Nkatsakanyo Wa Tiko Ra Ukraine
Timbhoni ta Yehovha se ti ni malembe yo tlula 100 ti ri kona eUkraine. Ti tsarisiwe ximfumo hi February 28, 1991 emahlweninyana ko va Ukraine ri va ni ntshunxeko.
Mfumo wa Manazi na Soviet wu ti xanise swinene Timbhoni ta Yehovha ta le Ukraine. Hi April 8, 1951, valawuri va le Soviet va endle leswaku Timbhoni to tlula 6 100 ta le vupeladyambu bya Ukraine ti ya evuhlongeni eSiberia. Xiyimo xi ye xi antswa hakatsongotsongo hi June 1965, endzhaku ka loko Huvo leyi Tlakukeke ya le Ukraine yi vule leswaku minkandziyiso ya Timbhoni ta Yehovha a yi lwisani ni mfumo wa Soviet kambe i ya vukhongeri. Valawuri va tshike ku pfalela vanhu hikwalaho ko hlaya minkandziyiso ya Timbhoni kambe va ye emahlweni va pfalela Timbhoni hikwalaho ko vulavula ni van’wana hi ripfumelo ra tona. Hi September 1965, hulumendhe yi ntshunxe Timbhoni hinkwato leti a ti ri evuhlongeni eSiberia ku sukela hi 1951, kambe to tala a ti pfumeleriwanga ku tlhelela emakaya ya tona. Nxaniso wu ye wu nyanya ku fikela eku sunguleni ka va-1980.
Namuntlha, Timbhoni ta Yehovha ti tiphina hi ku gandzela ti ntshunxekile ni ku ya emahlweni ti chumayela vanhu handle ko siveriwa hi valawuri. Hambiswiritano, ku ni vanhu van’wana lava hlaselaka Timbhoni hileswi va ti vengaka. Valawuri a va tikarhati hi ku ti sirhelela loko ti hlaseriwa ni loko ku onhiwa miako ya tona ya vugandzeri naswona hakanyingi vanhu lava endlaka swilo sweswo a va pfaleriwi. Ku va valawuri va nga va xupuli vanhu lava endlaka swilo swo biha swin’we ni ku nga va khomi vanhu lava nga exiphen’wini xa le vuxeni xa tiko swi endle leswaku ku hlaseriwa ka Timbhoni swi ya swi engeteleka.