1. I yini lexi ku hlamariseke loko u sungula ku byela van’wana ntiyiso lowu u wu kumeke?

XANA wa ha ri tsundzuka siku leri u sunguleke ku swi xiya ha rona leswaku u kume ntiyiso? Leswi a wu swi dyondza eBibeleni a swi ku fikelela mbilu naswona a swi twisiseka hi ku olova. A wu ehleketa leswaku vanhu hinkwavo va ta swi tsakela ku tiva ntiyiso lowu se u wu tivaka. A wu tiyiseka leswaku ku dyondza Bibele a swi ta endla leswaku vanhu va hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo ni ku va ni ntshembo hi vumundzuku. (Ps. 119:105) Hikwalaho, u nambe u sungula ku tsongolela vanghana ni maxaka ya wena ntiyiso lowu u wu kumeke. Kambe lexi hlamarisaka, vo tala va sungule ku ku kaneta!

2-3. Vanhu vo tala va le nkarhini wa Yesu va angule njhani loko a va chumayela?

² A hi fanelanga hi hlamala loko vanhu va hi kaneta loko hi va chumayela. Hambi ku ri Yesu na yena u kanetiwile hambileswi a endleke masingita yo tala ku kombisa leswaku a a rhumiwe hi Xikwembu. Hi xikombiso, u pfuxe Lazaro eku feni, ku nga singita leri voniweke ni hi vanhu lava a va n’wi kaneta. Hambiswiritano, varhangeri va Vayuda a va n’wi amukelanga Yesu tanihi Mesiya. A va lava ni ku n’wi dlaya swin’we na Lazaro!—Yoh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Yesu a a swi tiva leswaku vanhu vo tala a va nga ta n’wi amukela tanihi Mesiya. (Yoh. 5:39-44) U byele ntlawa wa vadyondzisiwa va Yohane Mukhuvuri a ku: “Wa tsaka loyi a nga kumiki nchumu lexi n’wi khunguvanyisaka eka mina.” (Mat. 11:2, 3, 6) Hikwalahokayini vanhu vo tala va kanete Yesu?

4. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

⁴ Eka nhlokomhaka leyi ni leyi landzelaka, hi ta bula hi swivangelo  leswi endleke vanhu vo tala va kaneta Yesu. Hi ta tlhela hi vona lexi endlaka vo tala namuntlha va nga hi yingisi loko hi va chumayela. Xa nkoka swinene, hi ta twa ndlela leyi ku va ni ripfumelo eka Yesu swi nga hi pfunaka hayona leswaku hi nga tshiki ku va valandzeri vakwe.

5. I yini lexi endleke van’wana va nga tshembi leswaku Yesu i Mesiya loyi ku profetiweke ha yena?

⁵ Ndhawu leyi Yesu a kuleleke eka yona hi yona yi endleke vo tala va nga tshembi leswaku i Mesiya loyi ku profetiweke ha yena. A va pfumela leswaku i mudyondzisi loyi a nga ni vutshila naswona va ma vonile masingita lawa a ma endleke. Kambe loko va n’wi languta, a vo vona n’wana wa xisiwana lexi nga muvatli. Nakambe a a huma eNazareta, ku nga muti lowu a wu tekiwa wu nga ri wa nkoka. Hambi ku ri Nathaniyele, loyi a veke mudyondzisiwa wa Yesu, u tshame a ku: “Xana ku nga huma nchumu lowunene eNazareta?” (Yoh. 1:46) Swi nga endleka a a wu tekela ehansi muti lowu Yesu a a huma eka wona. Kumbe a a ehleketa hi vuprofeta lebyi nga eka Mikiya 5:2, lebyi vulaka leswaku Mesiya a a ta velekiwa eBetlehema, ku nga ri eNazareta.

