1-2. Hi ku ya hi Pisalema 25:14, hi fanele hi endla yini loko hi lava leswaku Yehovha a va munghana wa hina lonkulu?

 U EHLEKETA leswaku hi byihi vumunhu bya nkoka lebyi nga pfunaka leswaku wena ni munghana wa wena mi tshama mi ri vanghana lavakulu? U nga ha vula leswaku vanghana lavanene va fanele va rhandzana va tlhela va seketelana. Swi nga endleka u nga ehleketi leswaku ku chava i swa nkoka leswaku mi va ni vunghana lebyinene. Hambiswiritano, hilaha tsalwa ra nhlokomhaka leyi ri vulaka hakona, lava lavaka ku va vanghana lavakulu va Yehovha va fanele va ‘n’wi chava.’—Hlaya Pisalema 25:14.

² Swi nga ri na mhaka leswaku hi ni nkarhi wo tanihi kwihi hi ri karhi hi tirhela Yehovha, hinkwerhu hi fanele hi tshama hi ri karhi hi n’wi chava hi ndlela leyinene. Kambe swi vula yini ku chava Xikwembu? Hi nga dyondza ku chava Yehovha hi ndlela yihi? Nakambe hi nga dyondza yini eka Obadiya loyi a a ri nandza, Muprista Lonkulu Yoyada na Hosi Yehowaxi hi ku chava Xikwembu?

3. Hlamusela leswi endlaka hi chava ni ndlela leyi ku chava swi nga hi sirhelelaka hayona.

³ Loko hi swi xiya leswaku hi nga ha vaviseka hi ndlela yo karhi hi nga sungula ku chava. Ku chava ko tano ku nga ha va kunene naswona ku nga endla leswaku hi endla swiboho leswinene. Leswi hi chavaka ku wa hi papalata ku famba ekusuhi ni tindhawu leti nga endlaka leswaku hi wa. Ku chava ku vaviseka swi nga endla leswaku hi papalata tindhawu leti nga ni khombo. Leswi hi chavaka ku onha vunghana bya hina ni munhu loyi hi n’wi rhandzaka a hi vuli kumbe ku endla nchumu lowu nga riki wunene.

4. Sathana u lava hi chava Yehovha hi ndlela yihi?

 ⁴ Sathana u lava leswaku vanhu va chava Yehovha hi ndlela leyi nga riki yinene. Sathana u lava hi tshemba leswi vuriweke hi Elifazi leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hlundzukeke, lexi xupulaka naswona swi nga kotekiki ku xi tsakisa. (Yobo 4:18, 19) Sathana u lava leswaku hi chava Yehovha swinene lerova hi tshika ni ku N’wi gandzela. Leswaku hi nga endli tano, hi fanele hi tikarhatela ku chava Xikwembu hi ndlela leyi faneleke.

5. Swi vula yini ku chava Xikwembu?

⁵ Munhu loyi a chavaka Xikwembu hi ndlela leyi faneleke, wa xi rhandza naswona a nga endli nchumu lowu nga onhaka vuxaka bya yena na xona. Yesu a a “chava Xikwembu.” (Hev. 5:7) A a nga n’wi chavi hi ndlela leyi hundzeletiweke Yehovha. (Esa. 11:2, 3) Ku ri ni sweswo, a a n’wi rhandza swinene naswona a a lava ku n’wi yingisa. (Yoh. 14:21, 31) Ku fana na Yesu, ha n’wi xixima swinene Yehovha hikuva u ni rirhandzu, u ni vutlhari, u lulamile naswona u ni matimba. Nakambe ha swi tiva leswaku Yehovha wa hi rhandza swinene nileswaku wa khathala hi ndlela leyi hi yingisaka nkongomiso wakwe hayona. Hi nga twisa Yehovha ku vava kumbe hi tsakisa mbilu yakwe.—Ps. 78:41; Swiv. 27:11.

