1. Hi swihi swikombiso swin’wana swa milawu ya le Bibeleni naswona ku swi yingisa swi nga hi vuyerisa hi ndlela yihi?

EBIBELENI, Yehovha u hi nyike milawu leyi hi byelaka leswi a lavaka leswaku hi swi endla. Hi xikombiso, u hi byela leswaku a hi fanelanga hi gandzela swifaniso swa hava, hi yiva, hi dakwa, kumbe hi tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra masangu. (1 Vakorinto 6:9, 10) Nakambe N’wana wa Yehovha, Yesu u nyike valandzeri vakwe xileriso lexi, lexi kongomeke lexi nge: “[Endlani] vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona. Kutani, maswivo, ndzi na n’wina masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.” (Matewu 28:19, 20) Hinkwaswo leswi Yehovha na Yesu va hi byelaka leswaku hi swi endla swi vuyerisa hina. Milawu ya Yehovha yi hi dyondzisa ndlela yo tikhathalela ku katsa ni mindyangu ya hina ni ku hi pfuna leswaku hi va ni rihanyo lerinene ni ku va ni ntsako. Xa nkoka  swinene, Yehovha wa tsaka ni ku tlhela a hi katekisa loko hi yingisa swileriso swakwe, ku katsa ni xa ku chumayela.

2, 3. (a) Ha yini Bibele yi nga hi nyiki milawu leyi hi kongomisaka eka xiyimo xin’wana ni xin’wana evuton’wini bya hina? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa eka xihloko lexi? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

² Bibele a yi hi byeli leswi hi faneleke hi swi endla eka xiyimo xin’wana ni xin’wana evuton’wini. Hi xikombiso, eBibeleni a hi kumi swiletelo leswi kongomeke leswi hi byelaka ndlela leyi hi faneleke hi ambala ha yona. Leswi swi hi kombisa ndlela leyi Yehovha a tlhariheke ha yona. Hambileswi fexeni yi tshamelaka ku cinca nkarhi ni nkarhi ni leswi vanhu emisaveni hinkwayo va ambalaka swiambalo swo hambanahambana Bibele a yi hundzeriwi hi nkarhi. Nakambe, Bibele a yi na milawu yo tala loko swi ta emhakeni yo hlawula ntirho kumbe vuhungasi kumbe ndlela leyi hi nga khathalelaka rihanyo ra hina ha yona. Yehovha u pfumelela munhu un’wana ni un’wana swin’we ni tinhloko ta mindyangu leswaku ti tiendlela swiboho etimhakeni leti.

³ Loko hi fanele hi endla xiboho xa nkoka lexi nga ta khumba vutomi bya hina naswona hi nga kumi nawu lowu hi kongomisaka eka xiboho xexo eBibeleni, hi nga ha tivutisa: ‘Xana Yehovha u ni mhaka ni xiboho lexi ndzi xi endlaka? Xana xiboho lexi ndzi nga ta xi endla xi ta n’wi tsakisa ntsena loko ndzi nga tluli nawu wa Bibele? Ndzi nga tiyiseka njhani leswaku u ta tsaka hi swiboho leswi ndzi swi endlaka?’

4, 5. Swiboho leswi hi swi endlaka swi hi khumba njhani hina ni vanhu van’wana?

⁴ Vanhu van’wana va vona onge va nga endla xin’wana ni xin’wana lexi va xi lavaka. Kambe hina hi lava ku endla leswi tsakisaka Yehovha. Hikwalaho loko hi nga si endla xiboho, hi fanele hi anakanya hi leswi Bibele yi swi vulaka kutani hi endla hilaha yi vulaka ha kona. Hi xikombiso, Bibele yi hi byela ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi ku tirhisa ngati, kutani hi landzela leswi yi swi vulaka. (Genesa 9:4; Mintirho 15:28, 29) Hi nga khongela eka Yehovha leswaku a hi pfuna ku endla swiboho leswi nga ta n’wi tsakisa.

⁵ Swiboho leswi hi swi endlaka swa hi khumba. Xiboho lexinene xi nga hi pfuna leswaku hi tshinela eka Yehovha. Xiboho xo biha xi nga onha vuxaka bya hina na yena. Swiboho swa hina swi nga tlhela swi khumba vanhu van’wana. A hi lavi ku endla nchumu lowu nga ta khunguvanyisa vamakwerhu kumbe wu tsanisa ripfumelo ra vona. Nakambe a hi lavi ku vanga swiphiqo exikarhi ka vamakwerhu evandlheni. Kutani i swa nkoka leswaku hi endla swiboho leswinene.—Hlaya Varhoma 14:19; Vagalatiya 6:7.

