ Loko mutirhikulobye a heta ku vulavula, Angelena u be xikhongelo xo koma hi mbilu.  Endzhaku u vulavule na yena hi ndlela ya musa a ku: “Mina na wena ku ni leswi hi fanaka hi swona. Na mina ndzi kurisiwe tanihi Mbhoni ya Yehovha naswona ni sweswi ndza ha ri Mbhoni.” Hiloko ku ku tititii, kambe Angelena a nga chavisiwanga hi malebvu ya nghala. U va kombe swifaniso leswi a swi tekeke loko a ri etinhlengeletanweni ni ku tlhela a hlamusela leswi a pfumelaka eka swona hi vutlhari. (1 Pet. 3:15) Xana ku endleke yini? Loko Angelena a heta ku vulavula, mutirhikulobye luya a a cince langutelo. Mutirhikulobye luya u tlhele a vula leswaku u tsundzuka mikarhi yo tsakisa leyi a veke na yona loko a ha kula naswona a ha ya etidyondzweni. Angelena u ri: “Hi fanele hi yimela Yehovha. I nkateko ku yimela vito rakwe.” Na hina hi ni nkateko wo dzunisa Yehovha ni ku n’wi vangamisa loko van’wana va nga n’wi xiximi.

11. Enkarhini lowu hundzeke vagandzeri va Yehovha va swi endle njhani leswi nga eka Pisalema 96:8?

¹¹ Hlaya Pisalema 96:8. Hi nga dzunisa Yehovha hi swilo swa hina swa nkoka. I khale vagandzeri va Yehovha va ntiyiso va endla tano. (Swiv. 3:9) Hi xikombiso, Vaisrayele va nyikele hi swilo swa vona swa nkoka leswi a swi ta tirhisiwa ku aka tempele ni ku pfuneta ku yi khathalela. (2 Tih. 12:​4, 5; 1 Tikr. 29:​3-9) Hi ku swi rhandza vadyondzisiwa va Kreste va “tirhis[e] swilo swa vona” ku seketela Kreste ni vaapostola vakwe. (Luka 8:​1-3) Vakreste va le mikarhini ya Bibele va phalale vamakwavo lava a va pfumala. (Mit. 11:​27-29) Ninamuntlha hi dzunisa Yehovha hi ku nyikela hi ku swi rhandza.

12. Minyikelo ya hina yi nga yisa ku dzuneka eka Yehovha hi ndlela yihi? (Nakambe vona xifaniso.)

¹² Xiya ntokoto wa ndlela leyi minyikelo ya hina yi dzunisaka Yehovha hayona. Xiviko xa 2020 xi hlamusele ndlela leyi dyandza leri heteke nkarhi wo leha ri onheke hayona eZimbabwe. Vanhu va timiliyoni a va sika ku katsa ni makwerhu waxisati Prisca. Hambileswi a ku ri ni dyandza, Prisca a a ya emahlweni a chumayela hilaha a a endla hakona hi Ravunharhu ni hi Ravuntlhanu wun’wana ni wun’wana hambi ku ri hi nkarhi wa xirimo. Vaakelani vakwe a a va n’wi hlekula hileswi a a ya eku chumayeleni ematshan’weni yo ya emasin’wini va ku, “U ta dlaya hi ndlala.” Prisca a a va byela a ku, “Yehovha a nga si tshama a khomisa malandza ya yena tingana.” A swi tekanga nkarhi leswaku nhlangano wu phalala vamakwerhu ku katsa na Prisca. Minyikelo ya hina yi endle  swi koteka leswaku va kuma mphalalo wolowo. Sweswo swi hlamarise vaakelani va Prisca naswona va n’wi byele va ku: “Hakunene Xikwembu a xi ku khomisanga tingana, hi lava ku dyondza swo tala hi xona.” Vaakelani va yena va nkombo va sungule ku ya etinhlengeletanweni ta vandlha.

13. I yini swin’wana leswi nga endlaka Yehovha a dzunisiwa? (Pisalema 96:9)

¹³ Hlaya Pisalema 96:9. Hi nga dzunisa Yehovha hi ndlela leyi hi tikhomaka hayona. Vaprista lava a va tirha etempeleni ya Yehovha a va fanele va basa. (Eks. 40:​30-32) Hambiswiritano, xa nkoka swinene ku tlula ku basa emirini i matikhomelo ya hina. (Ps. 24:​3, 4; 1 Pet. 1:​15, 16) Hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi ‘hluvula vumunhu bya khale,’ ku nga swiendlo ni mikhuva yo biha ivi hi ambala “vumunhu lebyintshwa,” ku nga ku ehleketa ni ku endla swilo leswi fambisanaka ni vumunhu bya Yehovha. (Kol. 3:​9, 10) Yehovha a nga pfuna ni vanhu lava a va endla swilo swo biha swinene naswona a va ri na madzolonga leswaku va cinca ivi va ambala vumunhu lebyintshwa.

