1-2. (a) I ku kanakana kwihi loku malandza ya Yehovha ma nga vaka na kona? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

 VANHU hinkwavo va kanakana a mikarhi yin’wana. Hi xikombiso, ehleketa hi muntshwa loyi a nga Mbhoni la tivutisaka loko hakunene Yehovha a khathala hi yena. A nga ha kanakana ku khuvuriwa. Kumbe, ehleketa hi makwerhu wa xinuna loyi evuntshweni byakwe a rhangiseke ku tirhela Yehovha ematshan’weni yo hlongorisa dyondzo ya misava leyi. Leswi se a kuleke naswona xiyimo xa timali xi n’wi tikelaka, swi nga ha endleka a kanakana loko a endle xiboho xa vutlhari loko a ha ri muntshwa. Ehleketa hi makwerhu wa xisati loyi a dyuhaleke naswona a nga ha riki na matimba. Swi nga n’wi dyisa mbitsi leswi a nga ha kotiki ku endla leswi a a swi endla. Xana u tshame u tivutisa swivutiso swo tanihi leswi nge: ‘Xana hakunene Yehovha wa khathala hi mina? Xana a swi fanerile leswaku ndzi titsona swo karhi hikwalaho ka Yehovha? Xana ndza ha ri wa nkoka eka Yehovha?’

² Loko hi nga tikumi tinhlamulo ta swivutiso leswi, ndlela leyi hi n’wi gandzelaka hayona Yehovha yi nga khumbeka. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta vona ndlela leyi milawu ya Bibele yi nga hi pfunaka hayona loko hi kanakana (1) leswaku Yehovha wa khathala  hi hina, (2) leswaku swiboho leswi hi swi endleke enkarhini lowu hundzeke a swi ri swinene kumbe (3) leswaku hi nga ha swi kota ku n’wi endlela swo karhi Yehovha.

NDLELA YO HLULA KU KANAKANA

3. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga hlulaka ku kanakana ka hina?

³ Ndlela yin’wana leyi hi nga hlulaka ku kanakana i ku va hi hlaya Rito ra Xikwembu leswaku hi kuma tinhlamulo ta swivutiso swa hina. Loko hi endla tano, ripfumelo ra hina eka Yehovha ni vuxaka bya hina na yena swi ta tiya swinene naswona hi ta kota ku ‘yima hi tiyile eripfumelweni’.—1 Kor. 16:13.

4. Hi nga swi ‘kambisisa njhani swilo hinkwaswo’? (1 Vatesalonika 5:21)

⁴ Hlaya 1 Vatesalonika 5:21. Xiya leswaku Bibele yi hi khutaza leswaku hi ‘kambisisa swilo hinkwaswo.’ Hi nga swi endla njhani leswi? Hi ku va hi ringanisa leswi hi swi pfumelaka ni leswi Bibele yi swi vulaka. Hi xikombiso, ehleketa hi muntshwa loyi a tivutisaka loko a ri wa nkoka eka Xikwembu. Xana u fanele a pfumela leswaku leswi a swi ehleketaka i ntiyiso? Nikatsongo, u fanele a ‘kambisisa swilo hinkwaswo’ hi ku hlaya Bibele ku vona leswaku Yehovha u yi languta njhani mhaka leyi.

5. Hi n’wi twa njhani Yehovha loko a hlamula swivutiso swa hina?

⁵ Loko hi hlaya Rito ra Xikwembu, hi twa Yehovha a ri karhi a vulavula na hina. Kambe loko hi lava leswaku Yehovha a hlamula swivutiso swa hina, hi fanele hi endla swo tala. Hi fanele hi hlaya Matsalwa lama vulavulaka hi mhaka leyi hi vilerisaka. Hi nga endla ndzavisiso hi mhaka yoleyo, hi tirhisa mikandziyiso leyi lunghiseleriweke hi nhlangano wa Yehovha. (Swiv. 2:​3-6) Hi nga khongela leswaku Yehovha a hi kongomisa loko hi ri karhi hi endla ndzavisiso naswona a hi pfuna hi kuma tinhlamulo ta swivutiso swa hina. Kutani hi nga kambisisa milawu ya Bibele ni rungula leri nga ta hi pfuna eka xiyimo xa hina. Nakambe hi nga vuyeriwa hi ku dyondza hi vanhu va le Bibeleni lava langutaneke ni xiyimo lexi fanaka.

