1. Hi tihi tinyiko tin’wana leti Yesu a hi nyikeke tona?

 A KU na munhu loyi a nga ni malwandla ku tlula Yesu. Loko a ha ri laha misaveni, u endle masingita leswaku a pfuna van’wana mahala. (Luka 9:​12-17) U nyikele hi vutomi byakwe hikwalaho ka hina, ku nga nyiko leyikulu ku tlula hinkwato. (Yoh. 15:13) Niloko se a pfuxiwile, Yesu wa ha ya emahlweni a va ni malwandla. Hilaha a tshembiseke hakona, u kombele Yehovha leswaku a hi chululela moya wo kwetsima leswaku wu hi dyondzisa ni ku hi chavelela. (Yoh. 14:​16, 17, nhlamuselo ya le hansi.; 16:13) Yesu u ya emahlweni a hi letela ku endla vadyondzisiwa emisaveni hinkwayo, hi ku tirhisa tinhlengeletano ta vandlha.—Mat. 28:​18-20.

2. Hi ku ya hi Vaefesa 4:​7, 8, “tinyiko leti ku nga vavanuna” ti katsa vamani?

² Xiya yin’wana ya tinyiko leti Yesu a hi nyikeke tona. Muapostola Pawulo u tsale leswaku endzhaku ka loko Yesu a tlhelele etilweni, “u nyikele hi tinyiko leti ku nga vavanuna.” (Hlaya Vaefesa 4:​7, 8.) Pawulo u hlamusele leswaku Yesu u hi nyike tinyiko leti leswaku ti pfuna vandlha hi tindlela to hambanahambana. (Efe. 1:​22, 23; 4:​11-13) Namuntlha “tinyiko leti ku nga vavanuna” ti katsa malandza ya vutirheli, vakulu ni valanguteri va miganga. a I ntiyiso leswaku vavanuna lava a hi tintsumi kutani va swi endla swihoxo. (Yak. 3:2) Kambe Hosi ya hina Yesu Kreste wa va tirhisa leswaku va hi pfuna; i tinyiko leti yi hi nyikeke tona.

3. Kombisa ndlela leyi hinkwerhu hi nga seketelaka ntirho lowu endliwaka hi “tinyiko leti ku nga vavanuna.”

³ Yesu u hlawule “tinyiko leti ku nga vavanuna” leswaku ti tiyisa vandlha. (Efe. 4:12) Kambe hina hinkwerhu hi nga swi kota ku ti pfuna ti endla ntirho lowu wa nkoka. Hi xikombiso: Van’wana  va hina ha pfuneta loko ku akiwa Holo ya Mfumo. Van’wana va seketela lava tirhaka hi ku va swekela swakudya ni hi tindlela tin’wana. Hilaha ku fanaka, hinkwerhu hi nga seketela malandza ya vutirheli, vakulu ni valanguteri va miganga hi marito ni hi swiendlo. A hi voneni ndlela leyi ntirho wa vona wu hi vuyerisaka hayona ni ndlela leyi hi nga kombisaka vona na Yesu loyi a hi nyikeke “tinyiko leti ku nga vavanuna” leswaku ha va khensa.

MALANDZA YA VUTIRHELI MA ‘PFUNA VAN’WANA’ EVANDLHENI

4. Emikarhini ya vaapostola, malandza ya vutirheli a ma ‘pfuna’ hi ndlela yihi?

⁴ Emikarhini ya vaapostola, vamakwerhu van’wana a va hlawuriwa ku va malandza ya vutirheli. (1 Tim. 3:8) Kumbexana vavanuna lava, lava Pawulo a tsaleke ha vona hi vona lava a va ‘pfuna van’wana.’ (1 Kor. 12:28) Swi vonaka onge malandza ya vutirheli a ma endla mitirho ya nkoka leswaku vakulu va kota ku dyondzisa ni ku rhangela evandlheni handle ko kavanyeteka. Hi xikombiso, malandza ya vutirheli swi nga ha endleka a ma endla tikopi ta Matsalwa kumbe ma xava swilo leswi a swi laveka leswaku ku endliwa ntirho wolowo.

