Ku nga khathariseki ku karhala ni ku tlhela va tsana, Irina Zakharchenko na Valida Jabrayilova va tengisiwe eHubyeni ya Xifundzha xa Pirallahi eBaku hi January 28, 2016. Leswi a va pfaleriwe ehokweni onge i swigevenga leswi nga ni khombo, a va rhiye ndleve loko Muavanyisi Akram Gahramanov a tivisa hi ta xigwevo xa vona. U va vone nandzu hikwalaho ko fambisa minkandziyiso ya vukhongeri va nga ri na mpfumelelo wo huma eTikweni naswona ha un’we wa vona u rihe ti-manat ta 7 000 (ku nga tidolara ta 4 361 ta le Amerika). Tanihi leswi se a va pfaleriwe tin’hweti ta 11 ekhotsweni, u sule mali leyi va rihisiweke yona kutani a va ntshunxa.

Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko ra le Azerbaijan u vule leswaku Manana Zakharchenko na Jabrayilova, ku nga Timbhoni ta Yehovha timbirhi, va endle vugevenga hi ku fambisela munhu wa le Baku broxara leyi sekeriweke eBibeleni. Ku ringana mavhiki ya khume, Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko u endle vulavisisi eka vugevenga byebyo naswona hi ku phindhaphindha u konanise vavasati lava hi tihanyi. Loko vavasati lava va vitaniwa nakambe hi Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko hi February 17, 2015, va hlamarile loko va tengisiwa * kutani va khotsiwa swa xinkarhana.

Ku sukela eku sunguleni, valawuri va khome vavasati lava tanihi swigevenga leswi “xungetaka tiko.” Xirho xa ntlawa wa vusirheleri xi te: “Swi ndzi hlamarisile ku twa mulavisisi a hlamusela swiendlo swa vavasati lavambirhi hi marito yo thathela. U vule leswaku va hehliwa hi vugevenga naswona va tlule nawu hi vomu. Kahlekahle, Valida u tlhele a vulavula ni wansati loyi enkarhini lowu hundzeke a tiphineke hi ku bula na yena hi Bibele ni ku tlhela a kombela minkandziyiso. Wansati loyi u rhambe Valida na Irina ekaya rakwe leswaku va ta nwa tiya naswona u amukele broxara.”

Eka tin’hweti hinkwato ta 11 leti a va khotsiwe tona, Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko u pfalele Manana Zakharchenko na Jabrayilova, a nga pfumeli leswaku va endzeriwa, va ba riqingho, va nga rhumeli poso kumbe ku va ni Bibele. Vatirhi va Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko a va va tshikilela emianakanyweni. A va ondzile, va nga koti ku etlela naswona a va vabya. Huvo yi ale swivilelo swa vona hinkwaswo swo va pfalela endlwini ku nga si fika nkarhi wa ku tengisiwa ka vona.

Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko u engetele ku xaniseka ka vona hi ku kombela huvo leswaku yi lehisa nkarhi wa ku khotsiwa ka vona, laha a va ta tengisiwa hi May, July na September 2015. Loko ku fika nkarhi wa ku tengisiwa ka vona hi December, Muavanyisi Gahramanov u yimise ku tengisiwa ku ringana kanharhu. Hikwalaho ka sweswo, a ku sele katsongo leswaku Irina na Valida va heta lembe va ri ekhotsweni huvo yi nga si tivisa xiboho xa yona hi January 28, 2016.

Ehubyeni, ku xiyiwe leswaku Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko a a simeke tsima ro lava ku xanisa Timbhoni ta Yehovha. Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko u kombele huvo ku pfalela vavasati volavo ku endlela leswaku Holobye wa Vuhlayiseki bya Tiko a ta kuma Timbhoni tin’wana leti katsekeke eka vugevenga. Loko vavasati volavo va ri ekhotsweni, vatirhelamfumo a va xanisa Timbhoni ta Yehovha ta le Baku, va tikonanisa hi ku phindhaphindha ni ku tlhela va onha makaya swin’we ni tindhawu ta tona ta vugandzeri.

Timbhoni ta Yehovha ti lave mpfuno eka minhlangano ya timfanelo ta vanhu ematikweni yo hambanahambana, ti kombela leswaku ku ntshunxiwa Manana Zakharchenko na Jabrayilova. Ti yise swivilelo eka Huvo ya Matiko ya Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu ni minhlangano yin’wana ya Nhlangano wa Matiko. Timbhoni ta Yehovha ematikweni yo hambanahambana ti rhumele mapapila ya magidi eka valawuri va le Azerbaijan. Vayimeri va Timbhoni ta Yehovha va ye eka valawuri va hulumendhe ematikweni lawa va tshamaka eka wona kutani hi ku kongoma va rhumela mapapila eka presidente ya le Azerbaijan, va kombela leswaku a nghenelela eka mhaka leyi.