6. I yini lexi faneleke xi kongomisa swiboho leswi hi swi endlaka?

⁶ Loko Bibele yi nga hi byeli hi ku kongoma leswi hi faneleke hi swi endla, hi nga swi endla njhani swiboho leswinene? Ematshan’weni yo endla leswi hi swi lavaka, hi fanele hi anakanyisisa swinene hi xiyimo xa hina kutani hi endla xiboho lexi nga ta tsakisa Yehovha. Hi nga tiyiseka leswaku u ta hi pfuna leswaku hi nga tisoli hi xiboho lexi hi xi endleke.—Hlaya Pisalema 37:5.

7. Eka xiyimo lexi ku nga riki na nawu lowu hi kongomisaka eBibeleni, hi nga swi tiva njhani leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla?

⁷ Kambe hi nga swi tiva njhani leswi swi nga  ta tsakisa Yehovha? Vaefesa 5:17 yi ri: “Hambetani mi twisisa leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona.” Loko ku nga ri na nawu lowu hi kongomisaka eBibeleni, hi fanele hi twisisa leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla eka xiyimo xexo. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Hi fanele hi khongela eka yena ni ku pfumelela moya wakwe leswaku wu hi kongomisa.

8. Yesu u swi twisise njhani leswi Yehovha a a lava leswaku a swi endla? Vula xikombiso.

⁸ Minkarhi hinkwayo Yesu u twisise leswi Yehovha a a lava leswaku a swi endla. Hi xikombiso, loko mintshungu yi khomiwe hi ndlala ku ringana kambirhi, Yesu u khongerile kutani a yi phamela hi singita. (Matewu 14:17-20; 15:34-37) Kambe loko a khomiwe hi ndlala emananga naswona Diyavulosi a lava leswaku a hundzula maribye ma va xinkwa, Yesu u arile. (Hlaya Matewu 4:2-4.) A a n’wi tiva kahle Tata wakwe, kutani a swi tiva leswaku Yehovha a nga ta lava leswaku a tirhisa moya lowo kwetsima leswaku a tivuyerisa. A a tiyiseka leswaku Tata wakwe a a ta n’wi kongomisa naswona a a ta n’wi nyika swakudya hi nkarhi lowu faneleke.

9, 10. I yini lexi nga ta hi pfuna ku endla swiboho leswinene? Kombisa.

⁹ Ku fana na Yesu, hi nga endla swiboho leswinene loko hi titshega hi Yehovha leswaku a hi kongomisa. Bibele yi ri: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena. U nga vi la tlhariheke ematihlweni ya wena. Chava Yehovha u fularhela swo biha.” (Swivuriso 3:5-7) Loko hi dyondza Bibele ni ku dyondza ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona, hi ta twisisa leswi a lavaka hi swi endla eka xiyimo xo karhi. Loko hi ya hi dyondza ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona, swi ta hi olovela ku endla swiboho leswi nga ta n’wi tsakisa. Hi ndlela yoleyo hi ta tiva ‘swileriso swa Yehovha.’—Pisalema 119:11, 12.

¹⁰ Anakanya hi wansati la tekiweke loyi loko a ri karhi a xava a vonaka tintangu to saseka. Kambe ti durha ngopfu. Hambileswi nuna wakwe a nga riki kona, wa swi tiva leswaku u ta ku yini loko o xava tintangu teto. U swi tiva njhani? Se va ni malembe va tekanile, kutani wa swi tiva leswaku nuna wakwe u lava va yi tirhisa njhani mali ya vona. Hilaha ku fanaka, loko hi dyondza ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona ni leswi a swi endleke enkarhini lowu hundzeke, hi ta swi tiva leswaku u ta lava hi endla yini eka swiyimo swo hambanahambana.

11. Hi swihi swivutiso leswi hi nga tivutisaka swona loko hi hlaya Bibele? (Vona bokisi leri nge “ Loko U Hlaya Bibele, Tivutise.”)