6. Xana tidyondzo ti hi pfuna njhani leswaku hi hlula ku kanakana?

⁶ Hi nga tlhela hi twa Yehovha a vulavula na hina etidyondzweni. Loko nkarhi na nkarhi hi ya etidyondzweni, hi nga twa swo karhi eka mbulavulo kumbe eka nhlamulo ya un’wana ku nga leswi a hi swi lava leswaku hi hlula ku kanakana ka hina. (Swiv. 27:17) Sweswi a hi buleni hi ndlela leyi hi nga ku hlulaka hayona ku kanakana ko karhi.

LOKO U KANAKANA LESWAKU YEHOVHA WA KHATHALA HI WENA

7. Hi xihi xivutiso lexi van’wana va nga tivutisaka xona?

⁷ Xana u tshame u tivutisa leswi, ‘Xana hakunene Yehovha wa khathala hi mina?’ Loko u titwa onge a wu pfuni nchumu, u nga ha ehleketa leswaku a swi koteki ku va munghana wa Muvumbi wa vuako hinkwabyo. Swi nga endleka leswaku Hosi Davhida na yena u tshame a titwa tano. U hlamarisiwe hileswaku Yehovha wa khathala na hi vanhu naswona u vutise a ku: “Yehovha Xikwembu xanga, xana munhu wo va yini lerova u nga n’wi tekela enhlokweni, n’wana wa munhu wo va yini lerova u nga n’wi yingisa?” (Ps. 144:3) U nga yi kuma kwihi nhlamulo ya xivutiso lexi?

8. Hi ku ya hi 1 Samuwele 16:​6, 7, 10-12, i yini leswi Yehovha a swi vonaka eka vanhu?

⁸ EBibeleni hi dyondza leswaku Yehovha wa va vona vanhu lava eka van’wana va vonakaka va nga ri va nkoka. Hi xikombiso, Yehovha u rhume Samuwele ekaya ka Yese leswaku a ya hlawula un’wana wa vana vakwe leswaku a ta va hosi ya Israyele enkarhini lowu taka. Yese u vitane vana vakwe va nkombo va majaha leswaku va ya hlangana na Samuwele kambe a nga n’wi vitananga Davhida loyi a ku ri  yena lontsongo. b Kambe, Yehovha a a hlawule Davhida. (Hlaya 1 Samuwele 16:​6, 7, 10-12.) Yehovha u swi vonile leswaku Davhida a a ri munhu wa njhani. A a swi vona leswaku jaha leri a ri n’wi rhandza swinene.

9. I yini leswi ku tiyisekisaka leswaku Yehovha wa khathala hi wena? (Nakambe vona xifaniso.)

⁹ Ehleketa hi ndlela leyi se Yehovha a swi kombiseke hayona leswaku u ku teka u ri wa nkoka. U ku nyika xitsundzuxo lexi fambisanaka ni xiyimo xa wena. (Ps. 32:8) Leswi swi kombisa leswaku u ku tiva kahle. (Ps. 139:1) Loko u tirhisa xitsundzuxo xa Yehovha naswona u vona ndlela leyi xi ku pfunaka hayona, u ta tiyiseka leswaku Yehovha wa khathala hi wena. (1 Tikr. 28:9; Mit. 17:​26, 27) Yehovha wa ma vona matshalatshala ya wena. U vona vumunhu bya wena lebyinene naswona u lava ku va munghana wa wena. (Yer. 17:10) U lava u pfumela ku va Munghana wa yena.—1 Yoh. 4:19.

