NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA YA VU 45
RISIMU 138 Yi Sasekile Misisi Ya Mpunga
Dyondza Eka Marito Yo Hetelela Ya Vavanuna Vo Tshembeka
“Xana vutlhari a byi na lava kuleke, naswona xana ku twisisa a ku na lava masiku?”—YOBO 12:12.
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA
Ku yingisa Yehovha Xikwembu swi tisa mikateko sweswi naswona hi ta kuma vutomi lebyi nga heriki enkarhini lowu taka.
1 Hikwalahokayini hi fanele hi dyondza eka lava kuleke?
HINKWERHU hi lava switsundzuxo loko hi fanele hi endla swiboho swa nkoka evuton’wini. Switsundzuxo sweswo hi nga swi kuma eka vakulu ni le ka Vakreste van’wana lava nga ni ntokoto. Loko va dyuharile, a hi fanelanga hi honisa switsundzuxo swa vona hi tibyela leswaku i swa xikhale. Yehovha u lava leswaku hi dyondza eka vona. Va hi tlula hi ntokoto, ku twisisa ni hi vutlhari.—Yobo 12:12.
2. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?
2 Emikarhini ya Bibele, Yehovha u tirhise vadyuhari vo tshembeka leswaku va khutaza ni ku kongomisa vanhu vakwe. Hi xikombiso, ehleketa hi Muxe, Davhida na muapostola Yohane. A va hanyanga hi nkarhi wun’we naswona swiyimo swa vona a swi hambane ngopfu. Loko va ri ekusuhi ni ku fa, va nyike lava a va ha tsakama switsundzuxo swa vutlhari. Hinkwavo vakhalabye lava vo tshembeka va kandziyise ndlela leyi swi nga swa nkoka hayona ku yingisa Xikwembu. Yehovha u ma hlayisile marito ya vona leswaku ma hi vuyerisa namuntlha. Hambi ha ha tsakama kumbe hi dyuharile, hi nga vuyeriwa loko hi kambisisa switsundzuxo swa vona. (Rhom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Eka nhlokomhaka leyi, hi ta kambisisa marito yo hetelela ya vakhalabye lava vanharhu ni leswi hi swi dyondzaka eka leswi va swi vuleke.
“MI TA HANYA NKARHI WO LEHA”
3. Hi yihi mitirho leyi Muxe a yi endleke?
3 Muxe a a tinyiketele hi mbilu hinkwayo eka Yehovha. A a ri muprofeta, muavanyisi, murhangeri ni n’wamatimu. Muxe a a ri ni ntokoto wo tala. U rhangele tiko ra Israyele leswaku ri huma evuhlongeni eEgipta naswona u ma vone hi lawa ya ka yena masingita ya Yehovha. Yehovha u tirhise yena ku tsala tibuku to sungula ta ntlhanu ta Bibele na Pisalema 90 naswona swi nga endleka Pisalema 91 yi tsariwe hi yena. Kumbexana u tlhele a tsala buku ya Yobo.
4. Muxe u khutaze vamani naswona hikwalahokayini?
4 Loko a ri ni malembe ya 120 naswona a ri kusuhi ni ku fa, Muxe u hlengelete Vaisrayele hinkwavo a va tsundzuxa hi swilo leswi va swi voneke. Loko va ha ri vantshwa, van’wana va Vaisrayele lava a va n’wi yingiserile va vone swikombiso ni masingita yo tala lawa Yehovha a ma endleke, ku katsa niloko A xupula tiko ra Egipta. (Eks. 7:3, 4) Va fambe exikarhi ka Lwandle ro Tshwuka leri aviweke naswona va swi vonile loko ku lovisiwa masocha ya Faro. (Eks. 14:29-31) Loko va ri emananga, va yi vonile ndlela leyi Yehovha a va sirheleleke ni ku va wundla hayona. (Det. 8:3, 4) Loko va ri ekusuhi ni ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke, Muxe u tirhise nkarhi wakwe wo hetelela leswaku a khutaza vanhu. a
5. Marito ya Muxe yo hetelela lama nga eka Deteronoma 30:19, 20 ma va tiyisekise yini Vaisrayele?
5 Muxe u te yini? (Hlaya Deteronoma 30:19, 20.) Tiko ra Israyele a ri ta hanya bya ka byandlani. Hi ku katekisiwa hi Yehovha, Vaisrayele a va ta hanya nkarhi wo leha etikweni leri a a va tshembise rona. Tiko ra kona a ri xongile naswona a ri nonile. Loko a va byela hi rona, Muxe u te: “Miti leyikulu yo saseka leyi u nga yi akangiki, tiyindlu leti taleke hi swilo leswinene leswi u nga swi tirhelangiki, swihlovo leswi u nga swi celangiki ni masimu ya madiriva ni mirhi ya mitlhwari leyi u nga yi byalangiki.”—Det. 6:10, 11.
