1. Hi ku ya hi 1 Petro 5:2, hi wihi ntirho wa nkoka lowu vakulu va nyikiweke wona?

 VAKULU lava nga Vakreste va nyikiwe vutihlamuleri byo khathalela tinyimpfu ta Yehovha ta risima. Vavanuna lava, lava tinyiketeleke va swi teka swi ri swa nkoka ku tirhela vamakwavo naswona va tirha hi matimba ku va “risa.” (Yer. 23:4; Hlaya 1 Petro 5:2.) Ha tsaka hileswi hi nga ni vavanuna vo tano emavandlheni ya hina!

2. Hi yihi miringo leyi vakulu van’wana va nga langutanaka na yona?

² Vakulu va langutana ni mitlhontlho yo tala loko va ri karhi va endla swiavelo swa vona. Entiyisweni, vakulu va fanele va tirha hi matimba leswaku va khathalela vandlha. Tony, nkulu wa le United States, a swi lava a dyondza ku ringanisela loko swi ta eka swiavelo leswi a a swi amukela. U ri: “Loko ntungu wa COVID-19 wa ha ku sungula, ndzi sungule ku endla mitirho yo tala yo hlela tinhlengeletano ta vandlha ni ntirho wa nsimu. Hambileswi a ndzi endla mitirho yo tala, a ku tshama ku ri ni swo tala swo swi endla. Eku heteleleni ndzi sungule ku ka ndzi nga ha khongeli, ndzi nga ha yi hlayi Bibele ni ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe.” Ilir, nkulu wa le Kosovo, u langutane ni ntlhontlho wun’wana. Loko a ri endhawini leyi a ku ri ni nyimpi, a swi n’wi tikela ku yingisa nkongomiso lowu humaka eka nhlangano. U ri: “A swi ndzi tikela ku va ni xivindzi loko rhavi ri ndzi nyika xiavelo xo pfuna vamakwerhu endhawini leyi a yi ri na khombo. A ndzi chava naswona nkongomiso lowu a wu vonaka wu nga twali.” Tim, murhumiwa wa le Asia, a a vona swi n’wi tikela ku endla mitirho yakwe ya siku ni siku. U ri: “Mikarhi yin’wana a ndzi karhala emoyeni ni le miehleketweni.” I yini leswi nga pfunaka vakulu lava langutanaka ni mitlhontlho leyi fanaka?

3. Vakulu va nga vuyeriwa njhani hi ku kambisisa xikombiso xa Muavanyisi Gidiyoni?

 ³ Vakulu va nga dyondza swo karhi eka xikombiso xa Muavanyisi Gidiyoni. (Hev. 6:12; 11:32) A a ri musirheleri tlhelo murisi wa vanhu va Xikwembu. (Vaav. 2:16; 1 Tikr. 17:6) Ku fana na Gidiyoni, vakulu va hlawuriwile leswaku va khathalela vanhu va Xikwembu emikarhini leyi yo tika swinene. (Mit. 20:28; 2 Tim. 3:1) Hi nga dyondza eka ndlela leyi Gidiyoni a a ringanisela hayona, a a titsongahata ni ku yingisa. A swi nga n’wi oloveli ku tiyisela loko a ri karhi a endla swiavelo swakwe. Swi nga ri na mhaka leswaku hi vakulu kumbe e-e, hi nga dyondza ku tlangela vakulu lava hi nga na vona evandlheni. Hi nga va seketela vamakwerhu lava, lava tirhaka hi matimba leswaku va hi khathalela.—Hev. 13:17.

4. Gidiyoni u swi kombise njhani leswaku wa titsongahata ni ku ringanisela?

⁴ Gidiyoni a a titsongahata ni ku ringanisela. b Loko ntsumi ya Yehovha yi byela Gidiyoni leswaku u hlawuriwile ku a ponisa Vaisrayele eka Vamidiyani lava a va ri ni matimba, wanuna yoloye loyi a titsongahataka u hlamule a ku: “Ndyangu wa mina hi lowutsongo eka nyimba ya Manase naswona hi mina lontsongo endlwini ya tatana.” (Vaav. 6:15) A a vona xiavelo lexi xi nga n’wi faneli kambe Yehovha a a swi tiva leswaku a a ta swi kota ku xi endla. Hi ku pfuniwa hi Yehovha u swi kotile ku xi endla.