¹¹ Hi nga swi tiva njhani leswi Yehovha a swi anakanyaka? Nchumu wa nkoka swinene lowu hi nga wu endlaka i ku hlaya Bibele nkarhi ni nkarhi. Loko hi ri karhi hi hlaya, hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana rungula leri ri ndzi  dyondzisa yini hi Yehovha? Ha yini a endle swilo hi ndlela leyi?’ Ku fana na Davhida, hi fanele hi kombela Yehovha leswaku a hi pfuna hi n’wi tiva ku antswa. Davhida u tsale a ku: “Oho Yehovha, ndzi tivise tindlela ta wena; ndzi dyondzise mintila ya wena. Ndzi fambise entiyisweni wa wena, u ndzi dyondzisa, hikuva u Xikwembu xanga xa ku ponisa. Ndzi tshembe wena siku hinkwaro.” (Pisalema 25:4, 5) Loko hi dyondza swo karhi hi Yehovha, hi nga ha anakanya hi swiyimo leswi hi nga tirhisaka rungula rero eka swona. Xana hi nga swi tirhisa endyangwini, entirhweni, exikolweni kumbe ensin’wini? Loko hi anakanyisisa hi xiyimo xo karhi, swi ta hi olovela ku tiva ndlela leyi Yehovha a lavaka leswaku hi ri tirhisa ha yona rungula leri.

12. Minkandziyiso ni minhlangano ya hina swi nga hi pfuna njhani leswaku hi ya hi tiva ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona etimhakeni to hambanahambana?

¹² Ndlela yin’wana yo tiva ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona i ku yingisa leswi nhlengeletano yakwe yi hi dyondzisaka swona hi ku tirhisa Bibele. Hi xikombiso, loko hi fanele hi endla xiboho, Watch Tower Publications Index na Nkongomiso Wo Endla Ndzavisiso Wa Timbhoni Ta Yehovha swi nga hi pfuna leswaku  hi tiva leswi Yehovha a swi anakanyaka. Nakambe hi nga vuyeriwa eka minhlangano ya hina loko hi yingisela, hi hlamula ni loko hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka. Leswi swi ta hi pfuna leswaku hi dyondza ku anakanya ku fana na Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, hi ta swi kota ku endla swiboho leswi nga ta n’wi tsakisa naswona u ta hi katekisa.

13. Vula xikombiso lexi nga hi pfunaka ku endla xiboho xa vutlhari loko hi kambisisa ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona.

¹³ A hi kambisiseni xikombiso xa ndlela leyi hi nga endlaka xiboho lexinene ha yona loko hi kambisisa leswi Yehovha a swi anakanyaka. Kumbexana u lava ku phayona. Naswona u olovise vutomi bya wena leswaku u ta kota ku heta nkarhi lowu engetelekeke ensin’wini. Kambe a wu tiyiseki loko u ta tshama u tsakile hambiloko u nga ri na mali yo tala kumbe swilo swo tala. Entiyisweni, Bibele a yi vuli leswaku loko hi lava ku tirhela Yehovha hi fanele hi phayona. Hi nga swi kota ku ya emahlweni hi n’wi tirhela hi ku tshembeka tanihi vahuweleri. Kambe hi hala tlhelo, Yesu u vule leswaku Yehovha u katekisa lava titsonaka swo karhi hikwalaho ka Mfumo. (Hlaya Luka 18:29, 30.) Nakambe Bibele yi vula leswaku Yehovha wa tsaka loko hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi n’wi dzunisa naswona u lava leswaku hi n’wi tirhela hi tsakile. (Pisalema 119:108; 2 Vakorinto 9:7) Loko hi khongelela swilo leswi hinkwaswo ni ku tlhela hi anakanyisisa hi swona, hi ta endla xiboho lexinene naswona Yehovha u ta xi katekisa.

14. U nga swi tiva njhani loko swiambalo swo karhi swi tsakisa Yehovha?

¹⁴ Hi lexi xikombiso xin’wana: U tsakela swiambalo swa muxaka wo karhi, kambe wa swi tiva leswaku van’wana evandlheni va nga ha khunguvanyeka loko wo swi ambala. A ku kona eBibeleni laha ku vulavuriwaka hi muxaka wolowo wa swiambalo. Kutani u nga yi tiva njhani ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona? Bibele yi ri: “Vavasati va [fanele va] tisasekisa hi swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka, ku nga ri hi tindlela to horha misisi ni nsuku kumbe tiperela kumbe swiambalo leswi durhaka ngopfu, kambe hi ndlela leyi fanelaka vavasati lava vulaka leswaku va chava Xikwembu, hi mintirho leyinene.” (1 Timotiya 2:9, 10) I ntiyiso leswaku malandza hinkwawo ya Yehovha, ku katsa ni vavanuna va nga dyondza swo karhi eka marito lawa. Loko hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka, hi anakanyela ndlela leyi van’wana va nga ta titwa ha yona hikwalaho ka swiambalo leswi hi swi hlawulaka. Leswi hi rhandzaka vamakwerhu, hi papalata ku va hlundzukisa kumbe ku va khunguvanyisa. (1 Vakorinto 10:23, 24; Vafilipiya 3:17) Loko hi kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka ni ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona, hi ta endla swiboho leswi nga ta n’wi tsakisa.

