Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Hambeta U Kombisa Leswaku U Munhu Wa Moya!

Hambeta U Kombisa Leswaku U Munhu Wa Moya!

“Hambetani mi famba hi moya.”—GAL. 5:16.

TINSIMU: 136, 10

1, 2. Makwerhu un’wana wa xinuna u kume leswaku a kayivela yini naswona u endle yini hi swona?

ROBERT u khuvuriwe a ha ri muntshwa kambe a nga wu rhandzi ntiyiso. U ri: “A ndzi nga si tshama ndzi endla nchumu wo biha naswona a ndzi ya emahlweni ndzi endla leswi languteriweke eka mina. A ndzi languteka ndzi tiyile hi tlhelo ra moya, a ndzi tshama ndzi ri kona eminhlanganweni naswona mikarhi yin’wana a ndzi teka vuphayona byo pfuneta. Kambe a ku kayivela swin’wana.”

2 Robert a nga voni xo biha hi yena kukondza a nghenela vukati. Yena ni nsati wakwe va sungule ku tlanga hi ku vutisana swivutiso swa le Bibeleni. Nsati wakwe, a a tiyile hi tlhelo ra moya naswona a hlamula swivutiso hinkwaswo leswi Robert a n’wi vutisa swona kambe yena a tshamela ku khomiwa hi tingana hileswi a a tsandzeka ku hlamula swivutiso swa le Bibeleni leswi nsati wakwe a n’wi vutisa swona. U ri: “A ndzi tikomba onge a ndzi tivi nchumu. Kutani ndzi tibyele leswi, ‘Ndzi fanele ndzi endla swo karhi leswaku ndzi kota ku va nhloko ya ndyangu leyinene.’” Robert u endle tano. U ri: “Ndzi dyondze Bibele nkarhi na nkarhi kutani ndzi sungule ku yi twisisa hakatsongotsongo. Loko se ndzi yi twisisa kahle, ndzi ve ni vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha.”

3. (a) Hi nga dyondza yini eka ntokoto wa Robert? (b) Hi ta kambisisa tinhla tihi sweswi?

3 Hi nga dyondza dyondzo ya nkoka swinene eka ntokoto wa Robert. Hi nga va hi tiva Bibele ni ku ya eminhlanganweni nkarhi ni nkarhi kambe swilo leswi ntsena a swi hi endli hi va vanhu va moya. Kumbe hi nga va se hi endle nhluvuko kambe loko ho tikambisisa kahle hi ta swi xiya leswaku hi fanele hi ya emahlweni hi antswisa vumoya bya hina. (Filp. 3:16) Leswaku hi ya emahlweni hi endla nhluvuko hi ta kambisisa swivutiso swinharhu exihlokweni lexi: (1) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tikambisisa loko hakunene hi tiyile hi tlhelo ra moya? (2) Hi nga swi kotisa ku yini ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu kutani hi ya emahlweni hi va vanhu va moya? (3) Ku tiya hi tlhelo ra moya swi nga hi pfuna njhani evuton’wini bya siku ni siku?

KU TIKAMBISISA

4. Xitsundzuxo lexi nga eka Vaefesa 4:23, 24 xi tirha eka vamani?

4 Loko hi sungula ku va malandza ya Xikwembu hi cince vutomi bya hina. Ku cinca koloko ku cince swilo swo tala evuton’wini bya hina. Naswona a swi helelanga kwalaho. Loko hi khuvuriwa hi byeriwa ku ya emahlweni ‘hi endliwa lavantshwa ematimbeni lama susumetaka mianakanyo ya hina.’ (Efe. 4:23, 24) Tanihi leswi hi nga hetisekangiki hi fanele hi ya emahlweni hi cinca. Hambi ku ri malandza ya khale ya Yehovha a ma fanele ma hlayisa vuxaka bya wona na Yehovha leswaku byi tshama byi tiyile.—Filp. 3:12, 13.

