LEMBE ni lembe vanhu vo tlula tsevu wa timiliyoni va teka riendzo va ya ekhwatini leri nga ni mirhi ya cedar eShima Peninsula le Japani. Va ya le Ise Grand Shrine, laha xikwembunkati xa dyambu xa Mashinto lexi vuriwaka Amaterasu Omikami, xi nga ni kwalomu ka malembe ya magidi mambirhi xi ri karhi xi gandzeriwa kona. Lava va xi gandzelaka, va rhanga va tibasisa hi ku hlamba mavoko ni milomu. Kutani, va yima emahlweni ka haiden (holo yo gandzela eka yona), hilaha ku nga mukhuva wa vona va korhama, va ba mavoko ni ku khongela eka xikwembukati. * Vukhongeri bya Mashinto byi pfumelela valandzeri va byona leswaku va nga ha endla leswi vukhongeri byin’wana byi swi endlaka naswona Mabudha man’wana ni lava tivulaka Vakreste ku katsa ni van’wana a va voni xihoxo hi ku landzela mikhuva ya Mashinto.

Vukhongeri byo tala lebyikulu emisaveni byi ni tindhawu leti tekiwaka ti kwetsima * naswona vanhu va timiliyoni ta ntsandzavahlayi va ti endzela. Ematikweni lawa vanhu va kona va tivulaka Vakreste, ku ni tikereke to tala ni tindhawu to kwetsima leti va gandzelaka Yesu, Mariya ni vakwetsimi eka tona. Tin’wana to fana na tona ti simekiwe etindhawini leti ku anakanyiwaka leswaku swiendlakalo swa le Bibeleni kumbe “masingita” lama endliwaka namuntlha ma endleke kona kumbe laha masalela ya swilo swa vukhongeri ma hlayisiwaka kona. Vanhu vo tala va ya etindhawini to kwetsima hikuva va tshemba leswaku swikhongelo swa vona swi ta twiwa loko swi endleriwa endhawini yo yoleyo. Kasi eka van’wana ku teka maendzo yo ya etindhawini to kwetsima i nchumu wa nkoka eka vona, lowu kombisaka leswaku va tinyiketele eka vukhongeri.

Xana swikhongelo ni swikombelo swi nga twiwa ngopfu swi tlhela swi hlamuriwa loko swi endliwa endhawini yo kwetsima? Xana Xikwembu xi tsakisiwa hi ku tinyiketela ka lava va tekaka maendzo yo ya etindhawini to kwetsima? Xana Vakreste va fanele va gandzela etindhawini to kwetsima? Tinhlamulo ta swivutiso leswi a ti nge hi byeli ndlela leyi hi faneleke hi ku languta ha yona ku gandzela etindhawini to kwetsima ntsena kambe ti ta hi pfuna leswaku hi twisisa vugandzeri lebyi tsakisaka Xikwembu hakunene.

Mbulavurisano lowu Yesu a veke na wona ni wansati wa Musamariya wu paluxa ndlela leyi Xikwembu xi swi langutaka ha yona ku gandzela etindhawini to kwetsima. Yesu u hundze hi le Samariya ivi a yima exihlobyeni ekusuhi ni muti wa Sikari leswaku a wisa. U sungule ku burisana ni wansati loyi a a te ku ta ka mati exihlobyeni. Loko va ri karhi va bula, wansati yoloye u vulavule hi ku hambana lokukulu loku a ku ri kona exikarhi ka vukhongeri bya Xiyuda ni bya Vasamariya. U te: “Vatata wa hina a va gandzela entshaveni leyi; kambe n’wina mi ri ndhawu leyi  vanhu va faneleke ku gandzela eka yona i Yerusalema.”​—Yohane 4:5-9, 20.

Ntshava leyi wansati yoloye a a vulavula ha yona a ku ri Ntshava ya Gerizimu, leyi a yi ri eka mpfhuka wa kwalomu ka tikhilomitara ta 50 en’walungwini wa Yerusalema. Kwalaho Vasamariya va tshame va va ni tempele leyi a va tlangela eka yona minkhuvo yo tanihi Paseka. Hambiswiritano, ematshan’weni ya leswaku Yesu a dzika eka ku hambana loku a ku ri kona exikarhi ka vona, u byele wansati yoloye a ku: “Ndzi kholwe, wansati, nkarhi wa ta lowu n’wina mi nga ta ka mi nga gandzeli Tatana entshaveni leyi kumbe eYerusalema.” (Yohane 4:21) Hakunene a ku ri nhlamulo leyi hlamarisaka, ngopfungopfu hileswi a yi huma eka Muyuda! Ha yini ku gandzela Xikwembu etempeleni ya Yerusalema a swi ta hela?

Yesu u ye emahlweni a ku: “Nkarhi wa ta, naswona hi wona sweswi, lowu vagandzeri va ntiyiso va nga ta gandzela Tatana hi moya ni ntiyiso, hikuva, hakunene, Tatana u lava lavo tano leswaku va n’wi gandzela.” (Yohane 4:23) Eka malembe ya madzana, Vayuda a va teka tempele yo saseka ya le Yerusalema tanihi hi ntsindza wa vugandzeri bya vona. A va teka riendzo ro ya kona kanharhu hi lembe leswaku va ya endlela Yehovha Xikwembu xa vona magandzelo. (Eksoda 23:14-17) Kambe Yesu u vule leswaku sweswo hinkwaswo a swi ta cinca naswona “vagandzeri va ntiyiso” a va ta gandzela “hi moya ni ntiyiso.”