5. Hi rini laha swi nga tikaka leswaku nkulu a titsongahata ni ku ringanisela?

⁵ Vakulu va tirha hi matimba leswaku va ringanisela ni ku titsongahata eka swilo hinkwaswo. (Mik. 6:8; Mit. 20:18, 19) A va tibi xifuva hikwalaho ka vuswikoti lebyi va nga na byona kumbe hikwalaho ka leswi va koteke ku swi fikelela naswona a va titshandzi hikwalaho ka swihoxo leswi va swi endlaka kumbe hi leswi va tsandzekaka. Hambiswiritano, nkulu a nga ha langutana ni mitlhontlho. Hi xikombiso, a nga ha amukela swiavelo swo tala kutani swi n’wi tikela ku swi endla hinkwaswo. Kumbe a nga ha ndhundhuzeriwa eka ndlela leyi a endleke xiavelo xo karhi hayona kumbe va sola ndlela leyi a xi endleke hayona xiavelo xin’wana. Vakulu va nga dyondza yini eka Gidiyoni leswi nga ta va pfuna eka swiyimo swo tano?

6. I yini leswi vakulu va nga swi dyondzaka eka ndlela leyi Gidiyoni a a ringanisela hayona? (Nakambe vona xifaniso.)

 ⁶ Kombela mpfuno. Munhu loyi a ringaniselaka wa swi tiva leswaku a nge koti swilo hinkwaswo. Gidiyoni a a ringanisela hikuva a a tiyimisela ku kombela mpfuno eka van’wana. (Vaav. 6:27, 35; 7:24) Vakulu vo tlhariha va endla hilaha ku fanaka. Tony, loyi hi buleke ha yena eku sunguleni u ri: “Hikwalaho ka ndlela leyi ndzi kurisiweke hayona a ndzi amukela mitirho yo tala ku tlula leyi a ndzi ta kota ku yi endla. Kutani ndzi endle xiboho xo katsa nhlokomhaka leyi vulavulaka hi ku ringanisela eka vugandzeri bya hina bya ndyangu ni ku tlhela ndzi lava ku twa mavonelo ya nsati wa mina emhakeni leyi. Ndzi tlhele ndzi hlalela vhidiyo leyi nge, Letela Van’wana, U Va Tshemba U Tlhela U Va Nyika Vutihlamuleri Hilaha Yesu A Endlaka Hakona leyi nga eka jw.org.” U sungule ku kombela van’wana leswaku va n’wi pfuna. Xana ku ve ni vuyelo byihi? Tony u ri: “Ntirho wa le vandlheni wu ya emahlweni wu endliwa naswona ndzi ni nkarhi wo tala wo tiyisa vuxaka bya mina na Yehovha.”

7. Vakulu va nga n’wi tekelela njhani Gidiyoni loko va xopaxopiwa? (Yakobo 3:13)

⁷ U nga hlundzuki loko u xopaxopiwa. Ndzingo wun’wana lowu vakulu va nga ha langutanaka na wona i ku xopaxopiwa. Xikombiso xa Gidiyoni xi nga tlhela xi pfuna. Loko Vaefrayimi va n’wi xopaxopa, Gidiyoni u tikhomile hikuva a a swi tiva leswaku na yena wa swi endla swihoxo. (Vaa 8:1-3) Gidiyoni a nga hlundzukanga. U kombise leswaku a a nga titeki a tlakukile eka van’wana hi ku yingisela leswi a swi va karhata naswona hi vutlhari u endle leswaku va ehlisa moya. Vakulu vo tlhariha va tekelela xikombiso xa Gidiyoni hi ku va va yingisela hi vurhon’wana ni ku tikhoma loko va xopaxopiwa. (Hlaya Yakobo 3:13.) Hikwalaho va endla leswaku ku va ni ku rhula evandlheni.

