1, 2. (a) Ntshembo lowu Vakreste va ntiyiso va nga na wona wu hambana njhani ni ntshembo lowu vanhu va misava ya Sathana va nga na wona? (b) Hi swihi swivutiso swa nkoka leswi hi nga ta swi kambisisa?

MAWAKU ntshembo lowu Vakreste va ntiyiso va nga na wona! Ku nga khathariseki leswaku hi vatotiwa kumbe hi va “tinyimpfu tin’wana” hi ku langutele hi mahlongati ku hetiseka ka xikongomelo xa Xikwembu ni ku kwetsimisiwa ka vito ra xona. (Yoh. 10:16; Mat. 6:9, 10) A swi kanakanisi leswaku a ku na munhu la nga swi tsakeriki ku vona xitshembiso lexi xi hetiseka. Nakambe hi yi rindzele hi mahlongati hakelo ya vutomi lebyi nga heriki ku nga khathariseki leswaku hi ta va xiphemu xa “matilo lamantshwa” kumbe xa “misava leyintshwa” ya Xikwembu. (2 Pet. 3:13) Kambe sweswi, ha tshemba leswaku vanhu va Xikwembu va ta ya emahlweni va va ni ripfumelo leri tiyeke.

² Lava nga xiphemu xa misava ya Sathana na vona va ni ntshembo wo karhi kambe va nga ha kanakana loko wu ta hetiseka. Hi xikombiso, vanhu va timiliyoni lava gembulaka va nga ha tshemba leswaku va ta wina lotto kambe a va tiyiseki ha swona. Kambe ripfumelo ra ntiyiso i “ku langutela loku tiyisekisiweke” ka ntshembo lowu hi nga na wona. (Hev. 11:1) U nga ha tivutisa, xana ntshembo wolowo wu ta  hetiseka njhani? Naswona hi byihi vuyelo byo va ni ripfumelo leri tiyeke eka ntshembo lowu u nga wona?

3. Ripfumelo ra Mukreste ri titshege hi yini?

³ Ripfumelo a hi mfanelo leyi vanhu va ngo velekiwa na yona naswona a ro tiendlekela. Mukreste u va ni ripfumelo loko a pfumelela moya lowo kwetsima wa Xikwembu leswaku wu n’wi kongomisa. (Gal. 5:22) Bibele a yi vuli leswaku Yehovha u ni ripfumelo kumbe wa ri lava. Leswi Yehovha a nga ni matimba ni vutlhari hinkwabyo a xi kona lexi nga n’wi sivelaka ku hetisisa xikongomelo xakwe. Tata wa hina wa le tilweni wa tiyiseka leswaku u ta hetisisa switshembiso swakwe lerova eka yena se swi hetisekile. Kutani u ri: “Se swi endlekile!” (Hlaya Nhlavutelo 21:3-6.) Ripfumelo ra Mukreste ri titshege hi ku tiva leswaku Yehovha i “Xikwembu lexi tshembekaka,” lexi minkarhi hinkwayo xi endlaka leswi xi swi tshembisaka.—Det. 7:9.

4. Hi wihi ntshembo lowu malandza ya khale yo tshembeka a ma ri na wona?

⁴ Vaheveru ndzima 11 yi xaxameta mavito ya vavanuna ni vavasati va 16 lava a va ri ni ripfumelo. Mutsari wa buku leyi la huhuteriweke u kombetele eka vona swin’we ni van’wana vo tala tanihi lava “nyikiweke vumbhoni hi ripfumelo ra vona.” (Hev. 11:39) Hinkwavo ka vona a va ri ni ku “langutela loku tiyisekisiweke” ka leswaku Xikwembu xi ta endla leswaku “mbewu” leyi tshembisiweke yi herisa swilo hinkwaswo leswi vangiweke hi ku xandzuka ka Sathana ni ku hetisisa xikongomelo xa Xikwembu xa le ku sunguleni. (Gen. 3:15) Malandza lawa yo tshembeka ma fe ma nga si vona loko Yesu Kreste “mbewu” leyi tshembiweke, a endla leswaku swi koteka ku hanya vutomi lebyi nga heriki etilweni. (Gal. 3:16) Nilokoswiritano ha tsaka hikwalaho ka leswi Yehovha a nga ta hetisisa switshembiso swakwe, kutani va ta pfuxiwa leswaku va hanya kwala misaveni leyi nga ta va paradeyisi va hetisekile.—Ps. 37:11; Esa. 26:19; Hos. 13:14.