Tempele ya Vayuda a ku ri muako wa xiviri lowu a wu ri kona endhawini yo karhi. Kambe moya ni ntiyiso a hi nchumu lowu nga voniwaka kumbe nchumu lowu nga vaka kona endhawini yo karhi ntsena. Xisweswo, Yesu a a hlamusela leswaku vugandzeri bya Vakreste va ntiyiso a swi nga ha ta boha leswaku byi va endhawini yo karhi, ku nga khathariseki leswaku i muako, hi le Ntshaveni ya Gerizimu, etempeleni ya le Yerusalema kumbe endhawini yin’wana yo kwetsima.

Eka mbulavurisano wakwe ni wansati wa Musamariya, Yesu u boxe leswaku “nkarhi” wa leswaku ku va ni ku cinca eka ndlela leyi Xikwembu xi gandzeriwaka ha yona “wa ta.” A wu ta fika rini? Nkarhi wolowo wu fike loko Yesu a herisa ndlela yo gandzela leyi a yi sekeriwe eka Nawu wa Muxe, loko a nyikela vutomi byakwe tanihi gandzelo. (Varhoma 10:4) Kambe Yesu u tlhele a ku: “Nkarhi . . . hi wona sweswi.” Ha yini? Hikuva tanihi Mesiya se a sungule ku hlengeleta vadyondzisiwa lava a va ta yingisa xileriso lexi a xi vuleke endzhaku ka sweswo, lexi nge: “Xikwembu i Moya, naswona lava va xi gandzelaka va fanele ku gandzela hi moya ni ntiyiso.” (Yohane 4:24) Kutani, swi vula yini ku gandzela hi moya ni ntiyiso?

Loko Yesu a vulavula hi ku gandzela hi moya, a vulavula hi ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu tlhelaka wu hi pfuna eku twisiseni ka Matsalwa. (1 Vakorinto 2:9-12) Nakambe ntiyiso lowu Yesu a vulavuleke ha wona i vutivi lebyi kongomeke bya tidyondzo ta Bibele. Hikwalaho, ematshan’weni ya leswaku  vugandzeri byi va endhawini yo karhi yo hlawuleka, vugandzeri bya hina byi ta amukeleka eka Xikwembu loko byi fambisana ni leswi Bibele yi swi dyondzisaka byi tlhela byi kongomisiwa hi moya lowo kwetsima.

Kutani, Vakreste va fanele va swi languta njhani ku teka maendzo yo ya etindhawini to kwetsima ni ku gandzela eka tona? Loko hi tsundzuka xileriso xa Yesu xa leswaku vagandzeri va ntiyiso va fanele va gandzela Xikwembu hi moya ni ntiyiso, swi le rivaleni leswaku ku gandzela endhawini yo kwetsima a hi swa nkoka eka Tata wa hina wa le tilweni. Ku engetela kwalaho, Bibele yi hi byela ndlela leyi Xikwembu xi swi langutaka ha yona ku tirhisa swifaniso evugandzerini. Yi ri: “Balekelani ku gandzela swifaniso swa hava” naswona “tivoneleni swifaniso.” (1 Vakorinto 10:14; 1 Yohane 5:21) Hikwalaho, Mukreste wa ntiyiso a nge gandzeli endhawini yin’wana ni yin’wana leyi tekiwaka yi kwetsima kumbe leyi khutazaka ku gandzela swifaniso swa hava. Xisweswo, hilaha mhakayo gandzela etindhawini to kwetsima yi hlamuseriweke hakona, Vakreste va ntiyiso va papalata ku gandzela eka tona.

Hambiswiritano, leswi a swi vuli swona leswaku Rito ra Xikwembu ri sivela munhu ku va ni ndhawu leyi a tihlawulelaka yona leswaku a khongela, a dyondza kumbe a anakanyisisa eka yona. Ndhawu yo gandzela eka yona leyi hlelekeke yi tlhela yi xiximeka ya faneleka leswaku ku nga dyondzeriwa eka yona hambi ku ri ku burisana hi Bibele eka yona. A swi hoxanga ku veka ribye ra sirha tanihi xitsundzuxo. Sweswo ku nga ha va ku ri ndlela yo tsundzuka kumbe yo kombisa ndlela leyi a wu rhandza mufi ha yona. Hambiswiritano, ku teka ndhawu yoleyo tanihi leyi kwetsimaka kumbe ku gandzela swifaniso eka yona, swi ta va swi hambana swinene ni marito lawa Yesu a ma vuleke.

Hikwalaho, a wu boheki ku ya etindhawini to kwetsima u ri ni ntshembo wa leswaku Xikwembu xi ta twa swikhongelo swa wena loko u ri kwalaho. Kumbe leswaku Xikwembu xi ta ku tsakela ivi xi ku nyika mikateko yo tala hikwalaho ko teka riendzo u ya endhawini yoleyo yo kwetsima. Bibele yi hi byela leswaku Yehovha Xikwembu, lexi nga “Hosi ya tilo ni misava, a xi tshami etitempeleni leti endliweke hi mavoko.” Kambe sweswo a swi endli leswaku Xikwembu xi va ekule na hina. Hi nga khongela eka xona xi tlhela xi hi twa kun’wana ni ku n’wana laha hi nga kona hikuva a xi le “kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.”​—Mintirho 17:24-27.