5. Namuntlha malandza ya vutirheli ma endla mitirho yihi ya nkoka?

⁵ Xiya mitirho yin’wana ya nkoka leyi malandza ya vutirheli ma yi endlaka evandlheni ra n’wina. (1 Pet. 4:10) Ma nga ha averiwa ku tirha hi tiakhawunti ta vandlha kumbe ku hlela nsimu, ma oda mikandziyiso ni ku tlhela ma yi pakela vahuweleri, ma tlanga tinsimu ni tivhidiyo, ma va varindzi ni ku pfuneta ku lunghisa Holo ya Mfumo. Mitirho leyi hinkwayo i ya nkoka leswaku swilo swi kota ku famba kahle evandlheni. (1 Kor. 14:40) Ku engetela eka leswi, malandza man’wana ya vutirheli ma nyikela mivulavulo ya le rivaleni ni ya le ka tinhlengeletano ta Mahanyelo ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela. Nandza wa vutirheli a nga ha hlawuriwa ku pfuneta mulanguteri wa ntlawa wa nsimu. Mikarhi yin’wana malandza ya vutirheli lama fanelekaka ma famba ni vakulu loko va endla maendzo ya vurisi.

6. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endlaka hi tlangela malandza ya hina ya vutirheli lama tirhaka hi matimba?

⁶ Vandlha ri vuyeriwa njhani hikwalaho ka mitirho leyi endliwaka hi malandza ya vutirheli? Makwerhu wa xisati Beberly b wa le Bolivia u ri: “Ndzi kota ku tiphina hi tidyondzo hilaha ku heleleke hikwalaho ka mitirho leyi endliwaka hi malandza ya vutirheli. Ndzi kota ku yimbelela, ku hlamula, ku yingisela mivulavulo, ku dyondza eka tivhidiyo ni swifaniso. Ma tiyiseka leswaku hi sirhelelekile loko hi ri eHolweni ya Mfumo ni ku pfuna lava yingiseleke tidyondzo va ri emakaya leswaku na vona va vuyeriwa. Loko tidyondzo ti hela, ma pfuneta ku basisa holo, eka swa tiakhawunti ni ku tlhela ma tiyiseka leswaku hi ni mikandziyiso leyi hi yi lavaka. Ndza swi tlangela leswi ma hi endlelaka swona!” Leslie loyi a tshamaka eColombia naswona nuna wakwe a nga nkulu u ri: “Nuna wa mina u kota ku endla swiavelo swakwe swo hambanahambana hileswi a pfuniwaka hi malandza ya vutirheli. Loko a ma nga n’wi pfuni a a ta tshama a khomekile swinene, hikwalaho ndza swi tlangela leswi ma tiyimiseleke ku pfuna naswona ma endlaka swiavelo swa wona hi ku hiseka.” A swi kanakanisi leswaku na wena u titwa tano.—1 Tim. 3:13.

7. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha ma tlangela malandza ya vutirheli? (Nakambe vona xifaniso.)

⁷ Hambiloko hi khensa leswi malandza ya vutirheli ma swi endlaka, Bibele yi hi khutaza leswaku hi ma byela leswaku ha ma tlangela. (Kol. 3:15) Christof, nkulu wa le Finland, u kombisa ndlela leyi a tlangelaka hayona hi ndlela leyi, “Ndzi rhumela khadi kumbe meseji naswona ndzi tshaha tsalwa ni ku yi boxa hi ku kongoma ndlela leyi nandza wa vutirheli a ndzi khutazeke hayona kumbe leswaku hikwalahokayini  ndzi khensa ntirho wakwe.” Pascal na Jael lava tshamaka eNew Caledonia, mikarhi yo tala va khongelela malandza ya vutirheli. Pascal u ri, “Sweswinyana, hi katsa malandza ya vutirheli ya le vandlheni ra hina, hi khensa Yehovha hikwalaho ka wona ni ku ma kombelela leswaku a ma pfuna.” Yehovha wa swi twa swikhongelo swo tano naswona vandlha hinkwaro ra vuyeriwa.—2 Kor. 1:11.