15, 16. (a) Yehovha u titwa njhani loko hi tshamela ku anakanya hi swilo leswi thyakeke swa timhaka ta masangu? (b) Loko hi hlawula vuhungasi, hi nga swi tiva njhani loko byi tsakisa Yehovha? (c) Hi nga swi endla njhani swiboho swa nkoka?

¹⁵ EBibeleni, hi dyondza leswaku Yehovha u twa ku vava swinene loko vanhu va endla swilo swo biha ni loko va ehleketa hi swona. (Hlaya Genesa 6:5, 6.) Swi le rivaleni leswaku Yehovha a nga lavi hi ehleketa hi ri eku tikhomeni hi ndlela yo biha hi tlhelo ra masangu. Entiyisweni, loko hi tshamela ku ehleketa hi swilo leswi, hi nga hetelela hi swi endlile. Ku ri na sweswo, Yehovha u lava hi ehleketa hi swilo leswi tengeke ni leswinene.  Mudyondzisiwa Yakobo u tsale leswaku vutlhari bya Yehovha “xo sungula byi tengile, byi tlhela byi va ni ku rhula, ku anakanyela, ku tiyimisela ku yingisa, ku tala tintswalo ni mihandzu leyinene, a byi hambanisi vanhu hi xihlawuhlawu, a byi na vukanganyisi.” (Yakobo 3:17) Kutani Bibele yi hi byela leswaku hi fanele hi papalata vuhungasi byin’wana ni byin’wana lebyi nga endlaka hi ehleketa kumbe hi navela ku endla swilo leswi thyakeke. Naswona loko hi swi twisisa kahle leswi Yehovha a swi rhandzaka ni leswi a swi vengaka, swi ta hi olovela ku hlawula tibuku, tifilimi kumbe mintlangu leyi hi nga ta ti hungasa ha yona. A swi nge kali swi lava leswaku hi vutisa van’wana leswi hi faneleke hi swi endla.

¹⁶ Loko hi fanele hi endla xiboho, hakanyingi ku ni tindlela to tala leti hi nga hlawulaka eka tona leti nga tsakisaka Yehovha. Kambe loko hi fanele hi endla xiboho xa nkoka swinene, swi nga va swinene ku kombela nkulu kumbe makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati la nga ni ntokoto leswaku a hi nyika switsundzuxo. (Tito 2:3-5; Yakobo 5:13-15) Kambe a hi fanelanga hi kombela munhu yoloye leswaku a hi endlela xiboho. Ku ri na sweswo, hi fanele hi ehleketisisa hi leswi hi swi tivaka ku suka eBibeleni kutani hi tiendlela xiboho. (Vaheveru 5:14) Muapostola Pawulo u te: “Un’wana ni un’wana u ta rhwala ndzhwalo wakwe.”—Vagalatiya 6:5.

17. Hi vuyeriwa njhani loko hi endla swiboho leswi tsakisaka Yehovha?

¹⁷ Loko hi endla swiboho leswi tsakisaka Yehovha, hi tshinela eka yena naswona wa hi amukela ni ku hi katekisa. (Yakobo 4:8) Naswona ripfumelo ra hina eka Yehovha ra tiya. Kutani a hi anakanyisiseni hi leswi hi swi dyondzeke eBibeleni leswaku hi ta twisisa ndlela leyi a anakanyaka ha yona. Entiyisweni, minkarhi hinkwayo hi ta dyondza swilo leswintshwa hi Yehovha. (Yobo 26:14) Kambe loko hi tikarhatela ku dyondza hi yena sweswi, hi ta tlhariha naswona hi ta swi kota ku endla swiboho leswinene. (Swivuriso 2:1-5) Ndlela leyi vanhu va anakanyaka ha yona ni makungu ya vona swa cinca, kambe Yehovha a nga cinci. Mupisalema u te: “Xikongomelo xa Yehovha xi ta yima hilaha ku nga riki na makumu; miehleketo ya mbilu yakwe yi suka eka xitukulwana xin’wana yi ya eka xitukulwana xin’wana.” (Pisalema 33:11) Swi le rivaleni leswaku hi nga swi kota ku endla swiboho leswinene loko hi dyondza ku anakanya ku fana na Yehovha ni ku endla leswi n’wi tsakisaka.