1, 2. I ntlhontlho wihi lowu vantshwa va langutanaka na wona namuntlha naswona i yini leswi nga va pfunaka ku langutana na wona?

“XICHUDENI xin’wana xi vule leswi eka makwerhu wa xisati laha riki muntshwa wa le Britain: “Wa tiva, u xiphukuphuku ku va u pfumela eka Xikwembu.” Makwerhu un’wana wa le Jarimani u tsale leswi: “Vadyondzisi va mina va teka leswi Bibele yi swi vulaka hi ntumbuluko ku ri ntsheketo. Hikwalaho ka leswi va yi tekelaka ehansi, swichudeni swo tala swi pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo.” Makwerhu wa xisati wa le Furwa la ha riki muntshwa u te: “Vadyondzisi va le xikolweni xa mina va hlamarile ku vona leswaku ka ha ri ni vantshwa lava pfumelaka eBibeleni.”

² Tanihi mutirheli wa Yehovha la ha riki muntshwa kumbe wa ha ri ku dyondzeni ha Yena xana u titwa u boheka ku pfumela eka leswi vanhu vo tala va pfumelaka eka swona, ku fana ni dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo ku ri ni ku pfumela eka Muvumbi? Loko swi ri tano, ku ni magoza lama u nga ma tekaka leswaku u tshama u ri ni ripfumelo leri tiyeke. Goza rin’wana i ku va u tirhisa vuswikoti byo ehleketa lebyi Xikwembu xi ku nyikeke byona, lebyi nga “ta ku rindza.” Swi ta ku sirhelela eka tidyondzo leti nga dlayaka ripfumelo ra wena.—Hlaya Swivuriso 2:10-12.

3. Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi?

³ Ripfumelo leri tiyeke ri titshege hi ku xi tiva kahle Xikwembu. (1 Tim. 2:4.) Loko u dyondza Rito ra Xikwembu ni minkandziyiso ya hina, u nga hlayeli ku hetisisa nawu. Anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke leswaku u twisisa ‘mongo wa kona.’ (Mat. 13:23) A hi xiyeni ndlela leyi ku endla tano swi nga ku pfunaka ha yona leswaku u tiyisa ripfumelo ra wena eka Xikwembu tanihi Muvumbi ni le Bibeleni​—leyi tameleke “vumbhoni lebyi tiyeke.”—Hev. 11:1.

4. Ha yini hi nga vulaka leswaku ku pfumela eka Xikwembu kumbe eka sayense swi katsa ripfumelo naswona i yini leswi hi faneleke hi swi endla?

⁴ Xana u tshama u twa vanhu va vula leswaku va tshemba dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo hikuva sayense ya yi seketela kambe ku pfumela eka Xikwembu swi titshege hi ripfumelo hikuva a hi si tshama hi xi vona? Vanhu vo tala va vula sweswo. Minkarhi hinkwayo hi fanele hi tsundzuka mhaka leyi: Ku nga khathariseki leswaku munhu u pfumela eka Xikwembu kumbe eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo, ripfumelo ra katseka. Njhani? A nga kona loyi a tshameke a vona Xikwembu kumbe ku vona nchumu wo karhi wu tumbuluxiwa. (Yoh. 1:18) Naswona a nga kona munhu loyi a voneke nchumu wo karhi wu hundzuka nchumu wun’wana​—ku nga khathariseki leswaku i mutivi wa swa sayense kumbe e-e. Hi xikombiso, a nga kona munhu loyi a tshameke a vona nyoka yi hundzuka mfenhe. (Yobo 38:1, 4) Hikwalaho, hinkwerhu ka hina hi fanele hi kambisisa vumbhoni lebyi nga eMatsalweni ni ku anakanyisisa kutani hi ti endlela swiboho. Loko muapostola Pawulo a vulavula hi ntumbuluko, u tsale leswi: “Hikuva timfanelo ta [Xikwembu] leti nga vonakiki ta voniwa ku sukela loko misava yi tumbuluxiwile ku ya emahlweni, hikuva ti xiyeka hi swilo leswi endliweke, ni hi matimba ya xona lama nga riki na makumu ni Vukwembu bya xona, lerova a va swi koti ku tiyimelela.”—Rhom. 1:20.