6. Hi nga dyondza ku chava Xikwembu hi ndlela yihi? (Pisalema 34:11)

⁶ A hi velekiwi hi kota ku chava Yehovha; hi fanele hi swi dyondza. (Hlaya Pisalema 34:11.) Hi nga endla tano hi ku dyondza hi ntumbuluko. Loko hi ya hi vona vutlhari bya Xikwembu, matimba ni ndlela leyi xi hi rhandzaka hayona eka “swilo leswi xi swi tumbuluxeke,” ndlela leyi hi xi rhandzaka hayona ni ku xi xixima yi ta ya yi kula. (Rhom. 1:20) Makwerhu waxisati Adrienne u ri, “Vutlhari bya Yehovha lebyi vonakaka eka ntumbuluko bya ndzi hlamarisa swinene naswona byi ndzi pfuna ndzi swi vona leswaku wa swi tiva leswi ndzi faneleke.” Ku anakanyisisa hi sweswo swi endle leswaku a gimeta hi ku vula leswi, “A ndzi swi lavi ku endla nchumu lowu nga ta onha vuxaka bya mina na Yehovha loyi a ndzi nyikeke vutomi.” Tinyike nkarhi vhiki leri leswaku u ehleketisisa hileswi Yehovha a swi tumbuluxeke. Ku endla tano swi ta endla leswaku u ya u n’wi xixima ni ku n’wi rhandza swinene Yehovha.—Ps. 111:2, 3.

7. Xikhongelo xi nga hi pfuna njhani leswaku hi chava Yehovha hi ndlela leyi nga hundzeletiwangiki?

⁷ Ndlela yin’wana leyi nga hi pfunaka hi kota ku chava Yehovha i ku khongela nkarhi ni nkarhi. Loko hi ya hi khongela, Yehovha u ya a va wa xiviri eka hina. Nkarhi ni nkarhi loko hi n’wi kombela leswaku a hi nyika matimba yo tiyisela ndzingo, sweswo swi hi tsundzuxa leswaku u ni matimba. Loko hi n’wi khensa hileswi a hi nyikeke N’wana wakwe leswaku a hi fela, ha swi xiya leswaku Yehovha wa hi rhandza. Loko hi kombela Yehovha hi mbilu hinkwayo leswaku a hi pfuna hi xiphiqo xo karhi, ha swi xiya leswaku u ni vutlhari. Swikhongelo swo tano swi endla leswaku hi ya hi n’wi xixima Yehovha. Swi endla leswaku hi ya hi tiyimisela ku papalata ku endla nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga ta onha vuxaka bya hina na yena.

8. Hi nga endla yini leswaku hi tshama hi ri karhi hi chava Xikwembu?

⁸ Hi nga tshama hi ri karhi hi chava Xikwembu hi ku hlaya Bibele hi ri ni xikongomelo xo dyondza eka vanhu lava endleke leswinene ni lava endleke swo biha lava ku vulavuriwaka ha vona eka yona. A hi buleni hi malandza mambirhi ya Yehovha yo tshembeka ku nga Obadiya mulanguteri wa yindlu ya Hosi Akabu na Muprista Lonkulu Yoyada. Kutani hi ta vona leswi hi nga swi dyondzaka eka Hosi Yehowaxi wa le Yuda loyi a sunguleke kahle kambe endzhaku a sukeleke Yehovha.

