SYLVIANA wa malembe ya 27, la nga phayona u te: “Loko ndzi twa mitokoto ya vanghana va mina lava tirhaka laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa maphayona, na mina a ndzi navela ku va ni ntsako lowu va nga na wona. U tlhele a ku, “A ndzi vona onge a ndzi nge swi koti ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu.”

Xana u tshama u titwa hi ndlela leyi Sylviana a titweke ha yona? Xana u swi navela hi mbilu hinkwayo ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko xa vachumayeri va Mfumo naswona wa tivutisa loko u ta kala u swi kota ku fikelela pakani yoleyo? Loko u titwa tano u nga heli matimba. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, vamakwerhu vo tala va kote ku hlula swiphiqo leswi a swi va sivela ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha. Leswaku hi vona ndlela leyi Yehovha a va pfuneke ha yona van’wana, hi ta endzela eMadagascar ku nga xihlala xa vumune hi vukulu emisaveni.

Eka malembe ya khume lama hundzeke, vahuweleri lava hisekaka vo tlula 70 ni maphayona lama humaka eka matiko ya 11 * ma ye ensin’wini leyi, ya laha Afrika leyi nga ni vanhu lava xiximaka Bibele ni lava tsakelaka rungula ra Mfumo. Nakambe, vahuweleri vo tala va kwalaho na vona va tiyimisele ku rhurhela etindhawini tin’wana ta le xihlaleni lexi lexikulu, leswaku va ya pfuneta eku hangalaseni ka mahungu lamanene. A hi tweni hi van’wana va vona.

Vatekani lava nga emalembeni ya va-30, Louis na Perrine lava humaka eFurwa va rhurhele eMadagascar. A ku ri khale va ri karhi va anakanya hi ku rhurhela etikweni rin’wana leswaku va endla leswi engetelekeke entirhweni wo chumayela kambe Perrine a kanakana ku rhurha. U te: “A ndzi chava ku rhurhela etikweni leri ndzi nga ri tiviki. A ndzi nga swi lavi ku hambana ni va ka hina, vandlha, kaya ra hina, tindhawu ni vutomi lebyi ndzi byi toloveleke. Xiphiqo xa mina lexikulu lexi a ndzi fanele ndzi lwisana na xona a ku ri ku vilela.” Hi 2012, Perrine u ve ni xivindzi kutani yena na Louis va rhurhile. Xana Perrine u titwa njhani hi xiboho xa vona? U ri: “Loko ndzi languta endzhaku, ndzi nga vula leswaku a swi tiyisa ripfumelo ku vona ndlela leyi Yehovha a hi seketeleke ha yona.” Louis u engetele a ku: “Loko hi ri eXitsundzuxweni ro  sungula eMadagascar, a hi tsake ngopfu loko hi vona swichudeni swa hina swa Bibele swa khume swi ri kona!”

Xana vatekani lava va pfuniwe hi yini leswaku va tshama exiavelweni xa vona? Va kombele Yehovha hi xikhongelo leswaku a va nyika matimba leswaku va kota ku tiyisela hambiloko va langutana ni swiphiqo. (Filp. 4:13) Louis u te: “Hi swi vonile leswaku Yehovha u swi hlamurile swikhongelo swa hina kutani hi titwe hi ri ni ‘ku rhula ka Xikwembu.’ Hikwalaho hi dzikise mianakanyo ya hina eka ntsako lowu tisiwaka hi ku chumayela. Nakambe vanghana va hina va le kaya va hi rhumele ti e-mail ni mapapila leswaku va hi khutaza.”—Filp. 4:6, 7; 2 Kor. 4:7.

Yehovha u katekise Louis na Perrine hileswi va tiyiseleke. Louis u ri: “Hi October 2014 hi ye eka Xikolo Xa Bibele Xa Mimpatswa Leyi Nga Vakreste * eFurwa. Ku ya exikolweni xexo a ku ri nyiko leyi nga rivalekiki leyi humaka eka Yehovha.” Endzhaku ka loko va thwasile a va tsakile loko va tlhela va averiwa ku ya tirha eMadagascar.

