1, 2. (a) Hi xihi xiavelo lexikulu lexi Solomoni a nyikiwe xona? (b) Ha yini Davhida a nga ha vaka a anakanye leswaku Solomoni a nga faneleki ku aka tempele?

SOLOMONI a fanele a rhangela eka ku akiwa ka muako wa nkoka swinene ematin’wini ku nga tempele ya le Yerusalema. Tempele yoleyo a yi fanele “yi va yikulu swinene, yi saseka hi ndlela leyi hlawulekeke ematikweni hinkwawo.” Kasi xa nkoka ngopfu tempele yoleyo a yi ta va “yindlu ya Yehovha Xikwembu xa ntiyiso.” Yehovha u lerise leswaku Solomoni a a ta rhangela ntirho wolowo lowukulu wo aka.—1 Tikr. 22:1, 5, 9-11.

² Hosi Davhida a tiyiseka leswaku Xikwembu xi ta seketela ntirho wolowo kambe Solomoni a ha ri ‘ntsongo naswona a nga ri na ntokoto.’ Xana a ta va ni xivindzi xo endla ntirho wolowo lowukulu wo aka tempele? Xana a ta anakanya leswaku wa ha ri ntsongo naswona a nga na ntokoto? Leswaku a kota ku wu endla, Solomoni a fanele a va ni xivindzi kutani a teka goza.

3. Solomoni a nga va a dyondze ku va ni xivindzi hi ndlela yihi eka tata wakwe?

³ Swi nga endleka leswaku Solomoni u dyondze ku va ni xivindzi eka tata wakwe. Loko a ha ri mufana, Davhida u dlaye swiharhi swa nhova leswi a swi lava ku hlasela tinyimpfu ta tata wakwe. (1 Sam. 17:34, 35)  U kombise xivindzi lexi hlamarisaka loko a lwa ni xihontlovila xa matimba. Xikwembu xi pfune Davhida leswaku a hlula Goliyadi hi ku tirhisa ribye.—1 Sam. 17:45, 49, 50.

4. Ha yini Solomoni a fanele a va ni xivindzi?

⁴ A swi fanela hakunene leswi Davhida a khutazeke Solomoni ku va ni xivindzi leswaku a kota ku aka tempele! (Hlaya 1 Tikronika 28:20.) Loko Solomoni a a nga vanga na xona xivindzi a ta va a nga yi akanga tempele naswona a swi ta va swi bihe ngopfu ku tlula loko a nga byi amukelanga vutihlamuleri byebyo.

5. Ha yini hi fanele hi va ni xivindzi?

⁵ Ku fana na Solomoni hi lava mpfuno wa Yehovha leswaku hi va ni xivindzi kutani hi hetisisa swiavelo swa hina. Hikwalaho ka sweswo hi ta kambisisa swikombiso swa malandza ya Yehovha ya le nkarhini lowu hundzeke lama kombiseke xivindzi. Kutani hi ta anakanyisisa hi ndlela leyi hi nga kombisaka xivindzi ha yona leswaku hi endla ntirho wa hina.

6. I yini lexi ku tsakisaka hi ndlela leyi Yosefa a kombiseke xivindzi ha yona?

⁶ Anakanya hi ndlela leyi Yosefa a kombiseke xivindzi ha yona loko nsati wa Potifaro a lava ku endla timhaka ta masangu na yena. Kumbexana a swi tiva leswaku loko o ala ku etlela na yena a ku ta va ni vuyelo byo biha swinene. Hambiswiritano Yosefa u ve ni xivindzi xo endla leswinene.—Gen. 39:10, 12.

