1-3. (a) Hi yihi dyondzo leyi hi faneleke hi yi katsa eka tidyondzo ta nkoka ta vukhongeri bya hina? (b) Ha yini ku pfuxiwa ka vafi ku ri ka nkoka? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko Lexi.)

A WU ta xi hlamula njhani xivutiso lexi nge: ‘Hi tihi tidyondzo ta nkoka ta vukhongeri bya wena?’ A swi kanakanisi leswaku a wu ta kandziyisa leswaku Yehovha i Muvumbi ni Munyiki wa Vutomi. A wu ta vula leswaku u ni ripfumelo eka Yesu Kreste loyi a hi feleke tanihi nkutsulo. Nakambe a wu ta vula hi ntsako leswaku hi rindzele misava ya paradeyisi laha vanhu va Xikwembu va nga ta hanya hilaha ku nga heriki. Kambe xana a wu ta katsa ni ku pfuxiwa ka vafi tanihi yin’wana ya tidyondzo ta nkoka ta vukhongeri bya wena?

² Hi ni swivangelo leswi twalaka swo katsa ku pfuxiwa ka vafi tanihi yin’wana ya tidyondzo ta nkoka ta vukhongeri bya hina, hambiloko hi vona onge hi ta hanya kukondza hi ya pona nhlomulo lowukulu ivi hi hanya emisaveni hilaha ku nga heriki. Muapostola Pawulo u hlamusele leswi endlaka ku pfuxiwa ka vafi ku va ka nkoka eka ripfumelo ra hina loko a ku: “Loko hakunene ku pfuka ka vafi ku nga ri kona, na Kreste a nga pfuxiwanga.” Loko Kreste a nga pfuxiwanga eku feni a a ta va a nga ri Hosi leyi fumaka naswona leswi hi swi chumayelaka hi mfumo wakwe a ku ta va swa hava. (Hlaya 1 Vakorinto 15:12-19.) Hambiswiritano, ha swi tiva leswaku Yesu u pfuxiwile eku feni. Ntshembo wolowo wu hi endla hi hambana ni Vasaduki lava nga Vayuda,  lava a va nga pfumeli leswaku vafi va ta pfuxiwa. Hambiloko vanhu van’wana va hi teka onge ha penga hi leswi hi pfumelaka leswaku vafi va ta pfuxiwa, a hi nge wu tshiki ntshembo wolowo.—Mar. 12:18; Mint. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

³ Loko Pawulo a tsala hi “dyondzo ya masungulo malunghana na Kreste,” u katse ni “ku dyondzisa hi ta . . . ku pfuka ka vafi.” (Hev. 6:1, 2) Naswona Pawulo u kandziyise ku pfuxiwa ka vafi tanihi nchumu lowu a nga ni ripfumelo eka wona. (Mint. 24:10, 15 , 24, 25) Hambileswi ku pfuxiwa ka vafi ku katsiweke eka tidyondzo ta masungulo, tanihi yin’wana ya “marito lama hlawulekisiweke ya Xikwembu” a swi vuli swona leswaku i dyondzo leyi olovaka ku yi twisisa. (Hev. 5:12) Hikwalaho ka yini?

4. I swivutiso swihi leswi nga ha tlakukaka mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi?

⁴ Loko vanhu va sungula ku dyondza Bibele, vo tala va hlaye marungula lama vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi ya le nkarhini lowu nga hundza, yo tanihi ku pfuxiwa ka Lazaro. Nakambe va dyondze leswaku Abrahama, Yobo na Daniyele a va ri ni ripfumelo, a va tshemba leswaku enkarhini lowu taka vafi va ta tlhela va hanya. Kambe, a wu ta hlamula njhani loko un’wana a lava vumbhoni bya leswaku vafi va ta pfuxiwa hambileswi switshembiso swa kona swi endliweke eka madzana ya malembe lama hundzeke? Xana Bibele ya swi ya hi byela leswaku ku pfuxiwa ka vafi ku ta endleka rini? Tinhlamulo ta swivutiso leswi i ta nkoka eka ripfumelo ra hina kutani a hi kambisiseni leswi Matsalwa ma swi vulaka.