8. Vakulu va fanele va endla yini loko va ndhundhuzeriwa? Vula xikombiso.

⁸ Yisa ku dzuneka eka Yehovha. Loko Vaisrayele va dzunisa Gidiyoni endzhaku ka loko va hlule Vamidiyani, u yise ku dzuneka eka Yehovha. (Vaav. 8:22, 23) Vakulu va nga n’wi tekelela njhani Gidiyoni? Va nga yisa ku dzuneka eka Yehovha hikwalaho ka leswi va koteke ku swi fikelela. (1 Kor. 4:6, 7) Hi xikombiso, loko nkulu a bumabumeriwa hikwalaho ka vuswikoti byakwe byo dyondzisa, a nga kombisa leswaku u kota ku endla tano hi ku pfuniwa hi Xikwembu kumbe hi ku leteriwa hi nhlangano wa Yehovha. Mikarhi yin’wana vakulu va nga ha tikambela ku vona loko ndlela leyi va dyondzisaka hayona yi yisa ku dzuneka eka Yehovha kumbe va tikokela matihlo ya vanhu. Xiya ntokoto wa nkulu loyi a vuriwaka Timothy. Loko a ha ku va nkulu, Timothy a a rhandza ku nyikela mivulavulo ya le rivaleni. U ri: “A ndzi nyikela swingheniso swo leha leswi rharhanganeke. Mikarhi yo tala leswi a swi endla leswaku vanhu va ndzi ndhundhuzela. Lexi twisaka ku vava a va khensa ngopfu mina ematshan’weni yo khensa Bibele kumbe Yehovha.” Hi ku famba ka nkarhi, Timothy u vone swi fanerile leswaku a cinca ndlela leyi a a dyondzisa hayona leswaku a papalata ku tikokela mahlo. (Swiv. 27:21) Ku ve ni vuyelo byihi? Loko a hlamusela u ri: “Vamakwerhu va ndzi byele ndlela leyi mbulavulo wa mina wu va pfuneke hayona leswaku va tiyisela xiphiqo, ndzingo kumbe va tshinela eka Yehovha. Marito wolawo ma ndzi tsakisa swinene ku tlula ndlela leyi a va ndzi ndhundhuzela hayona emalembeni lama hundzeke.”

9. I yini leswi endleke swi tika leswaku Gidiyoni a yingisa Yehovha ni ku va ni xivindzi? (Vona xifaniso xa xifunengeto.)

⁹ Endzhaku ka loko Gidiyoni a hlawuriwile ku va muavanyisi, a swi lava leswaku a yingisa ni ku  va ni xivindzi. A a nyikiwe xiavelo lexi nga ni khombo, xo hirimuxa alitari leyi tata wakwe a a yi endlele Bali. (Vaav. 6:25, 26) Endzhaku ka loko Gidiyoni a hlengelete vuthu ra masocha, u lerisiwe kambirhi leswaku a hunguta nhlayo ya wona. (Vaav. 7:2-7) Eku heteleleni, u byeriwe leswaku a hlasela nxaxa wa valala nivusiku.—Vaav. 7:9-11.

10. Hi rini laha nkulu swi nga n’wi tikelaka ku yingisa?

¹⁰ Vakulu va fanele va “tiyimisela ku yingisa.” (Yak. 3:17) Nkulu loyi a yingisaka u tshama a lunghekele ku yingisa leswi Matsalwa ma swi vulaka ni nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wa Xikwembu. Hi ku endla tano u vekela van’wana xikombiso lexinene. Hambiswiritano swi nga ha n’wi tikela ku yingisa. Hi xikombiso, swi nga n’wi tikela ku landzela nkongomiso lowu tshamelaka ku cinca hi ku hatlisa. Mikarhi yin’wana a nga ha tivutisa loko hakunene nkongomiso wo karhi wu twala kumbe wu ri wa vutlhari. Kumbe a nga ha nyikiwa xiavelo lexi nga endlaka leswaku a khomiwa. Vakulu va nga yi tekelela njhani ndlela leyi Gidiyoni a yingiseke hayona eka swiyimo swo tano?

11. I yini lexi nga pfunaka vakulu leswaku va yingisa?

¹¹ Landzela nkongomiso. Xikwembu xi byele Gidiyoni ndlela leyi a a ta hirimuxa alitari ya tata wakwe hayona, laha a a ta akela Yehovha alitari kona ni xiharhi lexi a a fanele a endla xitlhavelo ha xona. Gidiyoni a nga banga mariri kambe u nambe a landzela nkongomiso wolowo. Namuntlha vakulu va nyikiwa swiletelo leswi humaka eka nhlangano wa Yehovha hi ku tirhisa mapapila, switiviso ni nkongomiso mayelana ni ndlela yo sirhelela vuhlayiseki ni vuxaka bya hina na Yehovha. Ha va rhandza vakulu hileswi va landzelaka nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wa Yehovha hi ku tshembeka. Vandlha hinkwaro ra vuyeriwa.—Ps. 119:112.