LOKO U KANAKANA LESWAKU U ENDLE SWIBOHO LESWINENE ENKARHINI LOWU HUNDZEKE

10. Hi swihi swivutiso leswi hi nga tivutisaka swona loko hi ehleketa hi swiboho leswi hi tshameke hi swi endla?

¹⁰ Mikarhi yin’wana, van’wana va nga languta endzhaku ivi va tivutisa loko va endle swiboho leswinene. Kumbexana va endle xiboho xo tshika ntirho lowu holelaka kahle kumbe bindzu leswaku va tirhela Yehovha hilaha ku engetelekeke. Sweswi ku hundze nkarhi hambi ku ri malembe yo tala. Va nga ha vona vanghana va vona lava hlongoriseke dyondzo ya misava lava sweswi swi vonakaka onge swi va fambela kahle swa le mandleni. Hikwalaho ka sweswo va nga ha tivutisa: ‘Xana a ku ri xiboho lexinene ku tshika swo karhi leswaku ndzi tirhela Yehovha? Kumbe xi endle leswaku ndzi kayela swilo swo karhi?’

11. I yini leswi a swi karhata mutsari wa Pisalema 73?

 ¹¹ Loko u karhatiwa hi swivutiso leswi fanaka, ehleketa hi ndlela leyi mutsari wa Pisalema 73 a titweke hayona. U vone vanhu lava a swi vonaka onge va tiphina hi rihanyo lerinene, swi va fambela kahle naswona a va nga ri na xitirese evuton’wini. (Ps. 73:​3-5, 12) Loko a va languta, u vone onge matshalatshala yakwe yo tirhela Yehovha a ma nga pfuni nchumu. A a ‘tshama a karhatekile siku hinkwaro’ hikwalaho ka swona. (Ps. 73:​13, 14) U endle yini leswaku a nga ha karhateki?

12. Hi ku ya hi Pisalema 73:​16-18, i yini leswi pfuneke mupisalema leswaku a tshika ku vilela?

¹² Hlaya Pisalema 73:​16-18. Mupisalema u ye endhawini yo rhula yo kwetsima ya Yehovha. Kwalaho u kote ku anakanyisisa kahle. U twisise leswaku hambiloko van’wana swi vonaka swi va fambela kahle evuton’wini, a va nga ri na vumundzuku lebyinene. Leswi swi endle leswaku a va ni ku rhula ka mianakanyo naswona a a swi tiva leswaku ku rhangisa ku tirhela Yehovha a ku ri xiboho lexinene. Hikwalaho ka sweswo, a a tiyimisele ku ya emahlweni a tirhela Yehovha.—Ps. 73:​23-28.

13. Loko u nga tiyiseki hi swiboho leswi u swi endleke enkarhini lowu hundzeke, u nga ku kuma njhani ku rhula ka mianakanyo? (Nakambe vona xifaniso.)

¹³ U nga kuma ku rhula loku fanaka ka mianakanyo hi ku pfuniwa hi Rito ra Xikwembu. Njhani? Anakanyisisa hi swilo swa kahle leswi u nga na swona ku katsa ni mikateko leyi Yehovha a ku nyikeke yona naswona tsundzuka leswaku lava nga n’wi tirheliki a va wu kumi mpfuno lowu humaka eka yena. Va nga ha titshega hi ku helela hi swilo leswi va nga na swona hikuva a va langutelanga vumundzuku lebyinene. Hambiswiritano, loko ku ri wena, Yehovha u ku tshembisa mikateko leyi tlulaka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu u nga  anakanyaka ha wona. (Ps. 145:16) Nakambe ehleketa hi leswi: Xana hi nga swi tiva hakunene leswaku vutomi bya hina a byi ta va njhani namuntlha loko a hi lo endla swiboho leswi hambaneke? Kambe ku ni nchumu wun’we lowu u nga tiyisekaka ha wona: Lava endlaka swiboho hikwalaho ka leswi va rhandzaka Xikwembu ni vanhu, a va nge pfuki va kayele nchumu lowunene.

LOKO U KANAKANA LESWAKU U WA NKOKA EKA YEHOVHA

14. Hikwalahokayini van’wana va nga titshembi naswona hi xihi xivutiso lexi va nga tivutisaka xona?

¹⁴ Malandza man’wana ya Yehovha ma dyuharile, ma vabya naswona ma lamarile. Sweswo swi nga endla ma vona onge a hi ma nkoka eka Yehovha. Ma nga ha tivutisa ma ku, ‘Xana ndza ha ri wa nkoka eka Yehovha?’