5. Xikwembu xi hi hlomise njhani leswaku hi tirhisa matimba ya hina ya ku anakanya?

⁵ Ku “xiya” swi vula ku vona nchumu wo karhi lowu nga vonakiki hi ku hatlisa. (Hev. 11:3) Kutani vanhu lava nga ni vuxiyaxiya va tirhisa mianakanyo ku nga ri matihlo kumbe tindleve ntsena. Nhlengeletano ya Yehovha yi hi nyike switirhisiwa swo tala leswi se yi endleke ndzavisiso eka swona leswaku swi hi pfuna ku ‘vona’ Muvumbi wa hina hi mahlo ya mianakanyo. (Hev. 11:27) Switirhisiwa leswi swi katsa vhidiyo leyi nge, The Wonders of  Creation Reveal God’s Glory, broxara leyi nge, Xana Swilo Leswi Hanyaka Swi Lo Tumbuluxiwa? ni leyi nge, The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking ku katsa ni buku leyi nge, Is There a Creator Who Cares About You? Nakambe hi kuma swakudya leswi fuweke eka timagazini ta hina. Eka Xalamuka! minkarhi yo tala ku ni swihloko leswi vulavulaka hi vativi va sayense ni vanhu van’wana lava hlamuselaka leswi va endleke leswaku sweswi va pfumela eka Xikwembu. Ntlhandlamano wa swihloko leswi nge, “Xana Swi Lo Endliwa?” swi hlamusela ndlela yo hlamarisa leyi swivumbiwa swi tumbuluxiweke ha yona. Minkarhi yo tala vativi va sayense va ringeta ku tekelela ndlela yo hlamarisa leyi swi vumbiweke ha yona.

6. Hi byihi vuyelo lebyi nga kona loko hi tirhisa minkandziyiso ya hina naswona yi ku pfune njhani?

⁶ Makwerhu un’wana la nga ni malembe ya 19 wa le United States u vule leswi landzelaka hi tibroxara leti hi vulavuleke ha tona: “Tibroxara leti i ta nkoka swinene. Ndzi ti hlaye minkarhi yo tala.” Makwerhu wa xisati wa le Furwa u tsale a ku: “Swihloko leswi nge, ‘Xana Swi Lo Endliwa?’ swi ndzi hlamarisile! Swi kombisa leswaku vanjhiniyara lava tlhariheke va nga ha ringeta ku tekelela nchumu wo karhi lowu tumbuluxiweke kambe a va nge pfuki va swi kotile ku endla nchumu lowu fanaka na wona.” Vatswari va nhwanyana la nga ni malembe ya 15 va le Afrika Dzonga va te: “Hi ntolovelo n’wana wa hina loko a hlaya Xalamuka! u rhanga hi xihloko lexi nge ‘Mbulavurisano’” Ku vuriwa yini hi wena? Xana u yi hlaya hinkwayo minkandziyiso ya hina? Yi nga ku pfuna leswaku ripfumelo ra wena ri fana ni murhi lowu dzimeke timitsu. Hi ndlela yoleyo ripfumelo ra wena ri ta ku pfuna leswaku u lwisana ni tidyondzo ta mavunwa leti fanaka ni moya lowu hungaka.—Yer. 17:5-8.

7. Ha yini Xikwembu xi lava leswaku u ma tirhisa kahle matimba ya wena yo anakanya?

⁷ Xana swi hoxile ku vutisa swivutiso hi Bibele? Doo! Yehovha u lava leswaku u tirhisa ‘matimba ya wena ya ku anakanya’ leswaku u vona loko hakunene ku ri ntiyiso. A nga lavi leswaku u pfumela eka leswi u nga swi tiviki ntsena hileswi van’wana va pfumelaka eka swona. Tirhisa matimba ya wena yo anakanya leswaku u va ni vutivi lebyi kongomeke. Vutivi byolebyo byi ta va masungulo lama tiyeke ya ripfumelo ra xiviri. (Hlaya Varhoma 12:1, 2; 1 Timotiya 2:4.) Ndlela yin’wana leyi u nga vaka ni vutivi ha yona i ku dyondza hi tinhlokomhaka to karhi.

8, 9. (a) Hi tihi tinhlokomhaka leti van’wana va rhandzaka ku dyondza ha tona? (b) Van’wana va vuyeriwe njhani hi ku anakanyisisa hileswi va swi dyondzeke?