6. Hikwalahokayini Xikwembu xi pfumelele matiko man’wana leswaku ma hlula Vaisrayele?
6 Muxe u tlhele a lemukisa Vaisrayele. A va fanele va yingisa milawu ya Yehovha leswaku va ya emahlweni va hanya etikweni ra vona ro xonga. Muxe u va tsundzuxe leswaku va “hlawula vutomi” hi ku yingisa Yehovha ni hi ku “n’wi namarhela.” Kambe Vaisrayele a va n’wi yingisanga Yehovha. Kutani Yehovha u pfumelele Vaasiriya naswona hi ku famba ka nkarhi ni Vababilona leswaku va va hlula kutani va va yisa evuhlongeni.—2 Tih. 17:6-8, 13, 14; 2 Tikr. 36:15-17, 20.
7. Hi dyondza yini eka marito ya Muxe? (Nakambe vona xifaniso.)
7 Hi dyondza yini? Ku yingisa swa ponisa. Ku fana ni Vaisrayele lava a va ri enyangweni yo nghena eTikweni leri Tshembisiweke, na hina hi le kusuhi ni ku nghena emisaveni leyintshwa leyi Xikwembu xi hi tshembiseke yona, laha hi nga ta vona misava yi va paradeyisi. (Esa. 35:1; Luka 23:43) Diyavulosi ni madimona yakwe va ta va va nga ha ri kona. (Nhlav. 20:2, 3) A ku nge he vi ni vukhongeri bya mavunwa lebyi nga ta hambukisa vanhu byi va yisa ekule na Yehovha. (Nhlav. 17:16) A ku nge he vi ni mifumo leyi nga ta tshikilela vanhu. (Nhlav. 19:19, 20) A ku nge vi na vaxandzuki eparadeyisini. (Ps. 37:10, 11) Vanhu hinkwavo va ta yingisa milawu ya Yehovha yo lulama, leyi endlaka leswaku va va ni ku rhula ni vun’we. Xisweswo va ta rhandzana va tlhela va tshembana. (Esa. 11:9) Mawaku vumundzuku byo tsakisa lebyi hi byi languteleke! Xo tsakisa no tlurisa, loko hi yingisa Yehovha, hi ta hanya eparadeyisini hi nga fi.—Ps. 37:29; Yoh 3:16.
Loko hi yingisa Yehovha hi ta hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi (Vona ndzimana 7)
8. Xitshembiso xa vutomi lebyi nga heriki xi n’wi pfune njhani makwerhu loyi ku nga khale a ri murhumiwa? (Yuda 20, 21)
8 Loko hi tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi xitshembiso lexi Xikwembu xi hi tshembisaka xona xa ku hanya hilaha ku nga heriki, hi ta lava ku xi yingisa hambiloko hi langutana ni miringo ya njhani. (Hlaya Yuda 20, 21.) Xitshembiso xexo xi nga hi pfuna leswaku hi antswisa laha hi siyekaka kona. Makwerhu un’wana loyi ku nga khale a ri murhumiwa eAfrika, loyi a hluleke mukhuva lowu a wu tshamela ku n’wi karhata, u ri: “Leswi a ndzi swi vona leswaku vutomi lebyi nga heriki byi nga ndzi hundza, swi endle ndzi tiyimisela swinene ku lwa ni mukhuva wolowo ni ku kombela Yehovha hi mbilu hinkwayo leswaku a ndzi pfuna. Ndzi wu hlurile hi ku pfuniwa hi Yehovha.”