5. Hi ta sungula hi kambisisa yini mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi?

⁵ Hambiloko munhu a ha ku fa a swi olovi ku tshemba leswaku u ta pfuka. (Yoh. 11:11; Mint. 20:9, 10) Kutani swi nga ha tika ngopfu ku tshemba xitshembiso xa leswaku ku ta va ni ku pfuxiwa ka vafi loku nga ta endleka endzhaku ka malembe yo tala. Xana u nga xi tshemba xitshembiso xo tano ku nga khathariseki leswaku i xa munhu la ha ku faka kumbe loyi se a nga ni malembe a file? Entiyisweni ku pfuxiwa ka vafi loku a ku tshembisiwe ka ha sele madzana ya malembe ku humelerile naswona na wena wa swi tshemba sweswo. Hi ndlela yihi? Naswona leswi, swi fambisana njhani ni leswi u nga swi langutelaka loko vafi va pfuxiwa enkarhini lowu taka?

6. Xana Yesu u katseke njhani eku hetisekeni ka Pisalema ya 118?

⁶ Mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi loku profetiweke ka ha sele malembe yo tala, a hi kambisiseni Pisalema 118 leyi van’wana va vulaka leswaku yi tsariwe hi Davhida. Yi ni xikombelo lexi nge: “Oho Yehovha, ndzi kombela leswaku u ndzi ponisa sweswi! . . . A a dzunisiwe Loyi a taka hi vito ra Yehovha.” Kumbexana wa tsundzuka leswaku vanhu va tshahe marito lawa lama vulavulaka hi Mesiya loko Yesu a ri endleleni yo ya eYerusalema hi Nisani 9, loko ka ha sele masiku ma nga ri mangani a nga si dlayiwa. (Ps. 118:25, 26; Mat. 21:7-9) Kambe, hi swi tivisa ku yini leswaku Pisalema ya 118 yi vulavula hi ku pfuxiwa ka vafi loku a ku ta endleka endzhaku ka malembe yo tala? Xiya swin’wana leswi pisalema yoleyo yi swi vulaka: “Ribye leri vaaki va ri bakanyeke Ri ve nhloko ya yinhla.”—Ps. 118:22.

7. Xana Vayuda va swi kombise hi ndlela yihi leswaku a va n’wi amukeli Yesu?

⁷ “Vaaki” lava nga varhangeri va Vayuda va bakanye Mesiya. Ku n’wi bakanya ka vona a swi nga vuli ku ala ku n’wi amukela tanihi Kreste ntsena, Vayuda vo tala a va tiyimisele ku endla leswaku a dlayiwa. (Luka 23:18-23) Hakunene va hoxe xandla eku dlayiweni ka Yesu.

8. Xana Yesu a ta va “nhloko ya yinhla” hi ndlela yihi?

⁸ Leswi Yesu a bakanyiweke a tlhela a dlayiwa, a ta va “nhloko ya yinhla” hi ndlela yihi? Sweswo a swi ta endleka ntsena loko a pfuxiwa eku feni. Yesu u swi kombisile sweswo. U nyikele xifaniso lexi eka xona varimi va xaniseke vanhu lava a va  rhumiwe hi n’wini wa nsimu eka vona, hilaha Vaisrayele va xaniseke vaprofeta lava Xikwembu xi va rhumeke. Eku heteleleni exifanisweni xexo, n’wini wa nsimu u rhumele n’wana wakwe la rhandzekaka loyi a nga mudyandzhaka. Xana va n’wi amukerile n’wana yoloye? Nikatsongo. Varimi volavo va n’wi dlayile. Loko Yesu a ya emahlweni a hlamusela xifaniso xakwe u tshahe marito ya vuprofeta lama kumekaka eka Pisalema 118:22. (Luka 20:9-17) Muapostola Petro u hlamusele mhaka leyi fanaka loko a vulavula ni Vayuda lava nga ‘vafumi, vakulukumba ni vatsari lava ava hlengeletane eYerusalema.’ U vulavule hi: “Yesu Kreste wa Munazareta, loyi [va] n’wi beleleke kambe loyi Xikwembu xi n’wi pfuxeke eka lava feke.” Endzhaku ko vula sweswo, Petro u va byele a ku: “Leri i ‘ribye leri n’wina vaaki mi ri tekeke ri ri leri nga pfuniki nchumu leri veke nhloko ya yinhla.’”—Mint. 3:15; 4:5-11; 1 Pet. 2:5-7.

9. Marito ya vuprofeta lama nga eka Pisalema 118:22 ma kombise yini ka ha ri emahlweni?

⁹ Loko ka ha sele malembe ya madzana, marito ya vuprofeta lama kumekaka eka Pisalema 118:22 ma kombise leswaku ku pfuxiwa ka vafi a ku ta va kona. Mesiya a a ta bakanyiwa ni ku tlhela a dlayiwa naswona a ta pfuxiwa eku feni leswaku a va nhloko ya yinhla. N’wana loyi, la pfuxiweke hi yena Ntsena loyi vito rakwe hi “faneleke ku ponisiwa ha rona.”—Mint. 4:12; Efe. 1:20.