Didier na Nadine Vatekani lava humaka eFurwa, va rhurhele eMadagascar hi 2010, naswona a va hundzile eka malembe ya 50. Didier u te: “A hi phayona loko ha ha ri vantshwa endzhaku ka sweswo hi kurise vana vanharhu. Loko vana va hina se va kurile hi anakanye hi ku ya pfuna etikweni rin’wana. Loko Nadine a hlamusela u ri: “A ndzi nga swi lavi ku hambana ni vana va mina, kambe vona va te: ‘Loko mi rhurhela etikweni rin’wana mi ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu, hi ta tinyungubyisa hi n’wina!’ Marito ya vona ma endle leswaku hi teka xiboho xo rhurha. Hambileswi sweswi hi tshamaka ekule na vana va hina, ha tsaka hikuva ha swi kota ku burisana na vona nkarhi ni nkarhi.”

Didier na Nadine a swi va tikela ku dyondza ririmi ra Ximalagasi. Nadine u vule leswi a ri karhi a n’wayitela: “Phela se tidya ti ya magoveni.” Xana va swi kotise ku yini? Va rhange hi ku ya hlanganyela eka vandlha ra Xifurwa. Kutani loko va titwa va lunghekele ku dyondza ririmi, va rhurhele eka vandlha ra Ximalagasi. Nadine u ri: “Vanhu vo tala lava hi hlanganaka na vona ensin’wini va tsakela ku dyondza Bibele. Hakanyingi va hi khensa hileswi hi va endzeleke. Eku sunguleni, a swi ndzi hlamarisa leswi a swi humelela. Ndza swi tsakela ku phayona ensin’wini leyi. Loko ndzi pfuka ndzi titwa ndzi ri ni matimba yo ya eku chumayeleni.”

Didier wa n’wayitela loko a tsundzuka nkarhi lowu a sunguleke ku dyondza ririmi ra Ximalagasi ha wona. “Loko ndzi fambisa minhlangano, a ndzi nga ti twisisi tinhlamulo ta vamakwerhu hikwalaho ka ririmi. A ndzi kota ku vula ntsena ndzi ku ‘Ndza khensa.’ Endzhaku ka loko ndzi nkhense nhlamulo ya makwerhu un’wana, lava tshameke endzhaku kakwe va ndzi kombe hi ku hlakahla nhloko leswaku nhlamulo yakwe a yi hoxile. Ndzi hatle ndzi komba makwerhu un’wana loyi a ndzi tiyiseka leswaku u ta nyikela nhlamulo leyinene.”

Thierry ni nsati wakwe Nadia va hlalele drama leyi nge, “Tikarhatele Ku Fikelela Tipakani Leti Kombisaka Ku Xixima Xikwembu” enhlengeletanweni ya 2005. Drama yoleyo, ya le Bibeleni leyi vulavulaka hi Timotiya yi khumbe  timbilu ta vona naswona yi kurise ku navela ka vona ko lava ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vachumayeri va Mfumo. Thierry u ri: “Loko Drama yoleyo yi hela ku ri karhi ku biwa mavoko, ndzi khegele nsati wa mina ndzi n’wi vutisa ndzi ku, ‘Hina hi ta ya kwihi?’ Nsati wa mina u vule leswaku a ri karhi a ehleketa hi mhaka leyi fanaka.” Kutani va sungule ku endla malunghiselelo lama nga ta endla leswaku va fikelela pakani ya vona. Nadia u te: “Hakatsongotsongo hi sungule ku hunguta nhundzu ya hina kukondza ku sala leyi nga ringanaka eka tibege letikulu ta mune!”

Va fike eMadagascar hi 2006 naswona va tsakele ntirho wo chumayela to ho suka. Nadia u ri: “Vanhu lava hi hlanganaka na vona va hi tsakisa.”