“SWI TA KU FAMBELA KAHLE”
9. Davhida u langutane ni miringo yihi evuton’wini?
9 Davhida a a ri hosi leyinene. Nakambe a a ri xilombe, mutlhokovetseri, nhenha ya nyimpi ni muprofeta. U hlangane ni mitlhontlho yo tala evuton’wini. U hete malembe yo tala a ri karhi a balekela Hosi Sawulo wa mavondzo. Endzhaku ka loko a ve hosi, Davhida u boheke ku tlhela a baleka hikwalaho ka leswi n’wana wakwe Absalomu a a lava ku wutla vuhosi. Hambileswi swilo a swi nga khuluki evuton’wini byakwe ni leswi a a endla swihoxo, Davhida u tshame a tshembekile eka Xikwembu kukondza a fa. Yehovha u vule leswaku Davhida i “wanuna la amukelekaka embilwini ya [Yena].” I swa nkoka leswaku hi yingisa xitsundzuxo xa Davhida!—Mit. 13:22; 1 Tih. 15:5.
10. Hikwalahokayini Davhida a tsundzuxe Solomoni n’wana wakwe tlhelo mutlhandlami wakwe?
10 Hi xikombiso, xiya xitsundzuxo lexi Davhida a xi nyikeke n’wana tlhelo mutlhandlami wakwe, Solomoni. Jaha leri a ri hlawuriwe hi Yehovha leswaku ri yisa vugandzeri lebyi tengeke emahlweni ni ku aka tempele leyi a ku ta dzunisiwa Xikwembu eka yona. (1 Tikr. 22:5) Swilo a swi ta n’wi tikela Solomoni. Davhida a a ta n’wi byela yini? A hi voneni.
11. Hi ku ya hi 1 Tihosi 2:2, 3, Davhida u n’wi tiyisekise yini Solomoni naswona marito yakwe ma ve ntiyiso hi ndlela yihi? (Nakambe vona xifaniso.)
11 Davhida u vule yini? (Hlaya 1 Tihosi 2:2, 3.) Davhida u byele n’wana wakwe leswaku loko a yingisa Yehovha, swilo a swi ta n’wi fambela kahle evuton’wini. Ku ringana malembe yo tala, Solomoni swi n’wi fambele kahle. (1 Tikr. 29:23-25) U ake dyitempele ni ku tsala tibuku ta Bibele naswona marito yakwe ma kumeka ni le ka tibuku tin’wana ta Bibele. U ve ni ndhuma hikwalaho ka vutlhari ni rifuwo rakwe. (1 Tih. 4:34) Kambe hilaha Davhida a vuleke hakona, Solomoni a swi ta n’wi fambela kahle ntsena loko a yingisa Yehovha Xikwembu. Khombo ra kona, hi ku famba ka nkarhi Solomoni u gandzele swikwembu swin’wana. Yehovha a nga ha n’wi amukelanga naswona Solomoni u lahlekeriwe hi vutlhari byo rhangela vanhu hi ndlela leyinene.—1 Tih. 11:9, 10; 12:4.
Marito yo hetelela ya Davhida lawa a ma byeleke n’wana wakwe Solomoni, ma hi pfuna ku vona leswaku loko hi yingisa Yehovha, U ta hi nyika vutlhari bya ku endla swiboho leswinene (Vona tindzimana 11-12) b
12. Hi dyondza yini eka marito ya Davhida?
12 Hi dyondza yini? Loko hi yingisa, swilo swi ta hi fambela kahle. (Ps. 1:1-3) I ntiyiso leswaku Yehovha a nga hi tshembisi ku hi nyika rifuwo ni ndhuma leyi Solomoni a a ri na yona. Kambe loko hi yingisa Xikwembu xa hina, xi ta hi nyika vutlhari lebyi nga ta hi pfuna ku endla swiboho leswinene. (Swiv. 2:6, 7; Yak. 1:5) Milawu ya xona yi nga hi pfuna loko swi ta eka timhaka ta ntirho, dyondzo, vuhungasi ni mali. Loko hi tirhisa vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, swi ta hi sirhelela eka makhombo. (Swiv. 2:10, 11) Hi ta va ni vuxaka lebyinene ni van’wana. Nakambe hi ta va ni mindyangu leyi tsakeke.
