1. Ha yini muapostola Pawulo a byele Vakreste vo sungula va Vaheveru leswaku va khutazana “hilaha ku engetelekeke ngopfu”?

HIKWALAHO ka yini hi fanele hi khutazana swinene sweswi? Muapostola Pawulo u boxe xivangelo xa kona eka papila rakwe leri a ri ya eka Vakreste va Vaheveru. U va byele a ku: “A hi khathalelaneni leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene, hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina, hilaha ku nga ntolovelo wa van’wana, kambe hi khutazana, naswona hi endla tano hilaha ku engetelekeke ngopfu tanihi leswi mi vonaka siku ri tshinela.” (Hev. 10:24, 25) Ku nga si hela malembe ya ntlhanu, Vakreste lava a va tshama eYerusalema a va ta vona leswaku “siku ra Yehovha” ri tshinele ni ku xiya xikombiso lexi Yesu a va nyikeke xona kutani va baleka va huma emutini. (Mint. 2:19, 20; Luka 21:20-22) Siku rero ri fike hi 70 C.E. loko Varhoma va tisa vuavanyisi bya Yehovha eYerusalema.

2. Ha yini namuntlha hi fanele hi khathala swinene hi ku khutazana?

² Namuntlha hi ni swivangelo swo tala swo tshemba leswaku siku ra Yehovha ‘lerikulu na leri chavisaka ngopfu’ ri le kusuhi. (Yuw. 2:11) Muprofeta Sofaniya u te: “Siku lerikulu ra Yehovha ri le kusuhi.  Ri le kusuhi, naswona ra hatlisa swinene.” (Sof. 1:14) Xilemukiso xexo xa vuprofeta xa ha tirha ni le nkarhini wa hina. Leswi siku ra Yehovha ri yaka ri tshinela, Pawulo u hi byela leswaku hi ‘khathalelana leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.’ (Hev. 10:24) Hikwalaho, hi fanele hi khathala swinene hi vamakwerhu leswaku hi ta va khutaza loko ku ri na xilaveko xo endla tano.

3. I yini leswi muapostola Pawulo a swi vuleke malunghana ni ku khutazana? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

³ “Ku vilela embilwini ya munhu hi kona loku nga ta yi tshova, kambe rito lerinene ra yi tsakisa.” (Swiv. 12:25) Hinkwerhu ha tshikileleka mikarhi yin’wana. Nkarhi na nkarhi hi lava ku khutaziwa. Pawulo u kombise leswaku hambi ku ri lava nga ni vutihlamuleri byo khutaza van’wana na vona va swi lava ku khutaziwa. U tsalele Vakreste lava tshamaka eRhoma a ku: “Hikuva ndzi navela ku mi vona, leswaku ndzi ta mi nyika nyiko yo karhi ya moya, mi ta tiyisiwa; kumbe, leswaku mi ta khutazana, un’wana hi ripfumelo ra un’wana, ra n’wina ni ra mina.” (Rhom. 1:11, 12) Hambileswi Pawulo a nyikeleke swikhutazo leswinene eka van’wana, mikarhi yin’wana na yena a lava ku khutaziwa.—Hlaya Varhoma 15:30-32.

4, 5. I vamani lava hi nga va khutazaka namuntlha naswona ha yini?

⁴ Vanhu lava hanyaka vutomi bya ku tinyiketela va fanele va bumabumeriwa. Van’wana va vona i maphayona lama tirhaka hi ku tshembeka. Vo tala va titsone swo tala leswaku va kota ku nghenela ntirho wa vuphayona. Swi tano ni hi varhumiwa, vatirhi va le Bethele, valanguteri va muganga swin’we ni vasati va vona ku katsa ni lava tirhaka eka tihofisi ta vuhundzuluxeri. Hinkwavo lava, va titsone swo karhi leswaku va ta kota ku nyikela hi nkarhi wa vona eka ntirho wo kwetsima. Hikwalaho ka sweswo, va fanele va bumabumeriwa. Nakambe van’wana lava ha rhandzaka ntirho wa nkarhi hinkwawo hambiloko swiyimo swa vona swi endle leswaku va tsandzeka ku ya emahlweni va ri eka wona, na vona va lava ku khutaziwa.