Endzhaku ka malembe ya tsevu, vatekani lava va langutane ni swiphiqo. Marie-Madeleine Mana wa Nadia loyi a a tshama eFurwa u we a tshoveka voko a tlhela a vaviseka nhloko. Endzhaku ko vulavurisana ni dokodela wa Marie-Madeleine, vatekani lava va kombele mana wa vona leswaku a ta tshama na vona eMadagascar. Hambileswi a a ri ni malembe ya 80 hi nkarhi wolowo, u amukele xirhambo xa vona hi ntsako. Xana u titwa njhani hileswi a tshamaka etikweni rin’wana? U ri: “Mikarhi yin’wana swa ndzi tikela ku tolovela ndhawu kambe hambileswi ndzi nga dyuhala ndzi titwa ndzi ri wa nkoka evandlheni. Ndza tsaka swinene leswi ndzi rhurheleke laha, hikuva vana va mina va kota ku ya emahlweni ensin’wini leyi nga ni vanhu vo tala lava tsakelaka.”

Riana i makwerhu wa xinuna loyi a nga ni malembe ya 22. U kulele eAlaotra Mangoro, ku nga ndhawu leyi nga ni misava yo nona evuxeni bya Madagascar. Leswi a tlharihile exikolweni, a a lava ku va xidyondzeki. Hambiswiritano, endzhaku ko dyondza Bibele u cince pakani yakwe. U ri: “Ndzi tikarhate hi matimba leswaku ndzi hatla ndzi heta xikolo naswona a ndzi tshembise Yehovha leswaku loko ndzo pasa, ndzi ta sungula ku phayona.” Endzhaku ko heta xikolo, Riana u hetisise xitshembiso xa yena. U ye a ya tshama na makwerhu loyi a nga phayona, a kuma ntirho wa xinkarhana kutani a sungula ku phayona. Riana u ri: “Xolexo a ku ri xiboho lexinene ngopfu lexi ndzi tshameke ndzi xi endla.”

Hambiswiritano, maxaka ya Riana a ma nga swi twisisi leswaku ha yini a nga yi exikolweni a ya dyondzela ntirho. Loko a hlamusela u ri: “Tatana, papantsongo na kokwana a va ndzi khutaza leswaku ndzi lwela ku kuma dyondzo leyi tlakukeke. Kambe a ndzi nga ta pfumelela nchumu leswaku wu ndzi tshikisa ku phayona.” Swi nga si ya kwihi, Riana a a lava ku ya phayona laha ku nga ni xilaveko lexikulu. I yini lexi n’wi endleke a navela ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu? U ri: “Makhamba ma yive swilo swa mina swo tala laha a hi tshama kona. Sweswo swi ndzi endle ndzi sungula ku anakanyisisa hi marito ya Yesu lama vulavulaka hi ku ‘tihlayisela xuma etilweni.’ Kutani ndzi tiyimisele ku tirha hi matimba leswaku ndzi hlayisa vuxaka bya mina na Yehovha.” (Mat. 6:19, 20) U rhurhele edzongeni wa Madagascar, ku nga ndhawu leyi nga ni dyandza leyi nga kwalomu ka tikhilomitara ta 1 300 ku suka laha a tshama kona. Laha ku tshamaka Va-antandroy. Hikwalaho ka yini a hlawule ku ya kwalaho?

Loko makhamba ma nga si n’wi yivela, se a a ri ni n’hweti a sungule ku dyondza Bibele ni vavanuna vambirhi lava vulavulaka Xitandroy. Leswi se a tiva marito ma nga ri mangani hi ririmi rero, u anakanyisise hi vanhu vo tala lava vulavulaka Xitandroy lava nga si tshamaka va twa mahungu lamanene ya Mfumo. U te: “Ndzi kombele Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi kota ku rhurhela laha ku nga ni vanhu lava vulavulaka Xitandroy.”