7. Hlamusela ndlela leyi Rahava a kombiseke xivindzi ha yona. (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁷ Rahava hi un’wana wa lava kombiseke xivindzi. Loko tinhlori ta le Israyele ti ye ekaya rakwe eYeriko a nga ti tlherisanga kambe u ti amukerile. Leswi a tshemba Yehovha, u kombise xivindzi hi ku tumbeta tinhlori toleto timbirhi ni ku ti pfuna leswaku ti baleka. (Yox. 2:4, 5, 9, 12-16) Rahava a tshemba leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso ni leswaku a ta nyika Vaisrayele tiko ra Yeriko. A nga pfumelanga ku chavisiwa hi vanhu van’wana ku katsa ni Hosi ya Yeriko ni malandza ya yona. Kambe u teke goza leri endleke leswaku yena ni ndyangu wakwe va ponisiwa.—Yox. 6:22, 23.

8. Xivindzi lexi Yesu a xi kombiseke xi va khumbe njhani vaapostola?

⁸ Vaapostola va Yesu vo tshembeka va hi vekele xikombiso lexinene eku kombiseni ka xivindzi. Va vone ndlela leyi Yesu a kombiseke xivindzi ha yona. (Mat. 8:28-32; Yoh. 2:13-17; 18:3-5) Xikombiso xakwe xi va pfune leswaku va va ni xivindzi. Loko va kanetiwa hi Vasaduki vaapostola a va tshikanga ku dyondzisa malunghana na Yesu.—Mint. 5:17, 18, 27-29.

9. Xana 2 Timotiya 1:7 yi hi pfuna njhani leswaku hi tiva xihlovo xa xivindzi?

⁹ Yosefa, Rahava, Yesu ni vaapostola va ve ni xivindzi lexi va pfuneke leswaku va endla mitirho leyinene. Xivindzi lexi a va ri na xona a ku nga ri ku titshemba ku tlula mpimo. A va xi kuma eka Yehovha. Na hina hi langutana ni swiyimo leswi lavaka leswaku hi va ni xivindzi. Ku ri na ku titshemba ku tlula mpimo, hi fanele hi tshemba Yehovha. (Hlaya 2 Timotiya 1:7.) A hi kambisiseni tindhawu timbirhi laha hi faneleke hi va ni xivindzi, ku nga ekaya ni le vandlheni.

10. Ha yini vantshwa lava nga Vakreste va fanele va va ni xivindzi?

¹⁰ Vantshwa lava nga Vakreste va langutana ni swiyimo swo tala leswi nga lavaka leswaku va va ni xivindzi leswaku va ya emahlweni va tirhela Yehovha. Va nga dyondza ni ku tekelela xikombiso lexinene xa Solomoni tanihi leswi a kombiseke xivindzi hi ku endla swiboho leswinene, leswi endleke leswaku a kota ku heta ku aka tempele. Hambileswi vantshwa lava nga Vakreste va nga ha kumaka nkongomiso eka vatswari va vona kambe vona hi voxe va fanele va tiendlela swiboho swa nkoka. (Swiv. 27:11) Leswaku va endla swiboho leswinene malunghana ni ku hlawula vanghana lavanene, vuhungasi lebyinene, ku basa emahanyelweni ni ku khuvuriwa, va fanele va va ni xivindzi.  Sweswo swa laveka tanihi leswi vantshwa volavo va endlaka leswi hambaneke ni ku rhandza ka Sathana, loyi a tlhontlhaka Xikwembu.

11, 12. (a) Hi xihi xikombiso lexinene lexi Muxe a hi vekeleke xona? (b) Vantshwa va nga xi tekelela njhani xikombiso xa Muxe?

¹¹ Xiboho xin’wana xa nkoka lexi vantshwa va faneleke ku xi endla xi katsa leswi va nga ta swi endla hi vutomi bya vona. Ematikweni man’wana vantshwa va kuceteriwa ku rhangisa dyondzo leyi tlakukeke ni ku lava mitirho leyi holelaka ngopfu. Kasi ematikweni man’wana xiyimo xa ikhonomi xi bihile swinene lerova vantshwa va titwa va boheka ku tirha hi matimba leswaku va ta khathalela mindyangu ya ka vona. Loko u ri eka xiyimo xin’wana eka leswi boxiweke, anakanya hi xikombiso xa Muxe. Leswi a kurisiweke hi n’wana wa Faro, Muxe a ta va a tikarhatele ku va ni ndhuma kumbe ku va ni mali yo tala. Kumbexana hi swona leswi ndyangu wakwe wa le Egipta, valeteri ni vatsundzuxi vakwe a va n’wi khutaza ku swi rhangisa evuton’wini byakwe. Nilokoswiritano, hi xivindzi Muxe u yimele vugandzeri lebyi tengeke. Endzhaku ko siya rifuwo ra le Egipta, Muxe u tshembe Yehovha. (Hev. 11:24-26) Yehovha u n’wi katekisile hikwalaho ka swiboho swakwe naswona a swi kanakanisi leswaku enkarhini lowu taka u ta kuma mikateko yo tala.