5, 6. Abrahama ni ndyangu wakwe va dzikise mianakanyo ya vona eka ntshembo wihi naswona va swi kotise ku yini ku tshama va ri ni ripfumelo leri tiyeke? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁵ Vaheveru 11:13 yi vulavula hi malandza ma’wana yo tshembeka ya khale, yi ri: “Hinkwavo lava va fele eripfumelweni, hambileswi va nga ku kumangiki ku hetiseka ka switshembiso, kambe va swi vone swi ri ekule swinene hiloko va swi amukela.” Un’wana wa vona a ku ri Abrahama. Xana u anakanyisise hi ntshembo lowu tsakisaka wa ndlela leyi vutomi byi nga ta va ha yona hikwalaho ka “mbewu” leyi tshembisiweke? Yesu u hlamule xivutiso lexi loko a byela vakaneti vakwe a ku: “Abrahama tata wa n’wina a a tsake ngopfu hi ku langutela ku vona siku ra mina, naswona u ri vonile a tsaka.” (Yoh. 8:56) A swi ri tano hi Sara, Isaka na Yakobe ni van’wana vo tala lava dzikiseke mianakanyo ya vona eka ntshembo wa Mfumo wa le nkarhini lowu taka, “lowu muaki ni muendli wa wona ku nga Xikwembu.”—Hev. 11:8-11.

⁶ Xana Abrahama ni ndyangu wakwe va swi kotise ku yini ku tshama va ri ni ripfumelo leri tiyeke? Va dyondze hi Xikwembu hi ku yingisela vanhu vo tshembeka lava kuleke, ni ku twisisa ku hetiseka ka vuprofeta kumbe hi ku hlaya tibukunsongwa ta khale to tshembeka. Xa nkoka swinene, a va swi rivalanga leswi va swi dyondzeke naswona va anakanyisise hi switshembiso swa Xikwembu ni leswi xi swi lavaka eka hina. Leswi a va tiyiseka hi ntshembo lowu, vavanuna ni vavasati lava a va tiyimisele ku xaniseka leswaku va tshama va tshembekile eka Xikwembu.

7. Yehovha u hi nyike yini leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina naswona i yini leswi hi faneleke hi swi endla?

⁷ Leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina, Yehovha u hi nyike Rito rakwe, Bibele. Leswaku hi “tsaka” ni ku “humelela,” loko swi koteka hi fanele hi hlaya Rito ra Xikwembu siku ni siku. (Ps. 1:1-3; hlaya Mintirho 17:11.) Ku fana ni vagandzeri va Yehovha  va khale hi fanele hi tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu ni ku yingisa swileriso swa xona. Nakambe nkarhi ni nkarhi hi ku tirhisa “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” Yehovha u hi nyika swilo swo tala leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina. (Mat. 24:45) Kutani loko hi kombisa leswaku ha swi tlangela leswi hi swi dyondzaka eka swilo leswi Yehovha a hi nyikaka swona, hi ta fana ni malandza yakwe ya khale lawa a ma ri ni ripfumelo ni ku “langutela loku tiyisekisiweke” ka ntshembo wa Mfumo.

8. Xikhongelo xi nga ri tiyisa njhani ripfumelo ra hina?

⁸ Xikhongelo xi pfune malandza ya Xikwembu ya khale leswaku ma tshama ma ri ni ripfumelo leri tiyeke. Loko Xikwembu xi hlamula swikhongelo swa vona ripfumelo ra vona ri tiyile. (Neh. 1:4, 11; Ps. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21) Na hina hi nga phofulela Yehovha swiphiqo swa hina, hi ku tiva leswaku u ta hi twa ni ku hi tiyisa leswaku hi tiyisela hi ntsako. Nakambe loko a hlamula swikhongelo swa hina, ripfumelo ra hina ri ta ya ri tiya. (Hlaya 1 Yohane 5:14, 15.) Leswi ripfumelo ku nga yin’wana ya mihandzu ya moya hi fanele hi ‘hambeta hi kombela’ moya wa Xikwembu, hilaha Yesu a hi khutazeke hakona.—Luka 11:9, 13.

9. Handle ko va hi tikhongelela, i vamani lava hi faneleke hi va katsa eswikhongelweni swa hina?

⁹ Loko hi khongela eka Xikwembu a hi fanelanga hi kombela leswaku xi hi nyika leswi hi swi lavaka ntsena. ‘Mintirho yo hlamarisa’ ya Yehovha ‘yi tele swinene lerova a hi nge yi runguli,’ kutani hi fanele hi n’wi khensa ni ku n’wi dzunisa siku ni siku! (Ps. 40:5) Nakambe swikhongelo swa hina swi fanele swi kombisa leswaku hi ‘anakanya hi lava nga etimpecanini ta khotso onge hiloko hi bohiwe na vona.’ Hi fanele hi tlhela hi katsa vamakwerhu emisaveni hinkwayo ngopfungopfu lava “rhangelaka exikarhi ka [hina].” Ha tsaka loko hi vona ndlela leyi Yehovha a hlamulaka swikhongelo swa hina ha yona!—Hev. 13:3, 7.