5. I swivutiso swihi leswi nga hi pfunaka leswaku hi tikambela?

5 Leswaku hi antswisa ni ku hlayisa vuxaka bya hina na Yehovha byi va lebyi tiyeke hi fanele hi tikambela hi ku tshembeka. Ku nga khathariseki leswaku ha ha ri vantshwa kumbe hi vanhu lavakulu hi nga tivutisa swivutiso leswi: ‘Xana ku na ku cinca eka mina loku kombisaka leswaku ndzi ya emahlweni ndzi va munhu wa moya? Xana ndzi tekelela Kreste? Xana ndlela leyi ndzi tikhomaka ha yona eminhlanganweni yi kombisa leswaku ndzi kurile hi tlhelo ra moya? Xana leswi ndzi vulavulaka ha swona swi kombisa yini hi mina? Xana ndlela leyi ndzi dyondzaka ha yona, maambalelo ya mina kumbe ndlela leyi ndzi yi tekaka ha yona ndzayo swi kombisa yini hi mina? Ndzi endla yini loko ndzi langutane ni miringo? Xana ndzi wupfile hi tlhelo ra moya hilaha swi lavekaka hakona eka Vakreste?’ (Efe. 4:13) Ku anakanyisisa hi tinhlamulo ta hina eka swivutiso leswi, swi ta hi pfuna leswaku hi endla nhluvuko hi tlhelo ra moya.

6. I yini swin’wana leswi lavekaka loko hi ri karhi hi kambisisa vuxaka bya hina na Yehovha?

6 Leswaku hi kambisisa vuxaka bya hina na Yehovha mikarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku van’wana va hi pfuna. Muapostola Pawulo u vule leswaku munhu wa nyama a nga swi voni loko a nga endli leswinene eka Xikwembu. Hi hala tlhelo munhu wa moya u twisisa swilo hi ndlela ya Yehovha naswona u vona swilo swo biha leswi endliwaka hi munhu wa nyama. (1 Kor. 2:14-16; 3:1-3) Vakulu lava nga ni mianakanyo yo fana ni ya Kreste va hatla va swi xiya loko munhu wo karhi a sungula ku anakanya swa nyama. Loko va hi tsundzuxa hi swilo sweswo, xana hi amukela ndzayo yoleyo ni ku yi tirhisa? Loko hi endla tano hi kombisa leswaku ha swi lava ku kurisa vuxaka bya hina na Yehovha.—Ekl. 7:5, 9.

TIYISA VUXAKA BYA WENA NA YEHOVHA

7. Hikwalaho ka yini ku tiva Bibele swi nga endli leswaku u va munhu wa moya?

7 Tsundzuka leswaku ku tiva Bibele ntsena a swi nge endli leswaku u va munhu wa moya. Hosi Solomoni a a tiva swo tala hi Yehovha. Leswi a swi vuleke swi tsariwe eBibeleni hi ku famba ka nkarhi. Kambe eku heteleleni u tsandzekile ku tshama a tshembekile eka Yehovha tanihi munhu wa moya. (1 Tih. 4:29, 30; 11:4-6) Ku engetela eka ku tiva Bibele, hi swihi swin’wana leswi lavekaka? Hi fanele hi ya mahlweni hi kurisa vuxaka bya hina na Yehovha. (Kol. 2:6, 7) Kambe hi nga swi endlisa ku yini sweswo?

8, 9. (a) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku vuxaka bya hina na Yehovha byi tshama byi tiyile? (b) Ku fanele ku va xihi xikongomelo xa hina xo dyondza ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

8 Pawulo u khutaze Vakreste vo sungula leswaku va ‘chivirika eku wupfeni.’ (Hev. 6:1) Leswaku hi tirhisa xikhutazo xa Pawulo namuntlha, i magoza wahi lawa hi faneleke hi ma teka? Goza ro sungula ra nkoka i ku dyondza buku leyi nge, Tihlayiseni eRirhandzwini Ra Xikwembu.” Ku heta ku dyondza buku yoleyo swi ta ku pfuna ku vona leswaku u nga yi tirhisa njhani misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya wena. Loko u hetile ku dyondza buku yoleyo, xana u nga dyondza mikandziyiso yin’wana leyi nga ta ku pfuna ku tiyisa ripfumelo ra wena? (Kol. 1:23) Xana wa anakanyisisa ni ku khongela hi ndlela leyi u nga swi tirhisaka ha yona leswi u swi dyondzaka?

