Nghena endzeni

MARCH 1, 2016
KYRGYZSTAN

Xana Timbhoni Leti Xanisiwaka Hi Tihanyi Hi Maphorisa Ya Le Osh Ti Ta Kala Ti Kombisiwa Vululami?

Xana Timbhoni Leti Xanisiwaka Hi Tihanyi Hi Maphorisa Ya Le Osh Ti Ta Kala Ti Kombisiwa Vululami?

Ku ringana kanharhu Hofisi ya Muchuchisi eKyrgyzstan yi ri karhi yi kombela Hofisi ya Muchuchisi ya le Dorobeni ra Osh leswaku yi anakanya hi ku pfulela maphorisa ya khume nandzu wa vugevenga. Maphorisa ma nghene eka minhlangano ya Timbhoni ta Yehovha swi nga ri enawini hi August 2015 kutani hi ndlela ya tihanyi ma ba vanhu vo hlayanyana lava a va ri kwalaho. Ku nga khathariseki vumbhoni lebyi nga erivaleni bya ku tikhoma loku nga riki kunene ka maphorisa, Hofisi ya Muchuchisi ya le Dorobeni ra Osh yi ale ku pfula nandzu wa vugevenga.

Ku Secha Loku Nga Riki eNawini Ni Goza Ra Vukarhi Leri Tekiweke Hi Maphorisa

Hi Sonto nimixo, August 9, 2015 maphorisa ya le ka Ndzawulo 10 * eOsh ma nghene eka minhlangano ya vukhongeri leyi a yi khomeriwa ekhefini leyi hirhiweke laha vanhu vo tlula 40 a va ri karhi va tiphina hi nhlangano wa vukhongeri. Rin’wana ra maphorisa ri huwelele Nurlan Usupbaev loyi a a ri karhi a fambisa minhlangano, leswaku a tshika ku yi fambisa hi ku hatlisa hikuva a swi nga ri “enawini.” Hi ku phindhaphindha maphorisa a ma xungeta ku duvula un’wana ni un’wana loyi a a ri kwalaho. Loko Tynchtyk Olzhobayev loyi a a ri kwalaho a lava ku teka vhidiyo, phorisa rin’wana ri n’wi teke ri famba na yena ekamareni leri nga roxe kutani ri n’wi ba hi ndlela ya tihanyi.

Maphorisa ma teke Timbhoni ta khume ma famba na tona exitichini xa wona. Kwalaho ma be Timbhoni ta tsevu hi tihanyi ma tlhela ma tlimba tinharhu ku katsa na Nkulukumba Usupbaev. Vavanuna volavo va ntshunxiwe hi siku rero naswona lava a va vavisekile swinene va ye exibedlhele leswaku va ya kamberiwa.

Endzhaku ka masiku mambirhi, hi August 11, maphorisa Kozhobek Kozubayev na Nurbek Sherikbayev—ku nga maphorisa lama kongomiseke leswaku Timbhoni ti ngheneriwa ni ku tlhela ti biwa, ma khome Nkulukumba Usupbaev hikwalaho ko fambisa minhlangano ya vukhongeri leyi nga riki enawini. Ku tengisiwa kakwe a ku ta va hi August 20 na 21 eHubyeni ya le Dorobeni ra Osh.

Tihuvo Ti Seketela Mfanelo Ya Timbhoni Yo Gandzela

Hi nkarhi wo tenga, muyimeri wa Ndzawulo 10 u vule leswaku nhlangano wa vukhongeri wa August 9 a wu nga ri enawini hikuva Timbhoni ta Yehovha a ti tsarisiwanga eOsh. Muchuchisi u tlhele a vula leswaku ku va vana va ya eminhlanganweni ni vatswari va vona lava nga Timbhoni swi lwisana ni nawu wa vukhongeri wa le Kyrgyzstan, lowu sivelaka ku kombela vana leswaku va ya eka minhlangano ya vukhongeri.