6. I yini lexi a xi fanele xi pfule vanhu va le nkarhini wa Yesu matihlo va xiya leswaku Yesu a a ri Mesiya?

⁶ Leswi Matsalwa ma swi vulaka. Muprofeta Esaya u profete leswaku valala va Yesu a va ta byi ba hi makatla “vuxokoxoko” lebyi vulavulaka hi rixaka leri Mesiya a a ta huma eka rona. (Esa. 53:8) Byo tala bya vuxokoxoko byebyo ku profetiwe hi byona. Loko vanhu volavo a va lo tinyika nkarhi wo kambisisa vuxokoxoko byebyo, a va ta va va swi xiyile leswaku Yesu u velekeriwe eBetlehema naswona a a ri ntukulu wa Hosi Davhida. (Luka 2:4-7) Yesu u velekeriwe endhawini leyi ku profetiweke hi yona eka Mikiya 5:2. Xana xihoxo xi ve kwihi? Vanhu va teke xiboho hi magugu va nga ri na vuxokoxoko hinkwabyo. Sweswo hi swona leswi endleke va kaneta Yesu.

7. I yini lexi endlaka vanhu vo tala namuntlha va kaneta Timbhoni ta Yehovha?

⁷ Xana ninamuntlha vanhu va ha ri tano? Ina. Timbhoni to tala ta Yehovha i swisiwana naswona vanhu vo tala va ti teka ti nga “dyondzekanga.” (Mit. 4:13) Van’wana va vula leswaku a ti nge swi koti ku dyondzisa vanhu Bibele hikuva a ti yanga eswikolweni swa vufundhisi. Van’wanyana va vula leswaku Timbhoni ta Yehovha i “vukhongeri bya le Amerika,” hambileswi etikweni rero ku nga ni Timbhoni titsongo loko ti pimanisiwa ni leti nga kona emisaveni hinkwayo. Kasi van’wana va byeriwe leswaku Timbhoni a ti pfumeli eka Yesu. Se swi endla malembe ti hehliwa hi ku va “Makhomunisi,” “tinhlori ta le Amerika” ni ku “pfukela mfumo.” Lava byeriweke mavunwa lawa, a va lavi ku twa nchumu hi Timbhoni ta Yehovha hambileswi va nga riki na vuxokoxoko hinkwabyo.

8. Hi ku ya hi Mitirho 17:11, i yini leswi vanhu va faneleke va swi endla loko va lava ku tiva vanhu va Xikwembu namuntlha?

⁸ I yini lexi nga pfunaka munhu leswaku a nga tshiki ku landzela Yesu? I ku endla ndzavisiso. Luka mutsari wa Evhangeli u endle tano. U ‘lavisise timhaka hinkwato ku sukela eku sunguleni hi vukheta.’ A a lava leswaku vanhu lava a va ta hlaya rungula rakwe va “wu twisisa kahle ntiyiso” lowu va wu tweke hi Yesu. (Luka 1:1-4) Vayuda va le Beriya a va fana na Luka. Loko va twa mahungu lamanene ro sungula mayelana na Yesu, va endle ndzavisiso eMatsalweni ya Xiheveru leswaku va ta tiyiseka hi leswi va swi tweke. (Hlaya Mitirho 17:11.) Hilaha ku fanaka, vanhu va fanele va endla ndzavisiso. Va fanele va pimanisa leswi  vanhu va Xikwembu va va dyondzisaka swona ni leswi Matsalwa ma swi vulaka. Va fanele va tlhela va dyondza hi matimu ya Timbhoni ta Yehovha. Loko va endla tano, a va nge xi pfumeleli xihlawuhlawu kumbe mavarivari ma va tshikisa ku landzela Yesu.

9. Ku humelele yini loko Yesu a ale ku endla singita leri humaka etilweni?

⁹ Vanhu van’wana va le nkarhini wa Yesu a va nga enerisiwi hi ndlela leyi a dyondzisa hayona. A va lava swo tlula sweswo. Va n’wi kombele leswaku a endla “singita leri humaka etilweni,” ku kombisa leswaku hi yena Mesiya. (Mat. 16:1) Kumbexana va vule tano hileswi a va nga swi twisisi kahle leswi tsariweke eka Daniyele 7:13, 14. Kambe nkarhi wa Yehovha wa leswaku vuprofeta byebyo byi hetiseka a wu nga si fika. Leswi Yesu a a va dyondzisa swona, a swi fanele swi va pfule mahlo leswaku hi yena Mesiya. Kambe endzhaku ka loko a ale ku va endlela singita leri humaka etilweni, va sungule ku n’wi kaneta.—Mat. 16:4.