10. Hi wahi malandza ya Xikwembu lama tshameke ma tshembekile naswona i yini lexi ma pfuneke ku endla tano?

¹⁰ Eka Vaheveru ndzima 11, muapostola Pawulo u hlamusela miringo leyi malandza yo tala ya Xikwembu lama nga boxiwangiki hi mavito ma yi tiyiseleke. Hi xikombiso, muapostola loyi u boxe vavasati lava a va ri ni ripfumelo lava feriweke hi vana va majaha kambe hi ku famba ka nkarhi va pfuxiweke. Kutani u tlhele a boxa van’wana lava nga ‘swi amukelangiki ku ntshunxiwa hi nkutsulo wun’wana, leswaku va ta kuma ku pfuxiwa ko antswa.’ (Hev. 11:35) Hambileswi hi nga tiyisekiki leswaku Pawulo a anakanya hi vamani, van’wana vo fana na Naboti na Zakariya va khandliwe hi maribye va fa hileswi va yingiseke ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu. (1 Tih. 21:3, 15; 2 Tikr. 24:20, 21) Daniyele ni vanghana wakwe a va pfulekeriwe hi nkarhi lowunene wo ‘amukela ku ntshunxiwa’ loko ntsena va nga tshembeki. Ku ri na sweswo, ripfumelo ra vona eka matimba ya Xikwembu ri va pfune ku “pfala milomu ya tinghala,” ni ku “tima matimba ya ndzilo.”—Hev. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Hi yihi miringo leyi vaprofeta van’wana va yi tiyiseleke hikwalaho ka ripfumelo ra vona?

¹¹ Hikwalaho ka ripfumelo, vaprofeta volavo vo fana na Mikaya na Yeremiya ‘va ringiwe hi ku vungunyiwa ni hi ku khotsiwa.’ Van’wana vo fana na Eliya, “va tsendzelekile emakwandzasini ni le tintshaveni ni le mabakweni ni le minceleni ya misava.” Hinkwavo ka vona va tiyiserile hikwalaho ka leswi a va ri ni “ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka.”—Hev. 11:1, 36-38; 1 Tih. 18:13; 22:24-27; Yer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. I mani la veke xikombiso lexinene ngopfu xo tiyisela miringo naswona i yini lexi n’wi pfuneke?

¹² Endzhaku ko boxa vanhu vo hambanahambana lava a va ri ni ripfumelo, Pawulo u boxe Yesu Kreste tanihi xikombiso lexinene ngopfu xa ku tiyisela. Vaheveru 12:2 yi ri: “Hikwalaho ka  ntsako lowu a wu vekiwe emahlweni ka yena u tiyisele mhandzi ya nxaniso, a tsan’wa tingana, kutani a tshama evokweni ra xinene ra xiluvelo xa Xikwembu.” Hi fanele hi ‘ehleketisisa’ hi xikombiso xa ripfumelo lexi Yesu a hi vekeleke xona loko a langutana ni miringo yo tika. (Hlaya Vaheveru 12:3.) Ku fana na Yesu, Vakreste va le nkarhini wa vaapostola, vo tanihi mudyondzisiwa Antipasi va tshame va tshembekile. (Nhlav. 2:13) A va ta katekisiwa hi ku pfuxiwa leswaku va hanya etilweni, ku nga “ku pfuxiwa ko antswa” loku malandza ya Xikwembu yo tshembeka a ma ku languterile. (Hev. 11:35) Endzhaku ka nkarhinyana loko Mfumo wu sungule ku fuma hi 1914, vatotiwa volavo hinkwavo vo tshembeka, lava feke va pfuxeriwe ku ya hanya etilweni leswaku va fuma vanhu na Yesu.—Nhlav. 20:4.

13, 14. I miringo yihi leyi Rudolf Graichen a langutaneke na yona naswona i yini lexi n’wi pfuneke ku tiyisela?

¹³ Namuntlha vagandzeri va Xikwembu va timiliyoni va tekelela xikombiso xa Yesu hi ku tshama va anakanyisisa hi ntshembo lowu va nga na wona naswona a va yi pfumeleli miringo leswaku yi tsanisa ripfumelo ra vona. Xiya mhaka ya Rudolf Graichen, loyi a velekiweke eJarimani hi 1925. U vule leswaku u tsundzuka swifaniso swa timhaka ta le Bibeleni leswi a swi hayekiwe emakhumbini  ya ka vona. U tsale a ku, “Eka xifaniso xin’wana a ku kombisiwe mhisi ni xinyimpfana, ximbutana ni yingwe, rhole ni nghala hinkwaswo swi tshame swin’we hi ku rhula swi rhangeriwa hi xifanyetana. . . . Ni sweswi ndza ha swi tsundzuka swifaniso leswi.” (Esa. 11:6-9) Hambileswi Rudolf a xanisiweke malembe yo tala hi ndlela ya tihanyi, laha ro sungula a xanisiweke hi Manazi Gestapo kutani hi ku famba ka nkarhi a xanisiwa hi ntlawa wa Communist Stasi of East Germany, kambe u hambete a yi langutela hi mahlongati paradeyisi.