⁸ Van’wana va hlawula ku dyondza hi tinhlokomhaka leti vulavulaka hi vuprofeta bya le Bibeleni. Kumbe va tsakela ku dyondza hileswi Bibele yi swi vulaka ni leswi van’wamatimu, vativi va sayense ni leswi vayimburi va swi vulaka. Vuprofeta byin’wana lebyi tsakisaka hi lebyi nga eka Genesa 3:15. Tsalwa leri ri vulavula hi nhlokomhakankulu ya Bibele, ku nga ku lweriwa ka vuhosi bya Xikwembu ni ku kwetsimisiwa ka vito ra xona hi ku tirhisa Mfumo wa xona. Hi ku tirhisa ririmi ro fanekisela tsalwa leri ri swi veka erivaleni leswaku Yehovha u ta herisa ku xaniseka hinkwako loku vanhu va langutaneke na kona ku sukela aEdeni. U nga ri dyondza njhani tsalwa ra Genesa 3:15? Ndlela yin’wana i ku endla nxaxamelo wa minkarhi ya swiendlakalo leswi endlekeke leswi fambisanaka ni tsalwa leri. Eka nxaxamelo wolowo u nga xaxameta matsalwankulu lama kombisaka ndlela leyi vuprofeta lebyi nga eka Genesa 3:15 byi nga ta hetiseka ha yona ni lama kombisaka ndlela leyi Xikwembu hakatsongotsongo xi paluxeke vanhu lava tsalwa leri ri vulavulaka ha vona ni lunghiselelo leri a xi ta ri tirhisa. Loko u vona ndlela leyi matsalwa wolowo ma fambisanaka ha yona, u ta swi xiya leswaku vaprofeta va le Bibeleni ni vatsari va yona a va “susumetiwa hi moya lowo kwetsima.”—2 Pet. 1:21.

⁹ Makwerhu wa le Jarimani u tsale a ku: “Tinhlokomhaka ta le Bibeleni leti vulavulaka hi Mfumo ta fambisana. Swi tano hambileswi Bibele yi tsariweke hi vavanuna va 40. Naswona vo tala va vona a va tshama etindhawini to hambanahambana naswona  a va nga tivani.” Makwerhu wa xisati wa le Australia u khutaziwe hi xihloko xa Xihondzo xo Rindza xa December 15, 2013, lexi a xi vulavula hi leswi Paseka yi vulaka swona. Nkhuvo wolowo wo hlawuleka wu fambisana swinene na Genesa 3:15 ni ku ta ka Mesiya. U tsale a ku: “Dyondzo yoleyo yi ndzi pfune ku twisisa ndlela leyi Yehovha a lulameke ha yona. Swi ndzi hlamarisile ku va munhu a kote ku ehleketa hi lunghiselelo leri a ri endleriwe Vaisrayele ni ku va lunghiselelo rero ri hetiseka eka Yesu. Ndzi tshike hinkwaswo ndzi anakanyisisa hi ndlela leyi Paseka yoleyo leyi profetiweke yi hlamarisaka ha yona!” Ha yini makwerhu loyi a titwe hi ndlela yoleyo? U dzikise mianakanyo yakwe eka leswi a swi hlayeke kutani a kuma “mongo wa [kona].” Sweswo swi n’wi pfune leswaku a tiyisa ripfumelo rakwe ni ku tshinela eka Yehovha.—Mat. 13:23.

10. Ha yini ku tshembeka ka vatsari va Bibele ku hi endla hi tshemba leswi va swi tsaleke?

¹⁰ Nchumu wun’wana lowu nga hi tiyisaka ripfumelo lowu hi nga wu kambisisaka i xivindzi ni ku tshembeka ka vavanuna lava tsaleke Bibele. Vatsari vo tala va khale va tsale leswinene ntsena hi varhangeri va vona ni ku dzunisa mimfumo ya vona. Ku hambana ni sweswo, minkarhi hinkwayo vaprofeta va Yehovha va tsale ntiyiso. Va tsale ni swihoxo swa vanhu varikwavo, hambi ku ri swa tihosi ta vona. (2 Tikr. 16:9, 10; 24:18-22) Va tlhele va tsala ni swihoxo swa vona vini ni swa malandza man’wana ya Xikwembu. (2 Sam. 12:1-14; Mar. 14:50) Makwerhu un’wana wa le Britain u te: “A swi talanga vanhu va tshembeka hi ndlela leyi. Leswi swi hi endla hi tshemba leswaku hakunene Bibele yi huma eka Yehovha.”