¹² Hilaha ku fanaka, Yehovha u ta va katekisa vantshwa lava hi xivindzi va tiyimiseleke ku n’wi tirhela ni ku rhangisa Mfumo evuton’wini bya vona. U ta va pfuna leswaku va kota ku hlayisa mindyangu ya ka vona. Emikarhini ya vaapostola muntshwa loyi a vitaniwaka Timotiya a a tiyimisele ku tirhela Yehovha naswona na wena u nga swi kota. *—Hlaya Vafilipiya 2:19-22.

13. Ku va ni xivindzi swi n’wi pfune njhani makwerhu un’wana wa xisati leswaku a fikelela tipakani takwe?

¹³ Makwerhu un’wana wa xisati wa le Alabama, eU.S.A., a fanele a va ni xivindzi leswaku a tivekela tipakani to tirhela Yehovha. U ri: “Ndzi kule ndzi ri na tingana swinene. A swi ndzi tikela ku burisana ni vanhu eHolweni ya Mfumo naswona a swi ndzi tikela swinene ku vulavula ni vanhu lava ndzi nga va tiviki ensin’wini.” Hikwalaho ko pfuniwa hi vatswari vakwe ni vamakwerhu evandlheni, muntshwa loyi u swi kotile ku fikelela pakani yakwe yo va phayona. U ri: “Misava ya Sathana yi kucetela ku va ni dyondzo leyi tlakukeke, ndhuma, mali ni ku va ni rifuwo ro tala tanihi tipakani letinene. Mikarhi yo tala sweswo a swi koteki ku swi fikelela naswona swi vanga ntshikilelo ni ku karhateka. Kambe ku tirhela Yehovha swi ndzi tisele ntsako lowukulu naswona ndzi titwa ndzi fikelele swo tala.”

14. Hi le ka swiyimo swihi laha vatswari lava nga Vakreste va faneleke va va ni xivindzi?

¹⁴ Vatswari lava nga Vakreste na vona va fanele va va ni xivindzi. Hi xikombiso, muthori wa wena a nga ha tshamela ku ku kombela leswaku u tirha nkarhi lowu engetelekeke nimadyambu ni hi mahelovhiki ku nga nkarhi lowu u faneleke u khoma vugandzeri bya ndyangu, u ya ensin’wini ni ku ya emihlanganweni ya vandlha. Ku laveka xivindzi leswaku u kota ku ala xikombelo xexo kutani u vekela vana va wena xikombiso lexinene. Kumbexana vatswari vo karhi evandlheni va pfumelela vana va vona ku endla swo karhi leswi u nga swi laviki leswaku vana va wena va swi endla. Vatswari volavo va nga ha ku vutisa leswaku ha yini u nga va pfumeleli vana va wena leswaku va endla swilo sweswo. Xana u ta va ni xivindzi kutani u hlamusela xivangelo xa wena hi vutlhari?

