Bibele a yi hi byeli xivangelo xa kona. Kambe yi hi byela hi vuxokoxoko byo tsakisa lebyi nga ha vaka byi khumbe xiboho xa vona.

Ntsumi yi byele Mariya leswaku a a ta tika nileswaku a a ta veleka n’wana. Loko ntsumi yi n’wi byela leswi, Mariya na Yosefa a va tshama eNazareta, ku nga muti lowu Yosefa a humaka eka wona eGaleliya. (Luka 1:26-31; 2:4) Hi ku famba ka nkarhi, loko va vuya hi le Egipta, va tlhelele eNazareta. Yesu u kulele kwalaho naswona u ve Munazareta. (Mat. 2:19-23) Hi yona mhaka Yesu, Yosefa na Mariya va tivekaka tanihi vanhu va le Nazareta.

Mariya a a ri ni xaka leri a ri vuriwa Elizabeta, leri a ri tshama emutini wa Yuda. Elizabeta a ri nsati wa muprista Zakariya naswona u ve mana wa Yohane Mukhuvuri. (Luka 1:5, 9, 13, 36) Mariya u vhakele Elizabeta tin’hweti tinharhu eYuda. Kutani Mariya a tlhelela eNazareta. (Luka 1:39, 40, 56) Hi yona mhaka Mariya a a yi toloverile ndhawu ya le Yuda.

Hi ku famba ka nkarhi, Yosefa u yingise xileriso xa leswaku va ya “tsarisiwa.” Hikwalaho Yosefa u suke eNazareta a ya eBetlehema lowu a wu ri “muti wa Davhida” naswona a ku profetiwe leswaku Mesiya a a ta tswaleriwa kona. (Luka 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mik. 5:2) Endzhaku ka loko Mariya a veleke Yesu, Yosefa a a nga langutelanga leswaku nsati wakwe a teka riendzo ro leha ro tlhelela eNazareta na ricece. Va tshame emutini wa Betlehema lowu a wu ri ekule na Yerusalema hi tikhilomitara ta kwalomu ka kaye. Kutani a swi ta va olovela ku yisa ricece ra vona etempeleni ku ya endla gandzelo hi ku landza Nawu.—Lev. 12:2, 6-8; Luka 2:22-24.

Eku sunguleni ntsumi ya Xikwembu yi byele Mariya leswaku n’wana wakwe a a ta nyikiwa “xiluvelo xa Davhida” kutani a fuma tanihi “Hosi.” Xana swi nga endleka Yosefa na Mariya va vone swi ri swa nkoka leswaku Yesu a tswariwa emutini wa Davhida? (Luka 1:32, 33; 2:11, 17) Swi nga ha endleka va vone ku ri vutlhari ku tshama kwalaho va rindzela nkongomiso wa leswi Xikwembu xi lavaka va swi endla.

A hi swi tivi leswaku va hete nkarhi wo tanihi kwihi va ri eBetlehema loko vangoma va swa tinyeleti va va endzela. Hambiswiritano, hi nkarhi wolowo Yosefa na Mariya a va tshama endlwini naswona “n’wana” wa vona se a a nga ha ri ricece. (Mat. 2:11) Swi tikomba onge ematshan’weni yo tlhelela eNazareta, va tshame eBetlehema nkarhi wo leha.

Heroda u lerise leswaku “ku dlayiwa vana hinkwavo va vafana eBetlehema . . . lava nga ni malembe mambirhi ku ya ehansi.” (Mat. 2:16) Ntsumi yi lemukise Yosefa na Mariya leswaku va balekela eEgipta na Yesu naswona va tshama kona ku fikela loko Heroda a fa. Hi ku famba ka nkarhi, Yosefa u yise ndyangu wakwe eNazareta. Hikwalahokayini va nga tlhelelanga eBetlehema? Hileswi a va lava ku papalata Arkelawusi wa le Yudiya n’wana wa Heroda loyi a a ri ni tihanyi ni ku yingisa xilemukiso xa Xikwembu. ENazareta, Yosefa a a ta kota ku kurisa Yesu tanihi mugandzeri wa ntiyiso wa Xikwembu.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luka 2:39, 52.

Swi vonaka onge Yosefa u fe Yesu a nga si endla swi koteka leswaku vanhu va ya hanya etilweni. Yosefa u ta pfuxeriwa laha misaveni. Vo tala va ta n’wi vona ni ku kuma vuxokoxoko byo tala bya leswaku hikwalahokayini yena na Mariya va tshame eBetlehema endzhaku ka loko Yesu a tswarile.