Hi August 21, muavanyisi la ungamelaka wa le Hubyeni ya le Dorobeni ra Osh, a nga n’wi vonanga nandzu Nkulukumba Usupbaev hikwalaho ka leswi a ku vuriwa leswaku u endla ntirho wa vukhongeri swi nga ri enawini. Huvo yi gimete hi ku vula leswaku nandzu wakwe wu fanele wu herisiwa hikuva a ku na vumbhoni bya leswaku u katseke eka ntirho wa vukhongeri swi nga ri enawini kumbe a “kombela” vana.

Muchuchisi wa le Dorobeni ra Osh u yise xivilelo eka Huvo ya Xifundzha ya le Osh, a nga yimi na kona ku ntshunxiwa ka Nkulukumba Usupbaev. Huvo ya xifundzha yi xi bakanyele etlhelo xivilelo xa muchuchisi kutani yi yima ni xiboho xa huvo xo ntshunxa Nkulukumba Usupbaev. Huvo ya xifundzha yi gimete hi ku vula leswaku Timbhoni ta Yehovha i nhlangano wa vukhongeri lowu tsarisiweke eKyrgyzstan. Huvo yi tlhele yi xiya leswaku Huvo Leyi Tlakukeke Ya Vuavanyisi Ya Vumbiwa yi vule leswaku xiphemu xa nawu wa Kyrgyzstan a xi nga ri enawini malunghana ni ku tsarisiwa ka minhlangano ya vukhongeri. Hambiswiritano, sweswi muchuchisi u yise xivilelo eka Huvo leyi Tlakukeke ya Vuavanyisi naswona Huvo yi ta yingisela nandzu hi March 2, 2016.

Muchuchisi Wa Kwalaho A Lerisa Leswaku Maphorisa Ma Lavisisiwa

Loko nandzu wakwe wu ri karhi wu tengiwa, Nkulukumba Usupbaev swin’we ni lava va biweke hi ndlela ya tihanyi hi August 9 va yise xivilelo eka Hofisi ya Muchuchisi ya le Dorobeni ra Osh. Va kombele leswaku maphorisa ya khume lama katsekeke eka nandzu wo ba ma voniwa nandzu. Leswi a swi endla leswaku va tshamela ku ya ehubyeni ni ku tlhela va yisa swikombelo. Ku ringana kanharhu Hofisi ya Muchuchisi ya le Dorobeni ra Osh yi ri karhi yi ala ku tenga nandzu naswona nkarhi na nkarhi vanhu lava a va xanisiwa a va yisa xikombelo eka Muchuchisinkulu. Muchuchisinkulu u xi bakanyele etlhelo ku ringana kanharhu xiboho xa Muchuchisi wa le Dorobeni ra Osh naswona a n’wi kombela leswaku a tlhela a kambisisa nandzu. Hambiswiritano, endzhaku ka loko amukele xivilelo xa vanhu lava a va xanisiwa xa vunharhu, ematshan’weni yo va a xi kambisisa hi yexe, Muchuchisinkulu u xi tlherisele eka Muchuchisi wa le Dorobeni ra Osh leswaku a ya teka xiboho. Nkongomiso lowuntshwa lowu humaka eka Muchuchisinkulu, wa January 21, 2016, wu endle vanhu lava a va xanisiwa va tivutisa loko va ta kala va kombisiwa vululami.

Timbhoni ta Yehovha ta le Kyrgyzstan ta tsaka hileswi ti tsarisiweke emisaveni hinkwayo swin’we ni xiboho xa sweswinyana lexi tekiweke hi huvo ya le Osh. Ti tsakisiwa hi ndlela leyi vaavanyisi lava nga ni ntokoto va endleke leswaku vukhongeri byi kuma ntshunxeko hi ku landzela nawu ni ku seketela xiboho xa hulumendhe xo gandzela hi ku ntshunxeka. Hambiswiritano, ti vilerisiwa swinene hileswaku vatirhelamfumo va Tiko a va tekanga xiboho lexinene malunghana ni maphorisa lama katsekeke eka nhlaselo lowu wa tihanyi. Timbhoni ta Yehovha ti kombela hofisi ya Muchuchisi leswaku yi teka goza leri ra vutlhari kutani yi khoma lava endleke xiendlo lexi xa tihanyi.

^ ndzim. 4 Ndzawulo 10 i hofisi ya le Kyrgyzstan ya Ministry of Internal Affairs.