12. Vakulu va nga yi tirhisa njhani Vaheveru 13:17 loko nhlangano wa Yehovha wu endla ku cinca ko karhi?

¹² Tiyimisele ku fambisana ni swiyimo. Tsundzuka leswaku Yehovha u byele Gidiyoni leswaku a tlherisela masocha yakwe yo tala ekaya ivi a sala ni masocha lama nga tatiki xandla. (Vaav. 7:8) A nga ha va a tivutise leswi: ‘Xana swa boha? Xana swi ta tirha?’ Nilokoswiritano, Gidiyoni u yingisile. Vakulu namuntlha va tekelela Gidiyoni hi ku va va fambisana ni ku cinca loku humaka eka nhlangano wa Yehovha. (Hlaya Vaheveru 13:17.) Hi xikombiso, hi 2014 Huvo leyi Fumaka yi endle ku cinca eka ndlela leyi tiprojeke to aka Tiholo ta Mfumo ni ta Tinhlengeletano ti hakeleriwaka hayona. (2 Kor. 8:12-14) Mavandlha a ma nga ha boheki ku hakela mali loko ma akeriwe Holo ya Mfumo. Ku ri na sweswo, mavandlha emisaveni hinkwayo a ma ta humesa minyikelo leswaku ku akiwa Tiholo ta Mfumo ni ta Tinhlengeletano laha ku nga ni xilaveko hambiloko vandlha rero ri nga ri ni mali yo hakela. Loko José a twa hi ku cinca loku, u ti byele leswaku a swi nge tirhi, u te: ‘A ku na Holo leyi va nga ta yi aka, swilo a swi endlisiwi swona la.’ José u pfuniwe hi yini leswaku a yingisa nkongomiso lowu? U ri: “Marito lama nga eka Swivuriso 3:5, 6 ma ndzi  tsundzuxe leswaku ndzi tshemba Yehovha. Ku ve ni vuyelo lebyinene! A ho kota ku aka Tiholo to tala ta Mfumo ntsena, hi dyondze ku nyikela hi tindlela to hambanahambana leswaku swilo swi endliwa ku fana.”

13. (a) Hi swihi leswi Gidiyoni a a tiyiseka ha swona? (b) Vakulu va nga n’wi tekelela njhani Gidiyoni? (Nakambe vona xifaniso.)

¹³ Endla ku rhandza ka Yehovha hi xivindzi. Hambileswi Gidiyoni a a chava naswona xiavelo xakwe a xi ri ni khombo, u yingise Yehovha. (Vaav. 9:17) Endzhaku ka loko Yehovha a n’wi tiyisekisile, Gidiyoni a a nga kanakani leswaku Xikwembu a xi ta n’wi seketela loko a ri karhi a sirhelela vanhu va xona. Vakulu lava tshamaka etindhawini leti ntirho wa hina wu yirisiweke va tekelela Gidiyoni. Hi xivindzi va rhangela eka tinhlengeletano ta vandlha ni le ka ntirho wa nsimu hambiloko va xungetiwa ku pfaleriwa ejele, va konanisiwa, va heleriwa hi ntirho kumbe ku khomiwa hi ndlela ya tihanyi. c Hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu, vakulu va fanele va va ni xivindzi xo yingisa swileriso leswi va nga ta nyikiwa swona hambiloko ku endla tano swi nga ha vekaka vutomi bya vona ekhombyeni. Swiletelo sweswo swi nga ha katsa ku hundzisa rungula leri fanaka ni xihangu ni ku pona nhlaselo wa Gogo wa Magogo.—Ezek. 38:18; Nhlav. 16:21.