Riana u rhurhele kwalaho naswona swi nga si ya kwihi, u langutane ni swiphiqo. A a nga wu kumi ntirho. Munhu un’wana u n’wi vutise a ku: “Hikwalaho ka yini u te laha? Phela vanhu va laha loko va lava ntirho, va ya laha u humaka kona!” Endzhaku ka mavhiki mambirhi, Riana u ye enhlengeletanweni ya xifundzha a nga ri na mali yo vuya a ri karhi a tivutisa leswaku a ta vuya hi yini. Hi siku ro hetelela ra nhlengeletano, makwerhu un’wana u hoxe swo karhi exikhwameni xa baji ra Riana. A ku ri mali yo tala leyi a ta kota ku tlhela ha yona a tlhela a sungula bindzu ro xavisa tiyogati. Riana u ri: “Ndzi vone ndlela leyi Yehovha a ndzi pfuneke ha yona hi nkarhi lowu faneleke. Ndzi kote ku ya emahlweni ndzi pfuna vanhu lava nga si tshamaka va dyondza hi Yehovha.” Nakambe a ri ni ntirho wo tala evandlheni. U te: “A ndzi nyikela nkulumo ya le rivaleni vhiki ni vhiki. Yehovha a ri karhi a ndzi letela hi ku tirhisa nhlengeletano yakwe.” Ninamuntlha Riana wa ha chumayela rungula ra Mfumo eka vanhu vo tala lava vulavulaka Xitandroy lava lavaka ku dyondza hi Yehovha.

Yehovha u tshembisa leswaku ‘mani na mani loyi a tikatekisaka emisaveni u ta katekisa hi Xikwembu xa ntiyiso.’ (Esa. 65:16) Loko hi tirha hi matimba leswaku hi hlula swiphiqo leswi hi sivelaka ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha, u ta hi katekisa. Anakanya hi Sylviana, loyi a boxiweke eku sunguleni ka xihloko lexi. Tsundzuka, a anakanya leswaku a a nga ta swi kota ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu. Hikwalaho ka yini a titwa hi ndlela yoleyo? U ri: “Nenge wa mina wa ximatsi wu komile hi tisentimitara ta kaye eka lowu wa xinene. Ndzi karhala hi ku hatlisa loko ndzi famba hikuva ndza khwita.”

Nilokoswiritano, hi 2014 Sylviana swin’we na Sylvie Ann loyi na yena a nga phayona leri nga muntshwa ra le vandlheni ra ka vona, va rhurhele endhawini yin’wana ya le matikoxikaya, leyi nga kwalomu ka tikhilomitara ta 85 ku suka laha va tshamaka kona. Ku nga khathariseki swiphiqo leswi Sylviana a langutaneke na swona, u swi kotile ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu naswona u kume mikateko yo tala. U ri: “Loko ndzi ri ni lembe ntsena ndzi ri exiavelweni xa mina lexintshwa, wansati la vuriwaka Doratine loyi a ndzi n’wi dyondzisa Bibele u khuvuriwile enhlengeletanweni wa muganga.”

Hilaha vamakwerhu lava tirhaka laha ku nga ni xilaveko lexikulu va kombiseke ripfumelo hakona, loko na hina hi tikarhatela ku hlula swihinga leswi hi sivelaka ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha, un’wana ni un’wana wa hina u ta vona ntiyiso wa marito lawa Yehovha a ma tshembisaka malandza yakwe lama nge: “Ndzi ta ku nyika matimba. Kunene ndzi ta ku pfuna.” (Esa. 41:10) Sweswo swi ta endla leswaku vuxaka bya hina na Yehovha byi kula. Ku engetela kwalaho, loko hi tinyiketela hi ku tirhandzela laha hi tshamaka kona kumbe etikweni rin’wana, hi va hi tilunghiselela ntirho wo dyondzisa lowu nga ta endliwa emisaveni leyintshwa. Hilaha Didier loyi a boxiweke exihlokweni lexi a endleke hakona, “ku tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu swi hi lulamisela ntirho wa nkarhi lowu taka!” Onge vo tala va nga tiyimisela ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu ka ha ri sweswi!