Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana i swibalo swihi leswi vanhu a va fanele va swi hakela enkarhini wa Yesu?

KU RINGANA malembe yo tala Vaisrayele a va nyikela leswaku va seketela vugandzeri bya ntiyiso. Kambe enkarhini wa Yesu Vayuda a va tshikileleka tanihi leswi a va fanele va hakela swibalo swo tala.

Vayuda hinkwavo lava kuleke a va fanele va hakela hafu ya xikele (tidrakma timbirhi) leswaku va seketela vugandzeri bya Xikwembu. Mali leyi a va yi nyikela enkarhini wa Yesu, a yi tirhiseriwa ku khathalela tempele ni magandzelo lawa a ma hisiwa etempeleni leyi a yi akiwe hi Heroda. Vayuda van’wana va vutise Petro leswaku Yesu u yi teka njhani mhaka yo hakela swibalo kambe Kreste u vule leswaku a swi nga bihanga ku endla tano. U byele na Petro ku ya teka mali ya silivhere leswaku a ta hakela xibalo lexi a xi laveka.—Mat. 17:24-27.

Khale Vaisrayele a va byeriwe ku humesa xiphemu xa vukhume hi ntshovelo kumbe hi mali ya vona. (Lev. 27:30-32; Tinhl. 18:26-28) Varhangeri va vukhongeri a va sindzisa leswaku xiphemu lexi xa vukhume xi nyikeriwa hi matsavu, hambi ku ri hi “vukhume bya musuzwana, bya aneta ni bya kumini.” Yesu a nga yi kanetanga mhaka ya ku hakeriwa ka vukhume kambe u paluxe vukanganyisi bya vatsari ni Vafarisi.—Mat. 23:23.

Hi nkarhi wolowo, Vayuda a va fanele va hakela swibalo swo tala eka mfumo wa Rhoma lowu a ku fuma wona. Lava a va ri ni masimu, a va hakela xibalo hi mali kumbe hi ntshovelo. Hi xiringanyeto a va fanele va humesa 20 ku ya eka 25 wa tiphesente. Nakambe, Muyuda un’wana ni un’wana a a fanele a tlhela a humesa xibalo. Leswi hi swona leswi endleke Vafarisi va vutisa Yesu xivutiso. Nhlamulo yakwe yi hi pfuna ku tiva langutelo leri hi faneleke hi va na rona hi xibalo, u te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swa Xikwembu eka Xikwembu.”—Mat. 22:15-22.

Kasi van’wamabindzu a va fanele va humesa swibalo loko va xavisela endhawini yin’wana. Swibalo sweswo a swi hakeriwa emahlalukweni, emabulohweni, emagondzweni, emadorobeni ni le tindhawini to xavisela eka tona.

Swibalo leswi vanhu lava a va ri ehansi ka mfumo wa Rhoma a va fanele va swi hakela a swi tele ngopfu. Hi ku ya hi n’wamatimu wa Murhoma Tacitus, hi nkarhi wa Tiberiyo, Mufumi wa Rhoma loko Yesu a ha ri laha misaveni, “tiko ra siriya ni ra Yuda ma kombele ku hunguteriwa swibalo hileswi se matiko lawa a swi ma tikela ku hakela swibalo.”

Ndlela leyi a va hakela hayona swibalo a yi va tikisela ngopfu Vayuda. Leswaku va kota ku hakela, a va fanele va xavisa leswi va nga na swona. Loyi a a tiyimisele ku xava hi mali yo tala a a fanele a rhanga a tivisa va khomi va mali ya swibalo a nga se ya teka leswi a swi xaveke, xivangelo a ku ri leswaku va dyelela loyi a xaviseke. Zakiya a ku ri yena ndhuna ya valuvisi. (Luka 19:1, 2) Swa twala leswi vanhu a va nga yi rhandzi ndlela leyi vahakerisi va swibalo a va va khoma hayona.