¹⁴ Miringo yin’wana leyikulu leyi Rudolf a langutaneke na yona i ku feriwa hi mana wakwe, loyi a dlayiweke hi vuvabyi bya thayifosi enkampeni ya nxaniso ya le Ravensbrück, ni ku va tata wakwe a tsana eripfumelweni ku fikela laha a sayineke maphepha yo kombisa leswaku u tshika ku va Mbhoni ya Yehovha. Endzhaku ka loko a ntshunxiwe ekhotsweni, u ve mulanguteri wa muganga naswona hi ku famba ka nkarhi u rhambiwe ku ya eXikolweni xa Giliyadi. U averiwe ku va murhumiwa eChile laha loko a ri kwalaho a tlheleke a va mulanguteri wa muganga. Kambe miringo ya Rudolf a yi nga si hela. Endzhaku ka lembe a tekane na Patsy loyi na yena a ri murhumiwa, n’wana wa vona u file. Hi ku famba ka nkarhi, nsati wakwe loyi a a n’wi rhandza u fe a ri ni malembe ya 43. Rudolf u tiyisele miringo leyi hinkwayo, hambileswi a a dyuharile ni ku tlhela a vabya. U ye emahlweni a phayona ni ku va nkulu loko mhaka yakwe ya vutomi yi hlamuseriwa eka Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1997, matluka 20-25. ^[1]

15. Vula swikombiso swa manguva lawa swa vamakwerhu lava tirhelaka Yehovha hi ntsako hambiloko va xanisiwa.

¹⁵ Vamakwerhu va ya emahlweni va va ni ntshembo hambiloko va xanisiwa. Hi xikombiso, vamakwerhu vo tala va khomiwile aEritrea, Singapore, ni le South Korea, hileswi va yingisaka marito ya Yesu hi ku ka va nga khomi banga. (Mat. 26:52) Van’wana va vamakwerhu volavo i Isaac, Negede na Paulos lava sweswi va nga ni malembe yo tlula 20 va khomiwile aEritrea. Hambileswi vamakwerhu lava va aleriweke ku khathalela vatswari va vona lava dyuhaleke ni ku teka, va tshame va tshembekile hambiloko va xanisiwa hi ndlela ya tihanyi. Ku ni xifaniso xa vamakwerhu lava eka jw.org naswona va tsakile hambileswi va nga eku xanisekeni. Hambi ku ri varindzi va le khotsweni va va xixima hikwalaho ka ku tiyisela ka vona.

16. Ripfumelo leri tiyeke ri nga ku sirhelela njhani?

¹⁶ Vamakwerhu vo tala a va xanisiwi hi ndlela ya tihanyi naswona a va langutani ni miringo leyi fanaka. Vo tala va swerile kumbe va hlaseriwe hi tinyimpi kasi van’wana hi timhangu ta ntumbuluko. Vo tala va fana na Muxe ni malandza man’wana yo tshembeka ya khale lama tshikeke rifuwo ni ndhuma leswaku ma tirhela Yehovha. Va tikarhatela ku nga hlongorisi rifuwo. I yini lexi va pfunaka ku hlula miringo leyi? I ndlela leyi va rhandzaka Yehovha ha yona ni ripfumelo leri va nga na rona eka xitshembiso xakwe xo herisa vubihi hinkwabyo, kutani a katekisa malandza yakwe yo tshembeka hi ku ma nyika vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa yo lulama.—Hlaya Pisalema 37:5, 7, 9, 29.

17. U tiyimisele ku endla yini naswona hi ta kambisisa yini eka xihloko lexi landzelaka?

¹⁷ Eka xihloko lexi, hi dyondze ndlela leyi ku anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu ni ku khongela nkarhi ni nkarhi swi nga tiyisaka ripfumelo ra hina ha yona. Kutani loko hi ri ni ripfumelo leri tiyeke, hi ta kota ku tiyisela miringo ni ku anakanyisisa hi ntshembo wa hina hi ri ni ku “langutela loku tiyisekisiweke.” Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela swo tala mayelana ni leswi ku va ni ripfumelo swi vulaka swona.