Hi December 2, 2015, Ntlawa wa Nhlangano wa Matiko lowu Tirhanaka ni ku Khotsiwa swi nga Fanelanga wu tsale vonelo ra wona ra leswaku Azerbaijan a ri ti xiximanga timfanelo ta vavasati lava ni ku tlhela ri va ni xihlawuhlawu eka vukhongeri. Wu kombele valawuri va le Azerbaijan leswaku va ntshunxa Manana Zakharchenko na Jabrayilova ni ku va nyika mali hikwalaho ko va khotsa swi nga fanelanga. Hi siku leri landzelaka, Komiti ya Timfanelo ta Vanhu ya Nhlangano wa Matiko yi kombele hulumendhe leswaku yi pfalela Manana Zakharchenko endlwini hikwalaho ka leswi a vabya swinene.

Loko ku ri karhi ku tengiwa, Muavanyisi Gahramanov u rhange a twa eka munhu loyi a vuleke leswaku Manana Zakharchenko na Jabrayilova va n’wi nyike broxara. Hambiswiritano, hi nkarhi wo tenga, munhu loyi a vuleke leswaku u nyikiwe broxara u nyikele vumbhoni lebyi nga faniki ni lebyi a byi nyikeleke enkarhini lowu nga hundza. A nga swi kotanga ku hlamusela leswaku yena u “hlaseriwe” njhani. Muavanyisi u nyike Manana Zakharchenko na Jabrayilova nkarhi wa leswaku va vutisa munhu yoloye swivutiso. Va swi kombise erivaleni leswaku marito ya wansati yoloye a ma nga fambisani nikatsongo. Vavasati lava va byele wansati yoloye leswaku va n’wi rivalela.

Muavanyisi u tlhele a twa eka “timbhoni” timbirhi leti endleke vugevenga byo fambisa minkandziyiso ya vukhongeri ti nga nyikiwanga mpfumelelo lowu humaka eTikweni. Timbhoni leti ti sayine switatimendhe leswi vulaka leswaku Manana Zakharchenko na Jabrayilova va endle vugevenga, kambe ti vule leswaku switatimendhe sweswo a ti swi hlayanga. Loko ti vutisiwa, ti tlhele ti vula leswaku a ti va tivi Irina na Valida nileswaku vavasati lava a va va nyikanga minkandziyiso. Xitatimendhe lexi humaka eka mbhoni ya vunharhu, xi hlayeriwe ehenhla hi muavanyisi hi nkarhi wo tenga, na xona a xi nga fambisani xi tlhela xi tikaneta.

Ku nga khathariseki vumbhoni lebyi a byi yima na Manana Zakharchenko na Jabrayilova, Muavanyisi Gahramanov u va vone nandzu. Endzhaku ka ku tenga, gqweta leri a ri yimela vavasati lava ri vule leswi: “Ndzi vone xiboho lexi xi nga twali. Ntlawa wa Nhlangano wa Matiko lowu Tirhanaka ni ku Khotsiwa swi nga Fanelanga wu vone xihoxo lexi endleriweke vavasati lava naswona wu vule leswaku va ntshunxiwa va tlhela va nyikiwa mali. Kutani sweswi, endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani, muavanyisi u va vone nandzu.”

Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ta chaveleleka ku tiva leswaku Irina Zakharchenko na Valida Jabrayilova va ntshunxiwile, va khathaleriwa hi mindyangu ya vona naswona va kuma vutshunguri lebyi faneleke. Timbhoni ti hlamarisiwe hileswi Azerbaijan yi pfumeleke leswaku ku xanisiwa vavasati lava vo rhula vambirhi, kutani yi swi pfumelela hi ku va va voniwa nandzu.

Vanhu van’wana vo tala va yima ni Timbhoni eka xivilelo xa tona malunghana nileswaku Azerbaijan a yi wu xiximi ntshunxeko wa vukhongeri. Matiko yo hambanahambana ma lava ku vona nhluvuko eka ndlela leyi hulumendhe yi byi khomaka ha yona vukhongeri lebyi tekiwaka byi ri lebyitsongo. Timbhoni ta Yehovha ti ya emahlweni ti lava tindlela to burisana hi timhaka leti khumbaka vugandzeri bya tona eAzerbaijan ni ku fikelela xintshunxo ni hulumendhe