⁵ Van’wana lava lavaka ku khutaziwa i vamakwerhu lava nga nghenelangiki vukati hileswi va lavaka ku yingisa xileriso xo nghenela vukati “eHosini ntsena.” (1 Kor. 7:39) Hilaha ku fanaka, vavasati lava gingiritekaka va tsaka loko vavanuna va vona va va bumabumela. (Swiv. 31:28, 31) Nakambe Vakreste lava tshamaka va tshembekile loko va xanisiwa kumbe loko va vabya na vona va lava ku khutaziwa. (2 Tes. 1:3-5) Yehovha na Kreste va chavelela malandza lawa hinkwawo yo tshembeka.—Hlaya 2 Vatesalonika 2:16, 17.

6. Hi wihi ntirho wa vakulu lowu boxiweke eka Esaya 32:1, 2?

⁶ Hlaya Esaya 32:1, 2. Hi ku tirhisa vamakwavo lava totiweke swin’we ni hi ku seketeriwa hi “tihosana” leti humaka eka tinyimpfu tin’wana, Yesu Kreste u nyikela xikhutazo ni nkongomiso eka lava karhatekeke ni lava heleke matimba enkarhini lowu wo tika. Sweswo swi tano hikuva vakulu a hi “valawuri” va ripfumelo ra van’wana kambe i “vatirhi-kuloni” entsakweni wa vamakwerhu.—2 Kor. 1:24.

7, 8. Xana vakulu va nga va khutaza njhani van’wana hi marito ni hi swiendlo?

⁷ Muapostola Pawulo u hi vekele xikombiso lexi hi faneleke hi xi tekelela. U tsalele Vakreste lava xanisiweke va le Tesalonika a ku: “Hikwalaho ko va ni xinakulobye xa rirhandzu eka n’wina, leswi hi swi tsakeleke swinene a hi ku hundzisela mahungu lamanene ya Xikwembu ntsena eka n’wina, kambe ni mimoya-xiviri ya hina, hikuva mi ve lava rhandzekaka eka hina.”—1 Tes. 2:8.

 ⁸ Leswaku a kombisa leswaku mikarhi yin’wana marito yo khutaza a ma enelanga, Pawulo u byele vakulu va le Efesa a ku: “Mi fanele ku pfuna lava tsaneke, naswona mi fanele ku tsundzuka marito ya Hosi Yesu, loko yena a te, ‘Ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.’” (Mint. 20:35) Pawulo a nga lavi ku khutaza vamakwerhu ntsena kambe a lava ni ku ‘tirhisa hinkwaswo leswi a ri na swona naswona a ta tirhisiwa hi ku helela’ hikwalaho ka vona. (2 Kor. 12:15) Hilaha ku fanaka, vakulu a va fanelanga va khutaza ni ku chavelela vamakwerhu hi marito ntsena kambe va fanele va tlhela va va aka hi ku va kombisa leswaku va khathala hi vona.—1 Kor. 14:3.

9. Xana vakulu va nga yi nyikela njhani ndzayo hi ndlela leyi khutazaka?

⁹ Ku khutazana swi nga ha katsa ku nyikela ndzayo, hambiswiritano, vakulu va fanele va tekelela xikombiso xa le Bibeleni xa ndlela yo nyikela ndzayo hi ndlela leyi khutazaka. Xikombiso lexinene ngopfu hi lexi xi nyikeriweke hi Yesu, endzhaku ka rifu ni ku pfuxiwa kakwe. A fanele a nyikela ndzayo ya matimba eka mavandlha yo karhi ya le Asia Minor kambe xiya ndlela leyi a yi nyikeleke ha yona. Loko a nga si nyikela ndzayo, u rhange hi ku bumabumela mavandlha ya le Efesa, Pergamo ni le Tiyatira. (Nhlav. 2:1-5, 12, 13, 18, 19) U byele vandlha ra le Lawodikiya a ku: “Hinkwavo lava ndzi nga ni xinakulobye eka vona ndza va tshinya ni ku va laya. Hikokwalaho hiseka, u hundzuka.” (Nhlav. 3:19) Vakulu va ta va va endla kahle loko va tekelela xikombiso xa Kreste loko va lava ku nyikela ndzayo.