11. Vantshwa va nga endla njhani leswaku va ya va yi tlangela swinene misinya ya milawu ya le Bibeleni?

¹¹ Hikwalaho ka misinya ya milawu ya le Bibeleni leyi kongomisaka, vo tala va tshemba leswaku yi huhuteriwe hi Xikwembu. (Hlaya Pisalema 19:7-11.) Makwerhu un’wana wa le Japani la ha riki muntshwa u tsale a ku: “Loko ndyangu wa ka hina wu tirhisa leswi wu swi dyondzaka eBibeleni, ha tsaka swinene. Hi va ni ku rhula, vun’we ni ku tlhela hi rhandzana.” Milawu ya le Bibeleni ya hi sirhelela eka vugandzeri bya mavunwa ni vukholwahava lebyi lawulaka vanhu vo tala. (Ps. 115:3-8) Tidyondzo leti vulaka leswaku Xikwembu a xi kona, xana ta va khumba vanhu? Tidyondzo teto swin’we ni dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo ti endla ntumbuluko wu va xikwembu, lerova vanhu va dzunisa wona ku ri ni ku dzunisa Yehovha. Lava nge a ku na Xikwembu va vula leswaku vumundzuku bya hina byi le mavokweni ya hina vini. Kambe a va swi koti ku tiendlela vumundzuku lebyinene.—Ps. 146:3, 4.

12, 13. Hi yihi ndlela leyinene leyi u nga yi tirhisaka leswaku u bula ni vana lava u nghenaka na vona, vadyondzisi ni van’wana hi ntumbuluko kumbe Bibele?

¹² U nga va pfuna njhani van’wana loko u bula na vona hi ntumbuluko ni Bibele? U nga hatliseli ku tibyela leswaku wa swi tiva leswi van’wana va pfumelaka eka swona. Vanhu van’wana va vula leswaku va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo, kambe va pfumela nileswaku Xikwembu xi kona. Va ehleketa leswaku xi endle ku swilo swi tiendlekela. Van’wana va vula leswaku va tshemba dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo hikuva loko a yi nga ri ntiyiso a yi nga ta dyondziwa exikolweni. Kasi van’wana va tshike ku pfumela eka Xikwembu hikwalaho ka vukhongeri. Loko u vulavula ni munhu hi ndlela leyi vutomi byi sunguleke ha yona, ku ta va ku ri vutlhari ku rhanga u n’wi vutisa swivutiso. Rhanga u tiva leswi a pfumelaka eka swona. Loko u n’wi anakanyela naswona u tiyimisele ku n’wi yingisela, swi nga ha endla leswaku na yena a ku yingisela.—Tito 3:2.

¹³ Loko munhu a kaneta leswi u pfumelaka mayelana ni ntumbuluko, lava ndlela leyinene leyi u nga n’wi hlamulaka ha yona. U nga n’wi kombela leswaku a hlamusela ndlela leyi vutomi byi nga va ka byi sungule ha yona handle ka Muvumbi. Leswaku swivumbiwa swi kota ku ya emahlweni swi tala, swi fanele swi tswalana swi endla swivumbiwa leswi fanaka na swona. Profesa un’wana wa tikhemikhali u vule leswaku swin’wana leswi nga lavekaka leswaku xivumbiwa xi hanya i (1) nhlonge yo xi sirhelela,  (2) vuswikoti byo tswonga ni ku gayela swakudya leswi nyikaka matimba, (3) rungula ra switekela ni (4) vuswikoti byo endla tikopi ta rungula rero. U ye emahlweni a ku, “Munhu a nga hlamarisiwa hi ndlela leyi vutomi byi rharhanganeke ha yona hambiloko byo ho sungula.”

14. U nga endla yini loko u vona onge a wu na vutivi lebyi eneleke leswaku u bula ni vanhu hi dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo kumbe ntumbuluko?

¹⁴ Loko u titwa u nga swi lunghekelanga ku bula ni vanhu hi dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo kumbe ntumbuluko, u nga tirhisa ndlela leyi Pawulo a yi tirhiseke. U tsale a ku: “Yindlu yin’wana ni yin’wana yi akiwa hi munhu, kambe loyi a akeke swilo hinkwaswo i Xikwembu.” (Hev. 3:4) I ntiyiso leswaku yindlu yi mpfampfarhutiwa ni ku akiwa hi munhu wo karhi! Handle ko kanakana, swilo leswi hanyaka, leswi rharhanganeke ku tlula yindlu swi vumbiwe hi munhu wo tlhariha swinene. U nga tirhisa nkandziyiso lowu vulavulaka hi mhaka leyi. Makwerhu un’wana wa xisati u tirhise tibroxara timbirhi leti boxiweke eku sunguleni ku bula ni jaha leri vuleke leswaku ri tshemba dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo hikuva a ri pfumeli leswaku Xikwembu xi kona. Endzhaku ka vhiki, jaha leri ri te: “Sweswi ndza pfumela leswaku Xikwembu xi kona.” Leswi swi endle leswaku va va ni dyondzo ya Bibele naswona sweswi ri khuvuriwile.