14. U dyondza yini eka ntokoto wa Jack? (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁴ Xiya ntokoto wa Jack loyi a a ri xigevenga lexi nga ni khombo naswona a thyiwe vito ro duvulela leri nge Dimona. Hikwalaho ka milandzu yo tala leyi Jack a yi endleke, u gweveriwe rifu. Hambiswiritano, loko a ha rindzele ku dlayiwa u pfumele ku dyondza Bibele ni makwerhu loyi a endzeleke jele leri a a ri eka rona. Hambileswi a a endle swilo swo tala swo biha, Jack u hluvule vumunhu bya yena bya khale naswona hi ku famba ka nkarhi u fanelekele ku khuvuriwa. Jack a a cince hi ku helela lerova hi siku leri a a ta dlayiwa hi rona, van’wana va varindzi va jele va ririle loko va ri karhi va lelana na yena. Phorisa rin’wana leri a ri tirha ejele ri te: “Jack a a ri un’wana wa swigevenga leswikulu endhawini leyi kambe sweswi hi un’wana wa vanhu va kahle ngopfu.” Endzhaku ka vhiki Jack a dlayiwile, vamakwerhu va tlhele va ya ejele leswaku va ya khoma tinhlengeletano ta vhiki ni vhiki, laha va hlanganeke ni xivochwa lexi a xi ya ro sungula eka tinhlengeletano toleto. I yini leswi endleke leswaku xivochwa xolexo xi va kona? Xi hlamarisiwe hi ndlela leyi Jack a a cince hayona naswona a xi lava ku tiva leswi xi faneleke xi swi endla leswaku xi gandzela Yehovha. Swi le rivaleni leswaku mahanyelo ya hina ma nga dzunisa Tata wa hina wa le tilweni!—1 Pet. 2:12.

 YEHOVHA U TA RI VANGAMISA NJHANI VITO RAKWE ENKARHINI LOWU TAKA?

15. Yehovha u ta ri kwetsimisa njhani vito rakwe hi ku helela enkarhini lowu taka? (Pisalema 96:​10-13)

¹⁵ Hlaya Pisalema 96:​10-13. Tindzimana to hetelela ta Pisalema 96 ti hlamusela Yehovha tanihi Hosi ni Muavanyisi wo lulama. Yehovha u ta ri kwetsimisa njhani vito rakwe enkarhini lowu taka? Hi ku va a endla leswaku ku va ni vululami. Ku nga ri khale u ta lovisa Babilona Lonkulu hileswi a thyakiseke vito rakwe ro kwetsima. (Nhlav. 17:​5, 16; 19:​1, 2) Van’wana lava vonaka ku lovisiwa ka Babilona Lonkulu va nga hi joyina evugandzerini bya ntiyiso. Hi ku tirhisa nyimpi yakwe ya Armagedoni, eku heteleleni Yehovha u ta lovisa misava ya Sathana, a herisa hinkwavo lava n’wi kanetaka ni lava thyakisaka vito rakwe kambe a ponisa hinkwavo lava n’wi rhandzaka ni ku n’wi yingisa ku katsa ni lava n’wi dzunisaka. (Mar. 8:38; 2 Tes. 1:​6-10) Yehovha u ta va a basise vito rakwe hi ku helela loko ku hela Ku Fuma Ka Kreste ka Gidi ra Malembe naswona ndzingo wo hetelela wu hundzile. (Nhlav. 20:​7-10) Hi nkarhi wolowo, “misava hinkwayo yi ta tala hi ku tiva ku vangama ka Yehovha hilaha mati ma funengetaka lwandle hakona.”—Hab. 2:14.

16. U tiyimisele ku endla yini? (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁶ Swi ta tsakisa swinene loko vanhu hinkwavo emisaveni va dzunisa Yehovha hi ndlela leyi n’wi faneleke. Kambe loko ha ha rindzele nkarhi wolowo, a hi endleni hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi dzunisa Yehovha. Huvo leyi Fumaka yi hlawule Pisalema 96:8 leswaku yi va ndzimana ya hina ya lembe ya 2025 leyi nge: “Dzunisani Yehovha hikwalaho ka vito rakwe leri vangamaka” leswaku yi hi pfuna hi vona nkoka wo dzunisa Yehovha.