1. Hi wihi nkarhi lowu swi nga ku tikelaka ku tirhela Yehovha?

 XANA u ehleketa leswaku hi rini laha swi nga ku tikelaka ku tirhela Yehovha, hi loko u ri ni swiphiqo kumbe loko swilo swi ku famba kahle? Loko hi langutana ni swiphiqo, hi tsutsumela eka Yehovha leswaku a hi pfuna. Kambe hi endla yini loko vutomi byi khuluka? Xana hi nga kavanyeteka loko hi ri karhi hi tirhela Xikwembu? Yehovha u lemukise Vaisrayele hi mhaka leyi.—Det. 6:10-12.

2. Hi nga dyondza yini eka Hosi Asa?

² Hi nga dyondza swo tala eka Hosi Asa loko swi ta emhakeni ya ku endla swilo hi vutlhari ni ku titshega hi Yehovha hi ku helela. U tirhele Yehovha loko swiyimo swi tika niloko swilo swi famba kahle. “Mbilu ya Asa a yi tinyiketele hi ku helela eka Yehovha” ku sukela a ha ri jaha. (1 Tih. 15:14) U kombise sweswo hi ku herisa vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa eYuda. Bibele yi vula leswaku “[u suse] tialtari ta vamatiko ni tindhawu leti tlakukeke, a fayelela tiphuphu leti va ti hundzuleke swikwembu ni ku tsema timhandzi ta Axera.” (2 Tikr. 14:3, 5) U suse na Maka kokwana wakwe exikhundlheni xakwe emfun’weni wakwe. Hikwalahokayini? Hikuva kokwa wakwe a hlohlotela vanhu ku gandzela swifaniso swa hava.—1 Tih. 15:11-13.

3. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

³ Asa a nga lo herisa vukhongeri bya mavunwa ntsena. U tlhele a pfuna vanhu leswaku va tlhelela eka vugandzeri lebyi tengeke ni ku pfuna mfumo wa Yuda leswaku wu tlhelela eka Yehovha. Yehovha u katekise Asa ni Vaisrayele hi ku endla leswaku  ku va ni ku rhula etikweni. * Hi nkarhi wa ku fuma ka Asa, “ku ve ni ku rhula etikweni” ku ringana malembe ya khume. (2 Tikr. 14:1, 4, 6) Eka nhlokomhaka leyi, hi ta vulavula hi ndlela leyi Asa a wu tirhiseke hayona hi vutlhari nkarhi wolowo wa ku rhula. Nakambe, hi ta bula hi leswi hi nga swi dyondzaka eka Vakreste va le nkarhini wa vaapostola, lava ku fana na Asa va wu tirhiseke hi vutlhari nkarhi wa ku rhula. Hi ta tlhela hi hlamula xivutiso lexi nge: Loko u tshama etikweni leri ku gandzeriwaka hi ku tshunxeka, u nga wu tirhisa njhani hi vutlhari nkarhi wolowo wa ku rhula?

4. Hi ku ya hi 2 Tikronika 14:2, 6, 7, Asa u wu tirhise njhani nkarhi wa ku rhula?

⁴ Hlaya 2 Tikronika 14:2, 6, 7. Asa u byele vanhu leswaku i Yehovha loyi “a a [va] wisisile.” Asa a a nga teki nkarhi wolowo wa ku rhula tanihi nkarhi wa ku tiketla. U sungule ku aka miti, makhumbi, swihondzo ni tigede. U byele vanhu va le Yuda a ku: “Hi nyikiwe tiko.” Xana Asa a vula yini? A a vula leswaku vanhu a va ta kota ku fambafamba va tshunxekile etikweni leri Xikwembu xi va nyikeke rona ni ku aka handle ko siveriwa hi valala. U lemukise vanhu leswaku va wu tirhisa hi vutlhari nkarhi wolowo wa ku rhula.