10. (a) Pisalema 16:10 yi profete hi yini? (b) I yini lexi endlaka hi tiyiseka leswaku Pisalema 16:10 a yi hetisekanga eka Davhida?

¹⁰ A hi kambisiseni ndzimana yin’wana leyi vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi. Yi tsariwe ka ha sele malembe lama tlulaka 1000, ku nga leswi faneleke swi tiyisa ntshembo wa wena wa leswaku ku pfuxiwa ka vafi ku ta va kona hambiloko ku hundze malembe yo tala ku profetiwile. Eka Pisalema 16, leyi tsariweke hi Davhida hi hlaya leswi: “Hikuva a wu nge wu tshiki moya-xiviri wa mina eSheol. A wu nge n’wi pfumeleli la tshembekeke wa wena a vona mugodi.” (Ps. 16:10) Davhida a nga vuli swona leswaku a nga ta fa kumbe ku ya esirheni. Rito ra Xikwembu ri swi veka erivaleni leswaku Davhida a dyuharile. Endzhaku ka rifu rakwe, a “etlela ni vatata wakwe, kutani a lahliwa eMutini wa Davhida.” (1 Tih. 2:1, 10) Kutani i yini leswi Pisalema 16:10 yi swi vulaka?

11. Xana Petro u vulavule rini hi Pisalema 16:10?

¹¹ Mhaka leyi yi hlamuseriwile eBibeleni. Endzhaku ka malembe lama tlulaka gidi Pisalema yoleyo yi tsariwile ni le ndzhaku ka mavhiki endzhaku ka loko Yesu a file ni ku tlhela a pfuxiwa eku feni, Petro u vulavule ni ntshungu wa Vayuda ni vaproselita hi Pisalema 16:10. (Hlaya Mintirho 2:29-32.) U vule leswaku Davhida u file a tlhela a lahliwa esirheni. Lava a va yingisele Petro a va swi tiva sweswo. Naswona rungula rero a ri vuli leswaku ku ni loyi a kaneteke marito ya Petro ya leswaku Davhida, “u swi vone ka ha ri emahlweni a tlhela a vulavula hi ku pfuxiwa” ka Mesiya la taka.

12. Xana Pisalema 16:10 yi hetiseke njhani, naswona yi hi nyika xitiyisekiso xihi mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi?

¹² Petro u kandziyise leswi a vulavula hi swona hi ku tshaha marito ya Davhida lama nga eka Pisalema 110:1. (Hlaya Mintirho 2:33-36.) Ndlela leyi Petro a hlamuseleke Matsalwa ha yona yi n’wi pfune leswaku a pfuna ntshungu wolowo wu tshemba leswaku Yesu i “Hosi ni Kreste.” Ntshungu wolowo wu pfumerile leswaku Pisalema 16:10 yi hetiseke loko Yesu a pfuxiwa eku feni. Hi ku famba ka nkarhi muapostola Pawulo u hlamusele hi ndlela leyi fanaka loko a vulavula ni Vayuda emutini wa Antiyoka ePisidiya. Leswi a swi vuleke swi va tsakisile naswona va lave ku tiva leswi engetelekeke. (Hlaya Mintirho 13:32-37, 42.) Na hina swi fanele swi hi tsakisa ku tiva leswaku vuprofeta byebyo bya Bibele lebyi a byi vulavula hi ku pfuxiwa ka vafi a byi tshembeka hambiloko byi teke madzana ya malembe byi profetiwile.

13. I swivutiso swihi leswi nga vaka kona mayelana ni ku pfuxiwa ka vafi?

¹³ Swi fanele swi hi tiyisa ku tiva leswaku swa  koteka leswaku vafi va pfuxiwa hambi endzhaku ka madzana ya malembe ku profetiwile. Hambiswiritano, van’wana va nga ha vutisa: ‘Xana ndzi fanele ndzi rindza nkarhi wo leha leswaku ndzi ta vona maxaka ya mina? Ku ta endleka rini ku pfuxiwa ka vafi loku ndzi ku rindzeleke? Yesu u byele vaapostola vakwe leswaku ku ni swilo leswi nga kotekiki leswaku va swi tiva. Ku ni swilo mayelana ni “minkarhi kumbe tinguva leswi Tatana a swi vekeke hi vulawuri byakwe.” (Mint. 1:6, 7; Yoh. 16:12) Hambiswiritano, a swi vuli swona leswaku a hi na rungula leri nga hi pfunaka ku tiva nkarhi lowu vafi va nga ta pfuxiwa ha wona.

