Hi 2012 ku kumeke swiphemu swa khuwana leri nga ni malembe ya 3 000 naswona sweswo swi tsakise vayimburi. I yini xo hlawuleka hi khuwana leri? A ku nga ri swiphemu sweswo ntsena kambe a ku ri leswi a swi tsariwe eka swona.

Loko vayimburi va hetelele va kote ku hlanganisa swiphemu sweswo, va kote ku hlaya leswi Vakanana a va swi tsarile ekhuwaneni leri. Marito ya kona a ma hlayekisa xi leswi: “Eshba’al Ben Beda,” leswi vulaka leswaku “Exibali n’wana wa jaha wa Beda’.” A ku ri ro sungula vayimburi va kuma vito leri ri tsariwe eka nchumu wo karhi wa le nkarhini wa khale.

Exibali un’wana loyi ku vulavuriweke ha yena eBibeleni a ku ri un’wana wa vana va Hosi Sawulo. (1 Tikr. 8:33; 9:39) Profesa Yosef Garfinkel loyi na yena a hoxeke xandla eka vuyimburi lebyi u te: “Swa tsakisa ku vona leswaku vito leri nge Exibali ri kumeka eBibeleni naswona sweswi ri kona eka rungula leri hlayisiweke hi vayimburi ni leswaku ku vulavuriwa ha rona ntsena enkarhini wa ku fuma ka Hosi Davhida.” Van’wana va anakanya leswaku a ku ri vito ro hlawuleka leri tirhisiweke ntsena enkarhini wolowo. Lexi i xikombiso xin’wana xa leswaku vayimburi va yi tshemba Bibele!

Nakambe Bibele yi tlhela yi vitana Exibali n’wana wa Sawulo Ixi-boxeti. (2 Sam. 2:10) Ha yini rito “bali” ri siviwe hi “boxeti”? Valavisisi va hlamusela leswaku mutsari wa Samuwele wa Vumbirhi a nga ha va a papalate ku tirhisa vito leri nge Exibali hikuva a ri tsundzuxa Vaisrayele hi Bali, xikwembu xa xidzedze lexi Vakanana a va xi gandzela. Hambiswiritano, vito leri nge Exibali ra kumeka eBibeleni eBukwini ya Tikronika to Sungula.