10. Yesu u byi hetisise njhani vuprofeta lebyi tsariweke hi Esaya mayelana na Mesiya?

¹⁰ Leswi Matsalwa ma swi vulaka. Muprofeta Esaya u tsale leswi mayelana na Mesiya: “A nge huweleli kumbe a tlakusa rito, a nge endli leswaku rito rakwe ri twala exitarateni.” (Esa. 42:1, 2) Yesu a a nga bokoloki loko a chumayela. A nga akanga titempele ta manyunyu, a a nga ambali joyini naswona a a nga lavi ku vitaniwa hi mavito yo hlawuleka. Hambileswi vutomi byakwe a byi ri ekhombyeni, loko a tengisiwa u arile ku endla singita hi xikongomelo xo tsakisa Hosi Heroda. (Luka 23:8-11) I ntiyiso leswaku Yesu u ma endlile masingita kambe ntirho wakwe lowukulu a ku ri ku chumayela mahungu lamanene. U byele vadyondzisiwa vakwe, a ku: “Ndzi tele sweswo.”—Mar. 1:38.

11. Hi rihi langutelo leri hoxeke leri van’wana va nga na rona namuntlha?

¹¹ Xana ninamuntlha vanhu va ha ri tano? Ina. Namuntlha vo tala va nyanyuriwa hi tikereke ta manyunyu, vafundhisi lava vitaniwaka hi mavito yo hlawuleka ni hi mikhuvo leyi va  nga ma tiviki ni matimu ya yona. Lexi hlamarisaka, vanhu lava yaka etikerekeni teto a va dyondzisiwi nchumu hi Xikwembu ni hi xikongomelo xa xona. Lava va taka etinhlengeletanweni ta hina ta Vukreste, va dyondza leswi Yehovha a swi languteleke eka hina ni ndlela leyi a lavaka hi hanya hayona. Tiholo ta hina a hi ta manyunyu kambe ti basile naswona ta khathaleriwa. Lava rhangelaka a va ambali swiambalo swo hlawuleka kumbe ku vitaniwa hi mavito yo hlawuleka. Tidyondzo leti hi tidyondzisaka ni leti hi pfumelaka eka tona ti huma eBibeleni. Hambiswiritano, vo tala va hi kaneta loko hi va chumayela hikuva a ku na mikhuvo yo karhi leyi hi yi tlangelaka naswona leswi hi va dyondzisaka swona swi hambanile ni leswi va swi dyondzaka.

12. Hi ku ya hi Vaheveru 11:1, 6, leswaku hi va ni ripfumelo leri tiyeke hi fanele hi endla yini?

¹² I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke? Muapostola Pawulo u byele Vakreste va le Rhoma, a ku: “Ripfumelo ri va kona loko ku ri ni leswi twiweke. Leswi twiweke i rito leri vulavulaka hi Kreste.” (Rhom. 10:17) Hikwalaho, leswaku hi kota ku tiyisa ripfumelo ra hina hi fanele hi dyondza Bibele, ku nga ri ku ya emikhubyeni ya vukhongeri leyi nga humiki eBibeleni, swi nga ri na mhaka leswaku mikhuvo ya kona yi nyanyula ku fikela kwihi. Hi fanele hi tiyisa ripfumelo ra hina hikuva “a swi koteki ku tsakisa Xikwembu kahle handle ka ripfumelo.” (Hlaya Vaheveru 11:1, 6.) Hikwalaho, a swi kali swi lava hi vona singita leri humaka etilweni ku ri kona hi nga ta tiyiseka leswaku hi kume ntiyiso. Leswi hi swi dyondzaka eBibeleni swi tiyisa ripfumelo ra hina naswona swi endla hi nga kanakani leswaku hi kume ntiyiso.

