YOSEFA WA LE ARIMATIYA a khomiwa hi rhumbyana loko a ehleketa hi ku ya eka ndhunankulu ya Varhoma. Pontiyo Pilato a tiveka tanihi munhu la omeke nhloko swinene. Kambe leswaku Yesu a ta lahliwa hi ndlela leyi xiximekaka, un’wana a a fanele a kanya mbilu a ya kombela ntsumbu wa Yesu eka Pilato. Swi vonake onge ku vulavula na Pilato a ku nga ri nchumu wo tika hilaha Yosefa a a anakanya hakona. Endzhaku ka loko Pilato a kume xitiyisekiso xa leswaku Yesu u file eka ndhuna ya vuthu, u nyike Yosefa mpfumelelo wo lahla ntsumbu wakwe. Kutani hambileswi Yosefa a ha twa ku vava, u nambe a ya laha ntsumbu wa Yesu a wu ri kona.—Mar. 15:42-45.

• Yosefa wa le Arimatiya a ku ri mani?

• A ri na vuxaka byihi na Yesu?

• Ha yini rungula rakwe ri ri ra nkoka eka hina?

Evhangeli ya Marka yi vulavula hi Yosefa tanihi “xirho xa Huvo lexi dumeke.” Loko hi hlaya rungula rero hi kuma leswaku Huvo yoleyo i Sanedri, leyi ku nga huvo leyi tlakukeke ya Vayuda leyi a yi lawula tiko hinkwaro. (Mar. 15:1, 43) Hikwalaho Yosefa a a ri un’wana wa lava a va rhangela Vayuda, hi yona mhaka leyi a koteke ku ya vulavula na ndhuna ya Varhoma. A swi kanakanisi leswaku Yosefa na yena a fuwile.—Mat. 27:57.

Swirho swo tala swa Huvo ya Sanedri a swi n’wi venga Yesu. Swirho swoleswo swi bohe kungu ra leswaku Yesu a dlayiwa. Hambiswiritano Yosefa u vitaniwa “wanuna lonene, wo lulama.” (Luka 23:50) Ku hambana ni swirho swo tala swa huvo ya Sanedri Yosefa a a ri munhu wo tshembeka, a ri ni mahanyelo lamanene naswona a ringeta ku hanya hi milawu ya Xikwembu. Na yena a rindzele “mfumo wa Xikwembu,” kumbexana hi swona leswi n’wi endleke leswaku a va mudyondzisiwa wa Yesu. (Mar. 15:43; Mat. 27:57) Swi tikomba onge a tsakela rungula ra Yesu hikwalaho ka leswi a rhandza ntiyiso ni vululami.

Yohane 19:38 yi vula leswaku Yosefa “a a ri mudyondzisiwa wa Yesu wa le xihundleni hikwalaho ko chava Vayuda.” I yini lexi Yosefa a xi chava? A a yi tiva ndlela leyi Vayuda a va n’wi venga ha yona Yesu ni leswaku a va tiyimisele ku hlongola un’wana ni un’wana esinagogeni loyi a pfumela eka yena. (Yoh. 7:45-49; 9:22) Loko munhu a hlongoriwa esinagogeni a ta tekiwa tanihi munhu wa matiko naswona a ta nyenyiwa hi Vayuda kulobye. Hi swona leswi endleke leswaku Yosefa a chava ku vula erivaleni leswaku i mudyondzisiwa wa Yesu. Phela ku endla tano a swi ta endla leswaku a lahlekeriwa hi ndhuma ni xikhundlha xakwe eka Sanedri.

A hi Yosefa ntsena loyi a chava ku endla tano. Yohane 12:42 yi ri: “Vo tala va vafumi va pfumerile eka [Yesu], kambe hikwalaho ka Vafarisi a va nga n’wi vuli erivaleni, leswaku va nga hlongoriwi esinagogeni.” Un’wana wa vona a ku ri Nikodema loyi na yena a a ri xirho xa Sanedri.—Yoh. 3:1-10; 7:50-52.

Hambileswi Yosefa a ri mudyondzisiwa wa Yesu a a nga swi lavi leswaku vanhu va swi tiva. Xexo a ku ri xiphiqo lexikulu, ngopfungopfu hileswi Yesu a nga te: “Un’wana ni un’wana la vulaka leswaku u ni vun’we na mina emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta vula emahlweni ka Tata wa mina loyi a nge matilweni leswaku ndzi ni vun’we na yena. Kambe mani na mani la ndzi alaka emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta n’wi ala emahlweni ka Tata wa mina la nge matilweni.” (Mat. 10:32, 33) Yosefa a nga n’wi alanga Yesu naswona a nga vanga na xivindzi xa ku n’wi yimela emahlweni ka vanhu. Ku vuriwa yini hi wena?

Lexi tsakisaka, Bibele yi hi byela leswaku Yosefa a nga xi seketelanga xiboho xa Sanedri xo lava ku dlaya Yesu. (Luka 23:51)  Kumbexana hilaha van’wana va vulaka hakona, Yosefa a nga ri kona loko Yesu a avanyiseriwa rifu. Nilokoswiritano Yosefa u fanele a karhatekile loko a vona vululami byi soholotiwa kambe a ku nga ri na lexi a ta xi endla.