9. Ku chava Yehovha swi n’wi pfune njhani Obadiya? (1 Tihosi 18:3, 12)

⁹ Loko Bibele yi hi tivisa ro sungula hi Obadiya b yi ri: “Obadiya a a ri munhu la chavaka Yehovha swinene.” (Hlaya 1 Tihosi 18:3, 12.) Xana ku chava loku lokunene ku n’wi pfune njhani Obadiya? Entiyisweni sweswo swi endle leswaku a tshembeka; hi yona mhaka leyi hosi yi n’wi vekeke leswaku a va mulanguteri wa yindlu ya yona. (Ringanisa Nehemiya 7:2.) Ku chava Xikwembu swi tlhele swi pfuna Obadiya leswaku a kombisa xivindzi xo hlamarisa ku nga nchumu lowu a wu laveka hi nkarhi wolowo. U hanye hi nkarhi lowu a ku fuma Akabu Hosi yo homboloka, loyi “a a bihe ngopfu emahlweni ka Yehovha ku tlula tihosi hinkwato leti fumeke a nga si fuma.” (1 Tih. 16:30) Nakambe Yezabele nsati wa Akabu loyi a a gandzela Bali a a venga Yehovha swinene lerova u ringete ku herisa vugandzeri bya ntiyiso emfun’weni wa le n’walungwini. U dlaye hambi ku ri vaprofeta vo tala va Xikwembu. (1 Tih. 18:4) A swi kanakanisi leswaku Obadiya u gandzele Yehovha hi nkarhi wo tika.

10. Obadiya u xi kombise njhani xivindzi hi ndlela yo hlamarisa?

¹⁰ Obadiya u xi kombise njhani xivindzi hi ndlela yo hlamarisa? Loko Yezabele a sungula ku hlota vaprofeta va Xikwembu leswaku a ta va dlaya, Obadiya u teke vaprofeta va 100 a va tumbeta “hi mitlawa ya vanhu va 50 ebakweni, [a] hamba [a] va nyika xinkwa ni mati.” (1 Tih. 18:13, 14) Loko leswi Obadiya a swi endleke a swi lo tiveka, a swi kanakanisi leswaku a a ta va a dlayiwile wanuna loyi wa xivindzi. I ntiyiso leswaku Obadiya a a ri munhu naswona a a nga swi lavi ku fa. Kambe Obadiya a a rhandza Yehovha ni vagandzeri Vakwe ku tlula vutomi byakwe.

11. Malandza ya Yehovha ya manguva lawa ma fana njhani na Obadiya? (Nakambe vona xifaniso.)

¹¹ Namuntlha malandza yo tala ya Yehovha ma tshama ematikweni lawa ntirho wa hina wu yirisiweke. Ma kombisa vafumi va misava xichavo lexi va faneleke kambe ku fana na Obadiya vamakwerhu lava, lava rhandzekaka va nyika Yehovha leswi nga Swakwe ku nga ku gandzela yena ntsena. (Mat. 22:21) Va kombisa leswaku  va chava Xikwembu hi ku xi yingisa ematshan’weni ya vanhu. (Mit. 5:29) Va endla tano hi ku ya emahlweni va chumayela mahungu lamanene ni ku hlengeletana swin’we exihundleni. (Mat. 10:16, 28) Va tiyiseka leswaku vamakwavo va kuma leswi va swi lavaka leswaku va kota ku tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha. Twana ntokoto wa Henri loyi a tshamaka etikweni rin’wana ra laha Afrika laha ntirho wa hina a wu yirisiwile ku ringaka nkarhi wo karhi. Hi nkarhi lowu ntirho wa hina a wu yirisiwile, Henri a a yisela vamakwerhu mikandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni. U tsale a ku: “Hi ntumbuluko ndzi ni tingana. Kutani ndza tiyiseka leswaku ku chava Yehovha hi swona swi endleke ndzi va ni xivindzi lexi a ndzi xi lava.” Xana u nga va ni xivindzi xo fana ni xa Henri? U nga va na xona loko u tikarhatela ku chava Xikwembu hi ndlela leyi nga hundzeletiwangiki.