14. Ku pfuxiwa ka Yesu ku hambana njhani ni ka lava pfuxiweke enkarhini lowu hundzeke?

¹⁴ Leswaku u kota ku twisisa sweswo, tsundzuka vuprofeta bya Bibele lebyi vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi. EBibeleni ku pfuxiwa ka Yesu hi kona ka nkoka swinene. Phela loko Yesu a a nga pfuxiwanga eku feni, a ku na munhu loyi a ta va ni ntshembo wa leswaku u ta kala a vona varhandziwa vakwe lava feke. Lava pfuxiweke Yesu a nga si pfuxiwa vo tanihi lava pfuxiweke hi Eliya na Elixa, a va hanyanga hilaha ku nga heriki. Va tlhele va fa ni ku onhaka emasirheni. Ku hambana na vona, Yesu “leswi se a pfuxiweke eka lava feke, a nge he fi nakambe; rifu a ra ha n’wi lawuli nikatsongo.” U hanya etilweni “hi masiku ni masiku” naswona a swi nge koteki leswaku a onhaka.—Rhom. 6:9; Nhlav. 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Pet. 3:18.

15. Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka ku tiva leswaku Yesu i “xirhangana”?

¹⁵ Yesu hi yena wo sungula ku pfuxiwa hi ndlela yoleyo, naswona a swi kanakanisi leswaku ku pfuxiwa kakwe a ku ri ka nkoka swinene. (Mint. 26:23) Hambiswiritano, a hi yena ntsena loyi a a ri ni ntshembo wo pfuxeriwa ku ya hanya etilweni tanihi xivumbiwa xa moya. Yesu u tiyisekise vaapostola vakwe vo tshembeka leswaku va ta fuma swin’we na yena etilweni. (Luka 22:28-30) Leswaku va kuma hakelo yoleyo, a va fanele va rhanga hi ku fa. Kutani, va pfuxiwa ku fana na Kreste va ri ni miri wa moya. Pawulo u tsale leswaku, “Kreste se u pfuxiwile eka lava feke, a va xirhangana xa lava va etleleke eku feni.” Pawulo u ye emahlweni a kombisa leswaku a ku ta va ni van’wana lava a va ta pfuxeriwa ku ya hanya etilweni, u engetele a ku: “Un’wana ni un’wana exiyin’weni xa yena: Kreste a va swirhangana, ku landzela lava nga va Kreste hi nkarhi wa vukona bya yena.”—1 Kor. 15:20, 23.

16. I yini lexi hi pfunaka ku tiva nkarhi lowu lava yaka etilweni va nga ta pfuxiwa ha wona?

¹⁶ Leswi swi hi pfuna ku tiva nkarhi lowu lava yaka etilweni va nga ta pfuxiwa ha wona. Va ta pfuxiwa “hi nkarhi wa vukona bya yena.” Timbhoni ta Yehovha i khale ti swi kumile hi ku tirhisa Matsalwa leswaku nkarhi wa “vukona” bya Yesu lebyi tshembisiweke wu sungule hi 1914. Ni sweswi ha ha ri enkarhini wa vukona bya Yesu naswona misava leyi yo homboloka yi le kusuhi swinene ni ku herisiwa.

17, 18. Ku ta humelela yini hi vatotiwa hi nkarhi wa vukona bya Kreste?

 ¹⁷ Bibele yi tlhela yi hi nyika rungula leri engetelekeke hi lava nga ta pfuxeriwa ku ya hanya etilweni, yi ri: “A hi lavi leswaku mi pfumala vutivi malunghana ni lava etleleke eku feni . . . Hikuva loko hi pfumela leswaku Yesu u file a tlhela a pfuka, kutani, na vona, lava etleleke eku feni ha Yesu, Xikwembu xi ta va vuyisa na yena . . . Hina lava hanyaka lava poneke ku fikela eka vukona bya Hosi a hi nge va rhangeli nikatsongo lava etleleke eku feni; hikuva Hosi hi yoxe yi ta xika hi le tilweni hi rito ro lerisa, . . . kutani lava feke evun’weni na Kreste va ta sungula va pfuka. Endzhaku hina lava hanyaka lava poneke, hi ta tekiwa swin’we na vona hi ri emapapeni hi ya hlangana ni Hosi emoyeni; xisweswo hi ta va ni Hosi minkarhi hinkwayo.”—1 Tes. 4:13-17.