Hi nkarhi lowu Yesu a dlayiweke ha wona swi vonaka onge Yosefa a hlule ku chava kutani a seketela valandzeri va Yesu. Sweswo swi vonaka eka marito lama nga eka Marka 15:43 lama nge: “A va ni xivindzi xo nghena emahlweni ka Pilato a kombela ntsumbu wa Yesu.”

Swi vonaka onge Yosefa a ri kona loko Yesu a fa. Hikuva u tive leswaku Yesu u file, Pilato a nga si swi tiva. Loko Yosefa a kombela ntsumbu wa Yesu, ndhunankulu yi ‘vutisile loko Yesu se a file.’ (Mar. 15:44) Leswi Yosefa a voneke ku xaniseka loku Yesu a ku tweke emhandzini, xana ku nga va ku ri swona leswi endleke leswaku a tikambisisa kutani a teka goza ro yimela vugandzeri bya ntiyiso? Kumbexana. Kambe mhaka hileswaku eku heteleleni Yosefa u teke goza. Ku sukela kwalaho a nga ha ta va mudyondzisiwa wa le xihundleni.

Nawu wa Vayuda a wu vula leswaku lava gweveriweke rifu a va fanele va lahliwa dyambu ri nga si pela. (Det. 21:22, 23) Hi ku ya hi Varhoma, mintsumbu ya swigevenga a yi tshikiwa yi bola emhandzini kumbe yi lahliwa emasirheni ya swisiwana. Kambe Yosefa a lava ku lahla Yesu hi ndlela leyi hambaneke. Ekusuhi na laha swigevenga a swi dlayeriwa kona Yosefa a ri ni ribye leri kovotliweke ri va bako. Bako rero a ri nga  si tshama ri tirhisiwa, leswi vulaka leswaku Yosefa a ha ku rhurha eArimatiya * a ya eYerusalema kutani a lava ku tirhisa bako rero ku lahla vandyangu wakwe. (Luka 23:53; Yoh. 19:41) Ku va Yosefa a lahle Yesu eka bako leri a lava ku lahla swirho swa ndyangu wakwe eka rona, a swi kombisa malwandla naswona a swi hetisisa vuprofeta bya leswaku Mesiya a ta lahliwa ni “lava fuweke.”—Esa. 53:5, 8, 9.

Tievhangeli hinkwato ta mune ti vula leswaku loko ntsumbu wa Yesu wu susiwile emhandzini, Yosefa u wu tsondzele hi lapi kutani a wu lata eka bako rakwe. (Mat. 27:59-61; Mar. 15:46, 47; Luka 23:53, 55; Yoh. 19:38-40) Munhu un’we ntsena loyi a boxiwaka leswaku u pfune Yosefa ku lahla Yesu i Nikodema, loyi a tiseke mirhi yo nuhela. Leswi vavanuna lavambirhi a va ri va xiyimo xa le henhla swi nga ha endleka leswaku ku ni lava va va pfuneke ku rhwala ntsumbu wa Yesu. Swi nga ha endleka leswaku va tirhise malandza ya vona leswaku ma rhwala ntsumbu ni ku wu lahla. Hambiloko va tirhise malandza ya vona kambe ntirho lowu vavanuna lava va wu endleke a wu ri wa nkoka. Un’wana ni un’wana loyi a khumba ntsumbu a fanele a tibasisa ku ringana masiku ya nkombo naswona nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a ta wu khoma a wu ta va lowu nga basangiki. (Tinhl. 19:11; Hag. 2:13) Sweswo a swi ta endla leswaku munhu yoloye a nga tihlanganisi ni vanhu van’wana hi vhiki ra Paseka naswona a nga ta va kona loko nkhuvo wolowo wu tlangeriwa. (Tinhl. 9:6) Swi nga ha endleka leswaku leswi Yosefa a swi endleke swi endle leswaku a vengiwa hi swirho leswin’wana swa huvo ya Sanedri. Kambe, sweswi Yosefa a a tiyimisele ku amukela vuyelo lebyi a byi ta tisiwa hi ku va a lahle Yesu hi ndlela leyi xiximekaka ni ku kombisa erivaleni leswaku i mudyondzisiwa wa Kreste.

Handle ka rungula ra Tievhangheli leri vulavulaka hi ku lahliwa ka Yesu, Bibele a ya ha tlhelanga yi boxa nchumu hi Yosefa wa le Arimatiya naswona sweswo swi endla leswaku hi tivutisa xivutiso lexi nge: U helele kwihi? Kahlekahle, a hi swi tivi. Hi ku ya hi leswi se hi swi kambisiseke, swi nga ha endleka leswaku u sungule ku tikombisa erivaleni leswaku i Mukreste. Ku ri ni ku va Yosefa a tsana loko a langutane ni xiyimo xo tika u kombise xivindzi ni ku va ni ripfumelo ro tiya. Yoleyo a ku ri mhaka leyinene.

Mhaka leyi yi endla leswaku hinkwerhu hi anakanyisisa hi xivutiso lexi xa nkoka: Xana hi pfumelela nchumu wo karhi, ku nga ha va xikhundlha, ntirho, rifuwo, ku rhandza swirho swa ndyangu kumbe ntshunxeko wa hina wu va wa nkoka swinene ku tlula vuxaka bya hina na Yehovha?