13. I yini lexi endleke vo tala va kaneta Yesu?

¹³ Enkarhini wa Yesu, vadyondzisiwa va Yohane Mukhuvuri va hlamarile loko va twa leswaku vadyondzisiwa va Yesu a va nga titsoni swakudya. Yesu u vule leswaku a ku nga ri na xivangelo xo va va titsona swakudya yena a ha hanya. (Mat. 9:14-17) Hambiswiritano,  Vafarisi ni vanhu van’wana va kanete Yesu hikuva a a nga ri na mhaka ni mikhuva ya Vayuda. Va dye makala loko va n’wi vona a hanyisa vanhu hi Savata. (Mar. 3:1-6; Yoh. 9:16) A va vula leswaku va xixima Savata; kasi hi hala tlhelo a va endla mabindzu etempeleni. Va bave va khalakhasa loko Yesu a hlongola lava a va xavisa etempeleni. (Mat. 21:12, 13, 15) Vanhu va le Nazareta lava Yesu a va chumayeleke esinagogeni, va dye makala loko Yesu a endle xikombiso lexi a xi paluxa vukanganyisi bya vona ni ku kombisa leswaku a va na ripfumelo. (Luka 4:16, 25-30) Leswi Yesu a a hanya hi ndlela leyi a va nga ehleketi leswaku u ta hanya hayona, va sungule ku n’wi kaneta.—Mat. 11:16-19.

14. Hikwalahokayini Yesu a sole mikhuva ya vanhu leyi a yi nga fambisani ni Matsalwa?

¹⁴ Leswi Matsalwa ma swi vulaka. Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Yehovha u te: “Vanhu lava vo vula ntsena leswaku va ndzi rhandza, va ndzi xixima hi nomu ntsena, kambe a swi humi embilwini; va ndzi chava ntsena hi ku landza milawu ya vanhu leyi va dyondzisiweke yona.” (Esa. 29:13) Swa fanela leswi Yesu a soleke mikhuva ya vanhu leyi a yi nga fambisani ni Matsalwa. Vanhu lava a va teka milawu ni mikhuva ya vanhu swi ri swa nkoka ku tlula leswi Matsalwa ma swi vulaka, va fularhele Yehovha va tlhela va kaneta Mesiya.

15. I yini lexi endlaka vanhu vo tala namuntlha va venga Timbhoni ta Yehovha?

¹⁵ Xana ninamuntlha vanhu va ha ri tano? Ina. Vo tala a va khomeki kahle loko Timbhoni ta Yehovha ti nga va joyini eku tlangeleni ka masiku ya ku velekiwa ni Khisimusi, ku nga mikhuvo leyi nga fambisaniki ni Matsalwa. Van’wana va kwata loko ti nga va joyini eku tlangeleni ka mikhuvo ya tiko kumbe ti nga swi landzeli swiyilayila leswi endliwaka hi mikarhi ya mikosi leswi nga fambisaniki ni Matsalwa. Lava khunguvanyisiwaka hi swilo leswi, va tibyela leswaku vona va gandzela Xikwembu hi ndlela leyi amukelekaka. Kambe vo tixisa, a va nge swi koti ku tsakisa Xikwembu loko va landzela mikhuva ya vanhu ku tlula leswi Bibele yi swi dyondzisaka.—Mar. 7:7-9.

16. Hi ku ya hi Pisalema 119:97, 113, 163-165, i yini leswi hi faneleke hi swi endla ni leswi hi nga fanelangiki hi swi endla?

¹⁶ I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi nga tshiki ku rhandza nawu wa Yehovha? Hi fanele hi rhandza milawu ya Yehovha hi mbilu hinkwayo. (Hlaya Pisalema 119:97, 113, 163-165.) Loko hi rhandza Yehovha, hi ta papalata mikhuva hinkwayo leyi nga n’wi tsakisiki. A ku nge ve na nchumu ni wun’we lowu hi nga ta wu rhandza ku tlula Yehovha.