15. I yini leswi mutsari wa Pisalema 71 a a tiyiseka ha swona?

¹⁵ Mutsari wa Pisalema 71 na yena a a titwa hi ndlela leyi fanaka. U khongele a ku: “U nga ndzi tshiki loko matimba ya mina ma hela.” (Ps. 71:​9, 18) Nilokoswiritano, Mupisalema a a tiyiseka leswaku loko a tirhela Yehovha hi ku tshembeka, A A ta n’wi kongomisa ni ku n’wi seketela. Mupisalema u dyondze leswaku Yehovha wa va tsakela lava endlaka hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va N’wi tirhela hambiloko ku ri ni swo karhi leswi va tsandzekaka ku swi endla.—Ps. 37:​23-25.

16. Vadyuhari i va nkoka eka Yehovha hi tindlela tihi? (Pisalema 92:​12-15)

¹⁶ Vadyuhari, langutani xiyimo xa n’wina hilaha Yehovha a xi langutaka hakona. U ta mi pfuna leswaku swilo swi mi fambela kahle entirhweni wakwe hambiloko mi vabya. (Hlaya Pisalema 92:​12-15.) Ku ri ni ku ehleketa hileswi mi nga swi kotiki, dzikani eka leswi mi kotaka ku swi endla. Hi xikombiso, mi nga tiyisa van’wana hi ku tshama mi tshembekile ni ku  va kombisa leswaku ma khathala ha vona. Mi nga va byela hi ndlela leyi Yehovha a mi seketeleke hayona eka malembe lama hundzeke ni switshembiso swa le Bibeleni leswi mi languteleke ku swi vona swi hetiseka enkarhini lowu taka. Nakambe mi nga rivali leswaku swikhongelo swa n’wina leswi humaka embilwini swi nga va pfuna swinene van’wana. (1 Pet. 3:12) Swi nga ri na mhaka leswaku swiyimo swa hina swi njhani, hinkwerhu hi ni swilo leswi hi nga swi nyikaka Yehovha ni van’wana.

17. Hikwalahokayini hi nga fanelanga hi tiringanisa ni van’wana?

¹⁷ Loko u titwa u hele matimba lerova u vona onge a wu nge swi koti ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha, tiyiseka leswaku Yehovha wa swi tlangela swin’wana ni swin’wana leswi u kotaka ku swi endla. U nga ha va ni mukhuva wo pimanisa leswi u swi endlaka ni leswi van’wana va swi endlaka. Papalata mukhuva wolowo. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha a nga swi endli sweswo. (Gal. 6:4) Hi xikombiso, Mariya u nyike Yesu mafurha yo nun’hwela yo durha. (Yoh. 12:​3-5) Ku hambana ni sweswo, noni leyi a yi ri xisiwana yi nyikele etempeleni hi swisentana swimbirhi. (Luka 21:​1-4) Kambe Yesu a nga ringanisanga tinyiko toleto timbirhi, ku ri ni sweswo u swi vonile leswaku vavasati lava hinkwavo a va ri ni ripfumelo. Tata wa yena ku nga Yehovha u tlangela nchumu wun’wana ni wun’wana lowu u wu endlaka hileswi u tinyiketeleke eka yena ni ndlela leyi u n’wi rhandzaka hayona hambiloko wu vonaka wu ri wutsongo eka wena.

18. I yini leswi nga ta hi pfuna hi hlula ku kanakana? (Nakambe vona bokisi leri nge, “ Rito Ra Yehovha Ri Nga Ku Pfuna U Hlula Ku Kanakana.”)

¹⁸ Mikarhi yin’wana hinkwerhu ha kanakana. Hambiswiritano, hilaha hi swi voneke hakona, Rito ra Xikwembu leri nga ntiyiso ku nga Bibele, ri nga hi pfuna leswaku hi lwisana na kona. Kutani tiyimisele ku hlula ku kanakana naswona u ta titwa u ri ni ntshembo ematshan’weni yo titwa u hele matimba. Yehovha u ku tiva kahle. Wa swi tlangela leswi u titsoneke swona naswona u tiyimisele ku ku katekisa. Tiyiseka leswaku Yehovha u rhandza ni ku khathalela malandza yakwe hinkwawo yo tshembeka.