9 U nga rivali leswaku loko hi ri karhi hi dyondza ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzeke hi swi endla hi xikongomelo xo lava ku tsakisa Yehovha ni ku yingisa milawu yakwe. (Ps. 40:8; 119:97) Nakambe hi tikarhatela ku papalata swilo leswi nga sivelaka leswaku vuxaka bya hina na Yehovha byi kula.—Tito 2:11, 12.

10. Vantshwa va nga endla yini leswaku va tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha?

10 Loko u ri muntshwa, xana u na tona tipakani ta moya? Makwerhu un’wana la tirhaka eBethele u titolovete ku vulavula ni lava yaka eku khuvuriweni xiyimiso xi nga si sungula, etinhlengeletanweni ta muganga. Makwerhu loyi wa va vutisa leswaku hi tihi tipakani ta vona ta moya. Tinhlamulo ta vo tala ti kombisa leswaku va lava ku tirhela Yehovha kumbexana hi ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo kumbe ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vachumayeri va Mfumo. Kambe mikarhi yin’wana ku va ni vantshwa lava nga riki na nhlamulo. Xana sweswo swi nga ha va swi kombisa leswaku a va si va na tona tipakani ta moya? Wena muntshwa tivutise: ‘Xana ndzi tirhela Yehovha hikwalaho ka leswi vatswari va mina va languteleke leswaku ndzi endla tano? Xana ndzi tikarhatela ku va ni vuxaka lebyinene na yena?’ Ku va ni tipakani teto swi ta hi swi pfuna hinkwerhu tanihi malandza ya Yehovha leswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na yena.—Ekl. 12:1, 13.

11. (a) I yini leswi hi fanele hi swi endla leswaku hi endla nhluvuko hi tlhelo ra moya? (b) Hi xihi xikombiso xa le Bibeleni lexi hi nga xi tekelelaka?

11 Loko se hi swi vonile leswaku hi nga antswisa kwihi, hi fanele hi teka magoza lamanene lama nga hi pfunaka ku ya emahlweni hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha. I swa nkoka ku va munhu wa moya. Kahlekahle swi nga ponisa vutomi bya wena. (Rhom. 8:6-8) Hambiswiritano, ku wupfa hi tlhelo ra moya a swi vuli leswaku hi fanele hi va vanhu lava hetisekeke. Moya wa Yehovha wu ta hi pfuna leswaku hi endla nhluvuko lowu lavekaka. Kambe swi lava hi endla matshalatshala. Emalembeni lama hundzeke John Barr, loyi a a ri xirho xa Huvo leyi Fumaka, loko a hlamusela Luka 13:24 u te: “Vo tala va tsandzeka hikuva a va tikarhati.” Hi fanele hi fana na Yakobe loyi a nga tshikangiki ku tshwimbirisana ni ntsumi kukondza a kuma mikateko. (Gen. 32:26-28) Hambileswi ku dyondza Bibele swi tsakisaka, a hi fanelanga hi yi teka tanihi buku ya xitori leyi tsaleriweke ku tihungasa. Hi fanele hi tikarhatela ku endla ndzavisiso lowu nga ta hi pfuna.

12, 13. (a) I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi tirhisa tsalwa ra Varhoma 15:5? (b) Xana xikombiso xa muapostola Petro ni ndzayo yakwe swi hi pfuna njhani? (c) I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u kurisa vuxaka bya wena na Yehovha? (Vona bokisi leri nge, “ Leswi U Nga Swi Endlaka Leswaku U Endla Nhluvuko Hi Tlhelo Ra Moya.”)