10. Xana hinkwerhu ka hina hi nga khutaza van’wana hi ndlela yihi?

¹⁰ Ku khutaza van’wana a hi vutihlamuleri bya vakulu ntsena. Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va vulavula “rito rin’wana ni rin’wana lerinene leri akaka hi ku landza xilaveko xa kona, leswaku ri nghenisa leswi tsakisaka” eka van’wana. (Efe. 4:29) Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a xiya “xilaveko” xo khutaza van’wana. Pawulo u nyike Vakreste va Vaheveru ndzayo a ku: “Ololoxani mavoko lama lelemelaka ni matsolo  lama gudlagudlaka, naswona hambetani mi endlela milenge ya n’wina magondzo yo lulama, leswaku leswi khutaka swi nga suleki, kambe ku ri na sweswo swi horisiwa.” (Hev. 12:12, 13) Hinkwerhu ka hina, ku katsa ni vantshwa, hi nga swi kota ku khutaza van’wana.

11. Xana Marthe u pfuniwe njhani hi nkarhi lowu a tshikilelekile?

¹¹ Makwerhu wa xisati la vuriwaka Marthe, * loyi a nga tshama a tshikileleka u te: “Loko siku rin’wana ndzi ri karhi ndzi khongelela ku kuma xikhutazo, ndzi hlangane na makwerhu wa xisati la kuleke loyi a ndzi kombeke rirhandzu na ntwelavusiwana leswi a ndzi swi lava hi nkarhi wolowo. U tlhele a ndzi byela leswi tshameke swi n’wi humelela leswi a swi fana ni leswi a ndzi langutane na swona, leswi ndzi endleke ndzi titwa ndzi nga ri ndzexe.” Kumbexana, makwerhu yoloye a a nga swi xiyanga leswaku marito yakwe a ma ta va ni vuyelo lebyinene eka Marthe.

12, 13. Hi nga xi tirhisa njhani xitsundzuxo lexi nga eka Vafilipiya 2:1-4?

¹² Pawulo u tsundzuxe swirho hinkwaswo swa vandlha ra le Filipiya a ku: “Kutani, loko ku ri ni xikhutazo xo karhi eka Kreste, loko ku ri ni nchavelelo wo karhi wa rirhandzu, loko ku ri ni ku hlanganyela ko karhi eka moya, loko ku ri ni xinakulobye lexikulu ni tintswalo to karhi, endlani ntsako wa mina wu tala hi ku va ni mianakanyo yin’we ni rirhandzu leri fanaka, mi hlanganisiwa swin’we hi moya-xiviri, mi va ni mianakanyo yin’we emiehleketweni, mi nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata mi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka n’wina, mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”—Filp. 2:1-4.

¹³ Hinkwerhu ka hina hi fanele hi tikarhatela ku khathala hi van’wana hi ku va nyika “nchavelelo wo karhi wa rirhandzu,” ku “hlanganyela ko karhi eka moya” ni “xinakulobye lexikulu ni tintswalo” leswaku hi khutaza vamakwerhu.

14. I yini leswi nga khutazaka van’wana?

¹⁴ Loko hi twa leswaku vanhu lava hi nga tshama hi va pfuna va ha ya emahlweni va tirhela Yehovha hi ku tshembeka, swa hi khutaza swinene hilaha swi veke ha kona eka muapostola Yohane loyi a tsaleke a ku: “Ndzi hava xivangelo lexikulu xa ku nkhensa ku tlula swilo leswi, ku twa leswaku vana va mina va tama va famba entiyisweni.” (3 Yohane 4) Maphayona yo tala ma nga tiyisekisa leswaku hakunene swa khutaza ku twa leswaku vanhu lava u nga tshama u va pfuna leswaku va ta entiyisweni, va ha tirhela Xikwembu hi ku tshembeka naswona kumbexana se i maphayona. Ku tsundzuxa phayona hi ntsako lowu ri tshameke ri va na wona entirhweni wa Xikwembu, swi nga ri chavelela.

15. Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga va khutazaka ha yona lava tirhelaka Xikwembu hi ku tshembeka?

¹⁵ Valanguteri va muganga vo tala ni vasati va vona, va vule ndlela leyi va khutazekeke ha yona loko va kuma rungula ro koma ro kombisa ku khensa leri humaka eka vandlha leri a va ri endzerile. Vakulu, varhumiwa, maphayona swin’we ni swirho swa ndyangu wa Bethele na vona va titwa tano loko va byeriwa marito lama kombisaka ku khensa ntirho lowu va wu endlaka.

16. Xana swi lava yini leswaku hi khutaza van’wana?

¹⁶ Hi ta va hi endla xihoxo loko hi tibyela leswaku a hi nge swi koti ku khutaza van’wana hikuva a hi na vuswikoti byo vulavula. A swi kali swi lava vuswikoti leswaku hi kota ku khutaza van’wana, kumbexana u nga ha n’wayitela loko u xeweta un’wana. Loko loyi u n’wi xewetaka a nga n’wayiteli, swi nga ha vula leswaku u ni swiphiqo naswona u lava munhu wo vulavula na  yena, kutani loko wo n’wi yingisela ntsena swi nga ha n’wi chavelela.—Yak. 1:19.

17. Xana makwerhu un’wana la ha riki muntshwa u pfuniwe njhani loko a langutane ni xiyimo xo tika?

¹⁷ Makwerhu la ha riki muntshwa la vuriwaka Henri, u hetiwe matimba hi swirho swa ndyangu leswi tshikeke ku tirhela Yehovha, ku katsa na tata wakwe loyi a ri nkulu la xiximiwa swinene. Henri u khutaziwe hi mulanguteri wa muganga loyi a yeke na yena ekhefini va ya nwa kofi kutani a n’wi nyika nkarhi wo phofula leswi nga embilwini. Henri u xiye leswaku ndlela yin’we ntsena yo pfuna ndyangu wakwe leswaku wu tlhelela eka Yehovha, i ku tshama a tshembekile. U chavelelekile loko a hlaya Pisalema 46; Sofaniya 3:17 na Marka 10:29, 30.

18. (a) I yini leswi Hosi Solomoni a swi vuleke? (b) Hi xihi xiringanyeto lexi muapostola Pawulo a xi vuleke?

¹⁸ Xikombiso xa Marthe na Henri xi kombisa leswaku hi nga swi kota ku khutaza vamakwerhu lava lavaka ku chaveleriwa. Hosi Solomoni u tsale a ku: “Rito leri fikeke hi nkarhi wa kona i rinene ngopfu! Ku vangama ka mahlo ku tsakisa mbilu; xiviko lexinene xi nonisa marhambu.” (Swiv. 15:23, 30) Ku engetela kwalaho, ku hlaya Xihondzo xo Rindza kumbe ku hlaya eka website ya hina swi nga chavelela munhu la tshikilelekeke. Pawulo u kombise leswaku ku yimbelela swin’we tinsimu ta Mfumo swi nga hi khutaza. U tsale a ku: “Hambetani mi dyondzisana ni ku tsundzuxana hi tipisalema, marito yo dzunisa eka Xikwembu, tinsimu ta moya hi nsovo, mi yimbelelela Yehovha etimbilwini ta n’wina.”—Kol. 3:16; Mint. 16:25.

19. Ha yini hi vula leswaku ku khutazana swi ta ya swi va swa nkoka swinene naswona hi fanele hi endla yini?

¹⁹ Ku khutazana swi ta ya swi va swa nkoka swinene tanihi leswi siku ra Yehovha ‘ri tshinelaka.’ (Hev. 10:25) Hilaha Pawulo a swi vuleke hakona eka Vakreste va le nkarhini wakwe, “hambetani mi chavelelana, mi akana, hilaha entiyisweni mi endlaka hakona.”—1 Tes. 5:11.