12. Muprista Lonkulu Yoyada ni nsati wakwe va swi kombise njhani leswaku va tshembekile eka Yehovha?

¹² Muprista Lonkulu Yoyada a a chava Yehovha naswona ku chava koloko ku endle leswaku a tshembeka ni ku pfuna van’wana leswaku va gandzela Yehovha. Leswi swi ve erivaleni loko Ataliya n’wana wa Yezabele a vutla vuhosi eYuda. Vanhu a va ri ni xivangelo lexi twalaka xo chava Ataliya. A a ri ni tihanyi naswona a a ri ni makwanga yo lava ku fuma lerova u ringete ku dlaya vana hinkwavo va le vuhosini lava a va ri vatukulu vakwe! (2 Tikr. 22:10, 11) Yehowaxi ku nga un’wana wa vana volavo, u pone ku dlayiwa hikuva Yehoxabati nsati wa Yoyada u n’wi tumbetile. Yehoxabati ni nuna wakwe va tumbete n’wana loyi ni ku n’wi khathalela. Hi ndlela yoleyo Yoyada na Yehoxabati va pfunetile leswaku ku hlayiseka tihosi ta rixaka ra Davhida. Yoyada a a tshembekile eka Yehovha naswona a a nga n’wi chavi Ataliya.—Swiv. 29:25.

13. Loko Yehowaxi a ri ni malembe ya nkombo, Yoyada u tlhele a swi kombisa njhani leswaku wa tshembeka?

¹³ Loko Yehowaxi a ri ni malembe ya nkombo, Yoyada u tlhele a kombisa leswaku u tshembekile eka Yehovha. U endle kungu ro karhi. Loko kungu rero ro humelela, Yehowaxi loyi a nga mudyandzhaka la faneleke wa Davhida a a ta va hosi. Kambe loko ro ba hansi, Yoyada a a ta dlayiwa. Leswi Yehovha a n’wi katekiseke, kungu rakwe ri humelerile. Tindhuna ni Valevhi va seketele Yoyada leswaku a endla Yehowaxi hosi ni ku endla leswaku Ataliya a dlayiwa. (2 Tikr. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Hiloko Yoyada “a endla ntwanano na Yehovha ni hosi ni vanhu, leswaku va ta tshama va ri vanhu va Yehovha.” (2 Tih. 11:17) Yoyada “u veke ni varindzi va tigede etigedeni ta yindlu ya Yehovha leswaku ku nga tshuki ku nghena munhu la nga basangiki.”—2 Tikr. 23:19.

14. Yehovha u katekise Yoyada hi tindlela tihi hikwalaho ka leswi a N’wi xiximeke?

¹⁴ Yehovha u vule leswi: “Lava ndzi xiximaka ndzi ta va xixima.” Hakunene Yehovha u n’wi katekisile Yoyada. (1 Sam. 2:30) Hi xikombiso, Yehovha u endle leswaku eBibeleni ku tsariwa mitirho leyinene ya muprista loyi lonkulu leswaku hi ta dyondza eka yona. (Rhom. 15:4) Loko Yoyada a fa, u kombiwe xichavo xo hlawuleke hi ku va a lahliwa “eMutini wa Davhida eswilahlweni swa tihosi, hikuva a a endle leswinene eIsrayele hileswi a a xixima Xikwembu xa ntiyiso ni yindlu ya xona.”—2 Tikr. 24:15, 16.

15. Hi nga dyondza yini eka mhaka ya Yoyada? (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁵ Mhaka ya Yoyada yi nga hi pfuna hinkwerhu leswaku hi tikarhatela ku chava Xikwembu. Vakulu va nga tekelela Yoyada hi ku va mikarhi hinkwayo va lava tindlela to sirhelela vandlha. (Mit. 20:28) Vamakwerhu lava dyuhaleke va nga dyondza eka Yoyada leswaku loko va tshama va tshembekile ni ku chava Yehovha, A nga va tirhisa ku hetisisa xikongomelo Xakwe. A  nga va pfaleli ehandle vamakwerhu lava dyuhaleke. Lavatsongo va nga dyondza eka ndlela leyi Yehovha a khomeke Yoyada hayona ni ku N’wi tekelela hi ku xixima lava dyuhaleke ngopfungopfu lava nga ni malembe yo tala va tirhela Yehovha hi ku tshembeka. (Swiv. 16:31) Xo hetelela, hinkwerhu hi nga dyondza eka tindhuna ni Valevhi lava seketeleke Yoyada. A hi seketeleni “lava rhangelaka” hi ku va yingisa.—Hev. 13:17.