12 Loko hi ri karhi hi tikarhatela ku antswisa vuxaka bya hina na Yehovha, moya lowo kwetsima wu ta hi nyika matimba yo cinca mianakanyo ya hina. Hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima hakatsongotsongo hi ta sungula ku anakanya ku fana na Kreste. (Rhom. 15:5) Ku engetela kwalaho, wu ta hi pfuna ku papalata ku navela ka nyama ni ku hlakulela ku va ni timfanelo leti tsakisaka Xikwembu. (Gal. 5:16, 22, 23) Loko hi tshamela ku anakanya hi rifuwo kumbe ku navela ka nyama a hi fanelanga hi hela matimba. A hi yeni emahlweni hi kombela moya lowo kwetsima kutani Yehovha u ta hi pfuna leswaku hi hlula kutani hi anakanya hi swilo leswinene. (Luka 11:13) Tsundzuka, mikarhi yin’wana muapostola Petro a a nga anguli hi ndlela leyi munhu wa moya a faneleke a angulaka ha yona. (Mat. 16:22, 23; Luka 22:34, 54-62; Gal. 2:11-14) Kambe a nga karhalanga. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hakatsongotsongo Petro u anakanye ku fana na Kreste. Na hina hi nga endla tano.

13 Hi ku famba ka nkarhi Petro u boxe swilo swo karhi leswi hi nga tirhelaka eka swona. (Hlaya 2 Petro 1:5-8.) Loko hi “endla matshalatshala hinkwawo” leswaku hi tikarhatela ku va ni timfanelo to tanihi ku tikhoma, ku tiyisela ni ku rhandza vamakwerhu swi ta hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi va vanhu va moya. Ha yini u nga tivutisi leswi siku ni siku, ‘Ndzi nga endla yini namuntlha leswaku ndzi kula hi tlhelo ra moya?’

TIRHISA MISINYA YA MILAWU YA BIBELE

14. Xana ku anakanya hi swa moya swi ta hi pfuna njhani evuton’wini?

14 Ku anakanya ku fana na Kreste swi ta hi pfuna loko hi ri entirhweni kumbe exikolweni, loko hi vulavula niloko hi endla swiboho swa siku ni siku. Swiboho sweswo swi ta kombisa leswaku hi tikarhatela ku va valandzeri va Kreste. Tanihi vanhu va moya a hi lavi nchumu lexi nga onhaka vuxaka bya hina ni Tata wa hina la nge matilweni. Loko hi langutana ni miringo ku anakanya ku fana na Yesu swi ta hi pfuna leswaku hi yi bakanyela ekule. Loko hi endla swiboho hi ta rhanga hi anakanya hi swivutiso leswi: ‘Hi yihi misinya ya milawu ya Bibele leyi nga ta ndzi pfuna ku endla xiboho? Xana Kreste a ta va a endle yini eka xiyimo lexi? I xiboho xihi lexi nga ta tsakisa Yehovha?’ Leswaku hi tiletela ku ehleketa hi ndlela leyi, a hi voneni swikombiso swi nga ri swingani. Eka xikombiso ha xin’we hi ta vona misinya ya milawu leyi nga hi pfunaka ku endla swiboho swa vutlhari.

15, 16. Nyika swikombiso swa ndlela leyi swi nga hi pfunaka ha yona ku anakanya ku fana na Kreste loko hi endla xiboho xo (a) hlawula munghana wa vukati. (b) hlawula vanghana.

15 Ku hlawula munghana wa vukati. Nsinya wa nawu wa mhaka leyi wu kumeka eka 2 Vakorinto 6:14, 15. (Yi hlaye.) Marito ya Pawulo ma swi veka erivaleni leswaku munhu wa moya ni wa nyama a va nge hanyisani. Xana leswi hi nga swi tirhisa njhani emhakeni ya ku hlawula munghana wa vukati?