¹⁸ Hikwalaho, ku pfuxiwa ko sungula a ku ta sungula endzhakunyana ka loko “vukona” bya Kreste byi sungurile. Vatotiwa lava nga ta va va ha hanya hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu va ta ‘tekiwa swin’we emapapeni.’ (Mat. 24:31) Lava nga ‘ta tekiwa swin’we’ a va nge ‘etleli eku feni’, leswi swi vula leswaku a va nge tshami nkarhi wo leha emasirheni. Va ta “hundzuriwa, hi nkarhinyana, hi ku tsopeta ka tihlo, hi nkarhi wa nanga yo hetelela.”—1 Kor. 15:51, 52; Mat. 24:31.

19. Hi kwihi “ku pfuxiwa ko antswa” loku hi ku rindzeleke?

¹⁹ Vakreste vo tala vo tshembeka namuntlha, a hi vatotiwa naswona a va na wona ntshembo wo fuma swin’we na Kreste etilweni. Kambe va rindzele ku herisiwa ka misava leyi yo homboloka hi “siku ra Yehovha.” A ku na munhu la tivaka leswaku siku rero ri ta fika rini kambe vumbhoni byi kombisa leswaku ri le kusuhi. (1 Tes. 5:1-3) Endzhaku ka sweswo, ku ta va ni ku pfuxiwa ka muxaka wun’wana, ku nga ku pfuxiwa ka vanhu lava feke leswaku va ta hanya emisaveni leyi nga paradeyisi. Lava pfuxiweke va ta va ni ntshembo wo va lava hetisekeke ni ku hanya hilaha ku nga heriki. Koloko ku ta va ku ri “ku pfuxiwa ko antswa” ku tlula eminkarhini ya khale laha ‘vavasati va amukeleke vafi va vona hi ku pfuka ka vafi’ kambe hi ku famba ka nkarhi va tlhela va fa.—Hev. 11:35.

20. Ha yini hi tiyiseka leswaku ku pfuxiwa ka vafi loku hi ku rindzeleke ku ta va ku hlelekile?

²⁰ Loko Bibele yi vulavula hi lava nga ta pfuxeriwa ku ya hanya etilweni, yi vula leswaku va ta pfuxiwa, “un’wana ni un’wana exiyin’weni xa yena.” (1 Kor. 15:23) Hi nga tiyiseka leswaku lava nga ta pfuxeriwa ku hanya laha misaveni na vona va ta pfuxiwa hi ndlela leyi hlelekeke. Wolowo ku ta va nkarhi lowu tsakisaka. Xana lava ha ku faka va ta pfuxiwa loko Ku Fuma Ka Kreste Ka Gidi Ra Malembe ku ri ekusuhi ni ku sungula kutani va amukeriwa hi varhandziwa va vona lava va tivaka? Xana vavanuna vo tshembeka va le nkarhini wa ku tsariwa ka Bibele va ta rhanga va pfuxiwa leswaku va ta pfuneta ku kongomisa vanhu va Xikwembu emisaveni leyintshwa? Ku ta endleka yini hi vanhu lava nga si tshamaka va tirhela Yehovha? Va ta pfuxeriwa kwihi naswona rini? Hi nga va ni swivutiso swo tala. Kambe, xana ku ni xivangelo lexi twalaka xo karhateka hi mhaka leyi sweswi? Xana a swi antswi ku rindza? Hakunene swi ta tsakisa ku tivonela hi hexe ndlela leyi Yehovha a nga ta yi tamela ha yona mhaka leyi.

21. Hi wihi ntshembo lowu u nga na wona?

²¹ Sweswi hi fanele hi tiyisa ripfumelo ra hina eka Yehovha, loyi hi ku tirhisa Yesu a hi tshembiseke leswaku vafi lava nga emianakanyweni ya yena va ta pfuka. (Yoh. 5:28, 29; 11:23) Leswaku a pfuna vanhu va tiva leswaku Yehovha u ta swi kota ku pfuxa lava feke, Yesu u vule leswi hi Abrahama, Isaka na Yakobe: “Eka xona hinkwavo va hanya.” (Luka 20:37, 38) Entiyisweni hi ni swivangelo swo tala swo vula hilaha Pawulo a vuleke hakona hi ku: “Ndzi ni ntshembo eka Xikwembu . . . leswaku ku ta va ni ku pfuxiwa.”—Mint. 24:15.