16. I yini leswi kombisaka leswaku Hosi Yehowaxi a a nga swi koti ku tiyimela?

¹⁶ Yoyada u pfune Hosi Yehowaxi leswaku a va munhu lonene. (2 Tih. 12:2) Sweswo swi endle leswaku hosi leyi a ya ha ri muntshwa yi lava ku tsakisa Yehovha. Kambe endzhaku ka loko Yoyada a file, Yehowaxi u yingisele tihosana leti a ti xandzukile. Ku ve ni vuyelo byihi? Yena ni vanhu lava a a va fuma “va sungul[e] ku gandzela timhandzi ta Axera ni swifaniso.” (2 Tikr. 24:4, 17, 18) Hambileswi sweswo swi twiseke Yehovha ku vava, u “rhumel[e] vaprofeta hi ku phindaphinda leswaku va tlhelela eka yena . . . , kambe a va yingisanga.” A va n’wi yingisanga hambi ku ri Zakariya c n’wana wa Yoyada loyi a a ri muprofeta ni muprista wa Yehovha tlhelo muzala wa Yehowaxi. Hosi Yehowaxi u dlaye Zakariya hambileswi ndyangu waka vona wu poniseke vutomi byakwe.—2 Tikr. 22:11; 24:19-22.

17. Xana swilo swi n’wi fambele njhani Yehowaxi?

 ¹⁷ Yehowaxi a nga tshamanga a ri karhi a chava Yehovha naswona swilo swi n’wi fambele ximatsi. Yehovha u vule leswi: “Lava nga ndzi xiximiki va ta khomisiwa tingana.” (1 Sam. 2:30) Hi ku famba ka nkarhi, masocha lamatsongo ya Vasiriya ma hlule “masocha yo tala” ya Yehowaxi naswona yena ma n’wi ‘vavise swinene.’ Endzhaku ka loko Vasiriya va fambile, Yehowaxi u dlayiwe hi malandza yakwe hikwalaho ka leswi a dlayeke Zakariya. Hosi yoleyo yo homboloka a yi nga faneleki ku lahliwa “eswilahlweni swa tihosi.”—2 Tikr. 24:23-25.

18. Hi ku ya hi Yeremiya 17:7, 8, hi nga swi papalata njhani ku fana na Yehowaxi?

¹⁸ Hi nga dyondza yini eka Yehowaxi? A a fana ni murhi lowu nga ni timitsu leti nga entangiki naswona wu tiseketelaka hi mhandzi. Loko mhandzi yoleyo ku nga Yoyada a fa naswona moya wa vagwinehi wu hunga, Yehowaxi u wile. Leswi swi kombisa kahle leswaku a hi fanelanga hi chava Xikwembu hileswi ntsena hi khutaziwaka hi Vakrestekulobye lava hi kucetelaka ku endla leswinene ku katsa ni swirho swa ndyangu. Leswaku hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha, hi fanele hi rhandza ni ku xixima Yehovha hi ku va hi dyondza, hi anakanyisisa ni ku khongela nkarhi ni nkarhi.—Hlaya Yeremiya 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.

19. I yini leswi Yehovha a lavaka hi swi endla?

¹⁹ Yehovha a nga lavi swo tala eka hina. Leswi a swi lavaka swi katsakanyiwe eka Eklesiasta 12:13, leyi nge: “Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona, hikuva leswi hi swona leswi munhu a faneleke a swi endla.” Loko hi chava Xikwembu, hi ta kota ku langutana ni miringo leya ha taka ni ku tshama hi tshembekile ku fana na Obadiya na Yoyada. A xi kona lexi nga ta onha vuxaka bya hina na Yehovha.