13. I yini leswi pfuneke Carmen leswaku a endla swiboho leswinene evuton’wini?
13 Carmen wa le Mozambique, a a ehleketa leswaku loko munhu a humelerile hiloko a dyondzekile. U ye eyunivhesiti leswaku a ya dyondzela swa tipulani ta swa miako. U tsale a ku: “A ndzi swi rhandza leswi a ndzi dyondza haswona. Kambe a ndzi nga ri na nkarhi wo endla swin’wana. Ku sukela hi 7:30 nimixo ku ya fika hi 6:00 nimadyambu, a ndzi va ndzi ri exikolweni. A ndzi nga ha swi koti ku ya etidyondzweni naswona vuxaka bya mina na Yehovha byi tsanile. A ndzi swi xiya leswaku a ndzi ringeta ku tirhela tihosi timbirhi.” (Mat. 6:24) U khongele hi xiyimo lexi a ri eka xona a tlhela a endla ndzavisiso eka mikandziyiso ya hina. U tlhele a ku: “Endzhaku ko kuma xitsundzuxo eka vamakwerhu lava nga ni ntokoto ni le ka mhani, ndzi endle xiboho xo tshika yunivhesiti kutani ndzi tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo. Leswi swi ndzi pfune ndzi endla swiboho leswinene evuton’wini naswona a ndzi tisoli.”
14. I yini leswi Muxe na Davhida va swi byeleke vanhu?
14 Muxe na Davhida a va n’wi rhandza Yehovha naswona a swi ri swa nkoka swinene eka vona ku n’wi yingisa. Eka marito ya vona yo hetelela, va khutaze vanhu leswaku va tekelela xikombiso xa vona hi ku yingisa Yehovha Xikwembu xa vona. Havambirhi va tlhele va va lemukisa leswaku Yehovha a nge he va amukeli loko vo n’wi fularhela naswona a va nga ta yi kuma mikateko leyi a va tshembiseke yona. Switsundzuxo swa vona swa ha tirha ni le ka hina namuntlha. Endzhaku ka malembe yo tala, nandza un’wana wa Yehovha u kombise ndlela leyi swi nga swa nkoka hayona ku tshembeka eka Xikwembu.
“A XI KONA LEXI NDZI TSAKISAKA”
15. Muapostola Yohane u vone yini hi nkarhi wakwe?
15 Yesu Kreste a n’wi rhandza swinene muapostola Yohane. (Mat. 10:2; Yoh. 19:26) Yohane a a fambafamba na Yesu loko a chumayela, u vone masingita yakwe naswona a nga n’wi fularhelanga loko swi tika. U vone Yesu loko a dlayiwa niloko se a pfuxiwile. U tlhele a vona vandlha ra Vukreste ri kula naswona u hanye kukondza a vona mahungu lamanene “ma [chumayeriwa] eka vanhu hinkwavo.”—Kol. 1:23.
16. Mapapila ya Yohane ma pfune vamani?
16 Loko a ri ekusuhi ni ku fa, Yohane u ve ni njombo yo tsala tibuku tin’wana ta Bibele. U tsale “nhlavutelo ya Yesu Kreste” leyi hlamarisaka. (Nhlav. 1:1) Yohane u tsale Evhangeli leyi thyiweke vito rakwe. U tlhele a tsala mapapila manharhu lama huhuteriweke. Eka papila rakwe ra vunharhu, u tsalele Mukreste wo tshembeka la vuriwaka Gayo, loyi eka yena a a fana ni n’wana la n’wi rhandzaka. (3 Yoh. 1) Swi nga endleka leswaku se hi nkarhi wolowo a ku ri ni Vakreste vo tala lava Yohane a a va teka tanihi vana vakwe. Leswi mukhalabye loyi wo tshembeka a swi tsaleke swi khutaze valandzeri hinkwavo va Yesu ku ta fikela ninamuntlha.
17. Hi ku ya hi 3 Yohane 4, i yini leswi endlaka munhu a tsaka swinene?
17 I yini leswi Yohane a swi tsaleke? (Hlaya 3 Yohane 4.) Yohane u tsale hi ndlela leyi ku yingisa Xikwembu swi tisaka ntsako hayona. Hi nkarhi lowu Yohane a tsaleke papila rakwe ra vunharhu, vanhu van’wana a va hangalasa tidyondzo ta mavunwa ni ku endla leswaku ku nga vi na vun’we evandlheni. Hambiswiritano, van’wana va ye emahlweni va “famba entiyisweni.” Va yingise Yehovha naswona a va “famba hi ku ya hi swileriso swa yena.” (2 Yoh. 4, 6) Vakreste lava vo tshembeka va tsakise Yohane na Yehovha.—Swiv. 27:11.