5. Hikwalahokayini Asa a hlomise masocha yakwe?

⁵ Asa u wu tirhise hi vutlhari nkarhi wa ku rhula leswaku a hlomisa masocha yakwe. (2 Tikr. 14:8) Xana leswi swi vula leswaku a a nga n’wi tshembi Yehovha? Doo! Asa a a swi tiva leswaku a ku ri vutihlamuleri bya yena tanihi hosi ku letela vanhu leswaku va tshama va lunghekele ku lwa ni valala. Asa a a swi tiva leswaku ku rhula loku tiko ra Yuda a ri ri na kona, a ku nga ta tshama hilaha ku nga heriki naswona sweswo swi endlekile.

6. Vakreste va le nkarhini wa vaapostola va wu tirhise njhani nkarhi wa ku rhula?

⁶ Hambileswi Vakreste va le nkarhini wa vaapostola a va tshamela ku xanisiwa, a va pfa va wu kuma nkarhi wa ku rhula. Xana a va wu tirhisa njhani nkarhi wolowo? A va chumayela mahungu lamanene hi ku hiseka. Rungula leri nga eka buku ya Mitirho ri vula leswaku a “[va] chava Yehovha.” Va ye emahlweni ni ntirho wa vona wo chumayela kutani sweswo swi endle leswaku va ya va “andza.” Swi le rivaleni leswaku Yehovha u wu katekisile ntirho wa vona hi nkarhi wolowo wa ku rhula.—Mit. 9:26-31.

7-8. Pawulo ni Vakreste van’wana va endle yini loko va pfulekeriwa hi nkarhi? Hlamusela.

⁷ Vakreste va le nkarhini wa vaapostola a va chumayela mahungu lamanene loko va pfulekeriwa hi nkarhi. Hi xikombiso, loko Pawulo a pfulekeriwa hi nkarhi wo chumayela eEfesa, u wu tirhise hi vutlhari nkarhi wolowo leswaku a chumayela ni ku endla vadyondzisiwa.—1 Kor. 16:8, 9.

⁸ Pawulo ni Vakreste van’wana va tlhele va pfulekeriwa hi nkarhi wo chumayela loko ku lulamisiwa mhaka ya ku yimba hi 49 C.E. (Mit. 15:23-29) Endzhaku ka loko xiboho xexo xi tivisiwe mavandlha, vadyondzisiwa va tirhe hi matimba leswaku va “chumayela mahungu lamanene ya rito ra Yehovha.” (Mit. 15:30-35) Xana vuyelo byi ve byihi? Bibele yi vula leswaku “mavandlha a ma ya ma tiya eripfumelweni ni ku andza siku ni siku.”—Mit. 16:4, 5.

9. Xiyimo xi njhani ematikweni yo tala namuntlha naswona i yini leswi hi faneleke hi tivutisa swona?

⁹ Ematikweni yo tala namuntlha, hi chumayela hi tshunxekile. Xana u tshama etikweni leri ku nga ni tshunxeko wo gandzela? Loko swi ri tano, tivutise, ‘Xana ndzi wu tirhisa njhani tshunxeko lowu?’ Enkarhini lowu wa makumu, nhlangano wa Yehovha wu kongomisa ntirho wo chumayela lowu endliwaka emisaveni hinkwayo. (Mar. 13:10) Vanhu va Yehovha va pfulekeriwe hi nkarhi wo hoxa xandla entirhweni lowu hi tindlela to hambanahambana.

10. Timotiya wa Vumbirhi 4:2 yi hi khutaza ku endla yini?

¹⁰ U nga wu tirhisa njhani nkarhi wa ku rhula hi vutlhari? (Hlaya 2 Timotiya 4:2.) Swi nga va swinene loko wo kambisisa swiyimo swa wena u vona loko wena kumbe xirho xa ndyangu wa wena xi ta swi kota ku heta nkarhi wo tala entirhweni wo chumayela, kumbexana ku teka vuphayona. Lowu a hi wona nkarhi wo tihlengeletela rifuwo hikuva loko ku fika nhlomulo lowukulu hi ta pona hi ri siya.—Swiv. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoh. 2:15-17.

11. Van’wana va endle yini leswaku va chumayela vanhu vo tala hilaha va nga kotaka hakona?

¹¹ Vahuweleri vo tala va dyondze tindzimi tin’wana leswaku va ta kota ku chumayela vanhu va tindzimi teto. Nhlangano wa Yehovha wa va seketela hi ku humesa mikandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni hi tindzimi to tala. Hi xikombiso, hi 2010, mikandziyiso ya hina a yi kumeka hi tindzimi ta kwalomu ka 500. Kambe sweswi, yi kumeka hi tindzimi to tlula 1 000.