VAKULU VA ‘TIRHA HI MATIMBA EXIKARHI KA HINA’

8. Hikwalahokayini Pawulo a tsale leswaku vakulu va le nkarhini wakwe a va ‘tirha hi matimba’? (1 Vatesalonika 5:​12, 13)

⁸ Enkarhini wa vaapostola, vakulu a va tirhela vandlha hi matimba. (Hlaya 1 Vatesalonika 5:​12, 13; 1 Tim. 5:17) A va ‘rhangela’ vandlha, va fambisa tinhlengeletano ni ku endla swiboho tanihi huvo ya vakulu. A va ‘tsundzuxa’ vamakwavo evandlheni, va va tshinya kambe hi ndlela ya rirhandzu leswaku va sirhelela vandlha. (1 Tes. 2:​11, 12; 2 Tim. 4:2) I ntiyiso leswaku vavanuna lava a va tlhela va tirha hi matimba leswaku va wundla mindyangu ya vona ni ku tlhela va tiyisa vuxaka lebyi va nga na byona ni Xikwembu.—1 Tim. 3:​2, 4; Tito 1:​6-9.

9. Hi byihi vutihlamuleri lebyi vakulu va nga na byona namuntlha?

⁹ Namuntlha vakulu va tshama va ri ni swo tala swo swi endla. I vachumayeri va mahungu lamanene. (2 Tim. 4:5) Va rhangela hi ku hiseka entirhweni wo chumayela, va hlela nsimu ya vandlha ra vona naswona va hi letela leswaku hi chumayela ni ku dyondzisa hi ndlela leyi humelelaka. Va tlhela va va vaavanyisi lava nga ni tintswalo naswona va nga riki na xihlawuhlawu. Loko Mukreste a endla xidyoho lexikulu, vakulu va tikarhatela ku n’wi pfuna a lunghisa vuxaka byakwe na Yehovha. Hi nkarhi lowu fanaka, va tikarhatela ku hlayisa vandlha ri tshama ri basile. (1 Kor. 5:​12, 13; Gal. 6:1) Xa nkoka swinene, vakulu i varisi. (1 Pet. 5:​1-3) Va nyikela mivulavulo ya le Matsalweni leyi lunghiseleriweke kahle, va tikarhatela ku tiva vanhu hinkwavo evandlheni naswona va endla maendzo ya vurisi. Ku engetela eka swiavelo leswi va nga na swona, vakulu van’wana va tlhela va pfuneta loko ku akiwa Tiholo ta Mfumo ni loko ti lunghisiwa, va hlela tinhlengeletano ta xifundzha naswona va tirha ni Tikomiti to Vulavurisana ni Swibedlhele, ku katsa ni Mitlawa yo Endzela Vavabyi. Vakulu va hi tirhela hi matimba!

10. Hi swihi swivangelo leswi endlaka hi tlangela vakulu va hina lava tirhaka hi matimba?

¹⁰ Yehovha u vule ka ha ri emahlweni leswaku varisi a va ta hi khathalela kahle nileswaku a hi “nge he chavi kumbe ku chavisiwa.” (Yer. 23:4) Makwerhu wa xisati Johanna wa le Finland, u vone ndlela leyi marito lawa ma nga ntiyiso hayona loko mhani wakwe a vabya swinene. U ri: “Hambileswi swi ndzi tikelaka ku byela vanhu ndlela leyi ndzi titwaka hayona, nkulu loyi a ndzi nga n’wi tolovelanga u ndzi lehisele mbilu, a khongela na mina ni ku tlhela a ndzi tiyisekisa leswaku Yehovha wa ndzi rhandza. A ndza ha swi tsundzuki kahle leswi a swi vuleke kambe ndza swi tsundzuka leswaku a ndzi nga ha vileli. Ndza tshemba leswaku Yehovha u n’wi rhumile leswaku a ta ndzi pfuna hi nkarhi lowu faneleke.” Xana vakulu va le vandlheni ra wena va ku pfune njhani?

11. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va tlangela vakulu? (Nakambe vona xifaniso.)