14. Hikwalahokayini a swi n’wi tikela Gidiyoni ku tiyisela?

¹⁴ Xiavelo xa Gidiyoni xa ku va muavanyisi a xi lava leswaku a tirha hi matimba. Loko Vamidiyani va baleka enyimpini nivusiku, Gidiyoni u va hlongorisile ku suka eNkoveni wa Yizriyele ku fika eNambyeni wa Yordani, laha swi nga ha endlekaka a ku ri ekhwatini. (Vaav. 7:22) Xana Gidiyoni u tlhele eNambyeni wa Yordani? Doo! Hambileswi a va karhele, yena ni vavanuna vakwe va 300, va tsemakanyile va ya emahlweni ni ku va hlongorisa. Eku heteleleni, va khome Vamidiyani ivi va va hlula.—Vaav. 8:4-12.

15. Hikwalahokayini mikarhi yin’wana swi tika leswaku nkulu a tiyisela?

¹⁵ Mikarhi yin’wana nkulu a nga ha titwa a karhele ngopfu emirini ni le miehleketweni leswaku a khathalela vandlha swin’we ni ndyangu wa  yena. Loko swi te tano, vakulu va nga n’wi tekelela njhani Gidiyoni?

16-17. I yini leswi pfuneke Gidiyoni ku tiyisela naswona vakulu va nga tiyiseka ha yini? (Esaya 40:28-31) (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁶ Tshemba leswaku Yehovha u ta ku tiyisa. Gidiyoni a a tshemba leswaku Yehovha a a ta n’wi nyika matimba naswona a nga n’wi khomisanga tingana. (Vaav. 6:14, 34) Siku rin’wana, Gidiyoni ni vavanuna vakwe va hlongorise tihosi timbirhi ta Vamidiyani hi milenge leti kumbexana a ti khandziye tikamela. (Vaav. 8:12, 21) Kambe hi ku pfuniwa hi Xikwembu, Vaisrayele volavo lava a va tiyimiserile va hlurile. Hilaha ku fanaka, vakulu va nga titshega hi Yehovha loyi “a nga karhaliki kumbe ku hela matimba.” U ta va nyika matimba loko va ma lava.—Hlaya Esaya 40:28-31.

¹⁷ Xiya ntokoto wa Matthew loyi a nga xirho xa Komiti yo Vulavurisana ni Swibedlhele. U pfuniwe hi yini leswaku a tiyisela? Matthew u ri: “Leswi vuriwaka hi Vafilipiya 4:13 ndzi swi tokotile. Mikarhi yo tala loko ndzi karhele naswona ndzi nga ha lavi nchumu, ndzi khongela eka Xikwembu ndzi kombela leswaku xi ndzi nyika matimba lama ndzi ma lavaka leswaku ndzi seketela vamakwerhu. Hi nkarhi wolowo ndzi vone matimba ya Yehovha ma ndzi pfuna leswaku ndzi tiyisela.” Ku fana na Gidiyoni, vakulu lava tirhaka hi matimba va nga ha langutana ni swihinga loko va ri karhi va risa ntlhambi. I ntiyiso leswaku va fanele va ringanisela ni ku tsundzuka leswaku a hi mikarhi hinkwayo va nga swi kotaka ku endla swilo hinkwaswo leswi va tsakelaka ku swi endla. Hambiswiritano, va nga tshemba leswaku Yehovha wa swi twa swikombelo swa vona naswona u ta va pfuna leswaku va kota ku tiyisela.—Ps. 116:1; Filp. 2:13.

18. Vakulu va nga n’wi tekelela njhani Gidiyoni?

¹⁸ Ku ni tidyondzo leti fikeke hi nkarhi naswona leti pfunaka leti vakulu va nga ti dyondzaka eka Gidiyoni. Vakulu va fanele va ringanisela ni ku titsongahata loko swi ta eka nhlayo ya swiavelo leswi va swi tekaka ni ndlela leyi va hlamulaka hayona loko va ndhundhuzeriwa kumbe loko va xopaxopiwa. Va fanele va yingisa va tlhela va va ni xivindzi ngopfungopfu leswi makumu ya misava leyi ma nga kwala nyongeni. Va fanele va tshemba leswaku Xikwembu xi ta va tiyisa swi nga ri na mhaka leswaku va hlangana ni swihinga swihi. A swi kanakanisi leswaku ha va tlangela varisi volavo lava tirhaka hi matimba naswona hi “xixima vanhu vo tano.”—Filp. 2:29.