15. Xana Pisalema 37:25 na Vaheveru 13:5 yi nga va pfuna njhani vatswari?

¹⁵ Hi kombisa leswaku hi ni xivindzi loko hi khutaza vana va hina ku tivekela tipakani to tirhela Yehovha ni ku ti fikelela. Hi xikombiso, vatswari van’wana va nga ha kanakana ku khutaza vana va vona ku nghenela vuphayona, ku ya laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri, ku ya tirha eBethele kumbe ku nghenela ntirho wo aka tindhawu ta vugandzeri. Vatswari va nga ha chava  leswaku vana va vona a va nge swi koti ku va khathalela loko se va kurile. Hambiswiritano, vatswari vo tlhariha va kombisa xivindzi hi ku tshemba switshembiso swa Yehovha. (Hlaya Pisalema 37:25; Vaheveru 13:5.) Ndlela yin’wana leyi u nga kombisaka ha yona leswaku u ni xivindzi nileswaku u tshemba Yehovha i ku pfuna n’wana wa wena leswaku na yena a endla leswi fanaka.—1 Sam. 1:27, 28; 2 Tim. 3:14, 15.

16. Vatswari van’wana va va pfune njhani vana va vona leswaku va tivekela tipakani to tirhela Yehovha naswona sweswo swi ve ni vuyelo byihi?

¹⁶ Mpatswa wun’wana wa le United States wu pfune vana va wona leswaku va tivekela tipakani to tirhela Yehovha. Nuna wa kona u ri: “Loko vana va hina va nga si sungula ku famba ni ku vulavula, a hi va byela hi ntsako lowu tisiwaka hi ku phayona ni ku pfuna evandlheni. Toleto i tipakani leti sweswi va tivekeleke tona. Ku tivekela tipakani to tirhela Yehovha ni ku ti fikelela, swi pfuna vana va hina leswaku va hlula minkucetelo ya misava kutani va tshamela ku anakanya hi ku tirhela Yehovha.” Makwerhu un’wana loyi a nga ni vana vambirhi u te: “Vatswari vo tala va tirhisa mali ni ku endla matshalatshala lamakulu leswaku va pfuna va vona ku fikelela tipakani ta vona eka swa mintlangu, vuhungasi ni dyondzo. Swa twala loko na hina hi endla leswi fanaka leswaku hi pfuna vana va hina va fikelela tipakani leti nga ta va pfuna leswaku va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Swa hi tsakisa swinene loko hi vona vana va hina va fikelela tipakani to tirhela Yehovha ni ku tsundzuka leswaku hi va pfunile leswaku va ti fikelela.” U nga tiyiseka leswaku Xikwembu xi ta katekisa vatswari lava pfunaka vana va vona leswaku va tivekela tipakani to xi tirhela ni ku ti fikelela.

17. Vula swiyimo leswi vamakwerhu va nga kombisaka xivindzi eka swona evandlheni ra Vukreste.

¹⁷ Ku ni xilaveko xo kombisa xivindzi evandlheni. Hi xikombiso, swi lava leswaku vakulu va va ni xivindzi loko va tamela timhaka ta vuavanyisi kumbe loko va pfuna lava langutaneke ni swiyimo swa vutshunguri leswi xungetaka vutomi. Vakulu van’wana va endzela makhotso leswaku va ya khoma mihlangano ni ku dyondza ni vakhotsiwa lava tsakelaka. Ku vuriwa yini hi vamakwerhu va xisati lava nga tekiwangiki? Sweswi ku ni tindlela to tala leti va nga engetelaka ntirho wa vona ha tona, ku nga ku phayona, ku ya laha ku nga ni  xilaveko, ku tirha eka Ndzawulo yo Pulana ni ku Aka ni ku endla xikombelo xo ya eXikolweni Xa Vachumayeri Va Mfumo. Van’wana va kuma ni lunghelo ro ya eXikolweni xa Giliyadi.

18. Vamakwerhu va xisati lava kuleke va nga xi kombisa njhani xivindzi?

¹⁸ Vamakwerhu va xisati lava kuleke i nkateko evandlheni. Ha va rhandza swinene vamakwerhu lava. Van’wana a va ha swi koti ku tirhela Xikwembu ku fana ni le ku sunguleni, kambe va nga swi kota ku kombisa xivindzi hi ku endla leswi va swi kotaka. (Hlaya Tito 2:3-5.) Hi xikombiso, swi nga ha lava leswaku makwerhu wa xisati la kuleke a va ni xivindzi loko a komberiwa ku ya tsundzuxa makwerhu wa xisati la ha riki muntshwa leswaku a antswisa ndlela leyi a ambalaka ni ku tisasekisa ha yona. A nge n’wi holoveli muntshwa yoloye hileswi a ambalaka hi ndlela leyi hoxeke, kambe u ta n’wi pfuna ku xiya leswaku ndlela leyi a ambalaka ha yona yi nga khumba van’wana hi ndlela yo karhi. (1 Tim. 2:9, 10) Loko a endla tano, u ta pfuna muntshwa yoloye.