¹¹ Yehovha u lava hi komba vakulu leswaku ha va tlangela “hikwalaho ka ntirho wa vona.” (1 Tes. 5:​12, 13) Henrietta loyi na yena a tshamaka eFinland, u ri: “Vakulu va pfuna van’wana hi ku swi rhandza kambe leswi a swi vuli swona leswaku va endla tano hileswi va nga ni nkarhi kumbe matimba yo tala kumbe hileswi swilo swi ngo khuluka kunene evuton’wini bya vona. Mikarhi yin’wana ndzi va byela ndzi ku: ‘Wa tiva makwerhu, u nkulu lonene. Ndzi tshemba wa swi tiva sweswo.’” Makwerhu wa xisati Sera wa le  Türkiye c u ri: “Vakulu va swi lava ku khutaziwa leswaku va ya emahlweni va endla ntirho wa vona. Kutani hi nga va tsalela khadi, hi va rhamba eswakudyeni kumbe hi tirha na vona nsimu.” Xana ku ni nkulu wo karhi loyi u tlangelaka matshalatshala yakwe? Lava tindlela to kombisa leswaku wa swi tlangela leswi a swi endlaka.—1 Kor. 16:18.

VALANGUTERI VA MIGANGA VA TIYISA MAVANDLHA

12. I lunghiselelo rihi leri a ri endleriwe ku tiyisa mavandlha enkarhini wa vaapostola? (1 Vatesalonika 2:​7, 8)

¹² Yesu Kreste u nyike mavandlha “tinyiko leti ku nga vavanuna” leti a ti ta ri tirhela hi tindlela tin’wana. Hi ku kongomisiwa hi Yesu, vakulu va le Yerusalema va rhumele Pawulo, Barnaba ni van’wana leswaku va va valanguteri lava endzelaka mavandlha. (Mit. 11:22) Hikwalahokayini? Leswaku va tiyisa mavandlha hilaha malandza ya vutirheli ni vakulu va hlawuriweke leswaku va endla hakona. (Mit. 15:​40, 41) Vavanuna lava va titsone ku hanya vutomi lebyi tolovelekeke naswona va veka hambi ku ri vutomi bya vona ekhombyeni leswaku va dyondzisa ni ku khutaza vamakwerhu.—Hlaya 1 Vatesalonika 2:​7, 8.

13. Hi byihi vutihlamuleri byin’wana bya valanguteri va miganga?

¹³ Valanguteri va miganga va tshama va ri endleleni. Van’wana va famba tikhilomitara ta madzana leswaku va endzela mavandlha. Vhiki ni vhiki, mulanguteri wa muganga u nyikela mivulavulo yo hlaya, u endla maendzo ya vurisi, u fambisa nhlengeletano ya maphayona, ya vakulu ni ya nsimu. U lunghiselela mivulavulo ni ku hlela tinhlengeletano ta muganga ni ta xifundzha. U dyondzisa eka xikolo xa maphayona, u hlela nhlengeletano yo hlawuleka ni maphayona ya muganga wakwe ni ku tlhela a tirhana ni  timhaka tin’wana leti mikarhi yin’wana ti nga ta xihatla, leti a averiwaka tona hi rhavi.

14. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endlaka hi tlangela valanguteri va hina va miganga lava tirhaka hi matimba?

¹⁴ Mavandlha ma vuyeriwa njhani eka ntirho wa risima lowu endliwaka hi valanguteri va miganga? Loko a vulavula hi maendzo ya valanguteri va miganga, makwerhu un’wana wa le Türkiye u ri: “Mikarhi hinkwayo, maendzo ya vona ma ndzi khutaza leswaku ndzi tinyika nkarhi lowu engetelekeke wo pfuna vamakwerhu. Ndzi hlangane ni valanguteri vo tala va miganga kambe a nga kona ni un’we wa vona loyi a tshameke a ndzi endla ndzi titwa onge a nga na nkarhi wa mina kumbe a nga ngheneki.” Johanna loyi hi buleke ha yena u tirhe ni mulanguteri wa muganga ensin’wini kambe a va kumanga vanhu emakaya. U ri: “Nilokoswiritano, a ndzi ri rivali siku rero. Vasesi wa mina vambirhi a va ha ku rhurhela ekule naswona a ndzi va tsundzuka swinene. Mulanguteri wa muganga u ndzi khutazile ni ku ndzi pfuna ndzi vona leswaku loko hi tirhela Yehovha, mpfhuka i wa xinkarhana kambe emisaveni leyintshwa hi ta va ni nkarhi wo tala wo va ni maxaka ni vanghana.” Vo tala va hina ha va tlangela valanguteri va miganga naswona va hi pfunile hi tindlela leti fanaka.—Mit. 20:37–21:1.