17. I yini leswi vanhu vo tala a va swi languterile eka Yesu leswi endleke va n’wi kaneta?

¹⁷ Vanhu van’wana va le nkarhini wa Yesu a va lava leswaku xiyimo xa tipolitiki xi cinca. A va langutele leswaku Mesiya u ta va tshunxa eka mfumo wa Rhoma lowu a wu fuma hi voko ra nsimbhi. Kambe loko va lava ku n’wi endla hosi ya vona, u arile. (Yoh. 6:14, 15) Kasi van’wana ku katsa ni vaprista a va chuhile va ehleketa leswaku va ta lahlekeriwa hi swikhundlha swa vona leswi mfumo wa Rhoma a wu va nyike swona loko Yesu a cinca xiyimo xa tipolitiki. Langutelo ro tano, hi rona leri endleke Vayuda vo tala va kaneta Yesu.

18. Hi byihi vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya lebyi vo tala va byi beke hi makatla?

¹⁸ Leswi Matsalwa ma swi vulaka. Hambileswi vuprofeta byo tala byi vuleke leswaku Mesiya a a ta va Nhenha leyi hlulaka kambe vuprofeta byin’wana byi vule leswaku a ta boheka ku rhanga a fa, a fela swidyoho swa hina. (Esa. 53:9, 12) I yini lexi endleke vo tala va va  ni langutelo leri hoxeke hi Mesiya? Vo tala enkarhini wa Yesu a va byi ba hi makatla vuprofeta lebyi a byi nga vulavuli hi ku va tlhantlhela swiphiqo hi ku hatlisa.—Yoh. 6:26, 27.

19. Hi rihi langutelo leri hoxeke leri vanhu va nga na rona namuntlha leri endlaka va hi kaneta?

¹⁹ Xana ninamuntlha vanhu va ha ri tano? Ina. Vo tala namuntlha va hi kaneta hileswi hi nga voyameriki etlhelo ro karhi ra tipolitiki. Va lava hi vhota hi nkarhi wa nhlawulo. Kambe ha swi tiva leswaku hi ku ya hi Yehovha, loko ho vhotela munhu wo karhi leswaku a va murhangeri wa hina, hi ta va hi bakanya vuhosi bya Yena. (1 Sam. 8:4-7) Van’wana va vula leswaku a hi fanele hi aka swikolo ni swibedlhele ni ku endla swin’wana leswi nga ta pfuna vaakatiko. Leswi hi swona leswi endlaka va hi kaneta hikuva ntirho wa hina lowukulu i ku chumayela, ku nga ri ku tlhantlha swiphiqo leswi vanhu va nga na swona.

20. Hi ku ya hi marito ya Yesu lama nga eka Matewu 7:21-23, i yini lexi hi faneleke hi xi teka xi ri xa nkoka ku tlula hinkwaswo?

²⁰ I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi nga tlangi hi nkarhi? (Hlaya Matewu 7:21-23.) Hi fanele hi teka ntirho lowu Yesu a hi nyikeke wona wu ri wa nkoka ku tlula swilo hinkwaswo. (Mat. 28:19, 20) Hi nga tlangi hi nkarhi hi ku ehleketa hi ndlela yo tlhantlha swiphiqo ni ku lulamisa xiyimo xa tipolitiki xa misava leyi. Ntiyiso wa mhaka hileswaku hi rhandza vanhu naswona ha khathala hi swiphiqo leswi va nga na swona kambe ndlela ya nkoka swinene leyi hi nga va pfunaka hayona, i ku va dyondzisa hi Mfumo wa Xikwembu ni ku va pfuna va va ni vuxaka na Yehovha.

21. Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

²¹ Eka nhlokomhaka leyi, hi vulavule hi swivangelo swa mune leswi endleke vanhu vo tala va kaneta Yesu ni leswi endlaka van’wana namuntlha va kaneta valandzeri va Yesu. Xana swivangelo swa kona swi helela kwala? Doo! Eka nhlokomhaka leyi landzelaka, hi ta bula hi swivangelo swin’wana swa mune. Onge hi nga tiyisa ripfumelo ra hina naswona hi nga pfumeleli nchumu ni wun’we wu hi tshikisa ku landzela Yesu!