19. (a) Vamakwerhu va xinuna lava khuvuriweke va nga xi kombisa njhani xivindzi? (b) Vamakwerhu va xinuna va nga pfuneka njhani leswaku va va ni xivindzi hi ku tirhisa Vafilipiya 2:13 na 4:13?

¹⁹ Vamakwerhu va xinuna lava khuvuriweke na vona va fanele va va ni xivindzi ni ku tirha hi matimba. Vavanuna va xivindzi lava tiyimiseleke ku amukela vutihlamuleri lebyi engetelekeke i nkateko evandlheni. (1 Tim. 3:1) Hambiswiritano, van’wana va nga ha koka milenge leswaku va nga faneleki ku kuma vutihlamuleri. Kumbexana makwerhu a nga ha va a endle swidyoho enkarhini lowu hundzeke kutani sweswi u titwa a nga faneleki ku va nandza wa vutirheli kumbe nkulu. Makwerhu un’wana a nga ha vona onge a nge swi koti ku hetisisa xiavelo xo karhi. Loko u titwa hi ndlela yoleyo, Yehovha a nga ku pfuna leswaku u va ni xivindzi. (Hlaya Vafilipiya 2:13; 4:13.) Tsundzuka leswaku na Muxe u tshame a titwa a nga faneleki ku endla xiavelo xo karhi. (Eks. 3:11) Kambe, Yehovha u n’wi pfunile, naswona hi ku famba ka nkarhi Muxe u ve ni xivindzi xo hetisisa ntirho wakwe. Makwerhu wa xinuna la khuvuriweke na yena a nga va ni xivindzi loko a kombela mpfuno eka Xikwembu hi ku khongela swi huma embilwini ni hi ku hlaya Bibele siku ni siku. Ku anakanyisisa hi swikombiso swa vanhu lava veke ni xivindzi na swona swi nga n’wi pfuna. Hi ku titsongahata a nga ha kombela vakulu leswaku va n’wi letela ni ku tiyimisela ku pfuna evandlheni. Hi khutaza vamakwerhu hinkwavo va xinuna leswaku va va ni xivindzi ni ku tirha hi matimba evandlheni.

20, 21. (a) Davhida u khutaze Solomoni hi ndlela yihi? (b) I yini lexi hi nga tiyisekaka ha xona?

²⁰ Hosi Davhida u khutaze Solomoni leswaku Yehovha u ta va na yena ku fikela loko ntirho wo aka tempele wu hela. (1 Tikr. 28:20) Leswi marito ya tata wakwe a ma dzike emianakanyweni ni le mbilwini yakwe, Solomoni a nga ku pfumelelanga ku kala ntokoto kumbe ku va ntsongo swi n’wi sivela ku hetisisa ntirho wolowo. U kombise xivindzi lexikulu ivi a sungula ku tirha hi matimba naswona hi mpfuno wa Yehovha u kote ku heta tempele yoleyo leyi a yi ri yikulu swinene hi malembe ya nkombo ni hafu.

²¹ Hilaha Yehovha a pfuneke Solomoni hakona na hina u ta hi pfuna leswaku hi va ni xivindzi ni ku hetisisa vutihlamuleri bya hina endyangwini ni le vandlheni. (Esa. 41:10, 13) Loko hi kombisa xivindzi evugandzerini bya Yehovha hi nga tiyiseka leswaku u ta hi katekisa sweswi ni le nkarhini lowu taka. Kutani “vana ni xivindzi . . . naswona u teka goza.”