12. Xana vanhu va vuyeriwa njhani loko va twa rungula ra Mfumo hi ririmi ra manana? Vula xikombiso.

¹² Vanhu va titwa njhani loko va twa ntiyiso hi ririmi ra manana? Twana leswaku makwerhu un’wana wa xisati u vuyeriwe njhani endzhaku ko ya enhlengeletanweni ya xifundzha leyi a yi khomeriwe eMemphis, Tennessee, eU.S.A. Nhlengeletano yoleyo a yi khomiwe hi Xikinyarwanda, ku nga rin’wana ra tindzimi leti vulavuriwaka eRwanda, Congo (Kinshasa) ni le Uganda. Endzhaku ka nhlengeletano,  makwerhu yoloye loyi a vulavulaka Xikinyarwanda u te: “I ro sungula ndzi tiphina hi nhlengeletano hi mpfhuka ndzi rhurhela laha United States eka malembe ya 17 lama hundzeke.” Swi le rivaleni leswaku makwerhu loyi a khumbeke ngopfu loko a twa nhlengeletano hi ririmi ra manana. Loko swiyimo swi ku pfumelela, xana u nga dyondza ririmi rin’wana leswaku u ta kota ku chumayela vanhu va ririmi rero ensin’wini ya ka n’wina? Loko u endla tano, vanhu va ririmi rero va ta tsakela ku ku yingisa loko u va chumayela. Sweswo swi ta endla leswaku na wena u tsaka.

13. Vamakwerhu va le Rhaxiya va wu tirhise njhani nkarhi wa ku rhula?

¹³ A hi vamakwerhu hinkwavo lava nga ni tshunxeko wa ku chumayela. Ematikweni man’wana ntirho wa hina wo chumayela wu yirisiwile. Hi xikombiso, twana leswi endlekeleke vamakwerhu va le Rhaxiya. Endzhaku ko xanisiwa malembe yo tala, mfumo wu hetelele wu va nyike tshunxeko wo gandzela hi March 1991. Hi nkarhi wolowo, eRhaxiya a ku ri ni vahuweleri va kwalomu ka 16 000. Endzhaku ka malembe ya 20, se a ku ri ni vahuweleri vo tlula 160 000. Swi le rivaleni leswaku loko vamakwerhu va kuma nkarhi wa ku rhula, va wu tirhise hi vutlhari nkarhi wolowo leswaku va chumayela mahungu lamanene. Nkarhi wolowo wa ku rhula wu vuye wu hela. Hambiloko swiyimo swi cincile, a va tshikanga ku gandzela Yehovha. Va ha ya emahlweni va tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu va pfulekelaka leswaku va gandzela Yehovha.

14-15. Yehovha u ma kombise njhani matimba yakwe loko a pfuna Asa?

¹⁴ Enkarhini wa Asa, ku rhula loku a ku ri kona ku vuye ku hela. Ku te vuthu ra masocha ra ntsandzavahlayi leri nga ni matimba ri  huma eEtiyopiya. Murhangeri wa vuthu rero Zara, a tshemba leswaku yena ni vuthu rakwe va ta hlula tiko ra Yuda. Hambiswiritano, Hosi Asa a a nga titsheganga hi masocha ya yena kambe a a titshege hi Yehovha Xikwembu xakwe. U khongerile a ku: “Hi pfune, Yehovha Xikwembu xa hina, hikuva hi tshembe wena naswona hi te ku ta lwa ni ntshungu lowu hi vito ra wena.”—2 Tikr. 14:11.

¹⁵ Hambileswi masocha ya Vaetiyopiya a ma tele ngopfu, Asa a a swi tiva leswaku Yehovha u ni matimba naswona U ta sirhelela vanhu vakwe. Yehovha a nga n’wi khomisanga tingana, u hlule Vaetiyopiya hi ndlela leyi hlamarisaka.—2 Tikr. 14:8-13.