18. Hi dyondza yini eka marito ya Yohane?
18 Hi dyondza yini? Ku tshembeka swi endla hi tsaka. (1 Yoh. 5:3) Hi xikombiso, swa hi tsakisa ku tiva leswaku hi tsakisa Yehovha. Wa tsaka loko hi papalata miringo ivi hi yingisa Rito rakwe. (Swiv. 23:15) Tintsumi na tona ta tsaka. (Luka 15:10) Na hina ha tsaka loko hi vona vamakwerhu va tshama va tshembekile, ngopfungopfu loko va ri emiringweni. (2 Tes. 1:4) Kutani loko misava leyi yi lovisiwa, swi ta hi tsakisa ku tiva leswaku hi tshame hi tshembekile eka Yehovha hambileswi hi hanyaka emisaveni leyi fumiwaka hi Sathana.
19. Xana makwerhu wa xisati Rachel u ri yini loko a vulavula hi ku dyondzisa van’wana ntiyiso? (Nakambe vona xifaniso.)
19 Swa hi tsakisa swinene loko hi chumayela van’wana. Rachel loyi a tshamaka eDominican Republic, u vona onge ku dyondzisa van’wana hi Xikwembu lexi hi xi gandzelaka i nkateko lowukulu. Loko a ehleketa hi vanhu lava a va pfuneke leswaku va va vagandzeri va Yehovha, u ri: “Swa tika ku hlamusela ntsako lowu ndzi nga na wona loko ndzi vona lava ndzi va dyondzisaka va rhandza Yehovha, va titshega hi yena ni ku cinca mahanyelo leswaku va n’wi tsakisa. Ntsako wolowo wu ma tlulela ekule matshalatshala ni swilo leswi ndzi titsoneke swona leswaku ndzi va dyondzisa.”
Ha tsaka loko hi dyondzisa van’wana ku rhandza Yehovha ni ku n’wi yingisa (Vona ndzimana 19)
VUYERIWA EKA MARITO YO HETELELA YA VAVANUNA VO TSHEMBEKA
20. I yini leswi hi fanaka ha swona na Muxe, Davhida na Yohane?
20 Muxe, Davhida na Yohane va hanye emikarhini leyi nga faniki ni ya hina. Kambe swi tele leswi hi fanaka na vona hi swona. Ku fana na hina, va tirhele Xikwembu xa ntiyiso. Ku fana na vona, hi khongela eka Yehovha, hi titshega hi yena naswona hi lava ku kongomisiwa hi yena. Ku fana ni vakhalabye lava, ha tiyiseka leswaku Yehovha wa va katekisa lava n’wi yingisaka.
21. Hi yihi mikateko leyi nga ta kumiwa hi lava yingisaka switsundzuxo swa vanhu vo tshembeka vo fana na Muxe, Davhida na Yohane?
21 Hikwalaho, a hi yingiseni marito yo hetelela ya vakhalabye lava, hi ku yingisa swileriso swa Yehovha. Kutani hinkwaswo leswi hi nga ta swi endla swi ta hi fambela kahle. Hi ta kuma vutomi ni ku “hanya nkarhi wo leha” hilaha ku nga heriki! (Det. 30:20) Hi ta tsaka hileswi hi tsakisaka Tata wa hina wa rirhandzu la nga le matilweni, loyi a hetisisaka switshembiso swakwe hinkwaswo hi ndlela yo hlamarisa.—Efe. 3:20.
RISIMU 129 Hi Ta Hambeta Hi Tiyisela
a Vaisrayele vo tala lava voneke masingita ya Yehovha eLwandle ro Tshwuka a va fikanga eTikweni leri Tshembisiweke. (Tinhl. 14:22, 23) Yehovha u vule leswaku lava nga ni malembe ya 20 ku ya ehenhla naswona va tsarisiweke, a va ta fela emananga. (Tinhl. 14:29) Hambiswiritano, Yoxuwa, Kalebe ni vantshwa van’wana vo tala ku katsa ni Valevhi a va fanga naswona va swi vonile loko Yehovha a hetisisa xitshembiso xakwe loko Vaisrayele va tsemakanya Nambu wa Yordani kutani va nghena eKanana.—Det. 1:24-40.
b TINHLAMUSELO TA XIFANISO: Eximatsini: Davhida u lele n’wana wakwe Solomoni hi ku n’wi byela marito ya vutlhari. Exineneni: Swichudeni swi ri karhi swi vuyeriwa eka dyondzo leyi swi yi kumaka eXikolweni xa Ntirho wa Vuphayona.