16 Vanghana. Xiya nsinya wa nawu lowu kumekaka eka 1 Vakorinto 15:33. (Yi hlaye.) Munhu wa moya a nge tihlanganisi ni vanhu lava nga ta veka vuxaka bya yena na Yehovha ekhombyeni. Hi swihi swivutiso leswi nga hi pfunaka leswaku hi tirhisa nsinya lowu wa nawu? Hi xikombiso, wu tirha njhani eka tindhawu to endla xinghana eka internet? Kumbe u ta endla yini loko vanhu lava u nga va tiviki va ku rhamba ku tlanga mintlangu ya tivhidiyo eka internet?

Xana swiboho swa mina swi ta ndzi pfuna leswaku ndzi kula hi tlhelo ra moya? (Vona ndzimana 17)

17-19. Xana ku va ni langutelo lerinene swi ta ku pfuna njhani leswaku (a) u papalata swilo leswi nga pfuniki nchumu? (b) u tivekela tipakani evuton’wini? (c) u lulamisa timholovo?

17 Swilo leswi hi sivelaka ku endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Pawulo u lemukise Vakrestekulobye. (Hlaya Vaheveru 6:1.) Hi yihi ‘mitirho leyi feke’ leyi hi faneleke hi yi papalata? I mitirho hinkwayo leyi feke hi tlhelo ra moya leyi nga pfuniki nchumu kumbe leyi nga riki na mihandzu. Nsinya lowu wa nawu wu nga hi pfuna eka swivutiso leswi hi nga ha hlanganaka na swona evuton’wini, swo tanihi leswi nge: Xana swilo leswi swi wela eka mitirho ya nyama? Xana ndzi fanele ndzi nghena eka bindzu leri ro endla mali? Ha yini ndzi nga fanelanga ndzi katseka eka minhlangano ya tipolitiki?

Xana swiboho swa mina swi ta ndzi pfuna leswaku ndzi tivekela tipakani ta moya? (Vona ndzimana 18)

18 Tipakani ta moya. Marito lama Yesu a ma vuleke eka Dyondzo ya le Ntshaveni ma hi kongomisa loko swi ta emhakeni yo tivekela tipakani. (Mat. 6:33) Munhu wa moya u lava ku fikelela tipakani ta moya. Ku tshama hi tsundzuka nsinya lowu wa nawu swi hi pfuna ku hlamula swivutiso swo tanihi leswi nge: Xana ndzi fanele ndzi ya emahlweni ndzi tikarhatela ku dyondzeka? Xana ndzi nga wu amukela ntirho lowu?

Xana swiboho swa mina swi ta ndzi pfuna leswaku ndzi kondletela “ku rhula”? (Vona ndzimana 19)

19 Timholovo. Ndzayo ya Pawulo leyi a yi ya evandlheni ra le Rhoma yi nga hi pfuna njhani leswaku hi lulamisa timholovo? (Rhom. 12:18) Tanihi valandzeri va Kreste hi fanele hi va “ni ku rhula ni vanhu hinkwavo.” Loko wo tshuka u tlulane milenge ni makwerhu un’wana u endla yini? Xana swa ku tikela ku tikhoma, kumbexana u tiveka tanihi munhu la kondletelaka “ku rhula”?—Yak. 3:18.

20. Ha yini u fanele u ya emahlweni u tiyisa vuxaka bya wena na Yehovha?

20 Leswi hi swin’wana swa swilo leswi kombisaka leswaku ku anakanyisisa hi misinya ya milawu ya Xikwembu swi ta hi pfuna ku endla swiboho leswi kombisaka leswaku hi vanhu va moya. Ku va munhu wa moya swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tsakile siku ni siku ni ku eneriseka. Robert, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni ka xihloko lexi u ri: “Endzhaku ka loko ndzi ve ni vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha, ndzi ve nuna tlhelo tatana lonene. Ndzi enerisekile ni ku tsaka.” Na hina hi nga titwa hi ndlela leyi fanaka loko hi kula hi tlhelo ra moya. Loko hi va vanhu va moya, hi ta tiphina hi vutomi lebyi tsakisaka sweswi, ni ‘vutomi bya xiviri’ enkarhini lowu taka.—1 Tim. 6:19.