16. Hi swi tiva njhani leswaku nkarhi wa ku rhula wu ta hela?

¹⁶ Hambileswi hi nga swi tiveki hi ku helela leswi vumundzuku byi hi khomeleke swona, ha swi tiva leswaku ku rhula loku vanhu va Xikwembu va tiphinaka hakona ku ta hela. Yesu u vule leswaku enkarhini wa makumu, vadyondzisiwa vakwe a va “ta vengiwa hi matiko hinkwawo.” (Mat. 24:9) Hilaha ku fanaka, muapostola Pawulo u vule leswaku “hinkwavo lava navelaka ku hanya hi ku tinyiketela eka Xikwembu hi ku fambisana na Kreste Yesu na vona va ta xanisiwa.” (2 Tim. 3:12) Sathana u “hlundzukile swinene” naswona hi ta va ho tixisa loko hi tibyela leswaku hi ta swi kota ku balekela ku hlundzuka kakwe lokukulu.—Nhlav. 12:12.

17. Ripfumelo ra hina ri nga ha ringiwa hi tindlela tihi?

¹⁷ Ku nga ri khale, ripfumelo ra hina ri ta ringiwa naswona vanhu va ta weriwa hi “nhlomulo lowukulu lowu nga si tshamaka wu va kona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi.” (Mat. 24:21) Hi nkarhi wolowo, swi nga endleka swirho swa mindyangu ya hina swi hi jikela ni ntirho wa hina wu yirisiwa. (Mat. 10:35, 36) Xana hi ta tshemba leswaku Yehovha u ta hi pfuna ni ku hi sirhelela hilaha Asa a endleke hakona?

18. Hi ku ya hi Vaheveru 10:38, 39, i yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama hi lunghekile loko nkarhi wa ku rhula wu hela?

¹⁸ Yehovha wa hi hlomisa leswaku hi tshama hi vambe ngoma. U kongomisa “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha,” leswaku a hi phamela “swakudya [swa moya] hi nkarhi lowu  faneleke” leswi endlaka hi kota ku tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke. (Mat. 24:45) Hinkwerhu hi fanele hi kulula hi n’watseka leswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha.—Hlaya Vaheveru 10:38, 39.

19-20. Hi ku ya 1 Tikronika 28:9, hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona naswona hikwalahokayini?

¹⁹ Ku fana na Hosi Asa, hi fanele hi “lavisisa Yehovha.” (2 Tikr. 14:4; 15:1, 2) Goza ro sungula ro endla tano, i ku va hi tiva Yehovha hi tlhela hi khuvuriwa. Hi tlhela hi tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi pfulekelaka leswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha. Leswaku hi tikambela emhakeni leyi, hi nga tivutisa leswi, ‘Xana ndzi tshama ndzi ri kona etinhlengeletanweni ta vandlha?’ Loko hi va kona etinhlengeletanweni leti nhlangano wa Yehovha wu hi lunghiseleleke tona, ha phyuphya naswona ha tiyisana eripfumelweni ni vamakwerhu. (Mat. 11:28) Hi nga tlhela hi tivutisa leswi: ‘Xana siku ni siku ndza yi hlaya Bibele?’ Loko u ri ni ndyangu, xana vhiki ni vhiki mi va na byona vugandzeri bya ndyangu? Loko u nga ri na ndyangu, xana u na yona dyondzo ya munhu hi yexe? Xana u endla matshalatshala yo va kona ensin’wini nkarhi ni nkarhi?

²⁰ Hikwalahokayini hi fanele hi tivutisa swivutiso leswi? Bibele yi vula leswaku Yehovha u kambisisa miehleketo ni timbilu ta hina kutani na hina hi fanele hi tikambisisa. (Hlaya 1 Tikronika 28:9.) Loko hi vona ku ri ni xilaveko xo antswisa langutelo ra hina kumbe swilo leswi hi lavaka ku swi fikelela, hi fanele hi kombela Yehovha leswaku a hi pfuna hi endla tano. Sweswi i nkarhi wo va hi tshama hi lunghekile leswaku hi ta kota ku langutana ni miringo leya ha taka. U nga pfumeleli nchumu ni wun’we wu ku sivela ku tirhisa nkarhi wa ku rhula hi vutlhari!