15. (a) Hi ku ya hi 3 Yohane 5-8 hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va tlangela valanguteri va miganga? (Nakambe vona xifaniso.) (b) Hikwalahokayini hi fanele hi ehleketelela vasati va vamakwerhu lava hlawuriweke naswona hi nga swi endla njhani sweswo? (Vona bokisi leri nge, “ Tsundzuka Vasati Va Vona.”)

¹⁵ Muapostola Yohane u khutaze Gayo leswaku a kombisa vamakwerhu lava endzeke malwandla ni ku va “khoma hi ndlela leyi nga ta tsakisa Xikwembu.” (Hlaya 3 Yohane 5-8.) Ndlela yin’wana yo endla tano, i ku rhamba mulanguteri wa muganga leswaku hi ta dya na yena swakudya. Hi tlhela hi seketela lunghiselelo ra nsimu hi vhiki leri a endzeke ha rona. Leslie loyi hi buleke ha yena, u kombisa ku tlangela kakwe hi tindlela tin’wana. U ri: “Ndza va khongelela eka  Yehovha leswaku a va khathalela. Mina ni nuna wa mina hi va tsalele mapapila hi va byela ndlela leyi maendzo ya vona ma hi pfuneke hayona.” Tsundzuka leswaku valanguteri va miganga i vanhu ku fana na hina. Mikarhi yin’wana va vabya, va vilela hambi ku ri ku hela matimba. Kumbexana u nga va nhlamulo ya xikhongelo xa mulanguteri wa muganga loko u vulavula na yena hi musa kumbe loko u n’wi nyika nyiko yo karhi.—Swiv. 12:25.

HA TI LAVA “TINYIKO LETI KU NGA VAVANUNA”

16. Hi ku ya hi Swivuriso 3:​27, hi swihi swivutiso leswi vamakwerhu va xinuna va nga tivutisaka swona?

¹⁶ Emisaveni hinkwayo hi lava vamakwerhu lava engetelekeke leswaku va va “tinyiko leti ku nga vavanuna.” Loko u ri makwerhu wa xinuna la khuvuriweke, xana ‘swi le matimbeni ya wena ku pfuna’? (Hlaya Swivuriso 3:27.) Xana u tiyimiserile ku fanelekela ku va nandza wa vutirheli? Loko ku ve u nandza wa vutirheli, xana u tikarhatela ku va nkulu? d Xana u nga swi kota ku lulamisa swiyimo swa wena leswaku u kota ku endla xikombelo xo ya eXikolweni xa Vachumayeri va Mfumo? Xikolo xexo xi ta ku pfuna leswaku u tirhisiwa swinene hi Yesu. Loko u vona onge a wu faneleki, khongela eka Yehovha. N’wi kombele a ku pfuna hi moya wakwe wo kwetsima leswaku u swi endla kahle swiavelo hinkwaswo leswi u nyikiwaka swona.—Luka 11:13; Mit. 20:28.

17. “Tinyiko leti ku nga vavanuna” ti kombisa yini hi Hosi ya hina Yesu Kreste?

¹⁷ Vamakwerhu lava Yesu a va hlawuleke leswaku va va “tinyiko leti ku nga vavanuna” i vumbhoni bya leswaku Yesu u le ku hi kongomiseni emasikwini lawa yo hetelela. (Mat. 28:20) Ha swi tlangela swinene leswi hi nga ni Hosi leyi nga ni rirhandzu naswona yi hananaka, leyi tivaka leswi hi swi lavaka naswona yi hi nyikaka vamakwerhu lava fanelekaka leswaku va hi pfuna. Kutani lava tindlela to khensa vamakwerhu lava, lava tirhaka hi matimba. Nakambe khensa Yehovha swinene loyi ku nga yena Xihlovo xa “nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni nyiko yin’wana ni yin’wana leyi hetisekeke.”—Yak. 1:17.