15, 16. U nga yi antswisa njhani ndlela leyi u bulaka ni vanhu ha yona hi Bibele, naswona hi xikongomelo xihi?

¹⁵ U nga sungula hi ku n’wi vutisa swivutiso, loko ku ri na munhu la kanakanaka leswi Bibele yi swi vulaka. Kumisisa leswi a pfumelaka eka swona kutani u lava swihloko leswi nga ta n’wi tsakisa. (Swiv. 18:13) Loko a rhandza swilo swa sayense, a nga angula hi ndlela leyinene loko u boxa tinhla leti kombisaka ndlela leyi Bibele yi baka nhloko ya mhaka ha yona loko swi ta eka swa sayense. Vanhu van’wana va nga khumbiwa hi swikombiso leswi kombisaka leswaku vuprofeta bya Bibele bya hetiseka hi ndlela leyi pakanisaka minkarhi hinkwayo. Kumbexana u nga ha n’wi komba milawu ya le Bibeleni leyi kongomisaka, yo tanihi leyi nga eka Dyondzo ya le Ntshaveni.

¹⁶ Tsundzuka leswaku pakani ya wena a hi ku phikizana na vanhu, kambe i ku fikelela timbilu ta vona leswaku va lava ku dyondza Bibele. Kutani va yingisele. Vutisa swivutiso leswi tlhontlhaka mianakanyo, tiphofule hi ndlela ya xichavo ngopfungopfu loko u vulavula ni vanhu lavakulu. Hakanyingi va ta xixima leswi u pfumelaka eka swona. Nakambe va ta swi xiya leswaku u ni swivangelo leswi ku endlaka u pfumela eka leswi u pfumelaka eka swona, ku hambana ni vantshwa vo tala lava pfumelaka eka lexi va nga xi tiviki. Tsundzuka leswaku a swi bohi ku hlamula vanhu lava lavaka ku phikizana na wena ntsena kumbe lava lavaka ku hlekula leswi u pfumelaka eka swona.—Swiv. 26:4.

17, 18. (a) I yini lexi nga ta ku pfuna leswaku u rhandza ntiyiso? (b) Hi xihi xivutiso lexi hi nga ta xi kambisisa eka xihloko lexi landzelaka?

¹⁷ Leswaku u va ni ripfumelo leri tiyeke a wu fanelanga u hlaya Bibele swi helela kwalaho. U fanele u endla ndzavisiso lowu dzikeke eRitweni ra Xikwembu onge hiloko u lava xuma lexi fihliweke. (Swiv. 2:3-6) Swi tirhise hi vutlhari switirhisiwa leswi nga kona hi ririmi ra wena, swo tanihi Watchtower Library ya DVD, Watchtower ONLINE LIBRARY, swin’we ni Watch Tower Publications Index kumbe Nkongomiso Wo Endla Ndzavisiso Wa Timbhoni Ta Yehovha. Nakambe tivekele pakani yo hlaya Bibele hinkwayo. U nga yi hlaya hi lembe. Ku endla tano swi ta hi pfuna leswaku hi va ni ripfumelo leri tiyeke. Loko mulanguteri un’wana wa muganga a ehleketa hi vuntshwa bya yena u ri: “Nchumu wun’wana lowu ndzi pfuneke ku tshemba leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu i ku va ndzi yi hlaya. Timhaka ta le Bibeleni leti ndzi ti dyondzeke ku sukela ndza ha ri ntsongo ndzi hetelele ndzi ti twisisile. Sweswo swi endle leswaku ndzi sungula ku endla nhluvuko hi tlhelo ra moya.”

¹⁸ Vatswari​—mi ni vutihlamuleri lebyikulu byo pfuna vana va n’wina leswaku va endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Mi nga va pfuna njhani leswaku va va ni ripfumelo leri tiyeke? Hi ta bula hi mhaka leyi eka xihloko lexi landzelaka.